500 τεύχη LiFO και ύμνος στον Κωστή

500 τεύχη LiFO και ύμνος στον Κωστή Facebook Twitter
Προσφάτως κυκλοφόρησε ένα κατάλοιπο του Κωστή με τίτλο «Ο Εαυτός» (εκδ. Καστανιώτης). Πολύτιμο πόνημα κι αυτό, όπως όλα του Παπαγιώργη.
0

Κωστής Παπαγιώργης. Από το πρώτο τεύχος, η LiFO στάθηκε κοντά στο βιβλίο, στις σελίδες, στο έπος των λέξεων. Από το πρώτο τεύχος διαβάζαμε τον αείμνηστο Κωστή Παπαγιώργη (1947-2014), αυτό τον έξοχο γραφιά που δόθηκε με όλο του το είναι στη φιλοποσία, στη φιλοσοφία, στη βιβλιοφιλία. Και ξέραμε ότι πάντα έχει κάτι λίαν πρωτότυπο να πει για το εκάστοτε βιβλίο για το οποίο έγραφε στην στήλη του «Βιβλιομανία». Ανεκτίμητος ο Κωστής, ανανέωσε τον δοκιμιακό λόγο, πλούτισε την Ελληνική, καταπιάστηκε με θέματα που έως αυτόν ουδείς είχε εξερευνήσει, και μάλιστα με τέτοιο βάθος, τέτοιο ήθος, τέτοιο πάθος (θέματα όπως η μισανθρωπία, ο φθόνος, οι ξυλοδαρμοί, το χάσιμο του χρόνου μες στο χάος της νύχτας, η μνήμη, η αγοραφοβία, αλλά και ο Ντοστογιέφσκι, ο Έγελος, ο Εμμανουήλ Ξάνθος, ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο Χρήστος Βακαλόπουλος). Θυμίζω, επίσης, ότι χάρη στον Κωστή διαβάσαμε Ε. Σιοράν και Μισέλ Φουκώ, Πολ Ρικέρ και Ρενέ Ζιράρ, Μπλεζ Πασκάλ και Ζαν-Πολ Σαρτρ, μεταξύ πολλών άλλων και πολύ σημαντικών. Αξίζει, επίσης, να θυμίσω ότι στη «Βιβλιομανία» μίλησε για βιβλία του Σοπενάουερ και του Ράμφου, του Τανιζάκι και της Κατερίνας Μάτσα, του Στάινμπεκ και του Σολωμού, του Σπινόζα και του Καρύλ Φερέ, του Τσβάιχ και του Γιόζεφ Ροτ, του Καμύ και του Τσερνισέφσκι, νέων Ελλήνων συγγραφέων και ποιητών αλλά και κλασικών μυθιστοριογράφων. Λειτουργούσε σαν περισκόπιο ο Κωστής, και σαν ναρκαλιευτής.

Ας δούμε και πάλι τι έγραφε, και πώς, για τον Αλμπέρ Καμύ και το ξακουστό βιβλίο του «Ο Επαναστατημένος Άνθρωπος»: «Ο Καμύ θα "δικάσει" με τον τρόπο του τη "συμμορία των επαναστατημένων" φονιάδων, με τη διαφορά ότι στον καθένα θα επιλέξει διαφορετικά επιχειρήματα. Ιστορικά, όπως γράφει, η πρώτη συγκροτημένη επίθεση προέρχεται από τον Σαντ, που συγκεντρώνει σε μία μοναδική και τεράστια πολεμική μηχανή τα επιχειρήματα της ελευθεριάζουσας σκέψης, μέχρι την εποχή του κληρικού Μεσλιέ και του Βολταίρου. Ο Σαντ είναι άθεος. Πιο σωστά, η ιδέα που σχηματίζει για τον Θεό είναι η ιδέα μιας εγκληματικής θεότητας που συντρίβει τον άνθρωπο και τον αρνείται. Έγραφε: "Η εθνική φυλάκισή μου, η γκιλοτίνα μπροστά στα μάτια μου μου έκανε χίλιες φορές περισσότερο κακό από όλες τις Βαστίλλες του κόσμου". Άλλωστε, από αυτήν τη φράση άντλησε το κουράγιο να είναι δημόσια μετριοπαθής κατά τη διάρκεια της Τρομοκρατίας και να επέμβει γενναιόψυχα για να σώσει μια πεθερά, η οποία εντούτοις τον είχε κλείσει στη Βαστίλλη. Παράδοξη συνήθεια των Γάλλων: φιλοσοφούν παρακολουθώντας καρατομήσεις!».

