Τι είδε η Μαρούλα Facebook Twitter
Τα κείμενα του τόμου «Υπηρέτριες και Υπηρέτες» αποτελούν προϊόν ακαδημαϊκού συνεδρίου που έγινε το 2016 στο Ρέθυμνο.

Τι είδε η Μαιρούλα

0

Το επάγγελμα της υπηρέτριας καταγράφεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα στην απογραφή του 1861. Περίπου τριάντα χρόνια μετά την ίδρυση του ελληνικού κράτους οι αστικοί πληθυσμοί είναι πλέον υπολογίσιμοι στις βασικές πόλεις του βασιλείου (Αθήνα, Πάτρα, Ερμούπολη) και η ζήτηση για υπηρετικό προσωπικό αυξάνεται. Στην απογραφή του 1861, στην κατηγορία «υπηρετικό προσωπικό» καταγράφονται 4.387 άνδρες και 3.232 γυναίκες.

Η μεγαλύτερη συγκέντρωση υπηρετών παρατηρείται στην Αθήνα, όπως είναι φυσικό. Ακολουθούν η Πάτρα και η Ερμούπολη. Οι άνδρες υπερτερούν, γιατί σ’ αυτές τις πρώτες δεκαετίες του δέκατου ένατου αιώνα «αι Ελληνίδες δεν έχουσιν ιδέαν περί υπηρεσίας», όπως γράφει μια Γερμανίδα κυρία επί των τιμών σε φίλη της στη Γερμανία. Υπάρχουν, φυσικά, κάποιες Γερμανίδες υπηρέτριες, αλλά αυτές, όπως παρατηρεί η ίδια κυρία επί των τιμών, όταν φτάνουν στην Ελλάδα, χάνουν τη σοβαρότητά τους.


Πολύ πριν από την ίδρυση του κράτους, υπηρέτριες συναντάμε σε πολλά ελληνικά σπίτια της Σμύρνης ή της Κωνσταντινούπολης. Είναι κυρίως κορίτσια από τα νησιά των Κυκλάδων, που έμπαιναν στα ελληνικά σπίτια για να εργαστούν ως υπηρέτριες ή τροφοί, με τη μεσολάβηση συντοπιτών τους ναυτικών. Αυτοί οι ναυτικοί δρούσαν προφανώς ως μεσίτες. Φαίνεται ότι τα νησιά του Αιγαίου τροφοδοτούν με υπηρέτριες τις ελληνικές κοινότητες της Μεσογείου. Στην Αίγυπτο, για παράδειγμα, βρίσκουμε πολλές υπηρέτριες από τα νησιά του νοτιοανατολικού Αιγαίου.

Ο πληθυσμός τους ήταν μεγάλος, όπως και οι κίνδυνοι που αντιμετώπιζαν. Αυτό δείχνει, άλλωστε, η ίδρυση, το 1909, του Ασύλου των Ελληνίδων Υπηρετριών στην Αλεξάνδρεια από τη Βιργινία Μπενάκη, σύζυγο του Εμμανουήλ Μπενάκη. Υπολογίζεται ότι τότε έφθαναν στην Αίγυπτο 800 με 1.000 γυναίκες για να εργαστούν, από τις οποίες περίπου οι μισές ήταν εκτεθειμένες στον κίνδυνο της πορνείας.

Αθώες, αφελείς, χαζούλες αλλά και κουτοπόνηρες, που συμβιώνουν σχετικά καλά με τα αφεντικά τους, οι υπηρέτριες, ως ρόλοι, αποτελούν βασικά στοιχεία της ανθρωπολογίας της ελληνικής κωμωδίας των δεκαετιών 1950 και 1960.


Πάντως, στο ελληνικό κράτος η αγορά εργασίας για τις υπηρέτριες μοιάζει να είναι οργανωμένη και συγκροτημένη γύρω στα 1870. Για το ελληνικό αστικό σπίτι του εμπόρου, του μεσίτη, του τραπεζίτη, του επιστήμονα (γιατρού ή δικηγόρου), η απόκτηση υπηρέτριας συνιστά σημαντικό στοιχείο κοινωνικής διάκρισης. Έτσι, μεταξύ του 1861 και του 1879 ο αριθμός των υπηρετριών πενταπλασιάζεται.

