Λόρενς Ολίβιε - Βίβιαν Λι: Ένα νέο βιβλίο εξετάζει τη σχέση τους από τη σκοπιά της ψυχικής υγείας

Ένα νέο βιβλίο για τη σχέση Λόρενς Ολίβιε - Βίβιαν Λι την εξετάζει υπό τη σκοπιά της ψυχικής υγείας Facebook Twitter
Βίβιαν Λι - Λόρενς Ολίβιε: Ένα από τα πιο λαμπερά ζευγάρια του περασμένου αιώνα.
0

Με την ταραχώδη σχέση της Βίβιαν Λι και του Λόρενς Ολίβιε καταπιάνεται το βιβλίο «Truly, Madly» του συγγραφέα Στίβεν Γκάλογουεϊ, παρακολουθώντας με συμπόνια τον αγώνα που έδινε η Βίβιαν Λι με τα προβλήματα ψυχικής υγείας.

Ο Γκάλογουεϊ, ο οποίος έχει υπάρξει συντάκτης του «The Hollywood Reporter», παρεμβάλλει σε αυτή την ιστορία που έχει ειπωθεί πολλές φορές σχόλια από σύγχρονους ειδικούς της ψυχικής υγείας, όπως η Κέι Ρέντφιλντ Τζέιμισον, οι οποίοι εξετάζουν την ψυχική κατάσταση της Βίβιαν Λι με συμπόνια, αντί για κουτσομπολίστικη διάθεση, προσπαθώντας να ερμηνεύσουν ορισμένες πλευρές της συμπεριφοράς της που μέχρι πρόσφατα ίσως τις αποδίδαμε στο λεγόμενο «πάθος».

Η εντυπωσιακά όμορφη Βίβιαν Λι, κόρη στρατιωτικών, γεννήθηκε ως Βίβιαν Μέρι Χάρτλεϊ στην Ινδία, όπου έζησε μέχρι τα έξι της χρόνια. Όταν οι γονείς της επέστρεψαν στην Αγγλία, φοίτησε σε σχολή καλογραιών. Διέκοψε τη φοίτησή της όταν ο πατέρας της την πήρε μαζί του στην Ευρώπη, όπου πέρασε από διάφορα σχολεία, καθώς η οικογένειά της μετακινούνταν συνεχώς. Το 1931, όταν η οικογένεια επέστρεψε οριστικά στο Λονδίνο, ανακοίνωσε στους γονείς της ότι ήθελε να γίνει ηθοποιός και ο πατέρας της την έγραψε στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης.

Η Βίβιαν Λι κατάφερε να μη σταθεί η ομορφιά της εμπόδιο στο να αναγνωρίσουν το ταλέντο της. Όπως έλεγε ο σκηνοθέτης Τζορτζ Κιούκορ, «οι ωραίες γυναίκες σπάνια θεωρούνται καλές ηθοποιοί, καθώς δεν απαιτείται από εκείνες κάτι τέτοιο». Η φιλόδοξη και όμορφη και κάπως δύστροπη Βρετανίδα προσπαθούσε να ξεπερνά τον εαυτό της σε κάθε της εμφάνιση.

Την ίδια χρονιά γνώρισε και παντρεύτηκε τον δικηγόρο Χέρμπερτ Λι Χόλμαν και από το μεσαίο όνομά του πήρε το επώνυμό της. Απέκτησαν μια κόρη, αλλά ο Χόλμαν δεν ενέκρινε τις καλλιτεχνικές της ενασχολήσεις και την ανάγκασε να διακόψει τις σπουδές της. Όπως γράφει ο Γκάλογουεϊ, η Λι έβρισκε τον γάμο «απλώς έναν ακόμη ρόλο σε ένα ατελείωτο έργο και τη μητρότητα μια παράσταση επαναλαμβανόμενη, χωρίς το όφελος της καλής γραφής».

truly-madly
Stephen Galloway, Truly, Madly.

Ο Λόρενς Ολίβιε ήταν έξι χρόνια μεγαλύτερός της, είχε γεννηθεί στο Ντόρκινγκ του Λονδίνου και σπούδασε στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης. Όταν γνωρίστηκαν με τη Λι ήταν παντρεμένος με την Τζιλ Έσμοντ, με την οποία απέκτησε ένα γιο, τον Τάρκιν. Οι δυο οικογένειες είχαν φιλικές σχέσεις και συναντιόντουσαν σε πάρτι, γεύματα και διακοπές.

