Βασίλης Χριστόπουλος: «Είναι λίγο βαρύγδουπο να λέμε ότι αναμετριόμαστε με την Ιστορία»

Βασίλης Χριστόπουλος: «Είναι λίγο βαρύγδουπο να λέμε ότι αναμετριόμαστε με την Ιστορία» Facebook Twitter
Από την Ελλάδα δε μου λείπει καθόλου η έλλειψη κοινωνικής συνείδησης που παρατηρούμε συχνά. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO
0

Η σκηνή είναι λουσμένη στο μπλε του ουρανού και του πελάγους. Οι ήχοι της φύσης και το υψηλής αισθητικής σκηνικό μάς μεταφέρουν στο τοπίο της Σκιάθου. Τα χορωδιακά μέρη και οι παιδικές φωνές σαν Ερινύες προετοιμάζουν για το κακό, ενώ το πολυφωνικό συγκρότημα και οι οργανοπαίκτες υπογραμμίζουν την ελληνικότητα και γρατζουνούν μέσα μας το συναίσθημα, χωρίς τίποτα να μοιάζει φολκλόρ ή πομπώδες.

Κι έπειτα ξεπροβάλλει εκείνη. Μια γυναίκα αγανακτισμένη από τη μοίρα, που μονολογεί στη θέα των παιδιών: «Έτσι του ’ρχεται τ’ ανθρώπου, την ώρα που γεννιώνται, να τα καρυδοπνίγη!».

Μέσα σε αυτό το απόκοσμο, ψυχρό περιβάλλον, η πρώτη σίριαλ κίλερ της ελληνικής λογοτεχνίας ξεκινά την αιματοβαμμένη της πορεία. Η Φόνισσα του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη και ηρωίδα του Γιώργου Κουμεντάκη επιστρέφει στην Εθνική Λυρική Σκηνή, επτά χρόνια μετά την παγκόσμια πρεμιέρα της. Στον ρόλο της Φραγκογιαννούς θα ακούσουμε τη Μαίρη-Έλεν Νέζη, ενώ την υψηλής πρόκλησης παρτιτούρα θα φέρει εις πέρας ο μαέστρος Βασίλης Χριστόπουλος, που αναμετρήθηκε με την όπερα στο πρώτο της ανέβασμα.

Υπάρχει μόνο το «εγώ» και όχι το «εμείς». Ακόμα και εκεί που συναντάς το «εμείς» είναι διχαστικό. Είναι σαν να μην μπορούμε να συμπεριλάβουμε στο «εμείς» ολόκληρη την κοινωνία. Σαν να πρέπει να είμαστε πάντα εμείς απέναντι στους άλλους.

Σε ένα διάλειμμα από τις πρόβες, ο Έλληνας μαέστρος, που πλέον περνά περισσότερο χρόνο στις σκηνές του κόσμου, μας μίλησε για την πρεμιέρα της Φόνισσας αλλά και για το αποτύπωμα που έχει αφήσει μέσα του το τόσο φιλόδοξο αλλά και σύντομο πέρασμά του από τη διεύθυνση της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών. Μην ξεχνάμε πως την περίοδο 2011-14, ο Βασίλης Χριστόπουλος βρέθηκε στα τριάντα έξι του χρόνια στο τιμόνι της πρώτης ορχήστρας της χώρας να παλεύει με την παθογένεια, τη γραφειοκρατία και την αδιαφορία που συχνά ταλανίζει τους πολιτιστικούς μας οργανισμούς.

Κι όμως, παρά τους σκοπέλους, άλλαξε μέσα σε μία μόλις θητεία την εικόνα της ορχήστρας, ανανέωσε το ρεπερτόριο και ανέπτυξε εξαιρετικές κοινωνικές και εκπαιδευτικές δράσεις, επένδυσε στην εξωστρέφεια και στην καλλιτεχνική της άνοδο. Και για επιβράβευση εισέπραξε την αδιαφορία και την άκομψη, τουλάχιστον, αντιμετώπιση του υπουργού Πολιτισμού.