Στην απογραφή του 1879 καταγράφονται 15.598 υπηρέτριες. Ο πληθυσμός της χώρας ήταν τότε μόλις 1,6 εκατομμύρια κάτοικοι. Οι υπηρέτριες αυτές προέρχονται από τις Κυκλάδες αλλά και από την Κρήτη, ιδιαίτερα μετά την εξέγερση του 1866, και από την Τροιζηνία, την Ύδρα, τις Σπέτσες και την Κυνουρία, μετά την κρίση της ιστιοφόρου ναυτιλίας. Ο αριθμός των υπηρετριών αυξάνεται, όπως και ο γενικός πληθυσμός. Στην απογραφή του 1951 καταγράφονται 49.382 υπηρέτριες σε συνολικό πληθυσμό 7,6 εκατομμυρίων. Είναι πλέον μια υπολογίσιμη ομάδα εργαζομένων.

ΥΠΗΡΕΤΡΙΕΣ
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΤΟ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ: Συλλογικο
Υπηρέτριες & Υπηρέτες,
Επιμέλεια: Παναγιώτα Μήνη, Κωνσταντίνα Γεωργιάδη, Ιουλία Πιπίνια, Άννα Σταυρακοπούλου
Εκδόσεις Παπαζήση, Σελίδες: 427

Βρίσκουμε τη δημογραφική εικόνα της Ελληνίδας υπηρέτριας στο κείμενο της ιστορικού Ζιζής Σαλίμπα, «Από υπηρέτρια, νοικοκυρά: Η διάχυση του υλικού πολιτισμού στα λαϊκά στρώματα της πόλης, 19ος-20ός αιώνας». Είναι ένα από τα δεκαεννέα κείμενα που περιλαμβάνονται στον τόμο Υπηρέτριες και Υπηρέτες (εκδόσεις Παπαζήση), όπου για πρώτη φορά βρίσκουμε μια τόσο σφαιρική αποτύπωση αυτού του επαγγέλματος και κυρίως την αναπαράστασή του στην τέχνη. 


«Η καλλιτεχνική ανάπλαση της σχέσης εργοδότη και υπηρέτη είναι πολύ σημαντική» σημειώνουν στην εισαγωγή του βιβλίου οι επιμελήτριές του Παναγιώτα Μήνη, Κωνσταντίνα Γεωργιάδη, Ιουλία Πιπίνια και Άννα Σταυρακοπούλου. Αυτή η σχέση, βέβαια, δεν περιορίζεται μόνο στον χώρο της τέχνης. Όπως παρατηρούν οι ίδιες, «μαζί με τη σχέση των δύο φύλων και των διαφορετικών γενεών, αυτή του αφέντη-υπηρέτη συνιστά ίσως την πιο πλούσια σημασιολογικά, θέτοντας ζητήματα εξουσίας, αυτοπροσδιορισμού, ιδεολογικής ταυτότητας, κοινωνικών και εργασιακών διεκδικήσεων, οικονομικών, ταξικών και φυλετικών ιεραρχήσεων, αντιθέσεων και συγκρούσεων». 


Η Παναγιώτα Μήνη, καθηγήτρια Ιστορίας του Κινηματογράφου στο Πανεπιστήμιο της Κρήτης, παρακολουθεί τις μεταμορφώσεις της υπηρέτριας στην κινηματογραφική κωμωδία της εικοσαετίας 1950-1970. Στην ταινία Ένα βότσαλο στη λίμνη του Αλέκου Σακελλάριου, γυρισμένη το 1952, με πρωταγωνιστή τον Βασίλη Λογοθετίδη, η υπηρέτρια είναι πανταχού παρούσα. Η συμμετοχή της δεν προωθεί τη δράση, αλλά η παρουσία της υποδηλώνει την ανώτερη κοινωνική θέση των κυρίων της.

«Η εμφάνιση, η συμπεριφορά, η γλώσσα του σώματος και οι λίγες φράσεις της μεταδίδουν μια αίσθηση υποταγής, οπισθοδρομικότητας και μειωμένης αντίληψης» γράφει η συγγραφέας. «Γέρνει σχεδόν συνεχώς το σώμα της μπροστά, περπατά με έναν περίεργο τρόπο που δείχνει ανασφάλεια, μιλά σπάνια και δεν μπορεί να εκφράσει κάποια άποψη ή να αναλάβει πρωτοβουλίες». 

