Εκλογικεύοντας την κρίση

Εκλογικεύοντας την κρίση Facebook Twitter
0

ΑΙΦΝΗΣ ΕΝΑΣ ΝΕΟΣ άνθρωπος-και «νέος» είναι όποιος δεν έχει πεθάνει- παίρνει τον λόγο. Το γεγονός μπορεί να είναι ασήμαντο, ως συνήθως, στην περίπτωση όμως που ο νους του σπάζει τον πάγο, αργά ή γρήγορα η κοινότητα θα στρέψει το βλέμμα. Ήδη, σήμερα, ο Στέλιος Ράμφος έχει στήσει μια εντυπωσιακή σειρά βιβλίων (21 τόμοι) που αντιμετωπίζουν το «ελληνικό πρόβλημα», από την πλατωνική καταγωγή του ίσαμε το δικό μας «σήμερα». Πρόκειται για έργο ζωής που δεν κατορθώνεται, αν δεν διαθέτει κανείς κάτι απ’ το σωκρατικό «καρούμπαλο» και την περιβόητη αδάνειστη ευφυΐα. Στο περιθώριο αυτού του έργου έχουμε και μια άλλη σειρά κειμένων (τις «Μούσες»), που ανατέμνουν το νεοελληνικό παρόν με προσιτά έως καθημερινά επιχειρήματα, χωρίς να κάνουν παραχωρήσεις λαϊκίστικης υφής. Στη Λογική της παράνοιας, όπου συγκεντρώνονται συνεντεύξεις στο ραδιόφωνο και στην τηλεόραση και άρθρα στον καθημερινό Τύπο, ο συγγραφέας αντιμετωπίζει την σημερινή «Κρίση» λες κι ετοιμαζόταν από καιρό, επιστρατεύοντας επιχειρήματα παλαιάς και νέας κοπής.

         Ας του δώσουμε τον λόγο: «Όπου υφίσταται πατερναλιστική δημοκρατία, εκει ανθεί κατ’ εξοχήν η διαφθορά. Αν εξαιρέσουμε τις προτεσταντικές κοινωνίες της Βορείου Ευρώπης, φαινόμενα διαφθοράς παρατηρούνται και σε πολύ αναπτυγμένες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Γαλλία ή η Γερμανία. Πρόκειται όμως για σκάνδαλα γενναίων καταχρήσεων και όχι, όπως στον τόπο μας, για παροχές δικαιωματικών υπηρεσιών του Δημοσίου προς τους πολίτες, οι οποίοι υποστηρίζουν τα νόμιμα, εύλογα ή και παράνομα αιτήματά τους με το απαραίτητο “φακελάκι” στον μεσολαβητή ή τον ίδιο τον “δικό τους” άνθρωπο. Οι “κουμπάροι” επιβάλλουν στην ισότητα του νόμου την ανισότητα της συγγενείας, της εντοπιότητος και της συναλλαγής. Μιλούμε για απέραντη “μαύρη αγορά”, κύκλο “εργασιών” ίσο με ικανό ποσοστό του Ακαθαρίστου Εθνικού Προϊόντος».

           Η τεχνική αυτής της ματιάς σκοπεί σε μια κριτική που δεν εγκλωβίζεται σε παραταξιακά σχήματα και σε αυταπόδειχτα συμπεράσματα. Ψηλοπετώντας και χαμηλοβλέποντας, προτίθεται να κρίνει τις συνέπειες από την Ένταξη της χώρας στην Ε.Ε. με ανθρωπολογικά και συμπεριφορικά κριτήρια. Αν σκεφτούμε ότι η χώρα μας αποσπάστηκε από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, με απώτερο σκοπό να ενταχθεί κάποτε στην ευρωπαϊκή οικογένεια, εύλογα μπορεί κανείς να διερωτάται: πώς διαπλάστηκε αυτός ο ραγιάς επί δυο αιώνες «ελεύθερου» βίου; Οπότε το ζήτημα της νοοτροπίας αρχίζει να έχει κεντρική σημασία. «Οι νοοτροπίες», τονίζει ο Ράμφος, «είναι σαν τον γρανίτη. Πολύ δύσκολα αλλάζουν. Ενώ μια υπογραφή πολιτικού χαρακτήρα είναι ζήτημα δευτερολέπτων».