Σχεδόν επτά χρόνια μετά, στη ζωή του έχει μπει η διδασκαλία (το 2016 εξελέγη καθηγητής διεύθυνσης ορχήστρας στη Μουσική Ακαδημία Φρανκφούρτης και έκτοτε διδάσκει εκεί), ενώ με κάθε ευκαιρία επιστρέφει στη Λυρική για να διευθύνει παραγωγές όπως η Ηλέκτρα, η Λαίδη Μάκβεθ του Μτσενσκ, ο Βότσεκ και σύντομα ξανά Η Φόνισσα.  

Βασίλης Χριστόπουλος: «Είναι λίγο βαρύγδουπο να λέμε ότι αναμετριόμαστε με την Ιστορία» Facebook Twitter
Φωτ.: Ανδρέας Σιμόπουλος

— Γιατί λέμε ότι αυτή είναι μια παράσταση-σταθμός για την Εθνική Λυρική Σκηνή;

Διότι πρόκειται για μια ελληνική δημιουργία σε ένα είδος στο οποίο δεν έχουμε πολύ μεγάλη παράδοση. Προφανώς υπάρχουν κι άλλες ελληνικές αξιόλογες όπερες, αλλά εδώ συνυπάρχουν ένα σημαντικό λογοτεχνικό κείμενο, ένα εμβληματικό πρόσωπο των ελληνικών γραμμάτων και μια συνθετική γραφή που αντλεί απευθείας από την παράδοση και διατηρεί ένα πολύ χαρακτηριστικό ελληνικό μουσικό χρώμα. Όλα αυτά τα στοιχεία συντελούν στο να έχουμε ένα έργο τρομερά οικείο και προσβάσιμο στον Έλληνα, που όμως εύκολα στέκεται και στον διεθνή χώρο.

— Τι είναι αυτό που καθιστά την παρτιτούρα της «Φόνισσας» τόσο μεγάλης πρόκλησης;

Θα σταθώ σε δύο σημεία. Το πρώτο είναι πώς θα καταφέρω από ένα σύνολο ετερόκλητων συστατικών να δημιουργήσω ένα ισορροπημένο ακρόαμα, ακόμα και σε πολύ απλά πράγματα όπως οι ηχητικές στάθμες.

Διότι όταν έχω να διαχειριστώ ταυτόχρονα ένα κοριτσάκι, που τραγουδάει, αλλά θα πρέπει να ενισχύσουμε τη φωνή του, ένα σύνολο πολυφωνικής παραδοσιακής μουσικής, το οποίο επίσης θα πρέπει να ενισχυθεί, διότι δεν έχει την ίδια τεχνική με τους τραγουδιστές της όπερας, όταν η μεικτή χορωδία βρίσκεται πίσω από τη σκηνή και δεν τους βλέπω, παρά μετά βίας τους ακούω, και συγχρόνως επί σκηνής συμμετέχουν στη δράση δεξιοτέχνες μουσικοί και μια παιδική χορωδία, καταλαβαίνετε ότι δεν είναι εύκολη δουλειά. Είναι τρομακτική δυσκολία να ενωθούν όλα αυτά μαζί με την ορχήστρα και να ακούγονται ανάγλυφα.

Η δεύτερη μεγάλη πρόκληση του έργου έχει να κάνει με τη μουσική γραφή του Κουμεντάκη, η οποία μοιάζει με ένα υφαντό, γεμάτο πολύ μικρές βελονιές και κλωστούλες οι οποίες πλέκονται η μία με την άλλη. Εδώ το ζητούμενο, λοιπόν, είναι να μη σταθεί ο ακροατής σε καθεμία από αυτές τις μικροσυνδέσεις, διότι κινδυνεύει να χαθεί η μεγάλη γραμμή της μουσικής, δηλαδή ολόκληρο το κέντημα.

