«Η πόρτα στη σκάλα»: Το σπινθηροβόλο και σκοτεινό μυθιστόρημα της Λόρι Μουρ

«Η πόρτα στη σκάλα»: Το σπινθηροβόλο και σκοτεινό μυθιστόρημα της Λόρι Μουρ Facebook Twitter
Το «Η πόρτα στη σκάλα» είναι το δεύτερο βιβλίο της Λόρι Μουρ που μεταφράστηκε στα ελληνικά.
0

«ΣΤΗ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ –ΟΠΩΣ ΙΣΩΣ ΚΑΙ ΣΤΗ ΖΩΗ δεν πρέπει να μιλάει κανείς για την πρόθεση του συγγραφέα αλλά για την πρόθεση που η ίδια η ιστορία έχει για τον εαυτό της. Ο δημιουργός δεν μας κάνει – ο Θεός είναι νεκρός. Αλλά το δημιούργημα έχει προσωπικότητα και ελπίδες και τις δικές του επιθυμίες και σχέδια και τσαχπίνικα νεύματα και βήματα χορευτικά και συγκολλητικές προθέσεις. Μ’ αυτήν την έννοια ο Ζακ Ντεριντά και ο Ουόλτ Ντίσνεϊ συμπίπτουν. Η ίδια η ιστορία έχει πόδια και στόμα, περπατάει και μιλάει και λέει τους πόθους της»…

Σε ποιόν άραγε να χρεώσουμε τις παραπάνω σκέψεις; Στη Λόρι Μουρ, τη συγγραφέα αυτού του σπινθηροβόλου όσο και σκοτεινού μυθιστορήματος που είναι «Η πόρτα στη σκάλα» (μετ. Μ. Ζαχαριάδου, Πόλις, 2013) ή στην επαρχιώτισσα φοιτήτρια και ηρωίδα της, την Τέσι Κέλτριτζ, που διαβαίνει το κατώφλι της ενηλικίωσης έχοντας νιώσει στο πετσί της πόσο εύθραυστα και ρευστά είναι όλα γύρω της;

Είναι δυνατόν να μπήκε η Μουρ στην περιπέτεια να σκάψει τόσο βαθιά στον εσωτερικό κόσμο μιας ανέμελης, εικοσάχρονης κοπελίτσας, χωρίς την πρόθεση να τραβήξει με βιαιότητα κάποια στιγμή από μπροστά της την κουρτίνα που τη χώριζε από την πολύπλοκη φύση των ανθρώπων και τ’ απότομα σκαμπανεβάσματα της ζωής;

Δομημένη σε πέντε κεφάλαια-σκαλοπάτια, είναι μια ιστορία σπαρμένη με σημάδια που προειδοποιούν ότι κάτω από την ήρεμη, σχεδόν ειδυλλιακή, επιφάνεια των πραγμάτων παραμονεύουν διαψεύσεις και απώλειες που, ενίοτε, όχι πάντα, μας υποψιάζουν για τα χειρότερα και μας σκληραγωγούν.

Ξεκινώντας κανείς να διαβάζει την ιστορία της Τέσι, όπως την αφηγείται με το σαρδόνιο χιούμορ της η Αμερικανίδα πεζογράφος, καλό θα ήταν να έχει τις κεραίες τεντωμένες.

Δομημένη σε πέντε κεφάλαια-σκαλοπάτια, είναι μια ιστορία σπαρμένη με σημάδια που προειδοποιούν ότι κάτω από την ήρεμη, σχεδόν ειδυλλιακή, επιφάνεια των πραγμάτων παραμονεύουν διαψεύσεις και απώλειες που, ενίοτε, όχι πάντα, μας υποψιάζουν για τα χειρότερα και μας σκληραγωγούν. Κι ότι πέρα από «τσαχπίνικα νεύματα» και «βήματα χορευτικά», στη διαδρομή του καθενός καιροφυλαχτούν τέτοια τραντάγματα που μπορεί να του διαλύσουν τα σωθικά.

Λόρι Μουρ
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ. Λόρι Μουρ, Η Πόρτα στη Σκάλα, Μτφ. Μαργαρίτα Ζαχαριάδου, Εκδ. Πόλις.

Το «Η πόρτα στη σκάλα» είναι το δεύτερο βιβλίο της εξηνταεξάχρονης Λόρι Μουρ που μεταφράστηκε στα ελληνικά, μετά το «Αναγράμματα» που είχε κυκλοφορήσει το 1992 από τον εξαφανισμένο πλέον Aquarius. Όσο και αν φαίνεται περίεργο δεν έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον για τα υπόλοιπα γραπτά της –έξι συλλογές διηγημάτων και δυο ακόμη μυθιστορήματα– μολονότι πρόκειται για μια από τις πιο σημαντικές φωνές που έχει να επιδείξει η σύγχρονη αμερικανική λογοτεχνία, ικανή να κινείται μεταξύ αθυροστομίας και ποιητικότητας, με νεύρο, ακρίβεια και περίσσευμα ευαισθησίας.

Εδώ η Μουρ ζωντανεύει λίγους μήνες από τη ζωή μιας νεαρής από το Ντελακρός, κατά το πρώτο έτος σπουδών της στη γειτονική πανεπιστημιούπολη του Τρόι, «την Αθήνα των μεσοδυτικών πολιτειών», όταν τα «γεγονότα του Σεπτεμβρίου –ακόμα δεν τ’ αποκαλούσαμε Εντεκάτη Σεπτεμβρίου– φάνταζαν κοντινά και μακρινά μαζί».

