«Η μουσική είναι μια μηχανή μνήμης, ένας καλοήθης ιός»

«Η μουσική είναι μια μηχανή μνήμης, ένας καλοήθης ιός» Facebook Twitter
David Toop: «Κατά πολλούς τρόπους, η πορεία του ιού αντικατοπτρίζει την εκπομπή και την μετάδοση της μουσικής. Η διαφορά, φυσικά, είναι ότι το ένα είναι θάνατος και το άλλο είναι ζωή.».
0

O David Toop αποτελεί εξέχον παράδειγμα υπέρβασης των ειδών και των συνόρων της μουσικής και του ήχου εν γένει, εδώ και δεκαετίες. Επιφανής μουσικός, dj, συγγραφέας, επιμελητής, εικαστικός, performer, (εθνο)μουσικολόγος, ακαδημαϊκός, έχει κυκλοφορήσει δεκατρία άλμπουμ και οχτώ σημαντικά βιβλία, ανάμεσά τους και το "Ocean of Sound" του 1995, που έχει μεταφραστεί και στα ελληνικά («Ωκεανός του ήχου: Αιθέριες συνομιλίες, περιβαλλοντικοί ήχοι και φανταστικοί κόσμοι», εκδόσεις Οξύ). Είναι επίσης καθηγητής Κουλτούρας του Ήχου στο London College of Communication.

Η μουσική μπορεί να ξεκινά σε συγκεκριμένο χώρο, σε συγκεκριμένο έδαφος, ακολούθως όμως υπερβαίνει με ταχύτητα τα εδαφικά σύνορα...

Στο εξαιρετικό κείμενο που έγραψε αυτές τις μέρες και δημοσιεύεται στο (εξαιρετικό επίσης) μουσικό site The Quietus, γράφει για ανθρώπους με τους οποίους είχε συνεργαστεί κατά καιρούς – μουσικούς, κινηματογραφιστές, καλλιτέχνες – και έφυγαν από τη ζωή στη διάρκεια αυτής της επιδημικής κρίσης, εξερευνώντας συγχρόνως τον τρόπο με τον οποίο η μετάδοση της μουσικής ανάμεσα σε διαφορετικές κουλτούρες μοιάζει με καλοήθη και ζωογόνο ιό που μεταλλάσσεται σε νέες συναρπαστικές μορφές και που μπορεί να αποτελέσει ισχυρό εργαλείο κατά της προκατάληψης.

Ακολουθούν κάποια μη περιπτωσιολογικά αποσπάσματα αυτού του καίριου και συγχρόνως διαχρονικού κειμένου:

• «Η μουσική είναι μια μηχανή μνήμης. Το βιώνω αυτό ως πεποίθηση πλέον μέσα στη συνθήκη αυτής της πανδημίας. Την ώρα που γράφω αυτά τα λόγια έχουν περάσει 54 μέρες από την τελευταία φορά που έπαιξα μουσική σε κοινό που βρισκόταν μαζί μου στον ίδιο χώρο και 53 μέρες από την τελευταία φορά που ήμουν μέλος του κοινού σε χώρο όπου παιζόταν ζωντανή μουσική. Νιώθω αυτή την πεποίθηση καθώς συσσωρεύονται τις τελευταίες εβδομάδες οι θάνατοι οικείων προσώπων: μουσικοί που είχα γνωρίσει, παλιοί συνεργάτες, ένας σκηνοθέτης ντοκιμαντέρ που κάποτε δουλέψαμε μαζί».

