Η Μυρτώ, ο Γιώργος, ο Θεοχάρης, η Ιωάννα, η Σοφία και άλλα παιδιά πικραίνονται για το μπαράζ δημοσιευμάτων που πλήττουν την εικόνα της Ελλάδας. Άλλα ανακριβή, κάποια χολερικά, ορισμένα ακριβή σε γενικές γραμμές, μα μονόπλευρα. Ανάμεσα στους ανθρώπους που θλίβονται βρίσκονται και άτομα με διεθνή δίκτυα φίλων, καριέρα στο εξωτερικό, διάθεση να δώσουν εθελοντικά λίγο χρόνο, αν μπορούν να βοηθήσουν.
Είναι εντελώς εμπειρική η εκτίμηση, αλλά η εικόνα μιας χώρας σαν την Ελλάδα, στις μέρες μας, μπορούμε να υποθέσουμε ότι εξαρτάται από τα εξής: κατά 50% από τις ενέργειες του κράτους, κατά 30% από τις δράσεις μεγάλων Οργανισμών και Εταιρειών και κατά 20% από τις πρωτοβουλίες πολιτών.
Πριν από καιρό, ένα δημοσίευμα της «Daily Telegraph» ήταν η απαρχή της απότομης πτώσης των κρατήσεων Βρετανών τουριστών. Ο τότε υπουργός το άφησε στον ΕΟΤ, αν και πίστευε ότι ο Οργανισμός αυτός έχει χρόνια αδυναμία ή απροθυμία. Η πολίτικη ηγεσία του υπουργείου είχε άλλα σχέδια και δεν έσπευσε να πάρει κάποια πρωτοβουλία. Για όσο διάστημα η Πολιτεία, σε όλες τις εκφάνσεις της, είναι απούσα ή -όπως σε αρκετές περιπτώσεις- χρησιμοποιεί προγράμματα για αλλότριους σκοπούς, τα αποτελέσματα θα είναι παρόμοια με αυτά που είδαμε τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια.
Εξίσου βλαβερή όμως είναι η αντίληψη ότι εφόσον το κράτος είναι απόν ή το κάνει στραβά, επειδή η εικόνα της χώρας κατρακυλάει τα δύο τελευταία χρόνια, δεν μπορεί να γίνει τίποτε. Η άλλη παγίδα είναι να απαξιώνουμε όλες τις πρωτοβουλίες πολιτών. Πράγματι, πάλι εμπειρικά, οι δύο στις δέκα είναι τελείως αναποτελεσματικές, οι έξι ρομαντικές που φέρνουν μικρά αποτελέσματα και μόνο οι τρεις στις δέκα έχουν έννοια και ουσία.
Όποιοι ενδιαφέρονται είναι προτιμότερο, στη σημερινή δραματική συγκυρία, να παραμερίσουν την γκρίνια και ν’ αφιερώσουν την όποια ενέργεια θέλουν να διαθέσουν σε θετική κατεύθυνση. Εν τέλει, υπάρχουν δεκάδες εθελοντικές προσπάθειες που συμβάλλουν στην κινητοποίηση ομάδων με στόχο να ενισχυθεί η εικόνα της χώρας. Άλλες βοηθούν στον εντοπισμό άξιων Ελλήνων, άλλες ασχολούνται με τα Ελγίνεια, ορισμένες οργανώνουν θύλακες της Διασποράς, άλλες, τέλος, προβάλλουν τουριστικούς προορισμούς.
Υπάρχουν επιλογές για άτομα με διαφορετική αισθητική ή ιδεολογική καταβολή. Όποιος ενδιαφέρεται πάντως, ακόμα και αν δεν μπορεί να εντοπίσει κάτι που του ταιριάζει, μπορεί να επιχειρήσει το δικό του εθελοντικό εγχείρημα. Αρκεί να βρει μια ομάδα με «ομοϊδεάτες» και να έχει βάλει στο μικροσκόπιο κάτι όπου υπάρχει κενό.
