Mπορεί το κίνημα "No Mow May" (Μην Κουρεύετε το Γκαζόν τον Μάιο) να βοηθήσει στη μετατροπή του κλασικού γκαζόν των κήπων σε κάτι οικολογικά πιο ωφέλιμο;
Η συγγραφέας και φωτογράφος Anne Readel ταξίδεψε οδικώς στο Άπλτον του Ουισκόνσιν τον περασμένο Μάιο και το γκαζόν σε πολλά από τα σπίτια της μικρής πόλης οργίαζε άκοπο: oι κήποι θύμιζαν μικροσκοπικά λιβάδια, με κίτρινες πικραλίδες και μωβ λουλουδάκια.
Τα σπίτια όμως δεν ήταν εγκαταλελειμμένα ή παραμελλημένα, ούτε υπήρχαν στοίβες εφημερίδων στις βεράντες τους. Οι γειτονιές έσφυζαν από ζωή και γρήγορα κατάλαβε πως οι κήποι είχαν αφεθεί ακούρευτοι συνειδητά από τους κατοίκους και μάλιστα για καλό σκοπό: να σωθούν οι μέλισσες.
Οι αρχές της πόλης είχαν ζητήσει από τους κατοίκους να κλειδώσουν στις ντουλάπες τους τις χλοοκοπτικές μηχανές όλο τον Μάιο. Αυτό επέτρεψε στα φυτά που συχνά χαρακτηρίζονται «ζιζάνια» να ανθίσουν - βιολέτες, τριφύλλια, πικραλίδες.
Τα ζιζάνια στο γκαζόν μπορούν να προσφέρουν άφθονη τροφή στις μέλισσες που πιάνουν δουλειά με την έλευση της άνοιξης.
Οι αριθμοί των μελισσών μειώνονται με τρομακτικό ρυθμό. Στη βόρεια Αμερική, σχεδόν ένα στα τέσσερα γηγενή είδη μελισσών κινδυνεύει, σύμφωνα με το Κέντρο Βιολογικής Ποικιλομορφίας λόγω της καταστροφής των οικοσυστημάτων, της χρήσης φυτοφαρμάκων, της κλιματικής αλλαγής και της αστικοποίησης.
Το Άπλετον, περίπου 200 μίλια βορείως του Σικάγο, είναι μια μικρή πόλη στις όχθες του ποταμού Φοξ. Δύο επίκουροι καθηγητές σε ένα κολέγιο φιλελεύθερων τεχνών, ο Δρ Ισραέλ Ντελ Τόρο και η Δρ Ρελένα Ρίμπονς του Πανεπιστημίου Λόρενς, γνώριζαν ότι το No Mow May ήταν δημοφιλές στη Βρετανία και αναρωτήθηκαν αν η πρωτοβουλία θα μπορούσε να «ριζώσει» και εδώ.
Άρχισαν λοιπόν να συνεργάζονται με το τοπικό Συμβούλιο του Άπλετον και, το 2020, έγινε η πρώτη πόλη στις Ηνωμένες Πολιτείες που υιοθέτησε το No Mow May, με τις οικογένειες 435 σπιτιών να εγγράφονται στο εθελοντικό πρόγραμμα.
Οι Ντελ Τόρο και Ρίμπονς μελέτησαν τις επιπτώσεις του No Mow May στις μέλισσες του Άπλτον. Διαπίστωσαν ότι οι χλοοτάπητες που παρέμεναν αφρόντιστποι για τα ανθρώπινα δεδομένα, φιλοξενούσαν πενταπλάσιο αριθμό μελισσών από τις κουρεμένες αυλές, και τριπλάσια είδη μελισσών από ό,τι τα κουρεμένα πάρκα. Έτσι, ζήτησαν και από άλλες κοινότητες να συμμετάσχουν.
Μέχρι το 2021, δώδεκα περιοχές του Ουισκόνσιν είχαν υιοθετήσει το No Mow May κι ύστερα η ιδέα εξαπλώθηκε σε κοινότητες στην Αϊόβα, τη Μινεσότα, το Ιλινόις και τη Μοντάνα.
Ο Μάικ Γουίζα, δήμαρχος του Στίβενς Πόιντ υποστήριξε τα οφέλη του No Mow May. «Ήταν επιτυχημένο, θα έλεγα ευρέως επιτυχημένο», δηλώνει στους New York Times. Στο Στίβενς Πόιντ συμμετείχαν περίπου 230 σπίτι στο πρότζεκτ, διπλάσιος αριθμός από τον αναμενόμενο.
Πρόσφατα, το Συμβούλιο του Άπλτον ψήφισε για υπέρ της μονιμοποίησης του πρότζεκτ, ώστε να εφαρμόζεται κάθε Μάιο. Πολλοί άλλοι δήμοι του Ουισκόνσιν είτε το έχουν ήδη υιοθετήσει για το 2022 είτε το εξετάζουν.
Οι προσπάθειες μάλλον έχουν αρχίσει να αποδίδουν καρπούς. Ένα απειλούμενο είδος μικρών μελισσών, των οποίων οι φυσικές περιοχές συρρικνώνονταν ραγδαία από τη δεκαετία του 1990, εντοπίστηκαν για πρώτη φορά σε ένα σπίτι στο κέντρο του Άπλτον πέρυσι.
Όμως οι ειδικοί προειδοποιούν ότι η πρωτοβουλία αυτή είναι μόνο ένα σημείο αφετηρίας για τη διάσωση των μελισσών. «Αυτό που κάνατε για έναν μήνα είναι όμορφο, βοηθάει», σχολιάζει ο Δρ Ντελ Τόρο. «Αλλά τι θα κάνετε το υπόλοιπο καλοκαίρι ή το υπόλοιπο έτος για να διασφαλίσετε ότι οι επικονιαστές μας προστατεύονται;» αναρωτιέται.
Η σημασία των αστικών και περιαστικών περιοχών για τις μέλισσες είναι τεράστια, εξήγησε ο Δρ Ντελ Τόρο, ο οποίος λαμβάνει τώρα email από κατοίκους του Άπλετον που τον ρωτούν πώς μπορούν να εφαρμόσουν κι άλλες πρακτικές φιλικές προς τις μέλισσες, όπως η φύτευση περισσότερων λουλουδιών, η δημιουργία μελλισιών και ο περιορισμός ζιζανιοκτόνων και φυτοφαρμάκων.
«Πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε ποιος είναι ο ρόλος μας σε αυτό το αστικό οικοσύστημα», καταλήγει. «Για πολλούς από εμάς, αυτό μπορεί να σημαίνει να καθόμαστε και να βλέπουμε το γρασίδι να μεγαλώνει.»
Με πληροφορίες από New York Times