— Είναι προτιμότερο για έναν μαέστρο να διευθύνει ένα έργο για πρώτη φορά από το να αναμετριέται με την Ιστορία, δηλαδή με όλα εκείνα τα μεγάλα έργα που στο παρελθόν διεύθυναν κορυφαίοι αρχιμουσικοί;

Είναι λίγο βαρύγδουπο να λέμε ότι αναμετριόμαστε με την Ιστορία. Όχι γιατί δεν αναγνωρίζω το έργο εμβληματικών μαέστρων, αλλά γιατί οι σπουδαίες δημιουργίες ίσως τελικά και να μη μας έχουν ανάγκη. Αν διευθύνω άσχημα τον Οθέλλο του Βέρντι ή την 9η του Μπετόβεν, πιστέψτε με, δεν θα πάθουν τίποτα. Ο Κουμεντάκης, από την άλλη, ίσως με έχει περισσότερη ανάγκη, γιατί αν δεν τιμήσω και δεν αναδείξω το έργο του όπως πρέπει, ενδεχομένως η πρώτη εκτέλεση να οδηγηθεί σε αποτυχία, γεγονός που ίσως το πλήξει ανεπανόρθωτα.

— Το κοινό στις μέρες μας συγχωρεί δυσκολότερα;

Βρισκόμαστε σε μια εποχή που όλα συμβαίνουν πάρα πολύ γρήγορα, οπότε πολύ δύσκολα θα υπάρξει ένα δεύτερο ανέβασμα, αν το πρώτο αποτύχει. Είναι τέτοιοι οι ρυθμοί και τόσος ο καταιγισμός πληροφοριών, που όλοι πια μαθαίνουν τα πάντα εύκολα και άμεσα.

Από την άλλη, συμβαίνει και το ακριβώς αντίθετο: είναι τόσο σβέλτος ο κύκλος των ειδήσεων που αναπαράγονται καθημερινά, που ακόμα και το μεγαλύτερο σκάνδαλο σε μερικές μέρες θα έχει ατονήσει. Από τη μία, λοιπόν, δεν συγχωρούμε, από την άλλη τίποτα δεν έχει πια την επίδραση που θα έπρεπε. Όλα παρέρχονται γρήγορα.

Βασίλης Χριστόπουλος: «Είναι λίγο βαρύγδουπο να λέμε ότι αναμετριόμαστε με την Ιστορία» Facebook Twitter
Είναι λίγο βαρύγδουπο να λέμε ότι αναμετριόμαστε με την Ιστορία. Όχι γιατί δεν αναγνωρίζω το έργο εμβληματικών μαέστρων, αλλά γιατί οι σπουδαίες δημιουργίες ίσως τελικά και να μη μας έχουν ανάγκη. Φωτ.: Πάρις Ταβιτιάν/LIFO

— Ζώντας στο εξωτερικό, τι δεν σας λείπει καθόλου από τη χώρα;

Η έλλειψη κοινωνικής συνείδησης που παρατηρούμε συχνά, διότι ο καθένας προσπαθεί για τον εαυτούλη του και κάνει αυτό που τον εξυπηρετεί, βλάπτοντας τελικά το κοινωνικό σύνολο και τον ίδιο. Από το ότι θα κλείσουν κάποιοι τη διασταύρωση για να μην καθυστερήσουν μέχρι ότι θα παρκάρουν στη ράμπα αναπήρων ή δεν θα δώσουν τον καλύτερό τους εαυτό στην πρόβα, προκειμένου να μην εκχωρήσουν ένα πάγιο συνδικαλιστικό τους δικαίωμα.

— Μα τι μπορεί να προσφέρει σε κάποιον το να είναι κακός στη δουλειά του;

Ίσως ένα βόλεμα, ή μία αίσθηση εξουσίας, ή λιγότερο κόπο, ή την ικανοποίηση ότι δεν θα χάσει κάτι που θεωρεί κεκτημένο δικαίωμα… Ίσως αυτό να οφείλεται σε μια γενικότερη ταλαιπωρία που υφιστάμεθα εδώ και πολλά χρόνια ή στην έλλειψη δομών, οπότε προσπαθούμε να καταφέρουμε όσο το δυνατόν περισσότερα με τον λιγότερο δυνατό κόπο. Αυτό έχει αντίκρισμα παντού: στην καθημερινότητα, στην κοινωνία, στο εκπαιδευτικό σύστημα, στη συναλλαγή με το Δημόσιο, στη συμπεριφορά μας.

