H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία

H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
John Cohen
0

Αν αγαπάτε τη Γενιά των Μπιτ, τότε σίγουρα θα θέλετε να επισκεφθείτε το Κέντρο Πομπιντού στο Παρίσι, όπου παρουσιάζεται η μεγάλη έκθεση «Beat Generation», αφιερωμένη στο λογοτεχνικό κίνημα που έδρασε στην Αμερική τις δεκαετίες του 1950 και του 1960, ασκώντας σημαντική επιρροή στην αμερικανική λογοτεχνία και κοινωνία, αν και επρόκειτο για μια μάλλον ολιγομελή ομάδα. Από τα πιο εντυπωσιακά εκθέματα που θα δείτε είναι ο «Δρόμος» του Τζακ Κέρουακ στην αρχική του μορφή, όπως τον πρωτοέγραψε, το 1951, μέσα σε τρεις πυρετώδεις βδομάδες, κάνοντας χρήση αμφεταμινών και πίνοντας λίτρα καφέ: ένα ρολό χαρτιού μήκους 36,6 μέτρων, πάνω στο οποίο είναι δακτυλογραφημένο το κείμενο, χωρίς παραγράφους, ούτε κόμματα και άλλα σημεία στίξης! Η έκθεση θα πλαισιωθεί από μια σειρά εκδηλώσεων, όπως αναγνώσεις, συναυλίες, συζητήσεις, προβολές ταινιών, ένα συνέδριο αλλά και εκπαιδευτικά προγράμματα.

H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
Ettore Sottsass, Neal Cassady


Η Γενιά των Μπιτ γεννήθηκε όταν ο συγγραφέας Τζακ Κέρουακ, ο ποιητής Άλεν Γκίνσμπεργκ και ο Γουίλιαμ Μπάροουζ συναντήθηκαν στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια της Νέας Υόρκης το 1944. Η κίνηση αργότερα μετατοπίστηκε προς τη Δυτική Ακτή, όπου στράφηκε γύρω από το βιβλιοπωλείο και εκδοτικό οίκο City Lights του Lawrence Ferlinghetti, στο Σαν Φρανσίσκο. Στην Γκαλερί 6, στην ίδια πόλη, ο Γκίνσμπεργκ οργάνωσε μια βραδιά ανάγνωσης ποίησης στις 7 Οκτωβρίου του 1955, αμέσως μετά την ολοκλήρωση του «Ουρλιαχτού». Ακολούθησε η απαγόρευση του ποιήματος λόγω βωμολοχιών και μια σειρά από δίκες που έδωσαν στους Μπιτ ποιητές μια παράδοξη φήμη. Μεταξύ 1957 και 1963 το Παρίσι ήταν ένα σημαντικό κέντρο της δραστηριότητας της Γενιάς των Μπιτ, αυτός όμως δεν είναι ο μόνος λόγος που το Κέντρο Πομπιντού αποφάσισε να της αφιερώσει μια έκθεση. Σύμφωνα με τον Philippe-Alain Michaud, ο οποίος έχει επιμεληθεί την έκθεση: «Η ιδέα είναι να δείξει αυτές τις ελευθερίες για τις οποίες πάλεψαν και που τώρα κινδυνεύουν με εξαφάνιση».

«Μπιτ σημαίνει να είσαι στην ψάθα, αλλά γεμάτος έντονα "πιστεύω"»


Προαναγγέλλοντας την κουλτούρα των νέων και την πολιτιστική και σεξουαλική απελευθέρωση της δεκαετίας του 1960, η εμφάνιση της Γενιάς των Μπιτ στα χρόνια που ακολούθησαν τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο κι ενώ ξεκινούσε ο Ψυχρός Πόλεμος σκανδάλισε την πουριτανική και μακαρθική Αμερική. Εξεγέρθηκαν ενάντια στις κοινωνικές συμβάσεις και αμφισβήτησαν το κυρίαρχο αμερικανικό όνειρο και τον υλικό ευδαιμονισμό της δεκαετίας του '50. Αν και τότε θεωρήθηκαν αντάρτες, οι Μπιτ εμφανίζονται σήμερα ως εκπρόσωποι ενός από τα πιο σημαντικά πολιτιστικά κινήματα του 20ού αιώνα – ένα κίνημα που η έρευνα του Κέντρου Πομπιντού θα εξετάσει σε όλο του το εύρος και το γεωγραφικό πλάτος, από τη Νέα Υόρκη ως το Λος Άντζελες και από το Παρίσι ως την Ταγγέρη.

