ΦΩΤΙΕΣ ΤΩΡΑ

Τρεις φορές Παρίσι

Τρεις φορές Παρίσι Facebook Twitter
0

1. Του Γάλλου το Παρίσι: Από τα πιο χορταστικά μυθιστορήματα, ένα λαϊκό μυθιστόρημα, όπως θα λέγαμε, αν δεν είχαν πια χαθεί το λαϊκό μυθιστόρημα, ο λαϊκός κινηματογράφος, το λαϊκό τραγούδι και καθετί λαϊκό, είναι η Λέσχη των Αθεράπευτα Αισιόδοξων (μτφρ. Φωτεινή Βλαχοπούλου, εκδ. Πόλις) του Jean-Michel Guenassia (Αλγέρι, 1950), με 707 σελίδες λατρείας για την καθημερινή ζωή στα παρισινά καφέ και μπιστρό. Διαβάζεις για αλλεπάλληλες παρτίδες πάνω από τη σκακιέρα, συναντάς τον Ζαν-Πολ Σαρτρ να γράφει πυρετωδώς τα ανοικονόμητα φιλοσοφήματά του και τον Ζοζέφ Κασέλ, τον συγγραφέα του θρυλικού μυθιστορήματος Η Ωραία της Ημέρας, παρακολουθείς τις μικρές και μεγάλες περιπέτειες του πιτσιρικά Μισέλ Μαρινί, βλέπεις τον Guenassia να μας κλείνει, ημών των Ελλήνων, το μάτι, πολλάκις, μέσα από τις αναφορές στον Καζαντζάκη και στα έργα του Ο Χριστός ξανασταυρώνεται και Καπετάν Μιχάλης (σ. 470), μέσα από σκηνές σε ελληνικά στέκια (π.χ. το μεζεδοπωλείο Volcan που «μοσχοβολούσε μελιτζάνα, κολοκύθι και πιπεριά, μαγειρεμένα με καραμελωμένα κρεμμύδια, κύμινο και δάφνη», σ. 166), και κυρίως μέσα από τον εξόριστο κομμουνιστή Γρηγόρη Πέτρουλα:

«Ο Γρηγόρης ήταν κομμουνιστής φανατικός και εύθικτος, κάτι που τον έκανε απρόβλεπτο, ακόμα και για τους καλύτερους φίλους του. Είχε τη φήμη ανισόρροπου~ ήταν ικανός να περνάει, μέσα σε κλάσματα δευτερολέπτου, απ’ τον πιο ξέφρενο ενθουσιασμό στην πιο βαθιά μελαγχολία και από την πιο ακατάσχετη φλυαρία στην απόλυτη σιωπή, δίχως κανείς να ξέρει γιατί. Τη μια σε αγκάλιαζε σφιχτά και όλο θέρμη, την άλλη σε αποκαλούσε ηλίθιο, κάθαρμα και φασιστόμουτρο, αν και το τελευταίο ήταν, όπως έλεγε, πλεονασμός – ελληνική λέξη που σήμαινε υπερβολή» (σ. 243).

Όλα συμβαίνουν ανάμεσα στον Οκτώβριο του 1959 και τον Ιούλιο του 1964, μια πενταετία γεμάτη γεγονότα, μουσικές, βιβλία, συζητήσεις, δράσεις, μια πενταετία που κυοφόρησε τον Μάη του ’68, μια πενταετία έρωτος και αναρχίας. «Ήταν η εποχή των φιλιών διαρκείας. Το δικό τους κράτησε μια αιωνιότητα. Τα αυτοκίνητα περνούσαν κορνάροντας. Εκείνοι δεν άκουγαν τίποτα» (σ. 360).