Μπορεί στο εξωτερικό να υπάρχει λιγότερος αυθορμητισμός και η συμπεριφορά να είναι περισσότερο τυποποιημένη σε κάποια πράγματα, αλλά η αποδοχή των κανόνων είναι δεδομένη. Εδώ, αντιθέτως, πρώτα αμφισβητούμε τον κανόνα κι έπειτα ψάχνουμε παραθυράκια για να ξεφύγουμε, κοροϊδεύοντας τον εαυτό μας και τους άλλους.

— Έγινε χειρότερη η κατάσταση εν μέσω πανδημίας;

Έχω ταξιδέψει αρκετά το τελευταίο διάστημα τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ασία για συναυλίες. Πουθενά αλλού δεν συνάντησα τόσους καραγκιόζηδες οι οποίοι φορούν μεν μάσκα, αλλά την έχουν κάτω από τη μύτη ή στο πιγούνι, παίζοντας δηλαδή με τον κανόνα. Να, λοιπόν, ξανά η τάση να κοροϊδέψουμε το σύστημα.

Κατανοώ ότι ίσως προέρχεται από μια ανάγκη επιβίωσης του ατόμου που δυσφορεί και έχει τραβήξει πολλά εξαιτίας της ανικανότητας των θεσμών και άρα χρησιμοποιεί την κρίση του για να ξεφύγει. Αυτό, όμως, κατάντησε πια παθολογικό σύμπτωμα της κοινωνίας, που μεταφράζεται σε τρομερό ατομισμό. Υπάρχει μόνο το «εγώ» και όχι το «εμείς».

Ακόμα και εκεί που συναντάς το «εμείς» είναι διχαστικό. Είναι σαν να μην μπορούμε να συμπεριλάβουμε στο «εμείς» ολόκληρη την κοινωνία. Σαν να πρέπει να είμαστε πάντα εμείς απέναντι στους άλλους. Αυτός βέβαια ο διχασμός, για να είμαστε δίκαιοι, είναι παγκόσμιος. Και ναι, δυστυχώς, η πανδημία ανέδειξε τέτοιες παθογένειες και δεν βοήθησε τις αποκλίνουσες απόψεις να συγκλίνουν. Αντιθέτως, περιχαρακωθήκαμε όλοι στα πιστεύω μας.

Βασίλης Χριστόπουλος: «Είναι λίγο βαρύγδουπο να λέμε ότι αναμετριόμαστε με την Ιστορία» Facebook Twitter
Φωτ.: Ανδρέας Σιμόπουλος

— Υποθέτω, ωστόσο, πως είναι μεγάλη παρηγοριά η ενασχόληση με τη διδασκαλία.

Είναι από τα σημαντικότερα πράγματα που έχω κάνει στη ζωή μου. Διδάσκοντας τους νέους και τις νέες γίνεσαι κι εσύ καλύτερος στη δουλειά σου και καλύτερος άνθρωπος. Επανεξέτασα και ξεσκόνισα την τεχνική μου, ανέλυσα τα πράγματα που μέχρι τώρα έκανα διαισθητικά και βλέποντας τις αδυναμίες αλλά και τα προτερήματα των άλλων νομίζω ότι καταφέρνω να δείχνω μεγαλύτερη κατανόηση στις δυναμικές και την ψυχολογία που δημιουργείται σε ένα πολυπληθές σύνολο, όπως είναι μια ορχήστρα.

— Μαλακώνετε λοιπόν με τα χρόνια;

Ναι, αν υποθέσουμε ότι πιο νέος υπήρξα πιο αδιάλλακτος.

