Μολυσμένη ενημέρωση: Όταν οι δημοσιογράφοι λειτουργούν ως εκπρόσωποι των κομμάτων

Μολυσμένη ενημέρωση… Facebook Twitter
Σε όλο τον δυτικό κόσμο αυτή η σχέση (δημοσιογράφων με πολιτικούς και κόμματα) θεωρείται ανάρμοστη ‒ και είναι.
0

ΕΝΑΣ ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ (Γ. Αυτιάς) σε κάποιο τηλεοπτικό στούντιο χαριεντίζεται δημόσια μ’ έναν υπουργό και όταν ο τελευταίος ανακοινώνει αποφάσεις που θα πάρει το υπουργείο του για να βελτιώσει τη ζωή μας, όπως λέει, ο δημοσιογράφος δείχνει ενθουσιασμένος και παρατηρεί με ιδιαίτερη έμφαση «αυτό που λέτε είναι πολύ σημαντικό, υπουργέ μου, για πείτε το πάλι, πείτε το πάλι».

Και ο υπουργός το λέει πάλι.

Κάποιος άλλος δημοσιογράφος (Ά. Πορτοσάλτε), με φανερή ικανοποίηση, από ένα μπαλκόνι προλογίζει προεκλογική συγκέντρωση υπουργού και υμνεί δημόσια τον πρωθυπουργό που στήριξε, όπως λέει, στις προηγούμενες εκλογές, ενώ παράλληλα εκφράζει την ευχή και ελπίδα ο Κυριάκος Μητσοτάκης να κερδίσει και πάλι τις επόμενες εκλογές και να πάρει αυτοδυναμία. Το κοινό τον χειροκροτεί θερμά.

Στις τηλεοπτικές εκπομπές οι οικοδεσπότες δεν καλούν στελέχη κομμάτων, που άλλωστε λένε συνήθως βαρετές κουβέντες. Τους υποκαθιστούν με δημοσιογράφους και γνωρίζοντας τον κομματικό χώρο με τον οποίο έχουν ταυτιστεί, τους φιλοξενούν αναλογικά.

Είναι δύο μόνο εικόνες που εισέπραξε μεγάλο μέρος της κοινωνίας κάποια από τις προηγούμενες ημέρες και αφορούν το είδος της δημοσιογραφίας που ασκείται από πολλούς στις μέρες μας. Υπάρχουν δεκάδες παραδείγματα ακόμα, συμβαίνουν σχεδόν κάθε μέρα και αναδεικνύουν τον απόλυτο συγχρωτισμό πολιτικών με (κάποιους) δημοσιογράφους. Έτσι πρέπει να συμβαίνει ;

Σε καμία δημοκρατία δυτικού τύπου δεν λειτουργεί το σύστημα με αυτόν τον τρόπο ή, τουλάχιστον, με τον απόλυτα ξεχειλωμένο τρόπο που ισχύει στη δική μας χώρα. Χωρίς ενδοιασμούς, αρκετοί δημοσιογράφοι, παρότι παραμένουν στο επάγγελμα, λειτουργούν παράλληλα ως εκπρόσωποι κομμάτων ‒ όλων των κομμάτων.

Συχνά στις τηλεοπτικές εκπομπές οι οικοδεσπότες δεν καλούν στελέχη κομμάτων, που άλλωστε λένε συνήθως βαρετές κουβέντες. Τους υποκαθιστούν με δημοσιογράφους και γνωρίζοντας τον κομματικό χώρο με τον οποίο έχουν ταυτιστεί, τους φιλοξενούν αναλογικά. Ο ένας διάκειται φιλικά (sic) στο ένα κόμμα, ο δεύτερος στο άλλο κ.ο.κ.

Οι δημοσιογράφοι συνήθως λένε πιο ελκυστικές ατάκες από τους πολιτικούς, γνωρίζουν πώς ακριβώς παίζεται το παιχνίδι της τηλεοπτικής ενημέρωσης, όταν οι κάμερες είναι ανοιχτές, κάνουν εικονικές αψιμαχίες και υψώνουν τους τόνους μεταξύ τους, ουσιαστικά παίζοντας ρόλους, και όταν τα φώτα σβήσουν επανέρχονται στη δική τους κανονικότητα.

