Κινδυνεύουν τα θεμέλια του κράτους

Κινδυνεύουν τα θεμέλια του κράτους Facebook Twitter
Στο μη υπαρκτό, αλλά επινοημένο χωριό δίπλα στο Τελ Αβίβ οι φωνές προσπαθούν να καλύψουν το κροτάλισμα βομβαρδιστικών αεροπλάνων που πλησιάζουν! Εικονογράφηση: bianka/LiFO
0


ΕΙΝΑΙ ΣΥΧΝΕΣ ΤΟΥΣ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΥΣ ΜΗΝΕΣ,
και μαζικές, οι διαμαρτυρίες στο Ισραήλ ενάντια στην πολιτική του Βενιαμίν Νετανιάχου στη Γάζα. Δεν μεταδίδουν μόνο εναντίωση και οργή, μοιάζει συγχρόνως να ζητάνε εγρήγορση από τους ομοίους τους συμπολίτες Ισραηλινούς Εβραίους. Πράγματι, υπάρχουν πλήθος ενδείξεις ότι μέρος, πάντως όχι μικρό, αυτών των πολιτών διαβλέπει ότι η ασκούμενη πολιτική υποθηκεύει θεμελιώδεις αξίες του κράτους, όπως η δημοκρατική δομή και η εφαρμογή των ανθρώπινων δικαιωμάτων.

Αντιδρά βίαια η κυβέρνηση καταγγέλλοντάς τους ως συμπαθούντες τη Χαμάς. Στο διαδίκτυο, όμως, είναι συχνές οι κάθε είδους αναρτήσεις, από άρθρα και πολιτικά κείμενα έως λογοτεχνικά και κινηματογραφικά έργα, που μεταφέρουν μηνύματα ότι το Ισραήλ βαδίζει προς τον γκρεμό. Δεν είναι μόνο πρόσφατα αυτά τα μηνύματα, μερικά πρωτοεμφανίστηκαν έως και καμιά δεκαριά χρόνια πριν. 

Αποκαλυπτικό είναι ότι η ισραηλινή εφημερίδα «Χααρέτς» δημοσιεύει συχνά (εβραϊκά και αγγλικά) άρθρα καταδικαστικά της πολιτικής Νετανιάχου. Με βάση τα γενόμενα, οι επιλογές αρθρογράφων της εμφανίζονται ως άμυνα απέναντι στις απειλές ότι όποιος κατακρίνει την κυβέρνηση είναι οπαδός της τρομοκρατίας. Η εφημερίδα αξιοποιεί ονόματα ιδρυτών του κράτους, διπλωματών, μελών της Βουλής κ.ά., δηλαδή ατόμων «υπεράνω πάσης υποψίας» για αποδοχή της τρομοκρατίας.

Η «εγρήγορση» που μοιάζει να ζητάνε οι Ισραηλινοί Εβραίοι από τους ομοίους τους για να σταματήσει η πορεία του Ισραήλ προς τον γκρεμό εντοπίζεται σε πλήθος παραδείγματα δημιουργών. Θα παραπέμψω σε ένα μόνο βιβλίο, τη μοναδική συλλογή διηγημάτων του Άμος Οζ, Εικόνες από τη ζωή στο χωριό.

Ένα από τα ονόματα που εμφανίστηκαν πιο πρόσφατα στη «Χααρέτς» είναι αυτό του Αλόν Πίνκας, πρώην συμβούλου σε κυβερνήσεις με προσανατολισμό την επίλυση της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης και πρώην πρόξενος του Ισραήλ στη Νέα Υόρκη. Ασκεί οξύτατη κριτική στην κυβερνητική πολιτική στη Γάζα. Θεωρεί τον Νετανιάχου υπεύθυνο γιατί νομιμοποιεί τον «θρησκευτικό φανατισμό», προβάλλοντας έτσι την εβραϊκή «υπεροχή», υποθάλποντας μια βαθιά αντιδραστική τάση της ισραηλινής κοινωνίας και καλλιεργώντας μια επικίνδυνη αλαζονεία που πλήττει τη δημοκρατική δομή και ιδεολογία και απομακρύνει κάθε ενδεχόμενο διαλόγου και συνύπαρξης δύο κρατών. 