708
To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

— Έχετε σκεφτεί γιατί συνέβη αυτό;

Πέρα από τα χαρακτηριστικά που αποκτά κάνεις ήδη από την κυοφορία, νομίζω επειδή βρέθηκα από νεαρή ηλικία σε θέσεις ευθύνης. Πολλές φορές κληρονόμησα καταστάσεις στις οποίες έπρεπε να ληφθούν δραστικά μέτρα και η ευσυνειδησία μου δεν μου επέτρεπε να κρίνω τι πρέπει και τι μπορεί πραγματικά να αλλάξει.

Αυτό δηλαδή που επίσης μαθαίνω, προϊόντος του χρόνου, είναι να ιεραρχώ καλύτερα τις καταστάσεις. Δεν είναι θέμα εκπτώσεων αλλά διαχείρισης της ενέργειας. Όταν μία ορχήστρα αντιμετωπίζει 100 προβλήματα και προσπαθήσεις να τα αλλάξεις όλα, στο τέλος δεν θα αλλάξεις τίποτα. Οπότε πρέπει να ξεκινήσεις με τα 2-3 σημαντικά που μπορούν να αλλάξουν.

— Αυτή η διάθεση αυτοκριτικής συμπεριλαμβάνει και την ΚΟΑ;

Ασφαλώς. Μα η αυτοκριτική, ο αναστοχασμός, η αυτοεξέταση είναι συνεχείς και προϋπόθεση για την εξέλιξη.

— Τι γεύση σάς έχει αφήσει η θητεία σας εκεί;

Μια γλυκιά νοσταλγία.

— Καταλάβατε τι κάνατε λάθος;

Εκτός από την οικονομική κρίση, ήταν πολλές οι αντίξοες συνθήκες: είχα να αντιμετωπίσω μια απολύτως εχθρική στάση του Μεγάρου Μουσικής απέναντι στην ορχήστρα, είχα ένα διοικητικό συμβούλιο το οποίο δεν με υποστήριζε και συγχρόνως είχα μια εντελώς αδιάφορη και απαξιωτική πολιτική ηγεσία του υπουργείου Πολιτισμού. Οπότε στήριξη έβρισκα μόνο από τους μουσικούς της ορχήστρας, οι οποίοι στην αρχή εκτίμησαν τη δουλειά μου.

Βασίλης Χριστόπουλος: «Είναι λίγο βαρύγδουπο να λέμε ότι αναμετριόμαστε με την Ιστορία» Facebook Twitter
Φωτ.: Ανδρέας Σιμόπουλος

— Σήμερα θα αλλάζατε κάτι στη διαχείριση;

Εκ των υστέρων συνειδητοποίησα ότι μερικές φορές –ενδεχομένως λόγω υπερβολικού άγχους να κάνω το καλύτερο δυνατό– υπήρξα αδιάλλακτος απέναντι στους μουσικούς, οι οποίοι ήταν σύμμαχοί μου στον αγώνα μας για καλύτερη ποιότητα και καλλιτεχνική άνοδο της ορχήστρας. Αυτό σίγουρα θα το διαχειριζόμουν διαφορετικά σήμερα, διότι έμαθα πως οποιοδήποτε αντικειμενικό δίκιο κι αν έχεις, αν δεν το κοινοποιήσεις με σαφήνεια, κατανόηση και γλύκα, δεν μπορείς να το επιβάλεις.

— Η δυσάρεστη εκείνη εμπειρία θα σας απέτρεπε μελλοντικά από μία ανάλογη θέση ευθύνης;

Στη δική μας χώρα; Σίγουρα θα φρόντιζα να διασφαλίσω περισσότερα θεσμικά εχέγγυα πριν ξανασκεφτώ να αναλάβω τέτοια θέση.

— Αν κρυφακούγατε τους μουσικούς μιας ορχήστρας που διευθύνετε, τι θα θέλατε να λένε για σας;

Δεν θα διανοούμουν να κρυφακούσω ούτε και να διαβάσω το ημερολόγιό τους (γέλια). Θα με ενδιέφερε, ωστόσο, να μην είναι διχασμένοι μεταξύ τους, γιατί αυτό είναι το χειρότερο που μπορεί να συμβεί σε μια ορχήστρα. Θα προτιμούσα να τους είχα όλους απέναντί μου παρά να είναι μοιρασμένοι. Οι μουσικοί ανήκουν σε ένα σύνολο που πρέπει να λειτουργήσει αρμονικά, ενώ ο μαέστρος είναι κατά κάποιον τρόπο μόνος του. Ιδανικά, βέβαια, πρέπει να εμπνέει και να συμπαρασύρει τους μουσικούς, όχι να παλεύει με την αντίστασή τους διότι, εάν οι μουσικοί δεν παίξουν, ο μαέστρος είναι άχρηστος!

