«Ο Εθελοντής»: Η ιστορία του ανθρώπου που κατάφερε να διεισδύσει στην κόλαση του Άουσβιτς

«Ο Εθελοντής»: Η ιστορία του ανθρώπου που κατάφερε να διεισδύσει στην κόλαση του Άουσβιτς Facebook Twitter
O Βίτολντ Πιλέτσκι, μέλος της Πολωνικής Αντίστασης, ο οποίος, αφού κατάφερε να διεισδύσει στην κόλαση του Άουσβιτς ως κατάσκοπος, επιβίωσε τρεις φορές σχεδόν από θαύμα και τελικά καταδικάστηκε σε μια παρωδία δίκης σε θάνατο από τους Σοβιετικούς ως προδότης.
0



«ΟI ΗΡΩΕΣ ΠΡΟΧΩΡΟΥΝ ΣΤΑ ΣΚΟΤΕΙΝΑ» έγραφε ο Σεφέρης για όλους αυτούς τους ανυπολόγιστης τόλμης ανθρώπους που σχεδόν αθόρυβα γράφουν με τίμημα τη ζωή τους τη μικρή και τη μεγάλη Ιστορία. Ένας από αυτούς ήταν και ο Βίτολντ Πιλέτσκι, μέλος της Πολωνικής Αντίστασης, ο οποίος, αφού κατάφερε να διεισδύσει στην κόλαση του Άουσβιτς ως κατάσκοπος, επιβίωσε τρεις φορές σχεδόν από θαύμα και τελικά καταδικάστηκε σε μια παρωδία δίκης σε θάνατο από τους Σοβιετικούς ως προδότης.

Την απίστευτη ιστορία του μας αφηγείται με παραστατικότητα και αφηγηματική μαεστρία ο συγγραφέας Τζακ Φέργουεδερ στον πολυσυζητημένο Εθελοντή, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Gutenberg σε μετάφραση Θεοδώρας Δαρβίρη, και περιγράφει ανάγλυφα όχι μόνο όλα όσα έζησε ο Πολωνός αξιωματικός στο στρατόπεδο αλλά και την καθημερινότητα και την τραγική αλήθεια της άρνησης των αντιπάλων να αποδεχτούν όσα συνέβαιναν.

O Πολωνός ζητούσε τον βομβαρδισμό του Άουσβιτς αφού θα ήταν καλύτερο να ισοπεδωθεί αυτό το πεδίο θανάτου από το να αφήνει τόσους αιχμαλώτους να οδηγούνται με αργό και μεθοδικό τρόπο καθημερινά στον θάνατο!


Ο Πιλέτσκι, με τρομερή αυταπάρνηση και αφού είχε βγει ζωντανός από διάφορες μάχες στις παρυφές της Βαρσοβίας, κατάφερε να παρεισφρήσει εθελοντικά, επιδιώκοντας τη σύλληψή του, στο Άουσβιτς. Ήταν, μάλιστα, ο πρώτος που έστειλε κωδικοποιημένες αναφορές στις διάφορες κυβερνήσεις, ειδικά της Βρετανίας, για την αδιανόητη θηριωδία που συνέβαινε στο εσωτερικό του στρατοπέδου, όπου ο ίδιος οργάνωνε με τρόπο μεθοδικό ένα πλάνο αντίστασης και πιθανής εξέγερσης.

Το δύσκολο δεν ήταν μόνο να μπορέσει να οργανώσει μια συνωμοσία υπό τόσο ασφυχτικούς και υπό την απειλή του θανάτου ελέγχους αλλά και να βρει αιχμαλώτους που να μην έχουν μετατραπεί οι ίδιοι σε κτήνη, όπως οι δυνάστες τους, ή να μην έχουν μεταβληθεί σε Muselmann ‒ για τους οποίους έχει κάνει αναλυτική αναφορά στα δικά του βιβλία και κείμενα ο Αγκάμπεν. Πρόκειται για τη σταδιακή μετατροπή του ανθρώπου σε ανδρείκελο, σε ένα ζώο που σκέφτεται μηχανικά, φλερτάροντας διαρκώς με την τρέλα.

Ο Βίτολντ Πιλέτσκι παρατηρούσε κι εκείνος σοκαρισμένος καθημερινά «τη ζωή να στάζει και να χάνεται», με τους ολόγυμνους αιχμαλώτους να οδηγούνται σε βασανιστήρια κάτω από τη βροχή, να ξυλοκοπούνται μέχρι θανάτου και να χλευάζονται καθώς ψυχορραγούσαν, να ξεδοντιάζονται και να αφήνονται να τους κατασπαράξουν οι σκύλοι, να δένονται πίσω από άλογα και να σέρνονται μέχρι να γίνουν ένα με το χώμα, να υποχρεούνται σε χορούς με τα ξυλοπάπουτσά τους και να σωριάζονται νεκροί υπό τους ήχους γερμανικών τραγουδιών. 