 

2. Το Παρίσι της Ελληνοαμερικανίδας: Ποιο Παρίσι; Μια σειρά αβαθείς, δίχως έμπνευση, γλυκανάλατες, flat περιγραφές αβαθών και τα λοιπά καρτ-ποστάλ είναι ό,τι έχει να μας προσφέρει από το Παρίσι το μυθιστόρημα Το πράσινο ακρογιάλι της πατρίδας (μτφρ. Χίλντα Παπαδημητρίου, εκδ. Πατάκης) της Ναταλί Μπακόπουλος (Dearborn, 1972). Στο Παρίσι, επίσης της δεκαετίας του '60, αλλά λίγο πιο μετά απ’ ό,τι στο ωραίο μυθιστόρημα του Guenassia, στα χρόνια της χούντας, βρίσκεται η νεαρά Σοφία που σπουδάζει και ακκίζεται, πασχίζοντας να την ερωτευτούν και να ερωτευτεί, θυμίζοντας ολοένα και πιο συχνά, μαζί με τη συγγραφέα, εκείνη την εκπληκτική επισήμανση του Ρολάν Μπαρτ σχετικά με τους συγγραφείς που σαλιαρίζουν με το θέμα τους, που με σαχλοσυναισθηματισμούς «γλείφουν» τον αναγνώστη, θέλοντας πάση θυσία να αποσπάσουν την εύνοιά του – και, τουλάχιστον, όταν πρόκειται για νοήμονες και ψυλλιασμένους αναγνώστες, αποτυγχάνουν παταγωδώς.

Η Μπακόπουλος μας δίνει ένα Παρίσι που δεν υπάρχει, παρά μονάχα σε κάτι παλιές ελληνικές ταινίες που τις έχουμε ήδη λησμονήσει (αν τις είδαμε ποτέ). Κρίμα! Ένα πλούσιο υλικό κι ένα πιασάρικο θέμα καταστρέφονται στην προσπάθεια παραγωγής ενός κάργα ευπώλητου. Ό,τι πρέπει, πάντως, για Λέσχες Ανάγνωσης και για επίδοξες συγγραφείς! Παρίσι με μηδέν λιπαρά, δίχως Gauloises / κλοσάρ / σινεμά / αναρχικούς / μπίτνικ / υπαρξιστές / παστίς / βραστά αυγά στην μπάρα / περνό / κρασί / καταστασιακούς – και δη στη δεκαετία του '60!

3. Το Παρίσι του Έλληνα: «Πουθενά δεν είσαι πιο ξένος από το Παρίσι, πουθενά πιο ευτυχισμένος από το Παρίσι», φωνάζει ένας ωραίος τύπος πίνοντας άφθονο κρασί, κλεμμένο από μια κάβα, ενώ η φίλη του συναινεί με τον τρόπο της. «Για μένα το Παρίσι ήταν το μόνο μέρος όπου μπορούσες να είσαι ηρωίδα καλής και κακής λογοτεχνίας, χωρίς να σε μέμφεται κανείς». Φράσεις που αντλώ από το ποιητικό μυθιστόρημα Το Δάσος των Παιδιών (εκδ. Μεταίχμιο) του Χρήστου Αγγελάκου (Αθήνα, 1962).

Παρίσι και η ευάλωτη μουσική του Αρτώ, της τζαζ, του Chet Baker, μνήμες από τους λόγιους ληστές (Λασεναίρ, Βιγιόν, Ζενέ), η περιλάλητη Γλωσσολογία του Σωσύρ, η θλιμμένη γλεντζού Φρανσουάζ Σαγκάν, τα ιδρωμένα ποτήρια (!), το Παρίσι, όπου, εκτός των άλλων, ανακαλύπτεις «την τρύπια αξία των εξομολογήσεων» (σ. 60), ένα Παρίσι που είναι ο κρυφός πυρήνας αυτού του πολυπρισματικού, καλειδοσκοπικού μυθιστορήματος, του Δάσους των Παιδιών. Ένα Παρίσι που θέλεις να το ζήσεις. Κι αυτό, φίλες και φίλοι, είναι το μεγάλο θέλγητρο της λογοτεχνίας, να σε γοητεύει τόσο που να βρίσκεσαι εκεί που συμβαίνει, εκεί που όλα θέλεις να γίνουν και να ξαναγίνουν, ακόμα κι αν είναι οδυνηρά.