2.

Ο Εαυτός. Προσφάτως κυκλοφόρησε ένα κατάλοιπο του Κωστή με τίτλο «Ο Εαυτός» (εκδ. Καστανιώτης). Πολύτιμο πόνημα κι αυτό, όπως όλα του Παπαγιώργη. Προλογίζει η γυναίκα του, η εκλεκτή Ράνια Σταθοπούλου, και υπογράφει μια εκτενή, περιεκτική και κατατοπιστική εισαγωγή ο ποιητής Θάνος Χατζόπουλος, φίλος και συνομιλητής του Έλληνα στοχαστή. Στο εξώφυλλο βλέπουμε μια προσωπογραφία του Κωστή, έργο του σπουδαίου Χρόνη Μπότσογλου. Στη σελίδα 156 βλέπουμε ένα χειρόγραφο του Παπαγιώργη και θαυμάζουμε τον επιμελημένο, κομψό γραφικό του χαρακτήρα. Και στον «Εαυτό» ο Παπαγιώργης σκοπεί στο να αναλύσει, με πάντα καλομελετημένο και λίαν θελκτικό τρόπο, όσα τον είχαν απασχολήσει και στα προηγούμενα γραπτά του: τη σωματικότητα και το άυλο μέρος του εαυτού, το πνεύμα, τα πάθη, τις αισθήσεις, τις ψυχικές διακυμάνσεις, σύνολη την περιπέτεια του «εγώ» που είναι χώμα και όνειρο μαζί. Ανατρέχει σε νευροψυχιάτρους (όπως ο Ζαν Λερμίτ), ψυχολόγους (όπως ο Ντιντιέ Ανζιέ), φιλοσόφους (όπως ο Αριστοτέλης), αλλά και σε λογοτέχνες και ποιητές (όπως οι Σύλβια Πλαθ, Λέων Τολστόι, Ντ' Ανούντσιο, Πολ Βαλερύ).

3.

Η Ζυράννα Ζατέλη για τον Κωστή: «Και νομίζω πως τότε ήταν, γύρω στα σαράντα του, που ο Κωστής τα είχε κάψει όλα, είχε παίξει τη ζωή του κορώνα-γράμματα, αλλά από ένα γινάτι ή ένα θαύμα επέζησε και έζησε και τελεσφόρησε μέσ' απ' τα λάθη και τα πάθη του. Και χάρις στη Ράνια βέβαια, που τον φρόντισε και τον λάτρεψε όσο τίποτα. Χάρις, επίσης, στη δικιά του απίστευτη πειθαρχία και συνέπεια: και το κρασί είχε κόψει, και το τσιγάρο κάποτε, είχε βάλει πρόγραμμα να περπατάει κάθε μέρα δεν ξέρω πόσα χιλιόμετρα –ήταν και το ζάκχαρο γαρ–, μόνο ένα πράσινο μήλο τού επιτρεπόταν μεσημέρι ή βράδυ, σαν "γλύκισμα" υποτίθεται, και γενικώς, ως προς αυτά, ζούσε βίον ασκητού ο πρώην θύων εις τον Βάκχον». Και αλλού: «Καμιά δραματικότητα δεν είχαν οι κουβέντες μας, ποτέ, πλάκες κάναμε όποτε βρισκόμασταν, καλαμπούρια, κι αυτό ήταν που μου άρεζε –πέραν των άλλων– στον Κωστή· ότι δεν παίρναμε τον εαυτό μας στα σοβαρά, ούτε για υπαρξιακά μιλούσαμε ούτε για μεταφυσικά, κι είχα μια συστολή απέναντί του γενικώς, όπως κι αυτός σ' εμένα, αλλά και μπόλικη αβίαστη ζεστασιά – ένιωθα πως με συμπαθούσε ιδιαίτερα γιατί κι εγώ τον συμπαθούσα έτσι. Άκουγα επίτηδες αθλητικές ειδήσεις στο ραδιόφωνο όταν ήταν να τον δω, μάθαινα ονόματα ποδοσφαιριστών, μάθαινα για μεταγραφές, προπονητές και τέτοια, για να τον "ξεκουφαίνω" με τις γνώσεις μου! Το 'κανε χάζι και μου ήταν ευχάριστο, το χαιρόμουν. Κάτι φορές, δε, είχα τέτοια ρέντα –πέρα από τα ποδοσφαιρικά, εννοείται–, που μου έλεγε την άλλη μέρα η Ράνια στο τηλέφωνο πόσο καλά πέρασε ο Κωστής με τις ιστορίες μου και τι της έλεγε όταν έφευγα».

