Ο Θοδωρής Αμπαζής, καλλιτεχνικός διευθυντής του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου της Πάτρας, φέρνει στην Αθήνα, στο Σύγχρονο Θέατρο, την παράσταση Effect-Τομογραφία του έρωτα. Το έργο της Lucy Prebble θίγει ένα ζήτημα εν πολλοίς άγνωστο, τις δοκιμές νέων φαρμάκων που κάνουν οι φαρμακοβιομηχανίες σε «δείγμα» εθελοντών έναντι αμοιβής. Δύο γιατροί από τη μία, δύο νέοι που δοκιμάζουν ένα καινούργιο αντικαταθλιπτικό φάρμακο και ερωτεύονται ο ένας τον άλλον, από την άλλη. Τι είναι ηθικό και τι όχι, τι είναι αληθινό και τι ψεύτικο σ' αυτό τον κόσμο που το placebo έχει τόσο κρίσιμο ρόλο;
Ο Θοδωρής Αμπαζής εμπλέκεται με την ιδιότητα του σκηνοθέτη και συνθέτη με μια ακόμη παράσταση που θα παρουσιάζεται στο Σύγχρονο Θέατρο όλες τις Δευτέρες και τις Τρίτες μέχρι τις 7 Απριλίου. Πρόκειται για τους Εμπόρους των Εθνών, που έκαναν πρεμιέρα τον Οκτώβριο του 2011 στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών, βρίσκοντας πολύ μεγάλη ανταπόκριση από κοινό και κριτικούς.
Να τι απαντά στις απορίες μας για τις δύο παραστάσεις.
Η αναβίωση μιας τέτοιας δουλειάς είναι ανάλογη της επανεκτέλεσης ενός έργου κλασικής μουσικής. Οι «νότες» είναι εκεί, μένει σ' εμάς να τις ξαναμελετήσουμε και να τις επανερμηνεύσουμε επί σκηνής.
Παρουσιάζετε ξανά την πολύ επιτυχημένη παράσταση «Έμποροι των Εθνών». Την έχετε επεξεργαστεί εκ νέου; Πώς εξηγείτε το αυξημένο ενδιαφέρον για το αφηγηματικό θέατρο και ποιοι είναι οι λόγοι που ώθησαν εσάς να ασχοληθείτε μ' αυτό;
Οι Έμποροι των Εθνών, πέραν της μεγάλης απήχησης που γνώρισαν στην πρώτη τους παρουσίαση στο κοινό, είναι ίσως το αντιπροσωπευτικότερο δείγμα του ύφους της ομάδας μας. Η έρευνά μας στο σύγχρονο μουσικό θέατρο ξεκίνησε πριν από δεκαπέντε χρόνια με την παράσταση Οι Σοφολογιότατες και έκτοτε συνεχίστηκε μέσα από πολλές παραστάσεις, με συγκεκριμένο κάθε φορά στόχο. Η δουλειά της ομάδας επηρέασε πολλούς άλλους να ασχοληθούν με αυτό το είδος και να παρουσιάσουν ενδιαφέρουσες παραστάσεις και πλέον βλέπουμε να δημιουργούνται συνεχώς νέες ομάδες, με κοινές μ' εμάς αναζητήσεις. Πιστεύω ότι οι Έμποροι είναι ένα σημείο αναφοράς, καθώς ερευνά με τρόπο ξεκάθαρο τη μουσική σκηνική σύνθεση και την ισότιμη χρήση όλων των επιμέρους στοιχείων μιας σκηνικής αφήγησης στη δημιουργία μιας πολυμορφικής συμφωνίας.
