H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία

H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
John Cohen
0

Αν αγαπάτε τη Γενιά των Μπιτ, τότε σίγουρα θα θέλετε να επισκεφθείτε το Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι, όπου παρουσιάζεται η μεγάλη έκθεση «Beat Generation», αφιερωμένη στο λογοτεχνικό κίνημα που έδρασε στην Αμερική τις δεκαετίες του 1950 και του 1960, ασκώντας σημαντική επιρροή στην αμερικανική λογοτεχνία και κοινωνία, αν και επρόκειτο για μια μάλλον ολιγομελή ομάδα. Από τα πιο εντυπωσιακά εκθέματα που θα δείτε είναι ο «Δρόμος» του Τζακ Κέρουακ στην αρχική του μορφή, όπως τον πρωτοέγραψε, το 1951, μέσα σε τρεις πυρετώδεις βδομάδες, κάνοντας χρήση αμφεταμινών και πίνοντας λίτρα καφέ: ένα ρολό χαρτιού μήκους 36,6 μέτρων, πάνω στο οποίο είναι δακτυλογραφημένο το κείμενο, χωρίς παραγράφους, ούτε κόμματα και άλλα σημεία στίξης! Η έκθεση θα πλαισιωθεί από μια σειρά εκδηλώσεων, όπως αναγνώσεις, συναυλίες, συζητήσεις, προβολές ταινιών, ένα συνέδριο αλλά και εκπαιδευτικά προγράμματα.

H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
Ettore Sottsass, Neal Cassady


Η Γενιά των Μπιτ γεννήθηκε όταν ο συγγραφέας Τζακ Κέρουακ, ο ποιητής Άλεν Γκίνσμπεργκ και ο Γουίλιαμ Μπάροουζ συναντήθηκαν στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης το 1944. Η κίνηση αργότερα μετατοπίστηκε προς τη Δυτική Ακτή, όπου στράφηκε γύρω από το βιβλιοπωλείο και εκδοτικό οίκο City Lights του Lawrence Ferlinghetti, στο Σαν Φρανσίσκο. Στην Γκαλερί 6, στην ίδια πόλη, ο Γκίνσμπεργκ οργάνωσε μια βραδιά ανάγνωσης ποίησης στις 7 Οκτωβρίου του 1955, αμέσως μετά την ολοκλήρωση του «Ουρλιαχτού». Ακολούθησε η απαγόρευση του ποιήματος λόγω βωμολοχιών και μια σειρά από δίκες που έδωσαν στους Μπιτ ποιητές μια παράδοξη φήμη. Μεταξύ 1957 και 1963 το Παρίσι ήταν ένα σημαντικό κέντρο της δραστηριότητας της Γενιάς των Μπιτ, αυτός όμως δεν είναι ο μόνος λόγος που το Κέντρο Πομπιντού αποφάσισε να της αφιερώσει μια έκθεση. Σύμφωνα με τον Philippe-Alain Michaud, ο οποίος έχει επιμεληθεί την έκθεση: «Η ιδέα είναι να δείξει αυτές τις ελευθερίες για τις οποίες πάλεψαν και που τώρα κινδυνεύουν με εξαφάνιση».

«Μπιτ σημαίνει να είσαι στην ψάθα, αλλά γεμάτος έντονα "πιστεύω"»


Προαναγγέλλοντας την κουλτούρα των νέων και την πολιτιστική και σεξουαλική απελευθέρωση της δεκαετίας του 1960, η εμφάνιση της Γενιάς των Μπιτ στα χρόνια που ακολούθησαν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο κι ενώ ξεκινούσε ο Ψυχρός Πόλεμος σκανδάλισε την πουριτανική και μακαρθική Αμερική. Εξεγέρθηκαν ενάντια στις κοινωνικές συμβάσεις και αμφισβήτησαν το κυρίαρχο αμερικανικό όνειρο και τον υλικό ευδαιμονισμό της δεκαετίας του '50. Αν και τότε θεωρήθηκαν αντάρτες, οι Μπιτ εμφανίζονται σήμερα ως εκπρόσωποι ενός από τα πιο σημαντικά πολιτιστικά κινήματα του 20ού αιώνα – ένα κίνημα που η έρευνα του Κέντρου Πομπιντού θα εξετάσει σε όλο του το εύρος και το γεωγραφικό πλάτος, από τη Νέα Υόρκη ως το Λος Άντζελες και από το Παρίσι ως την Ταγγέρη.