Βιβλίο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Λ. Τολστόι «Πόλεμος και Ειρήνη»

Βιβλίο / Υποψιαζόταν άραγε ο Λέων Τολστόι πόσες γενιές έμελλε να τραφούν με το «Πόλεμος και Ειρήνη»;

Έργο προοδευτικό και πρωτοποριακό που άνοιξε νέους ορίζοντες στη λογοτεχνία, το μυθιστόρημα-ποταμός του Τολστόι εξετάζει τη σχέση του ανθρώπου με την Ιστορία, καταρρίπτοντας την αυταπάτη ότι τα άτομα μπορούν να κατανοήσουν και να ελέγξουν την πορεία των γεγονότων από μόνα τους.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Και τελικά, τι (δεν) μάθαμε από την αυτοβιογραφία της Μπρίτνεϊ;

Βιβλίο / «Όταν ξύρισα τα μαλλιά μου, ήθελα να πω ένα "άντε γ***ου"»: Τι (δεν) μάθαμε από την αυτοβιογραφία της Μπρίτνεϊ;

Όσοι περίμεναν κάτι περισσότερο από τις αποκαλύψεις των tabloids, λίγο περισσότερο βάθος ή, έστω, συναίσθημα, μάλλον θα απογοητευθούν διαβάζοντας αυτές τις 286 σελίδες.
ΤΑΤΙΑΝΑ ΤΖΙΝΙΩΛΗ
«Φελιτσιτά»: Το νέο μυθιστόρημα της Μάρως Δούκα είναι από τα καλύτερα της χρονιάς

Βιβλίο / «Φελιτσιτά»: Το νέο μυθιστόρημα της Μάρως Δούκα είναι από τα καλύτερα της χρονιάς

Ένας άστεγος στην οδό Αιόλου, τα μέλη της οικογένειάς του, μία γάτα, μία πολυφωνική αφήγηση για έναν μικρόκοσμο με ρευστά όρια μεταξύ τρυφερότητας και κυνισμού.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Τάκης Φραγκούλης: «Κανείς δεν κατάφερε να καπηλευθεί το Πολυτεχνείο»

Βιβλίο / Τάκης Φραγκούλης: «Κανείς δεν κατάφερε να καπηλευθεί το Πολυτεχνείο»

Ο άνθρωπος που κρατάει το τιμόνι των εκδόσεων Αλεξάνδρεια εδώ και σχεδόν τριάντα πέντε χρόνια μιλάει για πρώτη φορά για τις ημέρες του Πολυτεχνείου και τις ακρότητες της ανθρώπινης φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Χρήστος Μαρκογιαννάκης: «Στη Γαλλία είμαι δημιουργικά ελεύθερος, στην Ελλάδα όχι»