Αμος Οζ
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ: Άμος Οζ, Εικόνες από τη Ζωή στο Χωριό, Μεταφρ.: Λουίζα Μιζάν, Εκδ.: Καστανιώτης

Η «εγρήγορση» που μοιάζει να ζητάνε οι Ισραηλινοί Εβραίοι από τους ομοίους τους για να σταματήσει η πορεία του Ισραήλ προς τον γκρεμό εντοπίζεται σε πλήθος παραδείγματα δημιουργών. Θα παραπέμψω σε ένα μόνο βιβλίο, τη μοναδική συλλογή διηγημάτων του Άμος Οζ, Εικόνες από τη ζωή στο χωριό.

Στο διήγημα «Σκαφτιάδες» ο ήρωας είναι ένας γερασμένος σιωνιστής που μετανάστευσε από τη Ρωσία στο Ισραήλ για να κάνει πολιτική πράξη το όραμα της ίδρυσης του κράτους του στα εδάφη των προγόνων του. Νιώθει ιδρυτής του Ισραήλ, δίνει στον εαυτό του αυτό το δικαίωμα. Ζει απομονωμένος, καμπουριασμένος από την αγωνία, στο σπίτι του μαζί με τη μεσήλικη κόρη του. Τη βομβαρδίζει λέγοντάς της ότι κάθε νύχτα ακούει να σκάβουν και να καταστρέφουν τα πέτρινα θεμέλια του γερού σπιτιού του. Εκείνη απαντάει συνήθως ότι δεν υπάρχουν σκαφτιάδες. Μία φορά μόνο προσθέτει αδιάφορα τη φράση, «εκτός κι αν ακούς τη συνείδησή σου». Η φράση φτιάχνει αυτόματα το έμμεσο μήνυμα ότι ο ήρωας βασανίζεται από την αμφιβολία για την ευθύνη του ίδιου και των ομοίων του, δηλαδή εάν φέρει και κατά πόσο φέρει ευθύνη που κάθε νύχτα στο γερό, με τα στιβαρά θεμέλια σπίτι του, κρυμμένοι υπονομευτές τα καταστρέφουν, με στόχο ένα ξημέρωμα να χαθεί. Αποκαλυπτική λεπτομέρεια είναι ότι, κατά τον Οζ, το χωριό του οποίου κάποιοι υπονομεύουν τα θεμέλια βρίσκεται «κοντά στο Τελ Αβίβ», αλλά τέτοιο χωριό δεν υπάρχει στην πραγματικότητα, είναι επινόηση του συγγραφέα.

Το κλίμα της αναμενόμενης απειλής κυριαρχεί σε όλα τα διηγήματα. Εκεί που το λανθάνον αυτό μήνυμα γίνεται ξεκάθαρος συμβολισμός της επερχόμενης καταστροφής είναι το τελευταίο διήγημα με τίτλο «Τραγουδώντας». Σε μια ατμόσφαιρα όπου λανθάνει η αξία του καθήκοντος, η υποχρέωση να υπερασπίζεται την πατρίδα κάθε πολίτης, και μάλιστα νέος στην ηλικία, το χωριό πενθεί και έχει την ανάγκη να ξορκίσει την αυτοκτονία ενός εικοσάχρονου νέου (που έμμεσα μοιάζει με άρνηση του πατριωτικού καθήκοντος)· γι’ αυτό τραγουδάνε όλοι μαζί «παλιά συναισθηματικά, εβραϊκά και ρωσικά τραγούδια». Δηλαδή τραγούδια όπως εκείνα που τραγουδούσαν οι μετανάστες από τη Ρωσία στους «Σκαφτιάδες», ο γέρος σιωνιστής που δίνει στον εαυτό του (σε σύγκριση με τους Παλαιστίνιους) το δικαίωμα να νιώθει ιδρυτής του ισραηλινού κράτους. Μια μικρή λεπτομέρεια στο τέλος παράγει το έμμεσο, αλλά πολύ ισχυρό μήνυμα ότι αυτό το δικαίωμα οδηγεί το κράτος του Ισραήλ στον γκρεμό που επιφυλάσσει ο μονόδρομος της εξαφάνισης του πληθυσμού της Γάζας. Καθώς τραγουδάνε, οι φωνές των πενθούντων αρχίζουν να δυναμώνουν όλο και πιο πολύ. Στο μη υπαρκτό, αλλά επινοημένο χωριό δίπλα στο Τελ Αβίβ οι φωνές προσπαθούν να καλύψουν το κροτάλισμα βομβαρδιστικών αεροπλάνων που πλησιάζουν!