• «Κάποιοι από αυτούς τους θανάτους προήλθαν από τον κορωνοϊό, κάποιοι από άλλες αιτίες όπως εγκεφαλικό ή καρκίνος, η αίσθηση όμως της τελικής πτώσης μιας γενιάς ηλικιωμένων πλέον δημιουργών, σα να έπεσαν όλοι μαζί από στον γκρεμό, είναι έντονη. Παραμένουν βεβαίως ως μηχανισμοί ανάκλησης οι ταινίες και οι δίσκοι τους, τα έργα όμως ενός performer, ενός αυτοσχεδιαστή, αναδύονται στον αέρα, στις αίθουσες, στην κοινωνία και στα επίπεδα της μνήμης με τα οποία αναμετριόμαστε ως ζωντανά και σε εγρήγορση όντα, που ανακαλούν αυτό που συνέβη και χάθηκε, αυτό που συμβαίνει τώρα ως φευγαλέα στιγμή, αυτό που αυτοεκπληρώνεται διαρκώς σα να ζούμε οι ακροατές μόνιμα στο μέλλον. Στους νεκρούς αρνιέται η πρόσβαση σ' αυτήν την εμπειρία...».

• «Η μουσική μπορεί να ξεκινά σε συγκεκριμένο χώρο, σε συγκεκριμένο έδαφος, ακολούθως όμως υπερβαίνει με ταχύτητα τα εδαφικά σύνορα...»

• «Η μουσική μπορεί να κατανοηθεί μόνο ως ένας καλοήθης ιός που μεταδίδεται από μουσικό σε μουσικό, από το ένα πολιτισμικό περιβάλλον στο άλλο, δημιουργώντας έναν κινούμενο ιστό που απλώνεται σε όλες τις κατευθύνσεις ή έναν πίδακα που αναβλύζει διάφορες φόρμες, μοτίβα και αισθητικές ευαισθησίες που μουσκεύουν καθώς κυλάνε σαν το νερό, τις γύρω περιοχές και διαρκώς μεταμορφώνονται...».

• «Πιστεύεται ότι ο κορωνοϊός εξαπλώθηκε μέσω ζωονοσογόνου μετάδοσης, με άλλα λόγια μια ασθένεια που φυσιολογικά θα υπήρχε μόνο στα ζώα, ξαφνικά μολύνει τους ανθρώπους – πιθανόν ως παθογόνο που προήλθε από νυχτερίδες. Οι αντιδράσεις σ' αυτό το σενάριο υπήρξαν ανάμικτες. Από την μία, εκφράστηκαν οι βάσιμες περιβαλλοντικές ανησυχίες ότι η ανθρώπινη εισβολή στο έδαφος των άγριων ζώων κάνει πολύ ευκολότερη την σύσταση μιας πανδημίας. Από την άλλη, ενισχύθηκαν τα ρατσιστικά συμπεράσματα όσον αφορά άγνωστες και ανοίκειες σε 'μας΄, πολιτισμικές πρακτικές...»

• «Κατά πολλούς τρόπους, η πορεία του ιού αντικατοπτρίζει την εκπομπή και την μετάδοση της μουσικής - του συστήματος μνήμης που κυλά μέσα από τα σύνορα, λειτουργώντας ως ιός που διαρκώς μεταλλάσσεται σε συναρπαστικές νέες μορφές. Η διαφορά, φυσικά, είναι ότι το ένα είναι θάνατος και το άλλο είναι ζωή...».

Με στοιχεία από το κείμενο του David Toop με τίτλο "Music Is A Memory Machine" που δημοσιεύεται στο The Quietus.

Επιμέλεια: Δ. Πολιτάκης

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Φεστιβάλ Ελάτειας: Εκεί που η μουσική στήνει φωλιά κάτω απ’ τα πλατάνια εδώ και 12 χρόνια

Φεστιβαλ Ελάτειας / «Δεν ήταν φεστιβάλ, δεν υπήρχε σκηνή, ούτε πρόγραμμα»

