Για την επανεπινόηση της ζωής

Για την επανεπινόηση της ζωής Facebook Twitter
Υποθέτουμε ότι τα συναισθήματα δεν γράφουν την ιστορία. Έτσι και η μεγάλη δυσφορία που περιγράφω μπορεί να ξαστοχήσει ή να εκφυλιστεί σε μνησίκακη αδυναμία. Κάποια όμως συναισθήματα έχουν τη δύναμη να γεννούν ερωτήματα που κανένας δεν μπορεί να τα προσπεράσει. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0

ΟΛΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΟΙ γνωστοί μου, άνθρωποι μάλλον μετριοπαθείς πολιτικά και πάντως μακριά από πλατφόρμες ριζοσπαστικές, έχουν πια χάσει την υπομονή τους. Όχι μόνο δεν δίνουν μεγάλα περιθώρια χρόνου στις πολιτικές ηγεσίες (αυτό έχει συμβεί προ πολλού σε όλη τη Δύση), δεν θέλουν πια να αυτολογοκρίνονται και να σιγούν για όσα βλέπουν και αισθάνονται πως παραβιάζουν και κακοποιούν την καθημερινότητά τους.

Και ενώ αναγνωρίζουν πόσα σημαντικά και καλά έχουν υπάρξει στα σαράντα εννέα χρόνια από τη μέρα που γιορτάζουμε ως επέτειο αποκατάστασης της δημοκρατίας, νιώθουν ότι πολλά στη δημόσια ελληνική εμπειρία είναι αξιοθρήνητα και εξοργιστικά.

Μοιάζει να συνειδητοποιούν, μέσα από πράγματα μικρά και βιωματικά, ότι οι ελευθερίες που κάρπισαν πραγματικά επί δεκαετίες πρέπει να συνδεθούν πια με καλύτερες πρακτικές και ιδίως με μια νέα αίσθηση συλλογικότητας.

Δεν θα το εκφράσουν όλοι-ες με τα ίδια λόγια, ούτε θα το προβάλουν και θα το ντύσουν με τον τρόπο της κοινωνικής θεωρίας. Από μια άποψη συμβαίνει κάτι σχεδόν σωματικό, κάτι που δεν μπορεί κανείς να το αφήσει γιατί είναι σάρκα και όχι πια ιδέες. Τι; Ότι δεν αντέχεται άλλο η αστική υποβάθμιση, η καταπονητική μιζέρια των δημόσιων συγκοινωνιών, ο εκτραχηλισμός πολλών από τις κοινωνικές και εργασιακές σχέσεις, οι προσβλητικές πρακτικές από τρίτους ή από τις εξουσίες.

Η ατομική χλίδα, η άνεση του παλαιάς κοπής συνταξιούχου των εφάπαξ στα πενήντα, η καλή τύχη των boomers που άρπαξαν τις ευκαιρίες ή είχαν να λάβουν κληρονομιές, η οικονομία της ξαπλώστρας και γενικά της υπερτιμολογημένης κλεπτοκρατικής ανάπτυξης έχουν κάνει τον κύκλο τους.

Άνθρωποι που δεν διαθέτουν σχήματα εξήγησης ριζοσπαστικά ούτε ρεφλέξ «λαϊκιστικά» (αντιθέτως) έχουν, παρ' όλα αυτά, ισχυρές απαιτήσεις και αμετάθετες ανάγκες. Δεν θα έλεγε κανείς ότι υποτιμούν τα καλά που τους έχουν συμβεί. Με άλλα λόγια, δεν ανήκουν στην κατηγορία όσων θεωρούν ψιλά γράμματα ή πανουργίες και αποπροσανατολισμό τα όσα έζησαν οι γενιές της μεταπολιτευτικής ειρήνης. Δεν σνομπάρουν ούτε τις αστικές ελευθερίες, ούτε τα διευκολυντικά γκατζετάκια, ούτε την κατανάλωση. Βρισκόμαστε όμως σε μια άλλη εποχή, όπου η αξιοπρεπής ζωή χρειάζεται καινούργιες, συλλογικές υποδομές.

Η ατομική χλίδα, η άνεση του παλαιάς κοπής συνταξιούχου των εφάπαξ στα πενήντα, η καλή τύχη των boomers που άρπαξαν τις ευκαιρίες ή είχαν να λάβουν κληρονομιές, η οικονομία της ξαπλώστρας και γενικά της υπερτιμολογημένης κλεπτοκρατικής ανάπτυξης έχουν κάνει τον κύκλο τους: τώρα προκαλούν θυμό γιατί είναι συστήματα εμφανώς παρασιτικά που επανέρχονται με φόρα και αναβάλλουν την επανεπινόηση της ελληνικής ζωής.