         Ανατρέχοντας στο ευρωπαϊκό παρελθόν, ο συγγραφέας ανακαλύπτει ότι η σχέση με τον χρόνο έχει, μοιραία, επίδραση επί του ψυχισμού. Αν οι Ανατολίτες δεν είναι παραγωγικοί, αυτό οφείλεται στη σχέση τους με τον χρόνο. Αν είσαι Ευρωπαίος ή Αμερικανός και πιστεύεις ότι ο χρόνος παράγει αιωνιότητα, ότι χάρη στον χρόνο σου παράγεις νέες μορφές χρόνου, τότε η σχέση σου με αυτόν ανταποκρίνεται σε συνεχή δημιουργικότητα. Αντίθετα, αν η αιωνιότητα είναι κλειστός χρόνος (γένεση του κόσμου - Δευτέρα Παρουσία), τότε η αναβολή κι η αργία είναι νοοτροπία. Οι καθολικοί, για παράδειγμα, κατά τον 12ο αιώνα αποδέχθηκαν μια αίσθηση του θείου που δεν είναι εκτός κόσμου, παρά εντός κοσμου. Έτσι αναγνώρισαν την ιστορικότητα. Αντίθετα, στον άνθρωπο της Ανατολής, επειδή ο χρόνος δεν είναι άπειρος, αλλά περατός, το τέλος πρέπει ν’ αναβάλλεται - άρα, καφενείο η τεράστιες γραφειοκρατίες. Με άλλα λόγια, μπορεί κανείς ν’ αλλάζει παράταξη, ν’ αλλάζει συμμάχους και ομοϊδεάτες, αλλά η νοοτροπία είναι κάτι πολύ βαθύτερο.

          «Ουσιαστικά, το βαθύτερο ψυχολογικό και πνευματικό κοίτασμα που χαρακτηρίζει την πολιτική μας συνθήκη είναι η αδιαφορία ως ριζικό, ψυχικό και πολιτικό στοιχείο. Η αδιαφορία θα βρει απέναντί της στρατηγική αλληλεγγύης ή θα καταστρέψη τον τόπο. Επομένως, οι προϋποθέσεις μιας σημερινής μεταλλάξεως έχουν να κάνουν μ’ έναν βαθύτερο συνδυασμό πραγματικής συνθήκης οργής με κατεύθυνσι και ενός σαφούς ψυχικού στόχου. Απέναντι στην μηδενιστική αδιαφορία, την οποία εισπράττουμε ή καλλιεργούμε, ζητώντας κάθε φορά βόλεμα και βασιζόμενοι στον βαθύ μηχανισμό πελατειακής σχέσεως που συντηρεί το σύστημα, μπορεί να στηριχθεί μια αυθόρμητη κίνηση εκ των κάτω, που ακριβώς θ’ ανατρέψη τη λογική του αλλά και στην καθημερινότητά του τη δύναμι αυτού του συστήματος».

              Ξεχωριστή χάρη παρουσιάζουν κάποια ευφυολογήματα του Ράμφου, παρότι -ειδικά γι’ αυτό- είναι συλλήψεις της στιγμής.

           «Τιμωρείς πραγματικά κάθε φορά που ανεβαίνεις σε υψηλότερο επίπεδο. Τιμωρούμε ανεβαίνοντας εμείς, δεν τιμωρούμε κατεβαίνοντας, καθότι η εκδίκησι είναι πάντοτε κάθοδος σε χαμηλότερο επίπεδο».

            «Η σκέψι είναι πάνω από τα πράγματα. Η κολακεία είναι μέσα στα πράγματα».