Η αναβίωση μιας τέτοιας δουλειάς είναι ανάλογη της επανεκτέλεσης ενός έργου κλασικής μουσικής. Οι «νότες» είναι εκεί, μένει σ' εμάς να τις ξαναμελετήσουμε και να τις επανερμηνεύσουμε επί σκηνής. Φυσικά, στη διαδικασία αυτή κάνουμε κάποιες διορθώσεις και βελτιώσεις, τόσο στην «ενορχήστρωση» όσο και στην ερμηνεία. Νομίζω ότι η δημοτικότητα του αφηγηματικού θεάτρου στο σύγχρονο παραστασιολόγιο αυξάνεται παράλληλα με την εξέλιξη των υποκριτικών εργαλείων των ηθοποιών. Ο ηθοποιός-εκτελεστής γίνεται πλέον ηθοποιός-δημιουργός και το αφηγηματικό κείμενο του δίνει τη δυνατότητα να αναπτύξει τις νέες του δεξιότητες. Οι Έμποροι των Εθνών μάς έδωσαν ένα πρόσφορο υλικό που ταίριαζε απόλυτα στο είδος της παράστασης που θέλαμε να κάνουμε.
Η διασκευή του έργου επικεντρώνεται περισσότερο στο τρίγωνο Μούχρα-Αυγούστας-Σανούτου, που είναι και τα βασικά πρόσωπα του έργου. Ο λόγος του συγγραφέα ακούγεται αναλλοίωτος, τον χειριζόμαστε ωστόσο ως μουσικό υλικό στη δημιουργία πληθώρας ηχητικών μοτίβων. Χορικότητα και μονολογικά κομμάτια εναλλάσσονται, εξυπηρετώντας τη συνολική σύνθεση.
Αν σας ρωτούσα τους λόγους που σας έκαναν να επιλέξετε το έργο της Lucy Prebble, που έκανε πρεμιέρα στην Πάτρα και τώρα παρουσιάζεται στο Σύγχρονο Θέατρο, τι θα μου απαντούσατε;
Το ρεπερτόριο ενός περιφερειακού θεάτρου διαμορφώνεται στη βάση ενός μακροπρόθεσμου προγραμματισμού που ισορροπεί ανάμεσα στις ανάγκες της κοινωνίας που υπηρετεί και της καλλιτεχνικής εξέλιξής του σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Το να παρουσιάζει ένα ΔΗΠΕΘΕ σύγχρονα θεατρικά έργα με αναγνωρισμένη αξία, διεθνούς εμβέλειας, είναι στις καταστατικές του υποχρεώσεις. Η πρόταση του Κωνσταντίνου Αρβανιτάκη να παρουσιάσουμε το άπαιχτο στην Ελλάδα έργο της βραβευμένης νεαρής συγγραφέως Lucy Prebble άρμοζε απόλυτα στη φιλοσοφία του προγραμματισμού μας. Επίσης, σε μια εποχή κατά την οποία η εκμετάλλευση των ανθρώπινων αδυναμιών είναι βασικό εργαλείο παραγωγής πλούτου, κυρίως για τις φαρμακοβιομηχανίες, το θέμα του έργου είναι απόλυτα επίκαιρο και τα ερωτήματα που εγείρει άκρως πολιτικά.
Θα δούμε στην Αθήνα και την όπερα για παιδιά «Η βασίλισσα του χιονιού»; Ποια τα στοιχεία της μουσικής που γράψατε;
Η Βασίλισσα του Χιονιού είναι μία από τις μεγαλύτερες εισπρακτικές και καλλιτεχνικές επιτυχίες του θεάτρου μας. Γεννήθηκε και υλοποιήθηκε στην Πάτρα και όλοι οι ερμηνευτές (μουσικοί-τραγουδιστές) είναι από την Πάτρα ή ζουν εκεί. Ο αρχικός σχεδιασμός ήταν να έρθει στην Αθήνα τον Φεβρουάριο και μετά να πάει στη Θεσσαλονίκη. Λόγω, όμως, της αναπάντεχα μεγάλης ζήτησης στην Πάτρα έπρεπε να αναβάλλουμε το σχέδιό μας για τον ερχόμενο χειμώνα.
