Η οδύνη που δεν εκλύεται

Η οδύνη που δεν εκλύεται Facebook Twitter
Ήπιες μεταμορφώσεις, απλές, καίριες αλλαγές στην τονικότητα, την τοποθέτηση, τη διάθεση, συνθέτουν ετούτο το μωσαϊκό μορφών που ζωντανεύουν εδώ, μέσα στο σκοτάδι, σαν ένσαρκα φαντάσματα. Φωτ.: Κική Παπαδοπούλου
0

Ποιος έσφαξε τον νεαρό Αλμπέρτ; Πώς βρέθηκε αιμόφυρτος, με τα γεννητικά του όργανα κομμένα, στη μέση του χωραφιού;  

Ένα ομοφοβικό έγκλημα με πολλαπλούς ενόχους θα αποκαλυφθεί σταδιακά μέσα από τους μονολόγους πέντε ηρώων που αγάπησαν, ο καθένας με τον δικό του τρόπο, το έφηβο αγόρι. 

Ο Αλμπέρτ κείται –νεκρός, αλλά όχι άψυχος– στο χώμα, αγνοώντας τι ακριβώς τού έχει συμβεί. Ανακαλεί τον σύντομο βίο του, θλίβεται για τους κάμπους που θ’ αρχίσουν να κιτρινίζουν εν τη απουσία του, ακούει το τρακτέρ που κινείται προς το μέρος του, ενώ, την ίδια στιγμή, ένας αναστατωμένος σκύλος γλείφει το υπογάστριό του.

Η μητέρα του, η Αντόνια, εύχεται να είχε παντρευτεί τον αλλοτινό εραστή της και νυν δήμαρχο του χωριού: ίσως έτσι, με έναν άλλο, λιγότερο τραυματισμένο πατέρα για το παιδί της να είχε γλιτώσει εκείνη από τη δυστυχία και ο Αλμπέρτ από τον άγριο θάνατο.

Η διευθύντρια του λυκείου, Τζούλια, περιγράφει λεπτομερώς τη σεξουαλική σχέση που διατηρούσε με το όμορφο αγόρι όσο αυτό βρισκόταν εν ζωή, επιδιώκοντας όχι μόνο να εκδικηθεί ερωτικά τον δύσοσμο σύζυγό της αλλά και να τον ερεθίσει.

Ενσαρκώνοντας αυτόν τον «πολυφωνικό» μονόλογο, ο Αργύρης Ξάφης παραδίδει μια ισορροπημένη, ευγενική ερμηνεία που δεν επιδιώκει να επιβληθεί στον θεατή μέσα από μεθόδους επιδεικτικές αλλά τον παρασύρει σιγά-σιγά σε έναν αφηγηματικό στρόβιλο.

Ο μυστηριώδης Ρικάρντ, ο γερο-σιχαμένος ξυλουργός που κακοποιούσε τον πατέρα του Αλμπέρτ όταν ο τελευταίος ήταν παιδί, ανακατεύει τις ακατάσχετες φαντασιώσεις του για τα σφριγηλά οπίσθια του δολοφονημένου με τον διεστραμμένο θρήνο του για «τα δικά μας παιδιά... το παιδί μου».

Η τρανς Ελισέου, η «σειρήνα» με τη ροζ περούκα και τα δεκαοκτάποντα τακούνια, εξυμνεί τη φιλία της με τον δολοφονημένο νέο –αντικείμενο πόθου ανδρών και γυναικών της περιοχής–, ενώ εκθέτει καθαρά το πλέγμα υποκρισίας και ομοφοβίας που πνίγει το χωριό, καταστρέφοντας κάθε προσπάθεια των νέων και των queer ατόμων για μια ελεύθερη ζωή. 

Η οδύνη που δεν εκλύεται Facebook Twitter
Φωτ.: Κική Παπαδοπούλου

Μέσα από αυτή την πολυπρισματική θεατρική αφήγηση ο συγγραφέας του έργου Το πιο όμορφο σώμα που έχει βρεθεί ποτέ σε αυτό το μέρος επιχειρεί να αναδείξει το πολυσύνθετο τοπίο καταπίεσης και εκφοβισμού που οδηγεί σε ακραία φαινόμενα βίας, τις διαδικασίες ευνουχισμού –κυριολεκτικού και μεταφορικού– που αποδεκατίζουν την επιθυμία, το σώμα ως πεδίο μάχης και αφανισμού, τον αιματηρό θρίαμβο της κανονικότητας που επιτυγχάνεται διαμελίζοντας κάθε λαχτάρα για επαφή, εμπειρία και ψηλάφιση του κόσμου. 