H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
Από τα πιο εντυπωσιακά εκθέματα που θα δείτε είναι ο «Δρόμος» του Τζακ Κέρουακ στην αρχική του μορφή, όπως τον πρωτοέγραψε, το 1951...


Η έκθεση του Κέντρου Πομπιντού χαρτογραφεί τόσο τη μετατόπιση του γεωγραφικού επίκεντρου του κινήματος όσο και το διαρκώς μεταβαλλόμενο περίγραμμά του. Οι καλλιτεχνικές πρακτικές της Γενιάς των Μπιτ (αναγνώσεις, παραστάσεις, συναυλίες και ταινίες) μαρτυρούν μια κατάρριψη των καλλιτεχνικών ορίων και την επιθυμία για συνεργασία που θέτει τη μοναδικότητα του καλλιτέχνη υπό αμφισβήτηση. Παράλληλα με αξιοσημείωτους εικαστικούς καλλιτέχνες, ως επί το πλείστον εκπροσώπους της σκηνής της Καλιφόρνια (Wallace Berman, Bruce Conner, George Herms, Jay DeFeo, Jess), ένα σημαντικό κομμάτι της έκθεσης αφιερώνεται στη λογοτεχνική διάσταση του κινήματος, στην ποίηση και στη σχέση της με την τζαζ, και πιο συγκεκριμένα στη μαύρη αμερικανική ποίηση (LeRoi Jones, Bob Kaufman), που παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη στην Ευρώπη, όπως και στα περιοδικά στα οποία κυκλοφορεί («Beatitude», «Umbra»). Η φωτογραφία ήταν επίσης ένα σημαντικό μέσο, που εκπροσωπείται εδώ από τα καρέ του Άλεν Γκίνσμπεργκ και του Γουίλιαμ Μπάροουζ −ως επί το πλείστον πορτρέτα− και ένα σημαντικό σώμα φωτογραφιών του Robert Frank, του Fred McDarrah και του John Cohen, όλες τραβηγμένες κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του «Pull my Daisy», του έργου του Χάρολντ Τσάπμαν, ο οποίος εξιστορεί τη ζωή του Beat Hotel (κατά κόσμον Hotel Rachou) στο Παρίσι μεταξύ 1958 και 1963.


Το ξενοδοχείο του αριθμού 9 της rue Gît-Le-Cœur, που τώρα πια είναι τεσσάρων αστέρων, τότε ήταν ένα στέκι του μποέμ μεταπολεμικού Παρισιού και ο Γκίνσμπεργκ, ο Μπάροουζ, ο Κόρσο −που ζούσε σε ένα δωμάτιο όπου σχεδόν δεν χωρούσε να σταθεί, όπως φαίνεται σε μία από τις φωτογραφίες του Τσάπμαν− και άλλοι το είχαν μετατρέψει σε ένα εργαστήριο οπτικού και ηχητικού πειραματισμού. Εκεί ήταν που ο Μπάροουζ έγραψε το «Γυμνό Γεύμα» και ο Αγγλοκαναδός συγγραφέας και ζωγράφος, Μπράιαν Γκίζιν, εφηύρε την τεχνική του λεγόμενου cut-up. Πρόκειται για ένα είδος κολάζ, με το οποίο μπορεί κανείς να αναδιευθετεί ένα κείμενο με πολλούς τρόπους και την τεχνική αυτήν τη χρησιμοποίησε στη συνέχεια ο Μπάροουζ στο γράψιμό του. Είναι απορίας άξιο πώς η ιδιοκτήτρια του Hotel Rachou δεχόταν τόσο ιδιόρρυθμους πελάτες – είναι χαρακτηριστικό ότι κάποτε ένας από αυτούς είχε γεμίσει το δωμάτιό του με άχυρο.