H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
Από τα πιο εντυπωσιακά εκθέματα που θα δείτε είναι ο «Δρόμος» του Τζακ Κέρουακ στην αρχική του μορφή, όπως τον πρωτοέγραψε, το 1951...


Η έκθεση του Κέντρου Πομπιντού χαρτογραφεί τόσο τη μετατόπιση του γεωγραφικού επίκεντρου του κινήματος όσο και το διαρκώς μεταβαλλόμενο περίγραμμά του. Οι καλλιτεχνικές πρακτικές της Γενιάς των Μπιτ (αναγνώσεις, παραστάσεις, συναυλίες και ταινίες) μαρτυρούν μια κατάρριψη των καλλιτεχνικών ορίων και την επιθυμία για συνεργασία που θέτει τη μοναδικότητα του καλλιτέχνη υπό αμφισβήτηση. Παράλληλα με αξιοσημείωτους εικαστικούς καλλιτέχνες, ως επί το πλείστον εκπροσώπους της σκηνής της Καλιφόρνια (Wallace Berman, Bruce Conner, George Herms, Jay DeFeo, Jess), ένα σημαντικό κομμάτι της έκθεσης αφιερώνεται στη λογοτεχνική διάσταση του κινήματος, στην ποίηση και στη σχέση της με την τζαζ, και πιο συγκεκριμένα στη μαύρη αμερικανική ποίηση (LeRoi Jones, Bob Kaufman), που παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη στην Ευρώπη, όπως και στα περιοδικά στα οποία κυκλοφορεί («Beatitude», «Umbra»). Η φωτογραφία ήταν επίσης ένα σημαντικό μέσο, που εκπροσωπείται εδώ από τα καρέ του Άλεν Γκίνσμπεργκ και του Γουίλιαμ Μπάροουζ −ως επί το πλείστον πορτρέτα− και ένα σημαντικό σώμα φωτογραφιών του Robert Frank, του Fred McDarrah και του John Cohen, όλες τραβηγμένες κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων του «Pull my Daisy», του έργου του Χάρολντ Τσάπμαν, ο οποίος εξιστορεί τη ζωή του Beat Hotel (κατά κόσμον Hotel Rachou) στο Παρίσι μεταξύ 1958 και 1963.


Το ξενοδοχείο του αριθμού 9 της rue Gît-Le-Cœur, που τώρα πια είναι τεσσάρων αστέρων, τότε ήταν ένα στέκι του μποέμ μεταπολεμικού Παρισιού και ο Γκίνσμπεργκ, ο Μπάροουζ, ο Κόρσο −που ζούσε σε ένα δωμάτιο όπου σχεδόν δεν χωρούσε να σταθεί, όπως φαίνεται σε μία από τις φωτογραφίες του Τσάπμαν− και άλλοι το είχαν μετατρέψει σε ένα εργαστήριο οπτικού και ηχητικού πειραματισμού. Εκεί ήταν που ο Μπάροουζ έγραψε το «Γυμνό Γεύμα» και ο Αγγλοκαναδός συγγραφέας και ζωγράφος, Μπράιαν Γκίζιν, εφηύρε την τεχνική του λεγόμενου cut-up. Πρόκειται για ένα είδος κολάζ, με το οποίο μπορεί κανείς να αναδιευθετεί ένα κείμενο με πολλούς τρόπους και την τεχνική αυτήν τη χρησιμοποίησε στη συνέχεια ο Μπάροουζ στο γράψιμό του. Είναι απορίας άξιο πώς η ιδιοκτήτρια του Hotel Rachou δεχόταν τόσο ιδιόρρυθμους πελάτες – είναι χαρακτηριστικό ότι κάποτε ένας από αυτούς είχε γεμίσει το δωμάτιό του με άχυρο.