Ο συγγραφέας, χρησιμοποιώντας τις μαρτυρίες του Πιλέτσκι, κάνει λόγο για χορωδίες και ποδοσφαιρικούς αγώνες στο Άουσβιτς που έδιναν την ψευδαίσθηση μιας καθημερινότητας, ενώ ουσιαστικά λειτουργούσαν ως ειρωνικά προοίμια θανάτου.


Όλα αυτά τα είχε περιγράψει ο ίδιος ο Πιλέτσκι από πολύ νωρίς στους Βρετανούς μέσα από επιστολή που θα έφτανε τα Χριστούγεννα του 1940 στο πολωνικό αρχηγείο του ξενοδοχείου Rubens στο Λονδίνου και η οποία θα μεταβιβαζόταν στον ίδιο τον Τσόρτσιλ: σε αυτήν, λίγο πολύ, ο Πολωνός ζητούσε τον βομβαρδισμό του Άουσβιτς αφού θα ήταν καλύτερο να ισοπεδωθεί αυτό το πεδίο θανάτου από το να αφήνει τόσους αιχμαλώτους να οδηγούνται με αργό και μεθοδικό τρόπο καθημερινά στον θάνατο! Τα βομβαρδιστικά, τελικά, απογειώθηκαν και παραλίγο να φτάσουν μέχρι το Άουσβιτς, αλλά οι Βρετανοί αρνούνταν να δημοσιοποιήσουν τη φρίκη των στρατοπέδων.

Ο Πιλέτσκι, βέβαια, ήταν σίγουρος πως η εντεινόμενη φρίκη του στρατοπέδου θα τους έκανε κάποια στιγμή να αντιδράσουν και ήταν σε διαρκή επαφή μαζί τους: είχε καταφέρει, μάλιστα, να εξασφαλίσει και την αναμετάδοση των νέων μέσα από ένα κλεμμένο ραδιόφωνο που έπιανε τα νέα του BBC ‒ από τα οποία, όπως έλεγε, έπαιρνε δύναμη και κουράγιο. Από κει, φέρ' ειπείν, πληροφορήθηκε ότι οι Γερμανοί συγκρούστηκαν με τους Βρετανούς στην Κρήτη αλλά και ότι οι Σοβιετικοί έχαναν διαρκώς τις μάχες ‒ και ως εκ τούτου άρχισαν να καταφθάνουν στο στρατόπεδο πολυάριθμοι αιχμάλωτοι. Στη συνέχεια θα εκτελούνταν με Zyklon B δίπλα στους θαλάμους αερίων, οι οποίοι είχαν γεμίσει ήδη ασφυχτικά με τις σορούς των αθώων Εβραίων.


Όλες αυτές τις περιγραφές τις κατέγραφε ο Πιλέτσκι στα κωδικοποιημένα του μηνύματα προς τους Άγγλους, αλλά και πάλι θεωρήθηκαν υπερβολικές και χαρακτηρίστηκαν ως «μεμονωμένο γεγονός!».

Τελικά, κατάφερε να οργανώσει μια εντυπωσιακή απόδραση το 1943, πυροβολήθηκε, επιβίωσε για μία ακόμα φορά και έλαβε μέρος και στην εξέγερση του 1944 στη Βαρσοβία, που κόστισε τη ζωή σε περισσότερους από 100.000 Πολωνούς. Φυλακίστηκε στη Γερμανία, απελευθερώθηκε από τους Αμερικανούς και μετά από ένα πέρασμα στην Ιταλία επέστρεψε στη Βαρσοβία, την οποία στο μεταξύ είχαν καταλάβει οι Σοβιετικοί.

Η αντίστασή του, όμως, στο κομμουνιστικό καθεστώς του Στάλιν τον οδήγησε σε μια στημένη δίκη και στην οριστική του καταδίκη. Η υπόθεση του Βίτολντ Πιλέτσκι ήταν γνωστή στην Πολωνία, αλλά έπρεπε να μεσολαβήσουν πολλά χρόνια ώστε να αποκαλυφθούν τα αδημοσίευτα απομνημονεύματά του από τον Άνταμ Σιίρα, μελετητή του Μουσείου Άουσβιτς-Μπιρκερνάου, και να μετατραπούν σε αυτό το συγκλονιστικό μυθιστόρημα για την πιο μελανή σελίδα της σύγχρονης Ιστορίας.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου διαβάζει επιστολές Εβραίων μητέρων της Θεσσαλονίκης, πριν από το Άουσβιτς

Culture / Η Κατερίνα Σακελλαροπούλου διαβάζει επιστολές Εβραίων μητέρων της Θεσσαλονίκης, πριν από το Άουσβιτς

Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας αφηγείται, μαζί με τη Ρούλα Πατεράκη και την Έφη Σταμούλη, αποσπάσματα από το βιβλίο «Μη με ξεχάσετε» του Λεόν Σαλτιέλ, στο πλαίσιο των 55ων Δημητρίων.
THE LIFO TEAM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μια «φόνισσα» εξομολογείται

Το πίσω ράφι / Η Hannah Kent έγραψε τη δική της «Φόνισσα», την Άγκνες που ζούσε στην Ισλανδία τον 19ο αιώνα

Η Αυστραλή συγγραφέας δεν πίστευε ποτέ ότι, χάρη στα «Έθιμα ταφής», οι κριτικοί θα την τοποθετούσαν δίπλα σε λογοτέχνες όπως η Μάργκαρετ Άτγουντ και ο Πίτερ Κάρεϊ.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Χριστίνα Ντουνιά: «Ο Καρυωτάκης μάς δίνει ελπίδα και μας παρηγορεί»

Βιβλίο / «Ο Καρυωτάκης άφησε "το αδέσποτο Τραγούδι" του να μας συντροφεύει»

Στο βιβλίο της «Το όνειρο και το πάθος», η Χριστίνα Ντουνιά, ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και συγγραφέας αποκαλύπτει αθέατες όψεις του ποιητή και νέα στοιχεία για τη σχέση του με τον Καβάφη μέσα από μια άγνωστη, ως τώρα, επιστολή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύ της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Βιβλίο / «Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύς της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Ο Ούγγρος κάτοχος του φετινού Νόμπελ λογοτεχνίας γράφει με μαγικό τρόπο για τις αποπνικτικές επιπτώσεις της πολιτικής καταπίεσης, περιφρονώντας την προθυμία των ανθρώπων να τις αποδεχτούν.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Βιβλίο / Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Οι καθηγητές Peter Jeffreys και Gregory Jusdanis συνεργάστηκαν και έγραψαν από κοινού τη βιογραφία του μεγάλου ποιητή που φέρει τον τίτλο «Κωνσταντίνος Καβάφης – Ο άνθρωπος και ο ποιητής». Ο Gregory Jusdanis μίλησε στη LifO για το βιβλίο και για τον ποιητή που ήταν «παραδοσιακός και ταυτόχρονα μεταμοντέρνος, ο πρώτος “viral” ποιητής διεθνώς»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

LiFO politics / Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

Ο Αλέξης Πατέλης, επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού την περίοδο 2019-2024, μιλά στη Βασιλική Σιούτη για την οικονομική πορεία της χώρας αυτά τα χρόνια, τις δύσκολες αποφάσεις αλλά και τις στιγμές δικαίωσης μέσα από την οπτική ενός τεχνοκράτη που βρέθηκε ξαφνικά στο επίκεντρο της πολιτικής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λάσλο Κρασναχορκάι: ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης βραβεύεται με Νόμπελ

Βιβλίο / Ο Λάσλο Κρασναχορκάι, ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης, κέρδισε το Νόμπελ

Φέτος, το βραβείο δόθηκε στον Ούγγρο συγγραφέα που κατά τη Σουηδική Ακαδημία αποτελεί ένα ελπιδοφόρο βήμα προς τον χαμένο ανθρωπισμό, την υψηλή λογοτεχνία και τη στοχαστική ακρίβεια.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Βιβλίο / Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του που έχει τίτλο “House of Cards”, ο Σουηδός πρώην διεθνής Γιόνας Έρικσον περιγράφει τις ταπεινωτικές μετρήσεις βάρους στα σεμινάρια διαιτητών της UEFA
THE LIFO TEAM
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει το διήγημα «Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ» της Πατρίσια Χάισμιθ

Lifo Videos / Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει ένα διήγημα της Πατρίσια Χάισμιθ

«Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ»: Μια ιστορία έρωτα, αγάπης, αφοσίωσης, ανταγωνισμού, μίσους και φόνου μεταξύ ενός ζευγαριού και ενός σιαμέζικου γάτου, ένα μυστηριώδες διήγημα της δημιουργού των πιο σαγηνευτικών αντιηρώων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Βιβλίο / Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Ολοένα περισσότερο διευρύνεται η τάση έκδοσης κλασικών και σπάνιων κειμένων σε μικρό μέγεθος που τοποθετούνται δίπλα στο ταμείο και συνιστούν την προσπάθεια ενός εκδοτικού οίκου να φέρει σπουδαία έργα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Βιβλίο / I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Η θεωρητικός, εικαστικός, κριτικός, συγγραφέας και εκδότρια Κρις Κράους μπορεί να μην άλλαξε τα δεδομένα στον αγγλόφωνο κόσμο εκδίδοντας τα βιβλία των Γάλλων θεωρητικών αλλά προκάλεσε άπειρες συζητήσεις με το πρωτότυπο φεμινιστικό βιβλίο της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT