«Η πόρτα στη σκάλα»: Το σπινθηροβόλο και σκοτεινό μυθιστόρημα της Λόρι Μουρ

«Η πόρτα στη σκάλα»: Το σπινθηροβόλο και σκοτεινό μυθιστόρημα της Λόρι Μουρ Facebook Twitter
Το «Η πόρτα στη σκάλα» είναι το δεύτερο βιβλίο της Λόρι Μουρ που μεταφράστηκε στα ελληνικά.
0

«ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ –ΟΠΩΣ ΙΣΩΣ ΚΑΙ ΣΤΗ ΖΩΗ δεν πρέπει να μιλάει κανείς για την πρόθεση του συγγραφέα αλλά για την πρόθεση που η ίδια η ιστορία έχει για τον εαυτό της. Ο δημιουργός δεν μας κάνει – ο Θεός είναι νεκρός. Αλλά το δημιούργημα έχει προσωπικότητα και ελπίδες και τις δικές του επιθυμίες και σχέδια και τσαχπίνικα νεύματα και βήματα χορευτικά και συγκολλητικές προθέσεις. Μ’ αυτήν την έννοια ο Ζακ Ντεριντά και ο Ουόλτ Ντίσνεϊ συμπίπτουν. Η ίδια η ιστορία έχει πόδια και στόμα, περπατάει και μιλάει και λέει τους πόθους της»…

Σε ποιόν άραγε να χρεώσουμε τις παραπάνω σκέψεις; Στη Λόρι Μουρ, τη συγγραφέα αυτού του σπινθηροβόλου όσο και σκοτεινού μυθιστορήματος που είναι «Η πόρτα στη σκάλα» (μετ. Μ. Ζαχαριάδου, Πόλις, 2013) ή στην επαρχιώτισσα φοιτήτρια και ηρωίδα της, την Τέσι Κέλτριτζ, που διαβαίνει το κατώφλι της ενηλικίωσης έχοντας νιώσει στο πετσί της πόσο εύθραυστα και ρευστά είναι όλα γύρω της;

Είναι δυνατόν να μπήκε η Μουρ στην περιπέτεια να σκάψει τόσο βαθιά στον εσωτερικό κόσμο μιας ανέμελης, εικοσάχρονης κοπελίτσας, χωρίς την πρόθεση να τραβήξει με βιαιότητα κάποια στιγμή από μπροστά της την κουρτίνα που τη χώριζε από την πολύπλοκη φύση των ανθρώπων και τ’ απότομα σκαμπανεβάσματα της ζωής;

Δομημένη σε πέντε κεφάλαια-σκαλοπάτια, είναι μια ιστορία σπαρμένη με σημάδια που προειδοποιούν ότι κάτω από την ήρεμη, σχεδόν ειδυλλιακή, επιφάνεια των πραγμάτων παραμονεύουν διαψεύσεις και απώλειες που, ενίοτε, όχι πάντα, μας υποψιάζουν για τα χειρότερα και μας σκληραγωγούν.

Ξεκινώντας κανείς να διαβάζει την ιστορία της Τέσι, όπως την αφηγείται με το σαρδόνιο χιούμορ της η Αμερικανίδα πεζογράφος, καλό θα ήταν να έχει τις κεραίες τεντωμένες.

Δομημένη σε πέντε κεφάλαια-σκαλοπάτια, είναι μια ιστορία σπαρμένη με σημάδια που προειδοποιούν ότι κάτω από την ήρεμη, σχεδόν ειδυλλιακή, επιφάνεια των πραγμάτων παραμονεύουν διαψεύσεις και απώλειες που, ενίοτε, όχι πάντα, μας υποψιάζουν για τα χειρότερα και μας σκληραγωγούν. Κι ότι πέρα από «τσαχπίνικα νεύματα» και «βήματα χορευτικά», στη διαδρομή του καθενός καιροφυλαχτούν τέτοια τραντάγματα που μπορεί να του διαλύσουν τα σωθικά.

Λόρι Μουρ
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ. Λόρι Μουρ, Η Πόρτα στη Σκάλα, Μτφ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, Εκδ. Πόλις.

Το «Η πόρτα στη σκάλα» είναι το δεύτερο βιβλίο της εξηνταεξάχρονης Λόρι Μουρ που μεταφράστηκε στα ελληνικά, μετά το «Αναγράμματα» που είχε κυκλοφορήσει το 1992 από τον εξαφανισμένο πλέον Aquarius. Όσο και αν φαίνεται περίεργο δεν έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον για τα υπόλοιπα γραπτά της –έξι συλλογές διηγημάτων και δυο ακόμη μυθιστορήματα– μολονότι πρόκειται για μια από τις πιο σημαντικές φωνές που έχει να επιδείξει η σύγχρονη αμερικανική λογοτεχνία, ικανή να κινείται μεταξύ αθυροστομίας και ποιητικότητας, με νεύρο, ακρίβεια και περίσσευμα ευαισθησίας.

Εδώ η Μουρ ζωντανεύει λίγους μήνες από τη ζωή μιας νεαρής από το Ντελακρός, κατά το πρώτο έτος σπουδών της στη γειτονική πανεπιστημιούπολη του Τρόι, «την Αθήνα των μεσοδυτικών πολιτειών», όταν τα «γεγονότα του Σεπτεμβρίου –ακόμα δεν τ’ αποκαλούσαμε Εντεκάτη Σεπτεμβρίου– φάνταζαν κοντινά και μακρινά μαζί».

Έχοντας αφήσει πίσω της τον «επίπεδο, πράσινο κόσμο» της φάρμας των γονιών της, «με τη μουντάδα, τις μύγες και τη σιωπή που ξεσκίζεται από τις εξατμίσεις και την κλάψα των μηχανημάτων», η Τέσι, που δεν έχει μπει ως τώρα όχι σε αεροπλάνο, ούτε σε ταξί, που δεν έχει φάει κινέζικο ούτε δει ποτέ της άντρα να φοράει τζιν με γραβάτα και που στον δονητή της συγκατοίκου της βρίσκει το τέλειο εξάρτημα για να… ανακατεύει τον καφέ, ευελπιστεί να γευτεί «μια ζωή στην πόλη, με βιβλία και ταινίες και ξύπνιους φίλους» και είναι έτοιμη να πιάσει δουλειά ως μπέμπι σίτερ για να εξασφαλίσει ένα μικρό έξτρα εισόδημα.

Το ζευγάρι που την προσλαμβάνει μοιάζει πολύ καθωσπρέπει: η γυναίκα διατηρεί το πιο σικ και το πλέον εξεζητημένο γευστικά ρεστοράν του Τρόι, ο δε άντρας, απών συνήθως, δείχνει χωμένος στα επιστημονικά του καθήκοντα. Δεν έχουν παιδιά, αλλά σκοπεύουν να υιοθετήσουν ένα δίχρονο Αφροαμερικανάκι που έχει ήδη περάσει από κάμποσες ανάδοχες οικογένειες.

Να το μεγάλο μονοπάτι που ανοίγει η Μουρ στην πλοκή: Τι σημαίνει ν’ αναθρέφεις ένα μη λευκό παιδί στη βαθιά λευκή Αμερική; Πώς παλεύεις με τον ρατσισμό που βασιλεύει στον περίγυρό σου; Κι όταν μιλάμε για υιοθεσία, έχουμε αντιληφθεί σε τι βαθμό ανθεί η σχετική «βιομηχανία» και τι περιθώρια για επιπολαιότητα και αναλγησία υπάρχουν μέσα της;

Σιγά σιγά μπαίνουν κι άλλοι ήρωες στο οπτικό μας πεδίο. Καθώς η Τέσι παρακολουθεί στο πανεπιστήμιο τον πιο αλλόκοτο συνδυασμό γνωστικών αντικειμένων –από τα μυστικά του σουφισμού ως τα σάουντρακ διάσημων πολεμικών ταινιών– ερωτεύεται, για πρώτη φορά, έναν συμφοιτητή της που δηλώνει Βραζιλιάνος κι ας μην ξέρει να τραγουδήσει το «Κορίτσι από την Ιπανίμα, κι ας μην ξεστομίζει ούτε μια λέξη στα πορτογαλικά».

Η σχέση της δεν την αποσπά από τη δουλειά της – κάθε άλλο. Τα μέιλ όμως που της στέλνει ο μικρότερος αδελφός της ενώ φλερτάρει με την ιδέα να καταταγεί εθελοντικά στον στρατό με προορισμό το Αφγανιστάν, η Τέσι αμελεί να τα ανοίξει. Θα το κάνει όταν θα είναι πια αργά, όταν και ο έρωτας με τον μυστηριώδη Βραζιλιάνο θα 'χει θαφτεί κάτω από ένα βουνό ψέματα.

Όσο αργά κυλούν τα πρώτα κεφάλαια του βιβλίου, τόσο στα τελευταία οι εξελίξεις επιταχύνονται. Κι όσο η Τέσι έρχεται αντιμέτωπη με τη σκοτεινή όψη των πραγμάτων, τόσο περισσότερο αντιλαμβάνεσαι τι κρύβεται πίσω από κάθε παρατήρηση, κάθε λεπτομέρεια που έχει επιστρατεύσει η Μουρ μιλώντας για την οικογένεια, τον πόλεμο, τα φυλετικά ζητήματα. Τίποτε δεν είναι όπως φαίνεται.

Στο τέλος η Τέσι είναι πολύ πιο σοφή αλλά και πολύ δυστυχισμένη. Κι εσύ που έχεις διασχίσει τον ίδιο ωκεανό μ’ εκείνη, την αποχωρίζεται με ραγισμένη την καρδιά.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ελληνική Λογοτεχνία που διαβάζουμε τώρα

Βιβλίο / Εννιά βιβλία ελληνικής λογοτεχνίας που διαβάζουμε τώρα

Εννιά επιλογές από την εκδοτική παραγωγή του τελευταίου διμήνου, εννιά συγγραφείς, εννιά διαφορετικοί τρόποι μυθοπλασίας, εννιά αντιλήψεις για τη γλώσσα, εννιά αφηγηματικές στρατηγικές, από την παράδοση της κλασικής αφήγησης μέχρι την αποσπασματικότητα της αφήγησης στο διαδίκτυο, από το μυθιστόρημα στο διήγημα και στη μικρή φόρμα, και μια πλούσια ανθρωπογεωγραφία ηρώων.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Βιβλία και Συγγραφείς / Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Πεθαίνει σαν σήμερα ο συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης. Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με την Έρη Σταυροπούλου, ομότιμη καθηγήτρια Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, για τον συγγραφέα του «Αλέξη Ζορμπά» και την αντοχή του έργου του.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Στέφαν Τσβάιχ

Το πίσω ράφι / Σε πείσμα όσων περιφρόνησαν τα έργα του Τσβάιχ, η απήχησή τους ακόμα να κοπάσει

Οι ήρωες του Αυστριακού συγγραφέα ταλανίζονται συνήθως από μια αβάσταχτη εσωτερική πίεση, αντικατοπτρίζοντας τη δική του πεισιθάνατη διάθεση. Αυτήν ακριβώς την αίσθηση αποπνέει η συλλογή διηγημάτων του «Αμόκ».
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας»

Lgbtqi+ / Κι όμως υπάρχουν και «αραβικά καλιαρντά»!

Λίγο πριν από την αθηναϊκή παρουσίαση της αγγλόφωνης έκδοσης του «Queer Arab Glossary» μιλήσαμε με τον συγγραφέα του Marwan Kaabur, για τα «αραβικά καλιαρντά», την ομοφυλοφιλία και την queer συνθήκη στον αραβικό κόσμο, το «pink washing», αλλά και τη συχνά παρεξηγημένη πρόσληψή τους από τη Δύση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Βιβλίο / Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Πέντε αποκαλυπτικά βιβλία για τις γυναίκες με καρκίνο, για τον κόσμο, τα σκουπίδια ακόμα και για τη μακρινή Ιαπωνία ξεχωρίζουν ανάμεσα στις εκδόσεις της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής καλύπτοντας ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και ενδιαφερόντων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Βιβλίο / Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1854 ο Αρθούρος Ρεμπό. Ο ποιητής, μουσικός και μπλόγκερ Aidan Andrew Dun έπεσε τυχαία σε δύο εντελώς άγνωστες φωτογραφίες, βγαλμένες στην Place Vendôme, και βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη: ο έφηβος Αρτίρ Ρεμπό, όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Θανάσης Τριαρίδης: Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι

Βιβλίο / Θανάσης Τριαρίδης: «Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι»

Έγινε αντιρρησίας συνείδησης, γιατί πιστεύει ότι ο στρατός είναι μια δοξολογία εκμηδένισης του άλλου. Άφησε τη Θεσσαλονίκη επειδή τον έπνιγε ο εθνοφασισμός της. Στην Αντίς Αμπέμπα υιοθέτησε την κόρη του, Αργκάνε. Ο συγγραφέας της «Τριλογίας της Αφρικής», Θανάσης Τριαρίδης, αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια «φόνισσα» εξομολογείται

Το πίσω ράφι / Η Hannah Kent έγραψε τη δική της «Φόνισσα», την Άγκνες που ζούσε στην Ισλανδία τον 19ο αιώνα

Η Αυστραλή συγγραφέας δεν πίστευε ποτέ ότι, χάρη στα «Έθιμα ταφής», οι κριτικοί θα την τοποθετούσαν δίπλα σε λογοτέχνες όπως η Μάργκαρετ Άτγουντ και ο Πίτερ Κάρεϊ.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Χριστίνα Ντουνιά: «Ο Καρυωτάκης μάς δίνει ελπίδα και μας παρηγορεί»

Βιβλίο / «Ο Καρυωτάκης άφησε "το αδέσποτο Τραγούδι" του να μας συντροφεύει»

Στο βιβλίο της «Το όνειρο και το πάθος», η Χριστίνα Ντουνιά, ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και συγγραφέας αποκαλύπτει αθέατες όψεις του ποιητή και νέα στοιχεία για τη σχέση του με τον Καβάφη μέσα από μια άγνωστη, ως τώρα, επιστολή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύ της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Βιβλίο / «Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύς της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Ο Ούγγρος κάτοχος του φετινού Νόμπελ λογοτεχνίας γράφει με μαγικό τρόπο για τις αποπνικτικές επιπτώσεις της πολιτικής καταπίεσης, περιφρονώντας την προθυμία των ανθρώπων να τις αποδεχτούν.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Βιβλίο / Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Οι καθηγητές Peter Jeffreys και Gregory Jusdanis συνεργάστηκαν και έγραψαν από κοινού τη βιογραφία του μεγάλου ποιητή που φέρει τον τίτλο «Κωνσταντίνος Καβάφης – Ο άνθρωπος και ο ποιητής». Ο Gregory Jusdanis μίλησε στη LifO για το βιβλίο και για τον ποιητή που ήταν «παραδοσιακός και ταυτόχρονα μεταμοντέρνος, ο πρώτος “viral” ποιητής διεθνώς»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

LiFO politics / Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

Ο Αλέξης Πατέλης, επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού την περίοδο 2019-2024, μιλά στη Βασιλική Σιούτη για την οικονομική πορεία της χώρας αυτά τα χρόνια, τις δύσκολες αποφάσεις αλλά και τις στιγμές δικαίωσης μέσα από την οπτική ενός τεχνοκράτη που βρέθηκε ξαφνικά στο επίκεντρο της πολιτικής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λάσλο Κρασναχορκάι: ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης βραβεύεται με Νόμπελ

Βιβλίο / Ο Λάσλο Κρασναχορκάι, ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης, κέρδισε το Νόμπελ

Φέτος, το βραβείο δόθηκε στον Ούγγρο συγγραφέα που κατά τη Σουηδική Ακαδημία αποτελεί ένα ελπιδοφόρο βήμα προς τον χαμένο ανθρωπισμό, την υψηλή λογοτεχνία και τη στοχαστική ακρίβεια.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Βιβλίο / Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του που έχει τίτλο “House of Cards”, ο Σουηδός πρώην διεθνής Γιόνας Έρικσον περιγράφει τις ταπεινωτικές μετρήσεις βάρους στα σεμινάρια διαιτητών της UEFA
THE LIFO TEAM
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