H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
Bernard Plossu


Η Γενιά των Μπιτ είχε όμως και τη σκοτεινή της πλευρά. Η ελευθερία δεν είναι πάντα διασκεδαστική. Υπήρχε τρέλα και εγκληματικότητα στα γονίδια της οικογένειας των Μπιτ: ο Κέρουακ, ο Γκίνσμπεργκ και ο Μπάροουζ είχαν νοσηλεύονταν σε ψυχιατρικά νοσοκομεία από τα 30 τους. Ο Κόρσο τελείωσε την τριτοβάθμια εκπαίδευση στη φυλακή. Ο Μπάροουζ πυροβόλησε τη γυναίκα του στο κεφάλι, σκοτώνοντάς την κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού του Γουλιέλμου Τέλλου στο Μεξικό και ήταν εθισμένος στα ναρκωτικά, με μικρά διαλείμματα, σε όλη του ζωή. Στο Σαν Φρανσίσκο, η σύντροφος του Neal Cassady, Natalie Jackson, πήδηξε από την ταράτσα ενός κτιρίου, ενώ η Elise Cowen, μία από τις θαυμάστριες του Γκίνσμπεργκ, αυτοκτόνησε όταν αυτός βρισκόταν στη Βομβάη το 1962. «Πάντα αισθανόμουν αποστροφή για τη μυρωδιά του θανάτου στα μαλλιά της» θα γράψει εκείνος στον Κόρσο. Πολλοί από τους συγγραφείς της Γενιάς των Μπιτ πειραματίστηκαν με ψυχοτρόπες ουσίες, κυρίως παραισθησιογόνα, καταγράφοντας τις εμπειρίες τους στα έργα τους.


Τι ήταν, λοιπόν, η Γενιά των Μπιτ; «Μια παρέα φίλων με τον ίδιο τρόπο σκέψης» θα πει κάποτε ο Άλεν Γκίνσμπεργκ. Ο Τζακ Κέρουακ, μιλώντας στο «Esquire» τον Μάρτιο του 1958, υπήρξε πιο αναλυτικός: «Η Γενιά των Μπιτ ήταν ένα όραμα που είχαμε στα τέλη της δεκαετίας του '40, μιας γενιά "τρελών", φωτισμένων χίπστερ που ξαφνικά ανατέλλουν και περιπλανώνται στην Αμερική αλητεύοντας, κάνοντας οτοστόπ παντού, ρακένδυτοι, μακάριοι, όμορφοι με έναν άσχημο, αλλά γοητευτικό τρόπο – ένα όραμα που αλιεύαμε από τον τρόπο που αντιλαμβανόμασταν τη λέξη "μπιτ" να μιλιέται στις γωνιές του δρόμου, στην Times Square και στο Village και στο κέντρο άλλων πόλεων τις νύχτες της μεταπολεμικής Αμερικής. Μπιτ σημαίνει να είσαι στην ψάθα, αλλά γεμάτος έντονα "πιστεύω"».

H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
Bob Thompson, Le Roi Jones and his Family
H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
Brion Gysin, Calligraphie
H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
Brion Gysin, William Burroughs
H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
Gregory Corso
H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
Jack Kerouac, The Slouch Hat
H Beat Generation από τους μεγάλους δρόμους, στα μεγάλα μουσεία Facebook Twitter
Η αφίσα της έκθεσης
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Βιβλίο / Το ημερολόγιο ενός διαιτητή: «Ήμασταν σχεδόν γυμνοί και ο Κολίνα μας εξέταζε με το παγερό βλέμμα του»

Σε ένα απόσπασμα από το βιβλίο του που έχει τίτλο “House of Cards”, ο Σουηδός πρώην διεθνής Γιόνας Έρικσον περιγράφει τις ταπεινωτικές μετρήσεις βάρους στα σεμινάρια διαιτητών της UEFA
THE LIFO TEAM
Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Το Πίσω Ράφι / Ο Νίκος Παναγιωτόπουλος ήταν πάντα με τη μεριά της ζωής