«Η Φόνισσα» 

Όπερα του Γιώργου Κουμεντάκη 

Ποιητικό κείμενο: Γιάννης Σβώλος, βασισμένο στο ομώνυμο «κοινωνικόν μυθιστόρημα» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη 

Μουσική διεύθυνση: Βασίλης Χριστόπουλος 

Σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Ευκλείδης  

Στον ρόλο της Φραγκογιαννούς η Μαίρη-Έλεν Νέζη

Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος Εθνικής Λυρικής Σκηνής – ΚΠΙΣΝ

3, 5, 28, 30 Δεκεμβρίου 2021

Ώρα έναρξης: 19:30 (Κυριακή 18:30) 

To άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Θέατρο
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Γιώργος Κουμεντάκης

Οι Αθηναίοι / Γιώργος Κουμεντάκης: «Έχω μεγάλη ανεκτικότητα και στο ωραίο και στο άσχημο»

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στη συνέντευξη της ζωής του, μιλά για τα παιδικά του χρόνια στην Κρήτη, τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, τη νέα εποχή της Λυρικής και όλα όσα τον απασχολούν σήμερα.
M. HULOT
ευγένιος τριβιζάς

Οι Αθηναίοι / Ευγένιος Τριβιζάς: «Tα θέματα που απασχολούν την εγκληματολογία προσφέρουν υλικό στα βιβλία μου»

Εγκληματολόγος και συγγραφέας, γεννήθηκε σε αυτό το σύμπαν και ζει σε πόλεις που έχει εφεύρει σε όλο τον κόσμο και στο Διάστημα: Ο Ευγένιος Τριβιζάς αφηγείται τη ζωή του στη LiFO.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Μπομπ Γουίλσον

Απώλειες / Μπομπ Γουίλσον (1941-2025): Το προκλητικό του σύμπαν ήταν ένα και μοναδικό

Μεγάλωσε σε μια κοινότητα όπου το θέατρο θεωρούνταν ανήθικο. Κι όμως, με το ριζοσπαστικό του έργο σφράγισε τη σύγχρονη τέχνη του 20ού αιώνα, σε παγκόσμιο επίπεδο. Υποκλίθηκε πολλές φορές στο αθηναϊκό κοινό – και εκείνο, κάθε φορά, του ανταπέδιδε την τιμή.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Θέατρο / H ανάληψη του Οιδίποδα αναβάλλεται επ’ αόριστον

Ο «Οιδίποδας» του Γιάννη Χουβαρδά συνενώνει τον «Τύραννο» και τον «Επί Κολωνώ» σε μια παράσταση, παίρνοντας τη μορφή μιας πυρετώδους ανασκαφής στο πεδίο του ασυνείδητου - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Θέατρο / Ζιλιέτ Μπινός: Η Ιουλιέτα των Πνευμάτων στην Επίδαυρο

Η βραβευμένη με Όσκαρ ηθοποιός προσπαθεί να παραμείνει συγκεντρωμένη μέχρι την κάθοδό της στο αργολικό θέατρο. Παρ’ όλα αυτά, βρήκε τον χρόνο να μας μιλήσει για τους γυναικείους ρόλους που τη συνδέουν με την Ελλάδα και για τη σημασία της σιωπής.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΚΟΥΤΣΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ
Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν: από το «La Distance» του Ροντρίγκες έως τη μεγάλη επιτυχία του Μπανούσι

