«infini» (άπειρο) του Boris Charmatz: Τι θα συνέβαινε αν οι χορευτές σταματούσαν να μετρούν;

Ο Μπορίς Σαρμάτς είναι αναμφισβήτητα ένας χορογράφος ερωτευμένος με το παράδοξο, με το αντισυμβατικό, με το αναπάντεχο. To 2015 κατέλαβε την κεντρική πλατεία της πόλης Ρεν στη Γαλλία και κάλεσε τους κατοίκους να χορεύουν ασταμάτητα, για 12 ώρες, όλα τα είδη χορού. Χωρίς κανόνες, χωρίς προδιαγραφές, με μοναδική επιθυμία να γεμίσουν τον δημόσιο χώρο με «σήματα, κινήσεις, αναμνήσεις, ενέργεια». Πάνω στο τσιμέντο, χωρίς φώτα, με λίγη μουσική, 16.000 άγνωστοι μεταξύ τους άνθρωποι από διάφορες θρησκείες, φυλές και ηλικίες έσμιξαν τυχαία σε αυτό το «πείραμα του παρόντα χρόνου» που αναίρεσε όλες τις διαχωριστικές γραμμές.

Μα, ο Σαρμάτς δεν αρέσκεται μόνο να βγάζει τον χορό στους δρόμους ως πράξη απελευθέρωσης και επαναπροσδιορισμού των όρων και των χώρων διεξαγωγής του. Αγαπά να αναρωτιέται τα πιο απίθανα πράγματα και μετά να τα υλοποιεί. Στο Flip Book (2008) αναρωτήθηκε αν μπορεί να φτιάξει κανείς μια παράσταση «αντιγράφοντας» όλες τις εικόνες ενός βιβλίου (συγκεκριμένα, ενός βιβλίου για τον θρυλικό χορογράφο Μερς Κάνινγκχαμ και την ομάδα του). Στο enfant, που είχαμε την τύχη να δούμε πέρσι στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, ο ανήσυχος Γάλλος (γεννηθείς το 1973, στο Σαμπερί) επιχείρησε να ανακαλύψει τι θα συνέβαινε αν οι χορευτές σταματούσαν να κινούνται – αν η ακινησία, η απόλυτη μυϊκή χαλάρωση, γινόταν η συνθήκη παραγωγής μιας χορευτικής σύνθεσης. Τα αποτελέσματα ήταν συναρπαστικά.

Στο «infini» οι ερμηνευτές δεν σταματάνε να μετρούν, ο χρόνος παγώνει: δεν σταματάνε να μετρούν ούτε στο 1989, ούτε στο 2015, ούτε στο 2019...

Φέτος, στη νέα δουλειά του που θα δούμε στην Πειραιώς 260, ο Σαρμάτς φέρνει επί σκηνής μία ακόμα δημιουργική φαντασίωση που τείνει να αναιρέσει τα δεδομένα του χορού. «Τι θα συνέβαινε αν οι χορευτές σταματούσαν να μετρούν;» είναι το νέο ερώτημα που θέτει στην ομάδα του και στους θεατές.

Εδώ και αιώνες οι χορευτές μετράνε βήματα μέχρι το 4, το 6 ή το 8, και μετά πάλι από την αρχή. Στις σύγχρονες χορογραφίες χρησιμοποιούνται ενίοτε πιο περίπλοκα συστήματα μέτρησης. Τι θα γινόταν, ωστόσο, αν οι χορευτές μετρούσαν στο διηνεκές; Τι θα συνέβαινε αν οι αριθμοί σηματοδοτούσαν μια εγκατάλειψη, ένα πέρασμα, μια μεταμόρφωση επ' άπειρον;

«infini» (άπειρο) του Boris Charmatz: Τι θα συνέβαινε αν οι χορευτές σταματούσαν να μετρούν;

Φωτο: Marc Domage

«Το μέτρημα είναι κάτι που ένας χορευτής μαθαίνει από παιδί, στο πρώτο μάθημα χορού που τον πηγαίνουν» μας είπε ο Σαρμάτς κατά τη διάρκεια τηλεφωνικής επικοινωνίας που είχαμε μαζί του προ ημερών. «Σταδιακά, το μέτρημα γίνεται για εμάς τους χορευτές ένας τρόπος να οικειοποιηθούμε τον χώρο και τον χρόνο. "Έξι βήματα και μετά φτάνω στη γωνία", "Δύο βήματα και μετά πηδάω", "1, 2, 3, πήδα!". Έτσι, διαμορφώνεται μια σχέση αγάπης - μίσους με τους αριθμούς».

Αυτό το παιχνίδι με τους αριθμούς και τη σημασία τους αρχίζει από το πραγματικό, την καθημερινή ζωή και απλώνεται στις πεδιάδες των μαθηματικών, της Ιστορίας και του ασυνείδητου. Ορισμένοι αριθμοί είναι αφηρημένοι, άλλοι σηματοδοτούν ιστορικές ημερομηνίες, άλλοι τα γενέθλια ενός μέλους της ομάδας. Η αναζήτηση αγγίζει, τελικά, φιλοσοφικές διαστάσεις: τι υπάρχει ανάμεσα στο 0 και στο 1; Ποια κίνηση αντιπροσωπεύει τον αριθμό 0,00001;

Το σώμα μοιάζει να είναι πεπερασμένo – η ανθρώπινη κίνηση, όμως, είναι πάνω απ' όλα μια επ' άπειρον δυνατότητα. Στο infini οι ερμηνευτές δεν σταματάνε να μετρούν, ο χρόνος παγώνει: δεν σταματάνε να μετρούν ούτε στο 1989, ούτε στο 2015, ούτε στο 2019...