Τι είδε η Μαρούλα Facebook Twitter
Στο ελληνικό κράτος η αγορά εργασίας για τις υπηρέτριες μοιάζει να είναι οργανωμένη και συγκροτημένη γύρω στα 1870.


Αθώες, αφελείς, χαζούλες αλλά και κουτοπόνηρες, που συμβιώνουν σχετικά καλά με τα αφεντικά τους, οι υπηρέτριες, ως ρόλοι, αποτελούν βασικά στοιχεία της ανθρωπολογίας της ελληνικής κωμωδίας των δεκαετιών 1950 και 1960. Φυσικά, η πραγματική ζωή έδινε και πιο ακραία παραδείγματα, όπως η περίπτωση της 14χρονης υπηρέτριας Σπυριδούλας, που τα αφεντικά της, κατηγορώντας την ότι τους έκλεψε δολάρια, την έδεσαν σ’ ένα τραπέζι, της έκλεισαν το στόμα με πανί, άνοιξαν το ραδιόφωνο και επί δύο ημέρες την έκαιγαν με το σίδερο. Το γεγονός συνέβη το καλοκαίρι του 1955. Η δημοσιότητα ήταν μεγάλη και έφερε στην πρώτη σελίδα των εφημερίδων τα «δουλάκια» και τις πραγματικές συνθήκες της εργασίας τους.

Αλλά στον κινηματογράφο τα πράγματα ήταν κάπως αλλιώς. Είκοσι χρόνια μετά την ταινία του Σακελλάριου, η κωμωδία Προεδρίνα του Κώστα Καραγιάννη, γυρισμένη το 1972, έχει στον πρωταγωνιστικό ρόλο μια υπηρέτρια. Τον ρόλο ενσαρκώνει η ηθοποιός Δέσποινα Στυλιανοπούλου, που είναι μάλιστα και η προεδρίνα του Σωματείου Ελληνίδων Υπηρετριών. Διεκδικεί τα δικαιώματα των συναδέλφων της και τις προστατεύει από τις σεξουαλικές παρενοχλήσεις των κυρίων τους αλλά και από τη χειροδικία.


Περίπου έναν αιώνα πριν από την ταινία του Καραγιάννη, τέλη 1887, αρχές 1888, κυκλοφορεί η «Εφημερίς των Υπηρετριών», με αρχισυντάκτρια τη Μαριγώ Καρμάδου. Στο πρώτο και, απ’ ό,τι φαίνεται, μοναδικό φύλλο της εφημερίδας απεικονίζεται, σε ξυλογραφία, η μορφή μιας υπηρέτριας: λαϊκή και ακατέργαστη φιγούρα. Τόσο η εφημερίδα όσο και η αρχισυντάκτρια είναι προφανείς επινοήσεις κάποιου επαγγελματία της σάτιρας που ήθελε να πλήξει σημαντικούς ανθρώπους της τότε κοινωνίας. Αλλά ο «τύπος υπηρέτριας» που δείχνει η ξυλογραφία είναι ο ίδιος που συναντάμε και στη λογοτεχνία της εποχής, όπως, ας πούμε, στο κωμειδύλλιο Η τύχη της Μαρούλας. Ο Κώστας Ιωαννίδης, καθηγητής στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, παρουσιάζει στο κείμενο τις οπτικές αναπαραστάσεις της υπηρέτριας, κυρίως σε φωτογραφίες.

Τι είδε η Μαρούλα Facebook Twitter
Η κωμωδία «Προεδρίνα» του Κώστα Καραγιάννη, γυρισμένη το 1972, έχει στον πρωταγωνιστικό ρόλο μια υπηρέτρια. Τον ρόλο ενσαρκώνει η ηθοποιός Δέσποινα Στυλιανοπούλου, που είναι μάλιστα και η προεδρίνα του Σωματείου Ελληνίδων Υπηρετριών.