Θέατρο / Όλα όσα ζήσαμε στο 79ο Φεστιβάλ της Αβινιόν

Οι θερμές κριτικές της «Liberation» και της «Le Monde» για το «ΜΑΜΙ» του Μπανούσι σε παραγωγή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση είναι απλώς μια λεπτομέρεια μέσα στις απανωτές εκπλήξεις που έκρυβε το πιο γνωστό θεατρικό φεστιβάλ στον κόσμο.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Κωνσταντίνος Ζωγράφος: Ο «Ορέστης» του Τερζόπουλου

Θέατρο / Κωνσταντίνος Ζωγράφος: «Ο Τερζόπουλος σου βγάζει τον καλύτερό σου εαυτό»

Ο νεαρός ηθοποιός που πέρυσι ενσάρκωσε τον Πυλάδη επιστρέφει φέτος ως Ορέστης. Με μια ήδη πλούσια διαδρομή στο θέατρο δίπλα σε σημαντικούς δημιουργούς, ετοιμάζει ένα νέο έργο εμπνευσμένο από το Νεκρομαντείο του Αχέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

The Review / «Μάλιστα κύριε Ζαμπέτα»: Αξίζει η παράσταση για τον «μάγκα» του ελληνικού πενταγράμμου;

Με αφορμή την παράσταση γι’ αυτόν τον αυθεντικό δημιουργό που τις δεκαετίες του 1950 και του 1960 μεσουρανούσε, ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου σχολιάζουν τον αντίκτυπό του στο κοινό σήμερα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, πτώση και η αποθέωση

Αρχαίο Δράμα Explained / «Οιδίπους Τύραννος» και «Οιδίπους επί Κολωνώ» του Σοφοκλή: Η άνοδος, η πτώση και η αποθέωση

Τι μας μαθαίνει η ιστορία του Οιδίποδα, ενός ανθρώπου που έχει τα πάντα και τα χάνει εν ριπή οφθαλμού; Η κριτικός θεάτρου Λουίζα Αρκουμανέα επιχειρεί μια θεωρητική ανάλυση του έργου του Σοφοκλή.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Αλίκη Βουγιουκλάκη: Στη ζωή έσπαγε τα ταμπού, στο θέατρο τα ταμεία

Θέατρο / Αλίκη Βουγιουκλάκη: Πώς έσπαγε τα ταμεία στο θέατρο επί 35 χρόνια

Για δεκαετίες έχτισε, με το αλάνθαστο επιχειρηματικό της ένστικτο, μια σχέση με το θεατρικό κοινό που ακολουθούσε υπνωτισμένο τον μύθο της εθνικής σταρ. Η πορεία της ως θιασάρχισσας μέσα από παραστάσεις-σταθμούς και τις μαρτυρίες συνεργατών της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Θέατρο / Νίκος Καραθάνος: «Εμείς είμαστε οι χώρες, τα κείμενα, οι πόλεις, εμείς είμαστε οι μύθοι»

Στον πολυαναμενόμενο «Οιδίποδα» του Γιάννη Χουβαρδά, ο Νίκος Καραθάνος επιστρέφει, 23 χρόνια μετά, στον ομώνυμο ρόλο, ακολουθώντας την ιστορία από το τέλος προς την αρχή και φωτίζοντας το ανθρώπινο βάθος μιας τραγωδίας πιο οικείας απ’ όσο νομίζουμε.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα δώρο που άργησε να φτάσει

Θέατρο / «Κοιτάξτε πώς φέρονταν οι αρχαίοι στους ξένους! Έτσι πρέπει να κάνουμε κι εμείς»

Ένα δώρο που έφτασε καθυστερημένα, μόλις είκοσι λεπτά πριν το τέλος της παράστασης - Κριτική της Λουίζας Αρκουμανέα για το «ζ-η-θ, ο Ξένος» σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε το φετινό καλοκαίρι

Θέατρο / Η Κασσάνδρα της Έβελυν Ασουάντ σημάδεψε την «Ορέστεια»