Όταν αποκαλύφθηκε η σχέση τους, ξέσπασε σκάνδαλο. Η Βίβιαν Λι είχε ήδη παίξει τη Σκάρλετ Ο'Χάρα στο «Όσα παίρνει ο άνεμος» και ο Ολίβιε τον Χίθκλιφ στα «Ανεμοδαρμένα Ύψη»· και οι δυο ήταν στην πρώτη γραμμή της δημοσιότητας και η πίεση που τους ασκούσαν τα μέσα ήταν εξοντωτική.

Ένα νέο βιβλίο για τη σχέση Λόρενς Ολίβιε - Βίβιαν Λι την εξετάζει υπό τη σκοπιά της ψυχικής υγείας Facebook Twitter
Βίβιαν Λι και Λόρενς Ολίβιε, Αυστραλία, Ιούνιος 1948. Φωτο: Wikipedia

Η Βίβιαν Λι κατάφερε να μη σταθεί η ομορφιά της εμπόδιο στο να αναγνωρίσουν το ταλέντο της. Όπως έλεγε ο σκηνοθέτης Τζορτζ Κιούκορ, «οι ωραίες γυναίκες σπάνια θεωρούνται καλές ηθοποιοί, καθώς δεν απαιτείται από εκείνες κάτι τέτοιο». Η φιλόδοξη και όμορφη και κάπως δύστροπη Βρετανίδα προσπαθούσε να ξεπερνά τον εαυτό της σε κάθε της εμφάνιση.

Ο Ολίβιε, χρόνια αργότερα, ανέφερε ένα περιστατικό που υποδήλωνε την ψυχική της υγεία και την κατάσταση στην οποία βρισκόταν: όταν είχαν συναντηθεί θεατρικά το 1937, με εκείνον Άμλετ και τη Λι Οφηλία στο Όλντ Βικ, τη νύχτα της πρεμιέρας, λίγο πριν βγει στη σκηνή, άρχισε να του φωνάζει χωρίς προφανή λόγο κι έπειτα έμεινε σιωπηλή κοιτάζοντας αόριστα τον χώρο, ενώ την επομένη είχε ξεχάσει εντελώς το περιστατικό. Ήταν η πρώτη φορά που ο Ολίβιε γινόταν μάρτυρας τέτοιας συμπεριφοράς από μέρους της.

Ένα νέο βιβλίο για τη σχέση Λόρενς Ολίβιε - Βίβιαν Λι την εξετάζει υπό τη σκοπιά της ψυχικής υγείας Facebook Twitter
Η Βίβιαν Λι ως Σκάρλετ Ο'Χάρα. Φωτο: Wikipedia

Ο Γκάλογουεϊ προσπαθεί  μέσα από την αλληλογραφία της να ανιχνεύσει τον χαρακτήρα της, που σημαδεύεται από βίαια περιστατικά με ακραία συμπεριφορά. Μπορεί να διαπιστώσει κανείς εύκολα την πίεση υπό την οποία βρίσκονταν και οι δύο, με επίκεντρο την ερωτική τους σχέση. Όταν συνεργάστηκαν στο Μπρόντγουεϊ, όπου ανέβασαν το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα», ο Τύπος ασχολήθηκε με την σχέση τους, αλλά και με το γεγονός ότι βρίσκονταν μακριά από την Ευρώπη ενώ είχε ξεσπάσει ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Η παράσταση απέτυχε και οι κριτικές έγραφαν τόσο για την κακή σκηνοθεσία του Ολίβιε όσο και για την άρθρωση της Λι. Σε αυτή την παράσταση είχαν επενδύσει όλες τις οικονομίες τους και σχεδόν καταστράφηκαν. Επέστρεψαν στην Αγγλία το 1941.

Επιβαρυντική για την ψυχική κατάσταση της Βίβιαν Λι ήταν και η περιοδεία στη Βόρεια Αφρική, όπου εμψύχωνε τα στρατεύματα των συμμάχων. Σύντομα αρρώστησε. Την ταλαιπωρούσαν ένας επίμονος βήχας και πυρετός, και την επόμενη χρονιά της διέγνωσαν φυματίωση του αριστερού πνεύμονα. Έμεινε αρκετές εβδομάδες στο νοσοκομείο και όταν ανέρρωσε άρχισε να γυρίζει το «Καίσαρ και Κλεοπάτρα». Ήταν έγκυος και απέβαλε λόγω κόπωσης. Μετά την αποβολή έπεσε σε βαθιά κατάθλιψη, ενώ είχε διαρκώς εκρήξεις που προκαλούνταν από τη διπολική διαταραχή.

Ένα νέο βιβλίο για τη σχέση Λόρενς Ολίβιε - Βίβιαν Λι την εξετάζει υπό τη σκοπιά της ψυχικής υγείας Facebook Twitter
Βίβιαν Λι και Λόρενς Ολίβιε, "That Hamilton Woman" (1941). Φωτο: Wikipedia

Πέθανε μόλις στα 54 χρόνια της, καθώς η φυματίωση υποτροπίασε. Την ίδια περίοδο, ο Ολίβιε, με τον οποίο είχαν χωρίσει, υποβαλλόταν σε θεραπεία για καρκίνο του προστάτη. Η Λι έφυγε από τη ζωή ταλαιπωρημένη από τον κλονισμένο ψυχισμό της, που την οδήγησε συχνά σε ψυχιατρικές κλινικές.

Το ζήτημα της ψυχικής της ασθένειας ήταν ταμπού, αλλά ο Ολίβιε αποκάλυψε στην αυτοβιογραφία του τα χρόνια και τελικά καθόλου αδικαιολόγητα προβλήματα στη σχέση τους, γράφοντας: «Κατά τη διάρκεια της περιόδου που ήταν αιχμάλωτη στα δίχτυα εκείνου του πανούργου τέρατος, της μανιοκατάθλιψης, κατάφερε να διατηρήσει την εξυπνάδα της, μια χρήσιμη ικανότητα που τη βοηθούσε να αποκρύψει την πραγματική ψυχική της κατάσταση σχεδόν από όλους, εκτός από μένα...».

Το ζευγάρι με την καταδικασμένη και ταλαιπωρημένη από ασθένειες και πάθη αγάπη διατηρεί ακόμα μια λάμψη και η βιογραφία αυτή έρχεται να θυμίσει μια εποχή που τα αστέρια του θεάματος έμοιαζαν να είναι το κέντρο του σύμπαντος.

Ένα νέο βιβλίο για τη σχέση Λόρενς Ολίβιε - Βίβιαν Λι την εξετάζει υπό τη σκοπιά της ψυχικής υγείας Facebook Twitter
Βίβιαν Λι και Λόρενς Ολίβιε, 1957. Φωτο: Wikipedia
Ένα νέο βιβλίο για τη σχέση Λόρενς Ολίβιε - Βίβιαν Λι την εξετάζει υπό τη σκοπιά της ψυχικής υγείας Facebook Twitter
Η Βίβιαν Λι ως Άννα Καρένινα. Φωτο: Wikipedia
Ένα νέο βιβλίο για τη σχέση Λόρενς Ολίβιε - Βίβιαν Λι την εξετάζει υπό τη σκοπιά της ψυχικής υγείας Facebook Twitter
Ο Λόρενς Ολίβιε to 1939. Φωτο: Wikipedia
Ένα νέο βιβλίο για τη σχέση Λόρενς Ολίβιε - Βίβιαν Λι την εξετάζει υπό τη σκοπιά της ψυχικής υγείας Facebook Twitter
Βίβιαν Λι, 1958. Φωτο: Wikipedia
Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ένας ύμνος για την γκέι αγάπη και τη φιλία σε έναν κόσμο όπου θερίζει το Aids

Βιβλίο / Ο ξεχασμένος «Κωνσταντίνος» του Παναγιώτη Ευαγγελίδη κυκλοφορεί ξανά

Ένας ύμνος για την γκέι αγάπη και τη φιλία σε έναν κόσμο που τον θερίζει το AIDS. Μια τολμηρή ματιά την Αθήνα των ’90s μέσα από το απελπισμένο στόρι δύο γκέι εραστών. Ο «Κωνσταντίνος» του Παναγιώτη Ευαγγελίδη ήταν εκτός κυκλοφορίας για τρεις σχεδόν δεκαετίες. Σε λίγες μέρες κυκλοφορεί ξανά.
M. HULOT
Μαρκ Μπρέι: «Είναι δύσκολο να είσαι αντιφασίστας σήμερα στις ΗΠΑ»