Έχοντας αφήσει πίσω της τον «επίπεδο, πράσινο κόσμο» της φάρμας των γονιών της, «με τη μουντάδα, τις μύγες και τη σιωπή που ξεσκίζεται από τις εξατμίσεις και την κλάψα των μηχανημάτων», η Τέσι, που δεν έχει μπει ως τώρα όχι σε αεροπλάνο, ούτε σε ταξί, που δεν έχει φάει κινέζικο ούτε δει ποτέ της άντρα να φοράει τζιν με γραβάτα και που στον δονητή της συγκατοίκου της βρίσκει το τέλειο εξάρτημα για να… ανακατεύει τον καφέ, ευελπιστεί να γευτεί «μια ζωή στην πόλη, με βιβλία και ταινίες και ξύπνιους φίλους» και είναι έτοιμη να πιάσει δουλειά ως μπέμπι σίτερ για να εξασφαλίσει ένα μικρό έξτρα εισόδημα.

Το ζευγάρι που την προσλαμβάνει μοιάζει πολύ καθωσπρέπει: η γυναίκα διατηρεί το πιο σικ και το πλέον εξεζητημένο γευστικά ρεστοράν του Τρόι, ο δε άντρας, απών συνήθως, δείχνει χωμένος στα επιστημονικά του καθήκοντα. Δεν έχουν παιδιά, αλλά σκοπεύουν να υιοθετήσουν ένα δίχρονο Αφροαμερικανάκι που έχει ήδη περάσει από κάμποσες ανάδοχες οικογένειες.

Να το μεγάλο μονοπάτι που ανοίγει η Μουρ στην πλοκή: Τι σημαίνει ν’ αναθρέφεις ένα μη λευκό παιδί στη βαθιά λευκή Αμερική; Πώς παλεύεις με τον ρατσισμό που βασιλεύει στον περίγυρό σου; Κι όταν μιλάμε για υιοθεσία, έχουμε αντιληφθεί σε τι βαθμό ανθεί η σχετική «βιομηχανία» και τι περιθώρια για επιπολαιότητα και αναλγησία υπάρχουν μέσα της;

Σιγά σιγά μπαίνουν κι άλλοι ήρωες στο οπτικό μας πεδίο. Καθώς η Τέσι παρακολουθεί στο πανεπιστήμιο τον πιο αλλόκοτο συνδυασμό γνωστικών αντικειμένων –από τα μυστικά του σουφισμού ως τα σάουντρακ διάσημων πολεμικών ταινιών– ερωτεύεται, για πρώτη φορά, έναν συμφοιτητή της που δηλώνει Βραζιλιάνος κι ας μην ξέρει να τραγουδήσει το «Κορίτσι από την Ιπανίμα, κι ας μην ξεστομίζει ούτε μια λέξη στα πορτογαλικά».

Η σχέση της δεν την αποσπά από τη δουλειά της – κάθε άλλο. Τα μέιλ όμως που της στέλνει ο μικρότερος αδελφός της ενώ φλερτάρει με την ιδέα να καταταγεί εθελοντικά στον στρατό με προορισμό το Αφγανιστάν, η Τέσι αμελεί να τα ανοίξει. Θα το κάνει όταν θα είναι πια αργά, όταν και ο έρωτας με τον μυστηριώδη Βραζιλιάνο θα 'χει θαφτεί κάτω από ένα βουνό ψέματα.

Όσο αργά κυλούν τα πρώτα κεφάλαια του βιβλίου, τόσο στα τελευταία οι εξελίξεις επιταχύνονται. Κι όσο η Τέσι έρχεται αντιμέτωπη με τη σκοτεινή όψη των πραγμάτων, τόσο περισσότερο αντιλαμβάνεσαι τι κρύβεται πίσω από κάθε παρατήρηση, κάθε λεπτομέρεια που έχει επιστρατεύσει η Μουρ μιλώντας για την οικογένεια, τον πόλεμο, τα φυλετικά ζητήματα. Τίποτε δεν είναι όπως φαίνεται.

Στο τέλος η Τέσι είναι πολύ πιο σοφή αλλά και πολύ δυστυχισμένη. Κι εσύ που έχεις διασχίσει τον ίδιο ωκεανό μ’ εκείνη, την αποχωρίζεται με ραγισμένη την καρδιά.

ΑΓΟΡΑΣΤΕ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΕΔΩ

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ελληνική Λογοτεχνία που διαβάζουμε τώρα

Βιβλίο / Εννιά βιβλία ελληνικής λογοτεχνίας που διαβάζουμε τώρα

Εννιά επιλογές από την εκδοτική παραγωγή του τελευταίου διμήνου, εννιά συγγραφείς, εννιά διαφορετικοί τρόποι μυθοπλασίας, εννιά αντιλήψεις για τη γλώσσα, εννιά αφηγηματικές στρατηγικές, από την παράδοση της κλασικής αφήγησης μέχρι την αποσπασματικότητα της αφήγησης στο διαδίκτυο, από το μυθιστόρημα στο διήγημα και στη μικρή φόρμα, και μια πλούσια ανθρωπογεωγραφία ηρώων.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