Βιβλίο / Χρήστος Μαρκογιαννάκης: «Στη Γαλλία είμαι δημιουργικά ελεύθερος, στην Ελλάδα όχι»

Τα νουάρ μυθιστορήματά του είναι από τα πιο αγαπημένα του γαλλικού αναγνωστικού κοινού: Ο βραβευμένος συγγραφέας και σύγχρονος μετρ του είδους σε μια συζήτηση για το «τέλειο έγκλημα» στη ζωή και στη λογοτεχνία.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ελέν Μπερ «Ημερολόγιο 1942-1944»

Το πίσω ράφι / Ελέν Μπερ: Το Ημερολόγιο της «Γαλλίδας Άννας Φρανκ» εμπνέει τις νέες γενιές αναγνωστών

Μια ταλαντούχα νεαρή Γαλλίδα εβραϊκής καταγωγής πρόλαβε να καταγράψει μοναδικά την ατμόσφαιρα στο γερμανοκρατούμενο Παρίσι προτού οδηγηθεί στα στρατόπεδα συγκέντρωσης.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
Φώτης Απέργης: «Όταν ο Άκης Πάνου υπερασπίστηκε τη δικτατορία, του είπα "μη μου μαυρίζεις την ψυχή"»

Βιβλίο / Φώτης Απέργης: «Όταν ο Άκης Πάνου υπερασπίστηκε τη δικτατορία, του είπα "μη μου μαυρίζεις την ψυχή"»

Ο επί σειρά ετών αρχισυντάκτης του πολιτιστικού της «Κυριακάτικης Ελευθεροτυπίας» και νυν διευθυντής των τριών μουσικών ραδιοφώνων της ΕΡΤ συγκέντρωσε σε ένα βιβλίο μερικές από τις κορυφαίες συνεντεύξεις που πήρε τα τελευταία σαράντα χρόνια.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Τελικά, σε ποιον «ανήκει» το Πολυτεχνείο;

Βιβλία και Συγγραφείς / Τελικά, σε ποιον «ανήκει» το Πολυτεχνείο;

Ποια είναι η θέση του Πολυτεχνείου στη δημόσια ιστορία; Ο Νίκος Μπακουνάκης συζητάει με τη Βασιλική Γεωργιάδου, καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, για τα πενήντα χρόνια από τα γεγονότα του Νοεμβρίου του 1973.
ΝΙΚΟΣ ΜΠΑΚΟΥΝΑΚΗΣ
Γιατί δυστυχούν (τόσο) οι ξένοι ποιητές στις ελληνικές μεταφράσεις;

Βιβλίο / Όταν η Ντίκινσον θυμίζει στις μεταφράσεις της Βάρναλη και Τσιφόρο

Δυο πρόσφατες εκδόσεις των ποιημάτων του Αρτίρ Ρεμπό από το Πλέθρον και της Έμιλι Ντίκινσον από την Κίχλη φέρνουν ξανά στο φως το προβληματικό ζήτημα της απόδοσης της ξένης ποίησης στα ελληνικά που φαίνεται να είναι, στις περισσότερες περιπτώσεις, ατυχής.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Όταν η φωτιά συνάντησε την φωτιά: Η εκρηκτική σχέση του Μπάρτον με την Τέιλορ σε μια νέα αποκαλυπτική βιογραφία

Βιβλίο / Όταν η φωτιά συνάντησε τη φωτιά: Η εκρηκτική σχέση του Μπάρτον με την Τέιλορ σε μια νέα αποκαλυπτική βιογραφία

Μεθυσμένοι καυγάδες, ξεσπάσματα οργής, ακόμα και αδελφοκτονία… Μια νέα, εξαντλητική μελέτη μιας σχέσης που έκαψε στο πέρασμά της περιουσίες, γάμους και υπολήψεις.
THE LIFO TEAM