Αυτό όμως έχουμε ανάγκη περισσότερο: αλλαγή των όρων του συμβολαίου που «υπογράφηκε» το μακρινό 1974 από κάποιες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις. Είχε και εξακολουθεί να έχει αξία αυτό το συμβόλαιο μιας δημοκρατίας των ιδιοκτητών, στηριγμένης σε ισχυρά επαγγελματικά συμφέροντα και οικογενειακές προσόδους. Δημιούργησε μια κοινωνία λιγότερο ακραία και λιγότερο ταξική από άλλες της Ευρώπης. Τώρα όμως η ακρότητα έχει περάσει στα ίδια τα πράγματα, στα νησιά που καταστράφηκαν ή εξαντλούνται, στις πόλεις που έγιναν συστήματα ταλαιπωρίας των σωμάτων, στις γερασμένες υποδομές.

Υποθέτουμε ότι τα συναισθήματα δεν γράφουν την ιστορία. Έτσι και η μεγάλη δυσφορία που περιγράφω μπορεί να ξαστοχήσει ή να εκφυλιστεί σε μνησίκακη αδυναμία. Κάποια όμως συναισθήματα έχουν τη δύναμη να γεννούν ερωτήματα που κανένας δεν μπορεί να τα προσπεράσει. Έτσι και οι φίλοι που δεν θέλουν να χαρίζονται πια και έχασαν την υπομονή τους, άνθρωποι που δεν αγοράζουν εύκολες συνταγές ευτυχίας και πολιτικής θαυματουργικής, θέλουν μια ποιοτική και αξιοβίωτη δημοκρατία. Γι’ αυτό και δεν πιστεύω ότι θα σωπάσουν. Μάλλον έχουν αποφασίσει να εκφράζονται συχνότερα, υψώνοντας τον τόνο.

Καταλαβαίνουν στην πράξη ότι για να υπερασπιστείς μια ιδέα του μέτρου, χρειάζεται να βγεις από την υπερβολική αβροφροσύνη. Απέναντι στο θρασύδειλο, στο ωμό, στη βαναυσότητα του «αφεντικού», μικρού ή μεγάλου, φρόνηση είναι πια το να ανεβάζουμε την κλίμακα των απαιτήσεων, έχοντας φυσικά κατά νου και τις δικές μας απαράγραπτες ευθύνες. Με όρους μη βίας, δημοκρατικής διαύγειας και ωριμότητας. Καταπολεμώντας τον φθόνο, την προσωποποιημένη εκτόνωση, τις απολίτικες κραυγές.

Μια επανεπινόηση της ζωής συμβαδίζει και δίνει νόημα στην επανεπινόηση της δημοκρατίας, μισό αιώνα μετά την αποκατάστασή της, εκείνο τον μακρινό Ιούλιο του 1974.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Στέλιος Νέστωρ: «Ό,τι έκανα, δεν το έκανα για να ρίξω τη δικτατορία αλλά γιατί ντρεπόμουνα» 

Θεσσαλονίκη / Στέλιος Νέστωρ: «Δεν ήμουν από αυτούς που κάθονται σπίτι τους, βγάζουν λεφτά, τρώνε και πίνουνε» 

Μια πολιτική φυσιογνωμία που έδινε πάντα ηχηρό «παρών» στα πολιτικά και πολιτιστικά πράγματα της Θεσσαλονίκης. Μιλώντας στη LiFO, ζωντανεύει ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της πόλης, από την Κατοχή και τη χούντα μέχρι την ίδρυση του Μεγάρου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Κοινωνική κατοικία: Μπορεί το παράδειγμα της La Borda να εφαρμοστεί στην Αθήνα;

Συνεταιριστική κατοικία / Μπορούμε να αντιγράψουμε τη Βαρκελώνη και να λύσουμε το στεγαστικό;

Ενώ στην Ευρώπη παρατηρείται αναζωπύρωση των συνεταιριστικών στεγαστικών κινημάτων, στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, η στεγαστική κρίση οξύνεται. Το παράδειγμα της La Borda στη Βαρκελώνη θα μπορούσε να δώσει τη λύση, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