              «Οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι που έκανε η Γερμανία λύθηκαν τώρα με την Ε.Ε. σοφώτερα. Δηλαδή, έγινε διανομή αγορών με ειρηνικό τρόπο».

Βιβλίο
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
ΕΠΕΞ Γυναικείες φωνές από διαφορετικά μέρη του κόσμου

Βιβλίο / Από τη Μαλαισία μέχρι το Μεξικό: 5 νέα βιλία που αξίζει να διαβάσετε

5 συγγραφείς από διαφορετικά σημεία του πλανήτη χαράζουν νέους δρόμους στη λογοτεχνία. Ανάμεσά τους, η Τζόχα Αλχάρθι που κέρδισε το Booker και η βραβευμένη με Πούλιτζερ Κριστίνα Ριβέρα Γκάρσα.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Αρχαιολογία / Ποιοι ήταν οι αληθινοί «σκλάβοι» της ηδονής στην Αρχαία Ρώμη;

Η διακεκριμένη ιστορικός Mary Beard στο βιβλίο της «Οι Ρωμαίοι Αυτοκράτορες. Οι ηγεμόνες του αρχαίου ρωμαϊκού κόσμου», παρουσιάζει τη ζωή και το έργο των αυτοκρατόρων μέσα από ανεκδοτολογικές αφηγήσεις και συναρπαστικές λεπτομέρειες, που θυμίζουν απολαυστικό μυθιστόρημα. Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα κεφάλαια εστιάζει στον ρόλο των δούλων, τόσο στην καθημερινή ζωή όσο και στη σεξουαλική ζωή των Ρωμαίων αυτοκρατόρων.
M. HULOT
Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Βιβλίο / Τα μικρά ανεξάρτητα βιβλιοπωλεία ενώνουν τις δυνάμεις τους

Από την Αμοργό ως την Αλεξανδρούπολη και από την Ξάνθη ως τη Μυτιλήνη, τα μικρά βιβλιοπωλεία αποκτούν για πρώτη φορά συλλογική φωνή. Βιβλιοπώλες και βιβλιοπώλισσες αφηγούνται τις προσωπικές τους ιστορίες, αλλά και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Lifo Videos / «Μικρή μου, ας τους αφήσουμε αυτούς τους κερατάδες τους καλόγερους»

Η Αγλαΐα Παππά διαβάζει ένα απόσπασμα από τις βέβηλες και αμφιλεγόμενες «120 Μέρες των Σοδόμων» του Μαρκησίου ντε Σαντ, ένα βιβλίο αναγνωρισμένο πλέον ως αξεπέραστο λογοτεχνικό αριστούργημα και χαρακτηρισμένο ως «εθνικός θησαυρός» της Γαλλίας.
THE LIFO TEAM
Το «προπατορικό αμάρτημα» του Τζο Μπάιντεν

Βιβλίο / Ποιο ήταν το θανάσιμο σφάλμα του Τζο Μπάιντεν;

Ένα νέο βιβλίο για τον πρώην Πρόεδρο αποτελεί καταπέλτη τόσο για τον ίδιο όσο και για τη δουλοπρεπή κλίκα πιστών και μελών της οικογένειάς του, που έκαναν το παν για να συγκαλύψουν τον ραγδαίο εκφυλισμό της γνωστικής του ικανότητας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Συγγραφείς/ Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου / 8 Έλληνες συγγραφείς ξαναγράφουν τους μύθους και τις παραδόσεις

Η Λυσιστράτη ερμηνεύει τις ερωτικές σχέσεις του σήμερα, η Ιφιγένεια διαλογίζεται στην παραλία και μια Τρωαδίτισσα δούλα γίνεται πρωταγωνίστρια: 8 σύγχρονοι δημιουργοί, που συμμετέχουν με τα έργα τους στο φετινό Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, συνομιλούν με τα αρχαία κείμενα και συνδέουν το παρελθόν με επίκαιρα ζητήματα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