H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
Bernard Plossu


Η Γενιά των Μπιτ είχε όμως και τη σκοτεινή της πλευρά. Η ελευθερία δεν είναι πάντα διασκεδαστική. Υπήρχε τρέλα και εγκληματικότητα στα γονίδια της οικογένειας των Μπιτ: ο Κέρουακ, ο Γκίνσμπεργκ και ο Μπάροουζ είχαν νοσηλεύονταν σε ψυχιατρικά νοσοκομεία από τα 30 τους. Ο Κόρσο τελείωσε την τριτοβάθμια εκπαίδευση στη φυλακή. Ο Μπάροουζ πυροβόλησε τη γυναίκα του στο κεφάλι, σκοτώνοντάς την κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού του Γουλιέλμου Τέλλου στο Μεξικό και ήταν εθισμένος στα ναρκωτικά, με μικρά διαλείμματα, σε όλη του ζωή. Στο Σαν Φρανσίσκο, η σύντροφος του Neal Cassady, Natalie Jackson, πήδηξε από την ταράτσα ενός κτιρίου, ενώ η Elise Cowen, μία από τις θαυμάστριες του Γκίνσμπεργκ, αυτοκτόνησε όταν αυτός βρισκόταν στη Βομβάη το 1962. «Πάντα αισθανόμουν αποστροφή για τη μυρωδιά του θανάτου στα μαλλιά της» θα γράψει εκείνος στον Κόρσο. Πολλοί από τους συγγραφείς της Γενιάς των Μπιτ πειραματίστηκαν με ψυχοτρόπες ουσίες, κυρίως παραισθησιογόνα, καταγράφοντας τις εμπειρίες τους στα έργα τους.


Τι ήταν, λοιπόν, η Γενιά των Μπιτ; «Μια παρέα φίλων με τον ίδιο τρόπο σκέψης» θα πει κάποτε ο Άλεν Γκίνσμπεργκ. Ο Τζακ Κέρουακ, μιλώντας στο «Esquire» τον Μάρτιο του 1958, υπήρξε πιο αναλυτικός: «Η Γενιά των Μπιτ ήταν ένα όραμα που είχαμε στα τέλη της δεκαετίας του '40, μιας γενιά "τρελών", φωτισμένων χίπστερ που ξαφνικά ανατέλλουν και περιπλανώνται στην Αμερική αλητεύοντας, κάνοντας οτοστόπ παντού, ρακένδυτοι, μακάριοι, όμορφοι με έναν άσχημο, αλλά γοητευτικό τρόπο – ένα όραμα που αλιεύαμε από τον τρόπο που αντιλαμβανόμασταν τη λέξη "μπιτ" να μιλιέται στις γωνιές του δρόμου, στην Times Square και στο Village και στο κέντρο άλλων πόλεων τις νύχτες της μεταπολεμικής Αμερικής. Μπιτ σημαίνει να είσαι στην ψάθα, αλλά γεμάτος έντονα "πιστεύω"».

H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
Bob Thompson, Le Roi Jones and his Family
H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
Brion Gysin, Calligraphie
H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
Brion Gysin, William Burroughs
H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
Gregory Corso
H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
Jack Kerouac, The Slouch Hat
H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
Η αφίσα της έκθεσης
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Σπίτι από ζάχαρη»: Το δίκτυο των ανθρώπινων σχέσεων στο μυθιστόρημα της Τζένιφερ Ίγκαν

Βιβλίο / Πώς θα ήταν αν μπορούσαμε να βιώσουμε ξανά όσα ζήσαμε στο παρελθόν;

Το «Σπίτι από ζάχαρη» είναι ένα πολυεπίπεδο μυθιστόρημα με στοιχεία επιστημονικής φαντασίας που διερευνά τους κινδύνους της ψηφιακής εποχής, αναδεικνύοντας ταυτόχρονα την αξία της μνήμης και της σύνδεσης.
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ
Θανάσης Βαλτινός: Η νουβέλα «Η Κάθοδος των Εννιά» του διακεκριμένου συγγραφέα

