«Ο Εθελοντής»: Η ιστορία του ανθρώπου που κατάφερε να διεισδύσει στην κόλαση του Άουσβιτς

«Ο Εθελοντής»: Η ιστορία του ανθρώπου που κατάφερε να διεισδύσει στην κόλαση του Άουσβιτς Facebook Twitter
O Βίτολντ Πιλέτσκι, μέλος της Πολωνικής Αντίστασης, ο οποίος, αφού κατάφερε να διεισδύσει στην κόλαση του Άουσβιτς ως κατάσκοπος, επιβίωσε τρεις φορές σχεδόν από θαύμα και τελικά καταδικάστηκε σε μια παρωδία δίκης σε θάνατο από τους Σοβιετικούς ως προδότης.
0



«ΟI ΗΡΩΕΣ ΠΡΟΧΩΡΟΥΝ ΣΤΑ ΣΚΟΤΕΙΝΑ» έγραφε ο Σεφέρης για όλους αυτούς τους ανυπολόγιστης τόλμης ανθρώπους που σχεδόν αθόρυβα γράφουν με τίμημα τη ζωή τους τη μικρή και τη μεγάλη Ιστορία. Ένας από αυτούς ήταν και ο Βίτολντ Πιλέτσκι, μέλος της Πολωνικής Αντίστασης, ο οποίος, αφού κατάφερε να διεισδύσει στην κόλαση του Άουσβιτς ως κατάσκοπος, επιβίωσε τρεις φορές σχεδόν από θαύμα και τελικά καταδικάστηκε σε μια παρωδία δίκης σε θάνατο από τους Σοβιετικούς ως προδότης.

Την απίστευτη ιστορία του μας αφηγείται με παραστατικότητα και αφηγηματική μαεστρία ο συγγραφέας Τζακ Φέργουεδερ στον πολυσυζητημένο Εθελοντή, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Gutenberg σε μετάφραση Θεοδώρας Δαρβίρη, και περιγράφει ανάγλυφα όχι μόνο όλα όσα έζησε ο Πολωνός αξιωματικός στο στρατόπεδο αλλά και την καθημερινότητα και την τραγική αλήθεια της άρνησης των αντιπάλων να αποδεχτούν όσα συνέβαιναν.

O Πολωνός ζητούσε τον βομβαρδισμό του Άουσβιτς αφού θα ήταν καλύτερο να ισοπεδωθεί αυτό το πεδίο θανάτου από το να αφήνει τόσους αιχμαλώτους να οδηγούνται με αργό και μεθοδικό τρόπο καθημερινά στον θάνατο!


Ο Πιλέτσκι, με τρομερή αυταπάρνηση και αφού είχε βγει ζωντανός από διάφορες μάχες στις παρυφές της Βαρσοβίας, κατάφερε να παρεισφρήσει εθελοντικά, επιδιώκοντας τη σύλληψή του, στο Άουσβιτς. Ήταν, μάλιστα, ο πρώτος που έστειλε κωδικοποιημένες αναφορές στις διάφορες κυβερνήσεις, ειδικά της Βρετανίας, για την αδιανόητη θηριωδία που συνέβαινε στο εσωτερικό του στρατοπέδου, όπου ο ίδιος οργάνωνε με τρόπο μεθοδικό ένα πλάνο αντίστασης και πιθανής εξέγερσης.

Το δύσκολο δεν ήταν μόνο να μπορέσει να οργανώσει μια συνωμοσία υπό τόσο ασφυχτικούς και υπό την απειλή του θανάτου ελέγχους αλλά και να βρει αιχμαλώτους που να μην έχουν μετατραπεί οι ίδιοι σε κτήνη, όπως οι δυνάστες τους, ή να μην έχουν μεταβληθεί σε Muselmann ‒ για τους οποίους έχει κάνει αναλυτική αναφορά στα δικά του βιβλία και κείμενα ο Αγκάμπεν. Πρόκειται για τη σταδιακή μετατροπή του ανθρώπου σε ανδρείκελο, σε ένα ζώο που σκέφτεται μηχανικά, φλερτάροντας διαρκώς με την τρέλα.

Ο Βίτολντ Πιλέτσκι παρατηρούσε κι εκείνος σοκαρισμένος καθημερινά «τη ζωή να στάζει και να χάνεται», με τους ολόγυμνους αιχμαλώτους να οδηγούνται σε βασανιστήρια κάτω από τη βροχή, να ξυλοκοπούνται μέχρι θανάτου και να χλευάζονται καθώς ψυχορραγούσαν, να ξεδοντιάζονται και να αφήνονται να τους κατασπαράξουν οι σκύλοι, να δένονται πίσω από άλογα και να σέρνονται μέχρι να γίνουν ένα με το χώμα, να υποχρεούνται σε χορούς με τα ξυλοπάπουτσά τους και να σωριάζονται νεκροί υπό τους ήχους γερμανικών τραγουδιών. 