Το πιο σημαντικό απ’ όλα, όμως, είναι να μη φτιάξει ένα μικρό «νησί» για ν’ απομονωθεί, αλλά μια γέφυρα που θα ενώσει με άλλα εγχειρήματα, με τα οποία υπάρχει μια κοινή βάση. Η Ελλάδα είναι σε δραματική φάση και η εικόνα της στα «σχοινιά» του ρινγκ. Δονκιχωτικές πρωτοβουλίες και μοναχικές κινητοποιήσεις μάλλον δεν μπορούν να κάνουν τα πράγματα χειρότερα, αλλά δεν θα έχουν καμία τύχη, πέρα από μια πρόσκαιρη εκτόνωση και μια περιστασιακή ψευδαίσθηση.
Πολλοί θα ρωτήσουν γιατί να μπλέξουν οι πολίτες σε μια υπόθεση που είναι αποκλειστικής αρμοδιότητας του κράτους. Η απάντηση είναι ότι «κακώς θεωρείται ότι η εικόνα της χώρας είναι κάτι που επαφίεται στο κράτος». Μια τέτοια θέση δεν αφορά μόνο την Ελλάδα αλλά κάθε χώρα. Σε μια εποχή που ο κάθε πολίτης έχει τη δυνατότητα να τοποθετείται, π.χ. στις δημοφιλείς ταξιδιωτικές ιστοσελίδες τύπου Trip Advisor, και να μιλάει έντονα για μια χώρα που επισκέφτηκε το «παιχνίδι» έχει ανοίξει. Ακόμα κι αν το ελληνικό κράτος καταφέρει να ολοκληρώσει κάποιον από τους διαγωνισμούς προβολής που επί 15 χρόνια δεν τελεσφορούν, πάλι είναι αναγκαία η συμβολή των απλών πολιτών. Ο λόγος τους δεν μπορεί να υποκατασταθεί ούτε με την πιο ακριβή και πιο ευθύβολη επικοινωνιακή καμπάνια.
Ομοίως έχουν λόγο να παρέμβουν επιχειρήσεις και Οργανισμοί. Κάποιες που έχουν σχέση με την Ελλάδα αντιλαμβάνονται ότι η κατηφορική πορεία της εικόνας της χώρας επηρεάζει την πορεία των δικών τους υποθέσεων. Έχουν την ευελιξία, την τεχνογνωσία και, συχνά, τους πόρους να βοηθήσουν σε ένα τομέα όπου το κράτος είναι αργό, ενίοτε αναποτελεσματικό και, πάντως, γυμνό από πόρους.
Μήπως είναι ουτοπικά όλα αυτά; Θα ήταν, εάν δεν βλέπαμε κάθε μέρα γύρω μας δεκάδες Έλληνες ή μέλη της Διασποράς που θέλουν ν’ αφιερώσουν χρόνο, ενέργεια, συχνά και χρήματα, για να μη βρίσκεται η εικόνα της χώρας σε ελεύθερη πτώση. Οι διεθνείς καλές πρακτικές δείχνουν ότι η καλύτερη κατεύθυνση δεν είναι να «ενώσουν τις δυνάμεις τους με το Κράτος». Χωρίς να έλθουν σε αντιπαράθεση μαζί του, μπορούν να προωθήσουν πρωτοβουλίες που γίνονται έξω από το κράτος, αλλά με σαφή στόχο να επωφεληθούν η χώρα και η κοινωνία. Τέτοιες προσπάθειες, πάντα με βάση τη διεθνή εμπειρία, δεν δίνουν μόνο λίγο ανακούφιση από την πίεση που συσσωρεύεται αλλά φέρνουν και -μικρά ή μεγαλύτερα- αποτελέσματα. Από το 20% που αναλογεί στην Κοινωνία των Πολιτών, όσον αφορά τη βελτίωση της εικόνας της χώρας, αυτήν τη στιγμή καλύπτει δεν καλύπτει το 5%. Άντε, λίγη προσπάθεια να το κάνουν 6 και 7 και 10%.
σχόλια