Οθόνες / «Η Κάθοδος των Εννιά»: Η διάσημη νουβέλα του Θανάση Βαλτινού

Πεθαίνει σαν σήμερα ο διακεκριμένος Έλληνας συγγραφέας. Αυτή είναι η ιστορία ενός από τα εμβληματικότερα βιβλία του και η βραβευμένη μεταφορά της στον κινηματογράφο, το 1984, από τον Χρίστο Σιοπαχά.
ΦΩΝΤΑΣ ΤΡΟΥΣΑΣ
Καρολίνα Μέρμηγκα: «Οι συγγραφείς προχωράμε με αναμμένη δάδα στη σκοτεινή σπηλιά της λογοτεχνίας»

Βιβλίο / Καρολίνα Μέρμηγκα: «Όταν γράφουμε για αληθινούς ανθρώπους, πρέπει να σεβόμαστε τη μνήμη τους»

Η καταξιωμένη συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων Καρολίνα Μέρμηγκα μάς μιλάει για τη δύναμη της τέχνης, για το λογοτεχνικό της εργαστήρι αλλά και για τη χαρά της να μεταφράζει Χίλαρι Μαντέλ, τα βιβλία της οποίας επανακυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Βιβλία και Συγγραφείς / Πόσο διαβάζεται σήμερα ο Νίκος Καζαντζάκης;

Πεθαίνει σαν σήμερα ο συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης. Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με την Έρη Σταυροπούλου, ομότιμη καθηγήτρια Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, για τον συγγραφέα του «Αλέξη Ζορμπά» και την αντοχή του έργου του.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Στέφαν Τσβάιχ

Το πίσω ράφι / Σε πείσμα όσων περιφρόνησαν τα έργα του Τσβάιχ, η απήχησή τους ακόμα να κοπάσει

Οι ήρωες του Αυστριακού συγγραφέα ταλανίζονται συνήθως από μια αβάσταχτη εσωτερική πίεση, αντικατοπτρίζοντας τη δική του πεισιθάνατη διάθεση. Αυτήν ακριβώς την αίσθηση αποπνέει η συλλογή διηγημάτων του «Αμόκ».
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Marwan Kaabur: «Αγωνιζόμαστε και στον αραβικό κόσμο για δικαιώματα κι ελευθερίες, αλλά προκρίνουμε τον δικό μας τρόπο, στο πλαίσιο της δικής μας κουλτούρας»

Lgbtqi+ / Κι όμως υπάρχουν και «αραβικά καλιαρντά»!

Λίγο πριν από την αθηναϊκή παρουσίαση της αγγλόφωνης έκδοσης του «Queer Arab Glossary» μιλήσαμε με τον συγγραφέα του Marwan Kaabur, για τα «αραβικά καλιαρντά», την ομοφυλοφιλία και την queer συνθήκη στον αραβικό κόσμο, το «pink washing», αλλά και τη συχνά παρεξηγημένη πρόσληψή τους από τη Δύση.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Βιβλίο / Tα συγκλονιστικά Ημερολόγια Καρκίνου της Όντρι Λορντ και άλλα 4 βιβλία που διαβάζουμε τώρα

Πέντε αποκαλυπτικά βιβλία για τις γυναίκες με καρκίνο, για τον κόσμο, τα σκουπίδια ακόμα και για τη μακρινή Ιαπωνία ξεχωρίζουν ανάμεσα στις εκδόσεις της πρόσφατης βιβλιοπαραγωγής καλύπτοντας ένα μεγάλο εύρος θεμάτων και ενδιαφερόντων.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Βιβλίο / Δύο άγνωστες φωτογραφίες του Ρεμπό από τη γαλλική Κομμούνα

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1854 ο Αρθούρος Ρεμπό. Ο ποιητής, μουσικός και μπλόγκερ Aidan Andrew Dun έπεσε τυχαία σε δύο εντελώς άγνωστες φωτογραφίες, βγαλμένες στην Place Vendôme, και βρέθηκε μπροστά σε μια μεγάλη έκπληξη: ο έφηβος Αρτίρ Ρεμπό, όπως δεν τον έχουμε ξαναδεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Θανάσης Τριαρίδης: Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι

Βιβλίο / Θανάσης Τριαρίδης: «Οι μετανάστες θα σώσουν τον κόσμο. Χωρίς αυτούς είμαστε χαμένοι»

Έγινε αντιρρησίας συνείδησης, γιατί πιστεύει ότι ο στρατός είναι μια δοξολογία εκμηδένισης του άλλου. Άφησε τη Θεσσαλονίκη επειδή τον έπνιγε ο εθνοφασισμός της. Στην Αντίς Αμπέμπα υιοθέτησε την κόρη του, Αργκάνε. Ο συγγραφέας της «Τριλογίας της Αφρικής», Θανάσης Τριαρίδης, αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Μια «φόνισσα» εξομολογείται

Το πίσω ράφι / Η Hannah Kent έγραψε τη δική της «Φόνισσα», την Άγκνες που ζούσε στην Ισλανδία τον 19ο αιώνα

Η Αυστραλή συγγραφέας δεν πίστευε ποτέ ότι, χάρη στα «Έθιμα ταφής», οι κριτικοί θα την τοποθετούσαν δίπλα σε λογοτέχνες όπως η Μάργκαρετ Άτγουντ και ο Πίτερ Κάρεϊ.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Χριστίνα Ντουνιά: «Ο Καρυωτάκης μάς δίνει ελπίδα και μας παρηγορεί»

Βιβλίο / «Ο Καρυωτάκης άφησε "το αδέσποτο Τραγούδι" του να μας συντροφεύει»

Στο βιβλίο της «Το όνειρο και το πάθος», η Χριστίνα Ντουνιά, ομότιμη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας και συγγραφέας αποκαλύπτει αθέατες όψεις του ποιητή και νέα στοιχεία για τη σχέση του με τον Καβάφη μέσα από μια άγνωστη, ως τώρα, επιστολή.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύ της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Βιβλίο / «Η Αποκάλυψη είναι μια συνεχής ετυμηγορία»: Η πολιτική ισχύς της άχρονης τέχνης του Κρασναχορκάι

Ο Ούγγρος κάτοχος του φετινού Νόμπελ λογοτεχνίας γράφει με μαγικό τρόπο για τις αποπνικτικές επιπτώσεις της πολιτικής καταπίεσης, περιφρονώντας την προθυμία των ανθρώπων να τις αποδεχτούν.
THE LIFO TEAM
Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Βιβλίο / Κωνσταντίνος Καβάφης: Η εξαίρετη βιογραφία του κυκλοφόρησε μόλις στα Ελληνικά

Οι καθηγητές Peter Jeffreys και Gregory Jusdanis συνεργάστηκαν και έγραψαν από κοινού τη βιογραφία του μεγάλου ποιητή που φέρει τον τίτλο «Κωνσταντίνος Καβάφης – Ο άνθρωπος και ο ποιητής». Ο Gregory Jusdanis μίλησε στη LifO για το βιβλίο και για τον ποιητή που ήταν «παραδοσιακός και ταυτόχρονα μεταμοντέρνος, ο πρώτος “viral” ποιητής διεθνώς»
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

LiFO politics / Αλέξης Πατέλης: «Πατριωτικό είναι να κάνεις τη χώρα σου ισχυρή»

Ο Αλέξης Πατέλης, επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού την περίοδο 2019-2024, μιλά στη Βασιλική Σιούτη για την οικονομική πορεία της χώρας αυτά τα χρόνια, τις δύσκολες αποφάσεις αλλά και τις στιγμές δικαίωσης μέσα από την οπτική ενός τεχνοκράτη που βρέθηκε ξαφνικά στο επίκεντρο της πολιτικής.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λάσλο Κρασναχορκάι: ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης βραβεύεται με Νόμπελ

Βιβλίο / Ο Λάσλο Κρασναχορκάι, ο σκοτεινός προφήτης της Ευρώπης, κέρδισε το Νόμπελ

Φέτος, το βραβείο δόθηκε στον Ούγγρο συγγραφέα που κατά τη Σουηδική Ακαδημία αποτελεί ένα ελπιδοφόρο βήμα προς τον χαμένο ανθρωπισμό, την υψηλή λογοτεχνία και τη στοχαστική ακρίβεια.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