Είναι πράγματι ευγενείς οι προθέσεις του Ζουζέπ Μαρία Μιρό, τα αποτελέσματα, όμως, αμφιλεγόμενα. Θα έλεγα πως, σε μια εποχή όπου η κακοποίηση, η ομοφοβία και η τρανσφοβία βρίσκονται στο επίκεντρο της παγκόσμιας πολιτικής και κοινωνικής ατζέντας, το κείμενο του Μιρό έρχεται να επαναλάβει πράγματα γνωστά και χιλιοειπωμένα, αδυνατώντας να προκαλέσει εκείνο το είδος της βαθιάς συναισθηματικής εμπλοκής που μετακινεί παγιωμένες αντιλήψεις, διευρύνοντας, όπως μόνο η τέχνη μπορεί να το κάνει, την αντίληψη, τη σκέψη και την κατανόησή μας σχετικά με την άπειρη πολυπλοκότητα της ανθρώπινης σεξουαλικότητας, καθώς και τη σχέση της με τους, φανερούς και μη, μηχανισμούς της εξουσίας.

Το γραφικό χωριό που κρύβει σκουλήκια μίσους στα σπλάχνα του, οι υποκριτές θεοσεβούμενοι νοικοκυραίοι που επισκέπτονται κρυφά την απομακρυσμένη διασταύρωση με τις τρανς –ενώ το επόμενο πρωί σουλατσάρουν στην κεντρική πλατεία με τα εγγόνια τους–, το ομοφοβικό μίσος που κρύβει τον καταπιεσμένο ομοφυλοφιλικό πόθο, όλα τα κλισέ για τη στενομυαλιά, την ψυχική ισχνότητα, τον πανικό απέναντι στο διαφορετικό και στη μη δυαδικότητα του φύλου συγκεντρώνονται εδώ σαν να βγήκαν από κάποιο εγχειρίδιο πρόχειρης διάγνωσης της σύγχρονης κοινωνικής παθογένειας.  

Η οδύνη που δεν εκλύεται Facebook Twitter
Φωτ.: Κική Παπαδοπούλου

Οι τρανς που είναι ευαίσθητες «σειρήνες» με ροζ περούκες, ο τοπικός γερο-ανώμαλος που καμώνεται άγνοια, ενώ λιμπίζεται τις «βυζάρες» της Ελισέου, ο συμφεροντολόγος παπάς που νοιάζεται μόνο για τα παιδιά «καλών» οικογενειών, η λάγνα λυκειάρχισσα που παίρνεται ασύστολα με τον μαθητή της, ο μάτσο επιβήτορας που συχνάζει στα γκέι λημέρια και μετά σπάζει τη γυναίκα του στο ξύλο, η σύζυγος που ξέρει ότι ο άντρας της έχει «άρρωστη ψυχή», αλλά τον παντρεύεται πάραυτα «για να τον γιατρέψει», όλοι και όλες συγκεντρώνονται εδώ αναμασώντας τυποποιημένες φράσεις αφύπνισης κι εξόφθαλμου σχολιασμού («Στο χωριό δεν πρέπει να ξεχωρίζεις, αν δεν θέλεις να εκτεθείς στον κίνδυνο», «Κανέναν δεν ενδιαφέρει αν στο σχολείο τα άλλα παιδιά της τάξης σε απειλούν και καταλήγεις σε μια διασταύρωση», «Αν είσαι παντρεμένος και περάσεις από τη διασταύρωση είναι σημάδι ότι δεν είσαι ευχαριστημένος και μάλλον θα πάρεις στο αυτοκίνητό σου μια σειρήνα για να ξεθυμάνεις και στο τέλος θα την πλακώσεις στο ξύλο» κ.ο.κ.), οι οποίες, σε συνδυασμό με την πληθώρα των soft-porn φαντασιώσεων για φουσκωμένα φερμουάρ και ερεθισμένα ανδρικά μέλη που διατρέχουν το κείμενο, θα αποτελούσαν, ίσως, ιδεώδες υλικό για μια σαγηνευτική σαπουνόπερα αλλά όχι για ένα θεατρικό έργο αξιώσεων. 

Η οδύνη που εκλύεται από όλη αυτήν τη βία δεν αναδύεται ποτέ πραγματικά από το «Πιο όμορφο σώμα που βρέθηκε ποτέ σε αυτό το μέρος»∙ μονάχα «σχήματα», γαργαλιστικές περιγραφές και πιασάρικες εξομολογήσεις-δόλωμα που ξεγελούν τους ανήσυχους θεατές, αθετώντας κάθε υπόσχεση για μια βουτιά στην άβυσσο του ασυνειδήτου.