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO. 

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Διεθνής πίεση και διπλωματικός πυρετός για εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς - Ανησυχία για τους αμάχους στη Ράφα

Διεθνή / Το Ισραήλ έτοιμο για επίθεση εναντίον της Χαμάς στη Ράφα - «Και οι άμαχοι πού θα πάνε; Στο φεγγάρι;» ρωτούν από την ΕΕ

Στο Κάιρο ο αρχηγός της CIA Ρίτσαρντ Μπερνς - Διπλωματικές συνεννοήσεις για νέα κατάπαυση του πυρός ώστε να απελευθερωθούν κι άλλοι όμηροι
LIFO NEWSROOM
Πώς να διαβάσεις τους μεγαλύτερους σύγχρονους Ισραηλινούς συγγραφείς

Βιβλία και Συγγραφείς / Πώς να διαβάσεις τους μεγαλύτερους σύγχρονους Ισραηλινούς συγγραφείς

Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τη μεταφράστρια από τα εβραϊκά Μάγκυ Κοέν για την εβραϊκή γλώσσα και τους μεγάλους Ισραηλινούς συγγραφείς όπως οι Άμος Οζ, Αβραάμ Γεοσούα και Άαρον Άπελφελντ.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δυο καράβια των παιδικών χρόνων

Οπτική Γωνία / Η αριστοκρατική Μαριλένα και η τραχιά Μυρτιδιώτισσα όργωσαν τις ελληνικές θάλασσες, αφήνοντας το στίγμα τους

Βίος και πολιτεία δυο καραβιών που έγραψαν τη δική τους ξεχωριστή ιστορία στα όχι άγνωστα αλλά και όχι πάντοτε ήρεμα νερά της Ελλάδας.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
«Η μόνη καλλιέργεια που σώθηκε είναι της καταναλωτικής πλάνης»

Ρεπορτάζ / «Η μόνη καλλιέργεια που σώθηκε είναι της καταναλωτικής πλάνης»

Ο συγγραφέας Γιάννης Μακριδάκης, που ζει στη Χίο και καλλιεργεί εκεί ο ίδιος τη δική του γη, περιγράφει στη LiFo την καθημερινότητα, που έχει αλλάξει ριζικά μετά τις φωτιές, και την προσπάθεια των κατοίκων να σταθούν ξανά στα πόδια τους.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Θα λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τραμπ και με ποιους όρους;

Βασιλική Σιούτη / Θα λήξει τον πόλεμο στην Ουκρανία ο Τραμπ και με ποιους όρους;

Πώς θα τελειώσει ο πόλεμος στην Ουκρανία και πόσο κοντά βρισκόμαστε σε αυτό το τέλος; Τραμπ και Πούτιν μοιάζουν αποφασισμένοι, αλλά ο Ζελένσκι και οι Ευρωπαίοι ηγέτες δεν βιάζονται.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μαζωνάκης: Το χρονικό μιας (ακόμα) διαπόμπευσης