Η ερευνήτρια Θεατρολογίας Κωνσταντίνα Γεωργιάδη παρουσιάζει στο δικό της κείμενο τις διαταξικές ερωτικές σχέσεις μεταξύ υπηρετικού προσωπικού και των αφεντικών στο έργο του Γρηγορίου Ξενόπουλου. Θυμόμαστε έτσι τον Διονύσιο Σολωμό και τη γέννησή του από έναν κόντε και την υπηρέτριά του. Η καθηγήτρια στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Ιωάννα Βώβου δείχνει την αναπαράσταση του υπηρετικού προσωπικού στα ελληνικά σίριαλ. Για παράδειγμα, στη «Λάμψη» του Νίκου Φώσκολου το υπηρετικό προσωπικό παρουσιάζεται ως συλλογικός ήρωας που λειτουργεί –και δραματουργικά– ως αντίβαρο στον κόσμο της οικογένειας Δράκου. 


Οι πολλές προσεγγίσεις (π.χ. οι υπηρέτες στην ποίηση του Καβάφη, στη ζωγραφική του τέλους του δέκατου αιώνα αιώνα, στην κωμωδία των Θανάση Παπαθανασίου και Μιχάλη Ρέππα, στο μεταπολεμικό ελληνικό θέατρο ή στις ταινίες του ελληνικού κινηματογράφου κ.λπ.) ανοίγουν νέους δρόμους στη μελέτη της αναπαράστασης του υπηρετικού προσωπικού. Ταυτόχρονα, αποτελούν κοινωνιολογική, εθνολογική και ανθρωπολογική μελέτη των σχέσεων εξουσίας μέσα στην ελληνική οικογένεια. 

ΑΛΛΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

Τα κείμενα του τόμου «Υπηρέτριες και Υπηρέτες» αποτελούν προϊόν ακαδημαϊκού συνεδρίου που έγινε το 2016 στο Ρέθυμνο. Απευθύνονται όμως και στο γενικό κοινό που ενδιαφέρεται για την ιστορική πραγματικότητα αυτής της επαγγελματικής κατηγορίας και για την αναπαράστασή της στην τέχνη.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Σπυριδούλα: Η ιστορία της 12χρονης υπηρέτριας που την σιδέρωσαν τα αφεντικά της

Αληθινά εγκλήματα / Σπυριδούλα: Η ιστορία της 12χρονης υπηρέτριας που την σιδέρωσαν τα αφεντικά της

Η ηθοποιός Νένα Μεντή αφηγείται τη συγκλονιστική ιστορία της Σπυριδούλας Ράπτη, της 12χρονης ψυχοκόρης που σιδέρωσε με καυτό ηλεκτρικό σίδερο η αφεντικίνα της, προκαλώντας της σοβαρά εγκαύματα στο πρόσωπο, το στήθος και αλλού, με τη βοήθεια του συζύγου της, επειδή πίστευε πως η μικρή είχε κλέψει ένα πενηντοδόλαρο. Η υπόθεση συντάραξε την Ελλάδα στα μέσα της δεκαετίας του ’50.
THE LIFO TEAM
Σύγχρονη δουλεία: Ζούσε αιχμάλωτη 40 χρόνια ως υπηρέτρια ενώ την εξανάγκασαν και σε γάμο

Διεθνή / Σύγχρονη δουλεία: Ζούσε αιχμάλωτη 40 χρόνια ως υπηρέτρια ενώ την εξανάγκασαν και σε γάμο

Ένας καθηγητής με την οικογένειά του κρατούσαν αιχμάλωτη ως υπηρέτρια μια γυναίκα από τότε που ήταν 8 ετών ενώ την εξανάγκασαν επίσης να παντρευτεί και ηλικιωμένο συγγενή τους
Τυφοειδής Μαίρη: Η πιο διάσημη «ασθενής μηδέν» στη σύγχρονη ιστορία, η Ιρλανδή μαγείρισσα που λάτρεψε ο Anthony Bourdain

Αρχαιολογία & Ιστορία / Τυφοειδής Μαίρη: Η πιο διάσημη «ασθενής μηδέν» στη σύγχρονη ιστορία, η Ιρλανδή μαγείρισσα που λάτρεψε ο Anthony Bourdain

Χρωστάμε τον τρόμο μας απέναντι στους «αρνητές» των φονικών ιών σε μια διαβόητη μαγείρισσα που στις αρχές του 20ού αιώνα είχε βάλει στόχο της να μην πεθάνει φτωχή και πεινασμένη; Ας το δούμε λίγο...
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