Βιβλίο / Μαρκ Μπρέι: «Είναι δύσκολο να είσαι αντιφασίστας σήμερα στις ΗΠΑ»

Ο ιστορικός και συγγραφέας του βιβλίου «Antifa», που εγκατέλειψε πρόσφατα οικογενειακώς τις ΗΠΑ εξαιτίας απειλών που δέχτηκε για τη ζωή του, μιλά για την αμερικανική πολιτική σκηνή και για το αντιφασιστικό κίνημα σήμερα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νόρμαν Μέιλερ «Μάγισσα τέχνη»

Το πίσω ράφι / Νόρμαν Μέιλερ: «Οι καλλιτέχνες δίνουν όρκο να είναι εγωιστές. Ειδάλλως, δεν θα γίνει τίποτα»

Ο Αμερικανός συγγραφέας ξεκίνησε μη μπορώντας να συντάξει μια πρόταση, αλλά με το πρώτο του μυθιστόρημα ξεχώρισε. Έκτοτε διαβάστηκε, αμφισβητήθηκε, προκάλεσε κι έμεινε ως το τέλος διαυγής και θαρραλέος.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Εμμανουήλ Καραλής: Πολλοί είναι δίπλα σου στα μετάλλια, στο χειροκρότημα και στη λάμψη, αλλά μετά οι προβολείς σβήνουν

Οι Αθηναίοι / Manolo: «Πολλοί είναι δίπλα σου στα μετάλλια, αλλά μετά οι προβολείς σβήνουν»

Έχει μάθει να περνά τον πήχη, να ξεπερνά τους φόβους και να καταρρίπτει στερεότυπα. Θεωρεί ότι η ζωή του αθλητή μοιάζει πολύ με τη ζωή του μοναχού. Ο πρωταθλητής στο άλμα επί κοντώ αφηγείται τη ζωή του και μιλά για τα παιδικά του χρόνια, τις όμορφες και δύσκολες στιγμές, την ψυχική του υγεία, τον έρωτα, την πίστη και την αγάπη που τον κρατούν όρθιο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Τι ήξερε ο Παζολίνι;

Βιβλίο / Τι ήξερε ο Παζολίνι;

Πενήντα χρόνια μετά την άγρια δολοφονία του, οι προγνώσεις του για τον φασισμό είναι πιο επείγουσες από ποτέ, σημειώνει η Βρετανίδα συγγραφέας Ολίβια Λέινγκ, το νέο βιβλίο της οποίας περιστρέφεται γύρω από τη δημιουργία του «Σαλό (120 Μέρες στα Σόδομα)».
THE LIFO TEAM
Μαύρη, λεσβία, μητέρα, πολεμίστρια, ποιήτρια, καρκινοπαθής

Βιβλίο / Μαύρη, λεσβία, μητέρα, πολεμίστρια, ποιήτρια, καρκινοπαθής

Η διάσημη συγγραφέας Όντρι Λορντ αντιμετώπισε τη διάγνωσή της με το θάρρος και το ακτιβιστικό πνεύμα που πάντα τη διέκρινε: Τα «Ημερολόγια Καρκίνου» δεν είναι μια «καταγραφή δακρύων μόνο» αλλά και μια κραυγή οργής εναντίον της καταπίεσης που βιώνουν οι γυναίκες.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Η Μάργκαρετ Άτγουντ στο μονοπάτι του πένθους

Βιβλίο / Η Μάργκαρετ Άτγουντ στο μονοπάτι του πένθους

Σ’ ένα απόσπασμα από τα απομνημονεύματά της με τίτλο «Book of Lives: A Memoir of Sorts», που προδημοσιεύει η «Guardian», η διάσημη συγγραφέας περιγράφει τον τρόπο που βίωσε την απώλεια του επί μισό αιώνα συντρόφου της Γκρέαμ Γκίμπσον το 2019.
THE LIFO TEAM
«Intermezzo»: Το βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ που έσπασε όλα τα αναγνωστικά ρεκόρ

Βιβλίο / «Intermezzo»: Το βιβλίο της Σάλι Ρούνεϊ που έσπασε όλα τα αναγνωστικά ρεκόρ