Στόχος μου ήταν να συστήσω το είδος του λυρικού θεάτρου στα παιδιά με τρόπο φιλικό και παιγνιώδη. Τα σχολεία παρέλαβαν από νωρίς έναν οδηγό παρακολούθησης του έργου με στοιχεία για την όπερα, που μπορεί κανείς να αναγνωρίσει και στη συγκεκριμένη παράσταση. Επίσης, τους στείλαμε και το τραγούδι του φινάλε, ώστε να το μάθουν και να το τραγουδήσουν μαζί με τους ερμηνευτές στην παράσταση. Η μουσική, ενώ είναι κατά βάση κλασική, και μάλιστα σε αρκετά σημεία αρκετά πολύπλοκη, φλερτάρει συχνά με την τζαζ και την ποπ, όταν αυτό χρειάζεται, ώστε να ξανανιώσουν τα παιδιά πιο οικεία. Ο χρόνος συγκέντρωσης των παιδιών αυτών των ηλικιών είναι 10 με 15 λεπτά, άρα και η παράσταση δημιουργεί με πολύ μεγαλύτερη απ' ό,τι συνήθως συχνότητα νέα μουσικά και θεατρικά συμβάντα, κάτι που καθορίζει τελικά και τη συνολική φόρμα.
Βρισκόμαστε σε ένα πολιτικά μεταιχμιακό σημείο, με καινούργια αριστερή κυβέρνηση, που φαίνεται σαφώς πιο ευαίσθητη στα ζητήματα του πολιτισμού. Είναι μεγάλη η συζήτηση, αλλά ποιες πιστεύετε ότι είναι οι προτεραιότητες για το υπουργείο Πολιτισμού ως προς τα ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας αλλά και τα υπόλοιπα δημοτικά περιφερειακά θέατρα;
Προτεραιότητα είναι να επανακαθοριστεί από το υπουργείο ο στόχος ύπαρξης των ΔΗΠΕΘΕ και να επέμβει ώστε να διασφαλιστεί αυτός ο στόχος. Τα ΔΗΠΕΘΕ ως θεσμός έγιναν με πρωτοβουλία του υπουργείου, στην οποία συμμετέχουν δήμος και περιφέρεια. Η ύπαρξή τους ανανεώνεται ετησίως, πλέον, με προγραμματική σύμβαση που υπογράφει ο υπουργός. Το κράτος οφείλει, εφόσον εγκρίνει την ανανέωσή τους, να επεμβαίνει, να ελέγχει και να προστατεύει τη λειτουργία τους, να ορίζει με σαφήνεια τόσο τον τρόπο που πρέπει να λειτουργούν αλλά και τη φιλοσοφία των καλλιτεχνικών και εκπαιδευτικών τους δράσεων. Επίσης, πρέπει να οριστούν με ακρίβεια οι υποχρεώσεις και τα δικαιώματα των άλλων εταίρων (δήμου-περιφέρειας). Η πολιτιστική πολιτική ενός κράτους στην περιφέρεια είναι ένα σημαντικό και πολύπλοκο ζήτημα και ο ρόλος του υπουργείου Πολιτισμού στον σχεδιασμό αυτής της πολιτικής είναι αυτονόητα πρωταγωνιστικός.
Σύγχρονο Θέατρο Αθήνας, Δημοτικό Περιφερειακό Θέατρο Πάτρας
Effect-Τομογραφία του έρωτα της Lucy Prebble
Μτφρ. & σκηνοθεσία: Κωνσταντίνος Αρβανιτάκης, Βίντεο-Σκηνογραφία: Στάθης Μήτσιος, Παίζουν: Αντώνης Καρυστινός, Άννα Μάσχα, Καλλιόπη Παναγιωτίδου, Μάνος Στεφανάκης. Έως και Κυριακή 8 Μαρτίου 2015
Οι Έμποροι των Εθνών
Σκηνοθεσία - Μουσική: Θοδωρής Αμπαζής
Παίζουν: Κωνσταντίνος Αβαρικιώτης, Τζωρτζίνα Δαλιάνη, Κώστας Βασαρδάνης, Νέστορας Κοψιδάς, Νεφέλη Μαϊστράλη, Δανάη Σαριδάκη, Συμμετέχουν οι μουσικοί: Ιάκωβος Παυλόπουλος, Στέφανος Γιαννόπουλος
Κάθε Δευτέρα και Τρίτη έως και 7 Απριλίου 2015.
Σύγχρονο Θέατρο, Ευμολπιδών 45, Γκάζι, 210 3464380
www.ticketservices.gr, www.dipethepatras.gr