Η «Ορέστεια» του Θεόδωρου Τερζόπουλου συζητήθηκε όσο λίγες παραστάσεις: ενθουσίασε, προκάλεσε ποικίλα σχόλια και ανέδειξε ερμηνείες υψηλής έντασης και ακρίβειας. Ξεχώρισε εκείνη της Έβελυν Ασουάντ, η οποία, ως Κασσάνδρα, ερμήνευσε ένα αραβικό μοιρολόι που έκανε πολλούς να αναζητήσουν το όνομά της. Το φετινό καλοκαίρι, η παράσταση επιστρέφει στη Θεσσαλονίκη, στους Δελφούς και στο αρχαίο θέατρο Φιλίππων.
M. HULOT
Η Λίνα Νικολακοπούλου υπογράφει και σκηνοθετεί τη μουσικοθεατρική παράσταση «Χορικά Ύδατα»

Θέατρο / «Χορικά Ύδατα»: Ο έμμετρος κόσμος της Λίνας Νικολακοπούλου επιστρέφει στη σκηνή

Τραγούδια που αποσπάστηκαν από το θεατρικό τους περιβάλλον επιστρέφουν στην πηγή τους, σε μια σκηνική τελετουργία γεμάτη εκπλήξεις που φωτίζει την τεράστια καλλιτεχνική παρακαταθήκη της στιχουργού.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

The Review / «Το ημέρωμα της στρίγγλας»: Ήταν ο Σαίξπηρ μισογύνης;

Γιατί εξακολουθεί να κερδίζει το σύγχρονο κοινό η διάσημη κωμωδία του Άγγλου βάρδου κάθε φορά που ανεβαίνει στη σκηνή; Ο Χρήστος Παρίδης και η Βένα Γεωργακοπούλου συζητούν με αφορμή την παράσταση που σκηνοθετεί η Εύα Βλασσοπούλου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
«Darkest White»: Ένα σύμπαν που εξερευνά την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναίκας 

Θέατρο / «Darkest White»: Ο εμφύλιος από την πλευρά των χαμένων

Το έργο της Δαφίν Αντωνιάδου που θα δούμε στο Φεστιβάλ Αθηνών, εξερευνά μέσω προσωπικών και ιστορικών αναμνήσεων και μέσα από την ανθεκτικότητα και τη δύναμη της γυναικείας παρουσίας, ιστορίες εκτοπισμού και επιβίωσης. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσια ένα τραπέζι με φίλους

Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας / Beytna: Μια παράσταση χορού που είναι στην ουσία ένα τραπέζι με φίλους

Ο σπουδαίος λιβανέζος χορευτής και χορογράφος Omar Rajeh, επιστρέφει με την «Beytna», μια ιδιαίτερη περφόρμανς με κοινωνικό όσο και γαστριμαργικό αποτύπωμα, που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του φετινού 31ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η νύφη και το «Καληνύχτα, Σταχτοπούτα»

Θέατρο / Η Καρολίνα Μπιάνκι παίρνει το ναρκωτικό του βιασμού επί σκηνής. Τι γίνεται μετά;

Μια παράσταση-περφόρμανς που μέσα από έναν εξαιρετικά πυκνό και γοητευτικό λόγο, ένα κολάζ από εικόνες, αναφορές, εξομολογήσεις, όνειρα και εφιάλτες μάς κάνει κοινωνούς μιας ακραίας εμπειρίας, χωρίς να σοκάρει.
ΛΟΥΙΖΑ ΑΡΚΟΥΜΑΝΕΑ
Ακούγεσαι Λυδία, Ακούγεσαι ίσαμε το στάδιο

Επίδαυρος / «Ακούγεσαι, Λυδία, ίσαμε το στάδιο ακούγεσαι»

Κορυφαίο πρόσωπο του αρχαίου δράματος, συνδεδεμένη με εμβληματικές παραστάσεις, ανατρέχει σε δεκαπέντε σταθμούς της καλλιτεχνικής της ζωής στην Επίδαυρο και αφηγείται προσωπικές ιστορίες, επιτυχίες και ματαιώσεις, εξαιρετικές συναντήσεις και συνεργασίες, σε μια πορεία που αγγίζει τις πέντε δεκαετίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