Σε όλο τον δυτικό κόσμο αυτή η σχέση (δημοσιογράφων με πολιτικούς και κόμματα) θεωρείται ανάρμοστη ‒ και είναι. Δεν νοείται τέτοιος συγχρωτισμός χωρίς να απουσιάζει η έννοια του οφέλους και από τις δυο πλευρές. Ένα μικρό ή μεγάλο σκάνδαλο του πολιτικού που θα υποπέσει στην αντίληψη του δημοσιογράφου εύκολα θα πνιγεί αν το προηγούμενο βράδυ έπιναν ποτά σε κάποιο μπαρ της πόλης ή ο ένας έχει βαφτίσει το παιδί του άλλου.

Όταν χρειαστεί, ο υπουργός δεν θα ξεχάσει τον φίλο του δημοσιογράφο, πάντα θα υπάρχει μια κενή θέση για να την καλύψει με αυτόν στο υπουργείο του. Όλοι οι κώδικες δημοσιογραφικής δεοντολογίας περιγράφουν αυτή την ανάρμοστη σχέση ως μη ανεκτή.

Στις ΗΠΑ δεν νοείται δημοσιογράφος να είναι παράλληλα μέλος κόμματος, σε πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης ισχύει το ίδιο. Στη δική μας απλώς λειτουργούν ως εκπρόσωποί τους. Και συχνά, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια, επιβεβαιώνουν με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο τις καχυποψίες που διατηρούσαν πολλοί γι’ αυτούς όταν ασκούσαν δημοσιογραφία. Εντάσσονται χωρίς ιδιαίτερους ενδοιασμούς σε λίστες κομμάτων και διεκδικούν την ψήφο μας ή παίρνουν κάποιες κομματικές ή κυβερνητικές θέσεις.

Ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας έχει αποδεχτεί αυτή την ανήθικη σχέση ως φυσιολογική, ως κάτι που επειδή συμβαίνει σε μεγάλο βαθμό, έτσι πρέπει να είναι. Και αυτό είναι εξαιρετικά επικίνδυνο όχι για την έτσι κι αλλιώς χαμένη τιμή του επαγγέλματος αλλά για την ίδια τη δημοκρατία. Ακούγεται στομφώδες, αλλά δεν είναι.

Η παραποίηση, απόκρυψη και διαστρέβλωση πληροφοριών που αφορούν το δημόσιο συμφέρον έχει ή μπορεί να έχει μεγάλο κόστος για τη δημοκρατία. Ο κακώς ενημερωμένος πολίτης θα οδηγηθεί στις κάλπες με εσφαλμένες, παραποιημένες ή ελλιπείς πληροφορίες. Οι επιλογές του, όχι μόνο την ώρα της ψηφοφορίας αλλά και στην καθημερινότητά του θα έχουν επηρεαστεί από τις πληροφορίες που αποδέχεται καθημερινά ως πραγματικές.

Ο ιστορικός διευθυντής της «Monde Diplomatique», Ιγνάσιο Ραμονέ, έχει διατυπώσει την άποψη ότι στους καιρούς μας παρέχεται «μολυσμένη ενημέρωση»*. Αυτού του είδους η ενημέρωση είναι αυτή που παρέχεται και στους Έλληνες πολίτες, οι οποίοι ωστόσο φαίνεται σε μεγάλο βαθμό να έχουν συνειδητοποιήσει τι ακριβώς συμβαίνει με τον χώρο της ενημέρωσης. Αυτό τουλάχιστον δείχνουν όλες οι έρευνες που βλέπουν το φως της δημοσιότητας τα πολλά τελευταία χρόνια. Δεν εμπιστεύονται τα μέσα ενημέρωσης, τα θεωρούν αναξιόπιστα, διατηρούν έντονες αμφιβολίες για τις προθέσεις τους.

*Ιγνάσιο Ραμονέ, Η έκρηξη της δημοσιογραφίας, εκδόσεις του εικοστού πρώτου

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LIFO.

Το νέο τεύχος της δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Δημοσιογράφοι πολιτευτές με στολή παραλλαγής