Η οδύνη που δεν εκλύεται Facebook Twitter
Φωτ.: Κική Παπαδοπούλου

Ενσαρκώνοντας αυτόν τον «πολυφωνικό» μονόλογο, ο Αργύρης Ξάφης παραδίδει μια ισορροπημένη, ευγενική ερμηνεία που δεν επιδιώκει να επιβληθεί στον θεατή μέσα από μεθόδους επιδεικτικές αλλά τον παρασύρει σιγά σιγά σε έναν αφηγηματικό στρόβιλο. Ήπιες μεταμορφώσεις, απλές, καίριες αλλαγές στην τονικότητα, την τοποθέτηση, τη διάθεση, συνθέτουν ετούτο το μωσαϊκό μορφών που ζωντανεύουν εδώ, μέσα στο σκοτάδι, σαν ένσαρκα φαντάσματα, τα οποία, απαλλαγμένα από τα πάθη των ανθρώπων, θυμούνται τώρα αχνά τους παλιούς τρόπους, τα γέλια και τις χειρονομίες τους. 

Ετούτη η αφαιρετικής κατεύθυνσης επιλογή εκ μέρους της σκηνοθέτιδος και του ηθοποιού διαθέτει τη γοητεία της, ταυτόχρονα, όμως, διέπεται από μια μονοτονία, μια σταθερή ενεργειακή ροή που ουδέποτε «ξεφεύγει», ουδέποτε αιφνιδιάζει, ουδέποτε ταράζει τον θεατή. Ναι, σίγουρα η λιτότητα είναι μεγάλη αρετή αλλά και η ανατροπή, πώς να το κάνουμε, έχει κι αυτή τη χάρη της. 

Δείτε περισσότερες πληροφορίες για την παράσταση εδώ

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Γιάννης Μπέζος

Οι Αθηναίοι / Γιάννης Μπέζος: «Ίσως είμαι λίγο παλιομοδίτης»

Δεν έκανε ποτέ διαχωρισμούς ανάμεσα στο εμπορικό και το ποιοτικό. Πιστεύει πως κάνει μια παράξενη και αιρετική δουλειά: να πείσει τον θεατή να ξεχάσει πως είναι ο Μπέζος που πάρκαρε το αυτοκίνητό του έξω από το θέατρο - και να τον ταξιδέψει σε έναν άλλο κόσμο. Είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τhis that keeps on – a personal archaeology –

Θέατρο / H ανασκαφή του Δημήτρη Παπαϊωάννου σε μια γη που έχει το σχήμα της καρδιάς

Ο Δημήτρης Παπαϊωάννου δημιούργησε ένα νέο πρότζεκτ κατόπιν ανάθεσης του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης για τα σαράντα χρόνια από την ίδρυσή του, που το κοινό θα έχει την ευκαιρία να δει σε μια και μοναδική παράσταση στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Μεγάλες παραγωγές, γυναίκες στη σκηνοθεσία - Η θεατρική σεζόν ανοίγει δυναμικά

Θέατρο / Μεγάλες παραγωγές, γυναίκες στη σκηνοθεσία - Η θεατρική σεζόν ανοίγει δυναμικά

Διεθνείς σκηνοθέτες και σχήματα, δυνατά καστ, κλασικά και σύγχρονα έργα Ελλήνων και ξένων συγγραφέων: Το φθινοπωρινό ρεπερτόριο των αθηναϊκών σκηνών το λες και φιλόδοξο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Βέντερς, Σουίντον, Ροντρίγκες, Λάνθιμος και Αγγελάκας: Αυτό είναι το φετινό πρόγραμμα της Στέγης

Θέατρο / Σουίντον, Λάνθιμος, Βέντερς, Ροντρίγκες και Αγγελάκας: Το φετινό πρόγραμμα της Στέγης

Η Στέγη γιορτάζει τα 15 χρόνια της με ένα πρόγραμμα άκρως οικογενειακό, δημιουργικό και, όπως πάντα, με πολλές εκπλήξεις και απρόσμενες συναντήσεις δημιουργών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Όταν ο Χίτλερ (σχεδόν) συνάντησε τον Φρόιντ