0

ΦΩΤΙΕΣ ΤΩΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Στα τέσσερα»: Το πιο καυτό και αμφιλεγόμενο βιβλίο του φετινού καλοκαιριού

Βιβλίο / «Στα τέσσερα»: Το πιο καυτό και αμφιλεγόμενο βιβλίο του φετινού καλοκαιριού

«Κάποιες το λάτρεψαν, άλλες το σιχάθηκαν»: Το βιβλίο της Miranda July για την ερωτική περιπλάνηση μιας γυναίκας στη μέση ηλικία που χαρακτηρίστηκε ως «το πρώτο μεγάλο μυθιστόρημα για την περιεμμηνόπαυση», είναι η λογοτεχνική επιτυχία της χρονιάς.
THE LIFO TEAM
Πατρίτσια Χάισμιθ: «Ο κόσμος και τα μαρτίνι του είναι δικά μου!»

Βιβλίο / Πατρίτσια Χάισμιθ: «Ο κόσμος και τα μαρτίνι του είναι δικά μου!»

Τα πολυσυζητημένα ημερολόγια της Χάισμιθ αποκαλύπτουν κρυφές σκέψεις της συγγραφέως του «Ταλαντούχου κύριου Ρίπλεϊ», τους άγνωστους έρωτες και την εξάρτησή της από τη γραφή και το αλκοόλ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής και της επιτυχίας της»

Βιβλίο / Μπεν Γουίλσον: «Η χαοτική εικόνα της Αθήνας είναι το μυστικό της αντοχής της»

Από τη Βαβυλώνα ως την Αθήνα, ο διάσημος ιστορικός και συγγραφέας βλέπει τις πόλεις ως ζωντανούς οργανισμούς, όπου η ιστορία γράφεται από τους ανθρώπους και όχι από τα κτίρια – με δημόσιες διεκδικήσεις και αντιστάσεις στο gentrification.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
10 βιβλία που διαπνέονται από 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Βιβλίο / 10 βιβλία για 10 ελληνικά νησιά και τόπους - από τις Σπέτσες και την Άνδρο ως την Κρήτη και τη Μύκονο

Δεν είναι λίγα τα βιβλία που ξεδίπλωσαν και ενίοτε αποθέωσαν κρυφές ή φανερές μεριές της Ελλάδας και κατέληξαν να γίνουν συνώνυμα συγκεκριμένων τόπων. Από τις ονειρικές, σχεδόν ψυχεδελικές Σπέτσες στον Μάγο του Φόουλς μέχρι τη Μάνη του Φέρμορ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΟ / Ocean Vuong: «Πίσω από τη βιτρίνα της χιπστεριάς κρύβεται ο φόβος»

Ο Αυτοκράτορας της Χαράς είναι ένα λογοτεχνικό επίτευγμα. Ένα μεγάλο μυθιστόρημα με ιστορίες απλών ανθρώπων που τις σχέσεις τους ορίζουν η καλοσύνη και η αλληλεγγύη. Με αφορμή την κυκλοφορία του, ένας από τους πιο ταλαντούχους συγγραφείς της γενιάς του μιλάει για τη λογοτεχνία, τους ήρωές του, την queer ταυτότητα και την κατάσταση όπως διαμορφώνεται στην Αμερική του Τραμπ σε μια συνέντευξη-ποταμό.
M. HULOT
Η Λυδία Κονιόρδου διαβάζει τον μονόλογο της Λούλας Αναγνωστάκη «Ο oυρανός κατακόκκινος»

Lifo Videos / «Ιδού εγώ»: Η Λυδία Κονιόρδου ερμηνεύει το «Ουρανός Κατακόκκινος» της Λούλας Αναγνωστάκη στο LIFO.gr

O απολογισμός ζωής μιας γυναίκας που βλέπει γύρω της τον κόσμο να διαλύεται, η προσωπική εμπλοκή στη συλλογική μνήμη, μια ποιητική εκδοχή της δυστυχίας που γεννά η σύγχρονη πραγματικότητα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