Κ. Παπαϊωάννου / Δημοσιογράφοι πολιτευτές με στολή παραλλαγής

Παρατηρείται το εξής οξύμωρο: πιο εξαρτημένοι από το πολιτικό σύστημα είναι συχνά οι πιο επώνυμοι δημοσιογράφοι. Αυτοί που θα ανέμενε κανείς, λόγω φήμης και χρήματος, να έχουν ισχύ και να προβάλλουν αντιστάσεις συχνά είναι πιο πρόθυμοι.
ΚΩΣΤΗΣ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Οπτική Γωνία / Αμπντελά Ταϊά: «Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Ο Μαροκινός συγγραφέας και σκηνοθέτης, κάτοικος Γαλλίας πλέον και γνωστός στην Ελλάδα από το υπέροχο μυθιστόρημα «Η ζωή με το δικό σου φως», μιλά με θαυμασμό για την εξέγερση της νεολαίας που συνταράσσει την πατρίδα του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Συνέντευξη / Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Μετά από μισό αιώνα στο «Βήμα», ο Νίκος Χασαπόπουλος μιλά για πρώτη φορά για την πιο δύσκολη απόφαση της ζωής του, τις στιγμές που έζησε δίπλα σε Λαμπράκη, Ψυχάρη και πρωθυπουργούς, αλλά και για το μεγάλο λάθος του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Οπτική Γωνία / Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Έχουμε ένα καινούργιο συναίσθημα, όχι το κλασικό της εποχής των φασισμών, δηλαδή τον φόβο μη βρεθεί κανείς στη θέση των κατώτερων, όσων έμειναν πίσω ή «από κάτω». Πλέον βλέπει κανείς μένος για τα θύματα που μιλάνε.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Μποτιλιαρισμένοι στην Αθήνα: Δαπανούμε έναν μισθό στον δρόμο κάθε έτος

Οπτική Γωνία / Κάθε χρόνο χάνουμε 110 ώρες από τη ζωή μας κολλημένοι στο τιμόνι

Πώς μπορεί να μειωθεί άμεσα το μποτιλιάρισμα στους δρόμους της πρωτεύουσας; Γιατί η λεωφόρος Κηφισού δεν θα αδειάσει ποτέ; Ο συγκοινωνιολόγος και καθηγητής του ΕΜΠ, Κωνσταντίνος Κεπαπτσόγλου, εξηγεί.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Βασιλική Σιούτη / Ο Ερντογάν που (δεν) τα πήρε όλα και οι αποκαλύψεις πίσω από τις εντυπώσεις

Οι εκ των υστέρων αποκαλύψεις για τη συνάντηση Τραμπ - Ερντογάν κατέδειξαν τις πραγματικές ισορροπίες στο πεδίο των διεθνών σχέσεων: καμία πλευρά δεν κερδίζει άνευ ανταλλαγμάτων και οι διεθνείς σχέσεις δεν καθορίζονται από προσωπικές συμπάθειες.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Βασιλική Σιούτη / Η στρατηγική του Νίκου Δένδια και η λεπτή ισορροπία με τον Κυριάκο Μητσοτάκη

Την ώρα που η κυβέρνηση βρίσκεται αντιμέτωπη με το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ, με τα Τέμπη και με την ακρίβεια, που προκαλεί κοινωνική δυσφορία, ο Νίκος Δένδιας εμφανίζεται ως μεταρρυθμιστής που θα οδηγήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις στη νέα εποχή.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Ακροβατώντας / Χθες ο Μαζωνάκης, σήμερα ο Μπισμπίκης: Ποιο θα είναι το επόμενο «μεγάλο θέμα»;

Αξιολογώντας ως πιο σημαντικό ένα τροχαίο από τη συνάντηση Τραμπ - Νετανιάχου, τα κυρίαρχα μέσα αναδεικνύουν το ασήμαντο χάριν τηλεθέασης, εξυπηρετώντας συγκεκριμένες σκοπιμότητες που θα μετατοπίσουν το ενδιαφέρον της κοινωνίας από τα σημαντικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Joe Coughlin: «Η τρίτη ηλικία δεν είναι κρουαζιέρες ή πατερίτσες»

Οπτική Γωνία / Joe Coughlin: «Γηρατειά δεν είναι μόνο κρουαζιέρες, πατερίτσες και να είσαι με το ένα πόδι στον τάφο»

Ο φιλέλληνας καθηγητής εξετάζει τις όψεις της μακροζωίας, πιστεύει πως στην Ελλάδα αυτό το φαινόμενο μπορεί να συνδυαστεί άνετα με το lifestyle και μιλάει με τρόπο ασυνήθιστο για το γήρας.
ΝΙΚΟΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ
Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Οπτική Γωνία / Κοσμάς Μαρινάκης: «Σε ποιον θα πουλήσει ο καπιταλιστής αν ο κόσμος δεν έχει να το αγοράσει;»

Ο δημιουργός του Greekonomics μιλά στη LiFO για την επιτυχία αυτού του εγχειρήματος αλλά και τις επιθέσεις που δέχτηκε πρόσφατα για κάποιες «άβολες αλήθειες» που επισήμανε αναφορικά με τα διαπλεκόμενα συμφέροντα πολιτικών, οικονομικών «καρτέλ» και ΜΜΕ στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