Θέατρο / Όταν ο Χίτλερ (σχεδόν) συνάντησε τον Φρόιντ

Τέσσερις φορές βρέθηκαν στο ίδιο μέρος ο Χίτλερ και ο Φρόιντ. Τι θα γινόταν αν είχαν συναντηθεί; Αυτό επιχειρεί να διανοηθεί το θεατρικό έργο «Ο δρ Φρόιντ θα σας δει τώρα, κυρία Χίτλερ» που ανεβαίνει αυτές τις μέρες στο Λονδίνο.
THE LIFO TEAM
Ελένη Ερήμου: «Οι άνθρωποι δεν ντρέπονται για τίποτα πια»

Θέατρο / Ελένη Ερήμου: «Οι άνθρωποι δεν ντρέπονται για τίποτα πια»

Παραμένει μέχρι σήμερα μία από τις ομορφότερες γυναίκες που πέρασαν από το ελληνικό θέατρο και το σινεμά. Από νωρίς επέλεξε να ζει και έξω από το θεατρικό συνάφι. «Δεν μπορώ να ξυπνάω κάθε πρωί και να αναρωτιέμαι τι θα παίξω ή που θα παίξω» δηλώνει ενώ θεωρεί τη μοναχικότητα πηγή δημιουργικότητας. Η Ελένη Ερήμου αφηγείται τη ζωή της στη LifO.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Αλεξάνδρα Λαδικού: «Δεν νοσταλγώ τίποτα. Πέρασα και ωραία και καλά»

Οι Αθηναίοι / Αλεξάνδρα Λαδικού: «Δεν νοσταλγώ τίποτα. Πέρασα και ωραία και καλά»

Ξεκίνησε από τα καλλιστεία, για μία ψήφο δεν στέφθηκε Μις Κόσμος, έπαιξε δίπλα στον Κουν, υπήρξε μούσα του Τάκη Κανελλόπουλου, αλλά κυρίως του Ανδρέα Βουτσινά. Στα 92 της ακόμα οδηγεί και παρακολουθεί θέατρο, ελπίζοντας πάντα να βρει καλά στοιχεία, ακόμα και σε κακές παραστάσεις.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπομπ Γουίλσον

Απώλειες / Μπομπ Γουίλσον (1941-2025): Το προκλητικό του σύμπαν ήταν ένα και μοναδικό

Μεγάλωσε σε μια κοινότητα όπου το θέατρο θεωρούνταν ανήθικο. Κι όμως, με το ριζοσπαστικό του έργο σφράγισε τη σύγχρονη τέχνη του 20ού αιώνα, σε παγκόσμιο επίπεδο. Υποκλίθηκε πολλές φορές στο αθηναϊκό κοινό – και εκείνο, κάθε φορά, του ανταπέδιδε την τιμή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Θέατρο / H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Ο «Οιδίποδας» του Γιάννη Χουβαρδά συνενώνει τον «Τύραννο» και τον «Επί Κολωνώ» σε μια παράσταση, παίρνοντας τη μορφή μιας πυρετώδους ανασκαφής στο πεδίο του ασυνείδητου - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Θέατρο / Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός προσπαθεί να παραμείνει συγκεντρωμένη μέχρι την κάθοδό της στο αργολικό θέατρο. Παρ’ όλα αυτά, βρήκε τον χρόνο να μας μιλήσει για τους γυναικείους ρόλους που τη συνδέουν με την Ελλάδα και για τη σημασία της σιωπής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν: από το «La Distance» του Ροντρίγκες έως τη μεγάλη επιτυχία του Μπανούσι

Θέατρο / Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Οι θερμές κριτικές της «Liberation» και της «Le Monde» για το «ΜΑΜΙ» του Μπανούσι σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι απλώς μια λεπτομέρεια μέσα στις απανωτές εκπλήξεις που έκρυβε το πιο γνωστό θεατρικό φεστιβάλ στον κόσμο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κωνσταντίνος Ζωγράφος: Ο «Ορέστης» του Τερζόπουλου

Θέατρο / Κωνσταντίνος Ζωγράφος: «Ο Τερζόπουλος σου βγάζει τον καλύτερό σου εαυτό»

Ο νεαρός ηθοποιός που πέρυσι ενσάρκωσε τον Πυλάδη επιστρέφει φέτος ως Ορέστης. Με μια ήδη πλούσια διαδρομή στο θέατρο δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς, ετοιμάζει ένα νέο έργο εμπνευσμένο από το Νεκρομαντείο του Αχέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

The Review / «Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

Με αφορμή την παράσταση γι’ αυτόν τον αυθεντικό δημιουργό που τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μεσουρανούσε, ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου σχολιάζουν τον αντίκτυπό του στο κοινό σήμερα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