Ο συγγραφέας, χρησιμοποιώντας τις μαρτυρίες του Πιλέτσκι, κάνει λόγο για χορωδίες και ποδοσφαιρικούς αγώνες στο Άουσβιτς που έδιναν την ψευδαίσθηση μιας καθημερινότητας, ενώ ουσιαστικά λειτουργούσαν ως ειρωνικά προοίμια θανάτου.


Όλα αυτά τα είχε περιγράψει ο ίδιος ο Πιλέτσκι από πολύ νωρίς στους Βρετανούς μέσα από επιστολή που θα έφτανε τα Χριστούγεννα του 1940 στο πολωνικό αρχηγείο του ξενοδοχείου Rubens στο Λονδίνου και η οποία θα μεταβιβαζόταν στον ίδιο τον Τσόρτσιλ: σε αυτήν, λίγο πολύ, ο Πολωνός ζητούσε τον βομβαρδισμό του Άουσβιτς αφού θα ήταν καλύτερο να ισοπεδωθεί αυτό το πεδίο θανάτου από το να αφήνει τόσους αιχμαλώτους να οδηγούνται με αργό και μεθοδικό τρόπο καθημερινά στον θάνατο! Τα βομβαρδιστικά, τελικά, απογειώθηκαν και παραλίγο να φτάσουν μέχρι το Άουσβιτς, αλλά οι Βρετανοί αρνούνταν να δημοσιοποιήσουν τη φρίκη των στρατοπέδων.

Ο Πιλέτσκι, βέβαια, ήταν σίγουρος πως η εντεινόμενη φρίκη του στρατοπέδου θα τους έκανε κάποια στιγμή να αντιδράσουν και ήταν σε διαρκή επαφή μαζί τους: είχε καταφέρει, μάλιστα, να εξασφαλίσει και την αναμετάδοση των νέων μέσα από ένα κλεμμένο ραδιόφωνο που έπιανε τα νέα του BBC ‒ από τα οποία, όπως έλεγε, έπαιρνε δύναμη και κουράγιο. Από κει, φέρ' ειπείν, πληροφορήθηκε ότι οι Γερμανοί συγκρούστηκαν με τους Βρετανούς στην Κρήτη αλλά και ότι οι Σοβιετικοί έχαναν διαρκώς τις μάχες ‒ και ως εκ τούτου άρχισαν να καταφθάνουν στο στρατόπεδο πολυάριθμοι αιχμάλωτοι. Στη συνέχεια θα εκτελούνταν με Zyklon B δίπλα στους θαλάμους αερίων, οι οποίοι είχαν γεμίσει ήδη ασφυχτικά με τις σορούς των αθώων Εβραίων.


Όλες αυτές τις περιγραφές τις κατέγραφε ο Πιλέτσκι στα κωδικοποιημένα του μηνύματα προς τους Άγγλους, αλλά και πάλι θεωρήθηκαν υπερβολικές και χαρακτηρίστηκαν ως «μεμονωμένο γεγονός!».

Τελικά, κατάφερε να οργανώσει μια εντυπωσιακή απόδραση το 1943, πυροβολήθηκε, επιβίωσε για μία ακόμα φορά και έλαβε μέρος και στην εξέγερση του 1944 στη Βαρσοβία, που κόστισε τη ζωή σε περισσότερους από 100.000 Πολωνούς. Φυλακίστηκε στη Γερμανία, απελευθερώθηκε από τους Αμερικανούς και μετά από ένα πέρασμα στην Ιταλία επέστρεψε στη Βαρσοβία, την οποία στο μεταξύ είχαν καταλάβει οι Σοβιετικοί.

Η αντίστασή του, όμως, στο κομμουνιστικό καθεστώς του Στάλιν τον οδήγησε σε μια στημένη δίκη και στην οριστική του καταδίκη. Η υπόθεση του Βίτολντ Πιλέτσκι ήταν γνωστή στην Πολωνία, αλλά έπρεπε να μεσολαβήσουν πολλά χρόνια ώστε να αποκαλυφθούν τα αδημοσίευτα απομνημονεύματά του από τον Άνταμ Σιίρα, μελετητή του Μουσείου Άουσβιτς-Μπιρκερνάου, και να μετατραπούν σε αυτό το συγκλονιστικό μυθιστόρημα για την πιο μελανή σελίδα της σύγχρονης Ιστορίας.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου διαβάζει επιστολές Εβραίων μητέρων της Θεσσαλονίκης, πριν από το Άουσβιτς

Culture / Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου διαβάζει επιστολές Εβραίων μητέρων της Θεσσαλονίκης, πριν από το Άουσβιτς

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας αφηγείται, μαζί με τη Ρούλα Πατεράκη και την Έφη Σταμούλη, αποσπάσματα από το βιβλίο «Μη με ξεχάσετε» του Λεόν Σαλτιέλ, στο πλαίσιο των 55ων Δημητρίων.
THE LIFO TEAM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