Οπτική Γωνία / Μαζωνάκης: Το χρονικό μιας (ακόμα) διαπόμπευσης

Αν έβγαζε κάποιος ένα συμπέρασμα από τον χειρισμό της υπόθεσης αυτής, θα έλεγε πως «όλα ήταν ένα λάθος». Ένα λάθος το οποίο πολλοί δεν το βλέπουν ως τέτοιο, καθώς θεωρούν αυτονόητο να μαθαίνουν πληροφορίες για τις ζωές των άλλων, ακόμα και αν αυτές έχουν δυσκολίες και απαιτούν σεβασμό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Για τους «εμπρηστές της Πάτρας»: Ιδεολογικές καταχρήσεις μιας φωτογραφίας

Οπτική Γωνία / Για τους «εμπρηστές της Πάτρας»: Ιδεολογικές καταχρήσεις μιας φωτογραφίας

Από που προκύπτει το αναρχικό, πόσο μάλλον κάποιο «κομμουνιστικό» προφίλ των «εμπρηστών»; Από ένα σκουλαρίκι, την είδηση για το χασίς και τα τσίπουρα, τα ρούχα που είναι αυτά που συναντάς σε πλήθος εικοσάρηδων σε πλατείες και δρόμους της χώρας;
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Υπάρχει όντως λόγος να επιστρέψει ο Τσίπρας;

Οπτική Γωνία / Υπάρχει όντως λόγος να επιστρέψει ο Τσίπρας;

Υπάρχει ανάγκη στην πολιτική ζωή για ένα νέο κόμμα; Υπάρχει κρίσιμος ζωτικός χώρος που δεν έχει εκπροσώπηση; Μπορεί να ξεπεραστούν ή, έστω, να αμβλυνθούν οι έντονα αρνητικές μνήμες από τη διακυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ; Είναι ο Αλέξης Τσίπρας το ιδανικό πρόσωπο;
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Σουδάν: Ο ξεχασμένος πόλεμος και τα «παιδιά-πρόσφυγες» που κατηγορούνται ως διακινητές

Οπτική Γωνία / Σουδάν: Η μεγαλύτερη τραγωδία του αιώνα δεν γίνεται ποτέ πρωτοσέλιδο

Οι νεκροί από τις συγκρούσεις, την πείνα και τις επιδημίες υπολογίζεται συνολικά περί το 1 εκατ., και περισσότεροι από τους μισούς εξ αυτών είναι παιδιά. Μια εφιαλτική κατάσταση, που έχει όμως την «ατυχία» να περνά σε δεύτερη ή και τρίτη μοίρα, καθώς ούτε τα ΜΜΕ και τους διεθνείς οργανισμούς φαίνεται να συγκινεί ιδιαίτερα ούτε εντάσσεται εύκολα σε κάποιο πολιτικό αφήγημα ώστε να εμπνεύσει μαζικά κινήματα αλληλεγγύης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Οπτική Γωνία / Η Εύα Ιλούζ, η Γάζα και μια εκδοτική επιλογή

Σκέψεις πάνω στην απόφαση του Oposito, ενός μικρού εκδοτικού οίκου που έχει δώσει ενδιαφέροντα δείγματα ανήσυχης κοινωνικής και πολιτισμικής σκέψης, για την «αποδέσμευσή» του σε σχέση με το βιβλίο της κοινωνιολόγου Eύα Ιλούζ «Ψυχρή τρυφερότητα. Η άνοδος του συναισθηματικού καπιταλισμού».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ακροβατώντας / Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες

Ένα εντυπωσιακά μεγάλο κομμάτι της κοινωνίας είναι διατεθειμένο να δώσει «συγχωροχάρτι» για ένα μεγάλο οικονομικό σκάνδαλο, αρκεί οι εμπλεκόμενοι να τηρήσουν ακροδεξιά και ρατσιστική στάση στο μεταναστευτικό.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