Σε λίγες μέρες κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη το πολυαναμενόμενο νέο βιβλίο της Ιρλανδής συγγραφέως, που έχει κάνει ρεκόρ πωλήσεων και αναγνωσιμότητας. Καταγράφουμε τις πρώτες εντυπώσεις από την ανάγνωσή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Άμιτι Γκέιτζ «Ο καλός πατέρας»

Το πίσω ράφι / Έχουν και οι ψεύτες τη χάρη τους. Στα μυθιστορήματα τουλάχιστον

Ο «Καλός πατέρας» της Άμιτι Γκέιτζ πραγματεύεται την κατασκευή της ανθρώπινης ταυτότητας, τον άρρηκτο δεσμό γονιού και παιδιού και τη μεταναστευτική εμπειρία, θίγοντας όψεις του αμερικανικού ονείρου.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
«Σπίτι από ζάχαρη»: Το δίκτυο των ανθρώπινων σχέσεων στο μυθιστόρημα της Τζένιφερ Ίγκαν

Βιβλίο / Πώς θα ήταν αν μπορούσαμε να βιώσουμε ξανά όσα ζήσαμε στο παρελθόν;

Το «Σπίτι από ζάχαρη» είναι ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα με στοιχεία επιστημονικής φαντασίας που διερευνά τους κινδύνους της ψηφιακής εποχής, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την αξία της μνήμης και της σύνδεσης.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Θανάσης Βαλτινός: Η νουβέλα «Η Κάθοδος των Εννιά» του διακεκριμένου συγγραφέα

Οθόνες / «Η Κάθοδος των Εννιά»: Η διάσημη νουβέλα του Θανάση Βαλτινού

Πεθαίνει σαν σήμερα ο διακεκριμένος Έλληνας συγγραφέας. Αυτή είναι η ιστορία ενός από τα εμβληματικότερα βιβλία του και η βραβευμένη μεταφορά της στον κινηματογράφο, το 1984, από τον Χρίστο Σιοπαχά.
ΦΩΝΤΑΣ ΤΡΟΥΣΑΣ
Καρολίνα Μέρμηγκα: «Οι συγγραφείς προχωράμε με αναμμένη δάδα στη σκοτεινή σπηλιά της λογοτεχνίας»

Βιβλίο / Καρολίνα Μέρμηγκα: «Όταν γράφουμε για αληθινούς ανθρώπους, πρέπει να σεβόμαστε τη μνήμη τους»

Η καταξιωμένη συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων Καρολίνα Μέρμηγκα μάς μιλάει για τη δύναμη της τέχνης, για το λογοτεχνικό της εργαστήρι αλλά και για τη χαρά της να μεταφράζει Χίλαρι Μαντέλ, τα βιβλία της οποίας επανακυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Βιβλία και Συγγραφείς / Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Πεθαίνει σαν σήμερα ο συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης. Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με την Έρη Σταυροπούλου, ομότιμη καθηγήτρια Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, για τον συγγραφέα του «Αλέξη Ζορμπά» και την αντοχή του έργου του.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Στέφαν Τσβάιχ

Το πίσω ράφι / Σε πείσμα όσων περιφρόνησαν τα έργα του Τσβάιχ, η απήχησή τους ακόμα να κοπάσει

Οι ήρωες του Αυστριακού συγγραφέα ταλανίζονται συνήθως από μια αβάσταχτη εσωτερική πίεση, αντικατοπτρίζοντας τη δική του πεισιθάνατη διάθεση. Αυτήν ακριβώς την αίσθηση αποπνέει η συλλογή διηγημάτων του «Αμόκ».
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας»

Lgbtqi+ / Κι όμως υπάρχουν και «αραβικά καλιαρντά»!

Λίγο πριν από την αθηναϊκή παρουσίαση της αγγλόφωνης έκδοσης του «Queer Arab Glossary» μιλήσαμε με τον συγγραφέα του Marwan Kaabur, για τα «αραβικά καλιαρντά», την ομοφυλοφιλία και την queer συνθήκη στον αραβικό κόσμο, το «pink washing», αλλά και τη συχνά παρεξηγημένη πρόσληψή τους από τη Δύση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Βιβλίο / Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Πέντε αποκαλυπτικά βιβλία για τις γυναίκες με καρκίνο, για τον κόσμο, τα σκουπίδια ακόμα και για τη μακρινή Ιαπωνία ξεχωρίζουν ανάμεσα στις εκδόσεις της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής καλύπτοντας ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και ενδιαφερόντων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