Ο Έλληνας σκηνοθέτης μάζεψε από «το καλάθι των αχρήστων» όλες τις εμπειρίες του κι έφτιαξε την αυτοβιογραφία του, μια ζωντανή αφήγηση γεμάτη ιστορίες, συναντήσεις, αποφθέγματα και κρίσεις, λογοτεχνικές και σινεφίλ αναφορές.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: η ιστορία του underground περιοδικού «Ανοιχτή Πόλη»

Βιβλίο / «Ανοιχτή Πόλη»: Ένα από τα πιο επιδραστικά εναλλακτικά έντυπα της Ελλάδας

Οι δημιουργοί του Κώστας Μανδηλάς και Βλάσσης Ρασσιάς, καταγράφουν την πορεία του στο βιβλίο «Για τα περάσματα που δεν βρέθηκαν ποτέ: Η ιστορία του περιοδικού “Ανοιχτή Πόλη”».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει το διήγημα «Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ» της Πατρίσια Χάισμιθ

Lifo Videos / Η Ράνια Οικονομίδου διαβάζει ένα διήγημα της Πατρίσια Χάισμιθ

«Η μεγαλύτερη λεία του Μινγκ»: Μια ιστορία έρωτα, αγάπης, αφοσίωσης, ανταγωνισμού, μίσους και φόνου μεταξύ ενός ζευγαριού και ενός σιαμέζικου γάτου, ένα μυστηριώδες διήγημα της δημιουργού των πιο σαγηνευτικών αντιηρώων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Βιβλίο / Οι μικρές αριστουργηματικές σειρές των εκδοτών

Ολοένα περισσότερο διευρύνεται η τάση έκδοσης κλασικών και σπάνιων κειμένων σε μικρό μέγεθος που τοποθετούνται δίπλα στο ταμείο και συνιστούν την προσπάθεια ενός εκδοτικού οίκου να φέρει σπουδαία έργα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Βιβλίο / I love Dick: Eίναι το βιβλίο της Κρις Κράους το πιο τολμηρό του αιώνα μας;

Η θεωρητικός, εικαστικός, κριτικός, συγγραφέας και εκδότρια Κρις Κράους μπορεί να μην άλλαξε τα δεδομένα στον αγγλόφωνο κόσμο εκδίδοντας τα βιβλία των Γάλλων θεωρητικών αλλά προκάλεσε άπειρες συζητήσεις με το πρωτότυπο φεμινιστικό βιβλίο της.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Βιβλίο / Η αρχή της ηδονής: Μια σουρεαλιστική, σέξι ιστορία στην καλοκαιρινή Ανάφη 

Ένα τολμηρό καλλιτεχνικό project έγινε η αφορμή για να κάνει ο εικαστικός René Habermacher ένα ταξίδι στη θάλασσα με πλήρωμα έξι ναύτες κι έναν καπετάνιο, απαθανατίζοντας μια σουρεαλιστική εμπειρία που κατέληξε σε ναυάγιο. Το βιβλίο «The Pleasure Principle» καταγράφει αυτό το ταξίδι μέσα από φωτογραφίες του René, κείμενα και εικαστικά έργα, σε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκδοση.
M. HULOT
Νίκος Μάντης «Το χιόνι του καλοκαιριού»

Το πίσω ράφι / Για τις απουσίες που μας κάνουν αργούς στα αισθήματα

Καλοκαίρι στην Πελοπόννησο, στη σκιά της δεκαετίας του ’80: ένα πληγωμένο παιδί, μια μητέρα που επιστρέφει αλλαγμένη και μυστικά που βαραίνουν τη σιωπή των ενηλίκων - αυτά ξετυλίγει ο Νίκος Α. Μαντής στο πρώτο του μυθιστόρημα.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Νέα βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος του χρόνου, και κάποιες επανεκδόσεις

Fall Preview 2025 / 13 βιβλία που περιμένουμε ως το τέλος της χρονιάς

Ο πάντα επίκαιρος Καβάφης, νέα, σύγχρονα και παλιότερα ονόματα της λογοτεχνικής σκηνής και κάποιες ξεχωριστές επανεκδόσεις που δικαίως θα διεκδικήσουν χώρο στη βιβλιοθήκη όλων, βιβλιόφιλων και μη.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