Ξεκίνησε ως ένα πάρτι στο δάσος. Σήμερα, δώδεκα χρόνια μετά, το Μουσικό Φεστιβάλ Ελάτειας έχει γίνει σημείο αναφοράς για όσους πιστεύουν στη δύναμη της κοινότητας, της αυθεντικότητας και της μουσικής που ενώνει.
ΣΩΤΗΡΗΣ ΒΑΛΑΡΗΣ
Φιλιώ Πυργάκη (1939-2021) : «Το δημοτικό, παιδί μου, δεν είναι τραγούδι για να πλένεις τα πιάτα…»

Μουσική / Φιλιώ Πυργάκη: «Το δημοτικό, παιδί μου, δεν είναι τραγούδι για να πλένεις τα πιάτα…»

«Λέω κουράστηκα, αλλά μόλις ανέβω εκεί πάνω στο παλκοσένικο γίνομαι αλλιώτικος άνθρωπος». Η κορυφαία των Ελληνικών πανηγυριών, που πέθανε σαν σήμερα το 2021, είχε μιλήσει στη LIFO για μιαν Ελλάδα που υπνοβατεί στο DNA μας.
M. HULOT
Fotis Benardo: «Εξάγουμε πολιτισμό, αλλά στην Ελλάδα δεν μας το αναγνωρίζουν»

Μουσική / Fotis Benardo: «Κανένα ΑΙ δεν μπορεί να εκφράσει αυτά που νιώθω, ούτε αυτά που έχω περάσει»

Είναι ο ντράμερ των Nightfall. Έκανε τη μουσική όχημα για τα ταξιδέψει σε ολόκληρο τον κόσμο. Μοιράστηκε τη σκηνή με θρύλους της μουσικής όπως οι Black Sabbath, οι Iron Maiden οι Kiss και οι Motorhead. Πιστεύει πολύ στη νέα μουσική σκηνή της Ελλάδας και ότι ο άνθρωπος θέλει άνθρωπο και όχι ΑΙ. Είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
M. HULOT
Πόσο τελικά έχει ακυρωθεί ο Morrissey;

Μουσική / Morrissey: Η συναυλία ακυρώθηκε, το beef συνεχίζεται

Η πορεία ενός από τους πιο δημοφιλείς μουσικούς της εποχής μας έχει έχει στιγματιστεί από τις πολιτικές του τοποθετήσεις υπέρ ενός ακροδεξιού κόμματος, καθώς και από τις προκλητικές δηλώσεις του για ζητήματα όπως η μετανάστευση, η ισλαμοφοβία και η πολιτική ορθότητα. Το κοινό χωρίζεται στα δύο. Τι πιστεύει η κάθε πλευρά;
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Νταϊάνα Ρος, η βασίλισσα της μουσικής 

Μουσική / Νταϊάνα Ρος: «Θέλει χρόνο και δουλειά για να γίνεις Diva, δεν είναι τόσο απλό»

Μια από τις πιο μεγάλες τραγουδίστριες του πλανήτη, η ακαταπόνητη ερμηνεύτρια που με τη μαγνητική της παρουσία μαγεύει το κοινό, είναι ένα φαινόμενο πιο ασυνήθιστο από όσο νομίζετε. Έρχεται σε λίγες μέρες στην Αθήνα για μια μοναδική συναυλία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
105’ με τον Rack

Μουσική / Rack: «Έχω φάει σφαλιάρες γιατί τις ζήταγα, αλλά η ζωή μου πλέον έχει αλλάξει»

Γιος του Λεκτικού Επεξεργαστή και με καριέρα που εκτοξεύτηκε νωρίς, ο δημοφιλής ράπερ έχει αλλάξει ρότα. Στα 25 του, πιο ήρεμος από ποτέ, απολαμβάνει μια φήμη που έφτασε μέχρι το Χόλιγουντ.
M. HULOT
Στην Κόνιτσα, σε ένα τριήμερο γλέντι με ρουμανικό fusion, ποντιακά και ηπειρώτικα

Μουσική / Στην Κόνιτσα, σε ένα τριήμερο γλέντι με ρουμανικό fusion, ποντιακά και ηπειρώτικα

Το ακριτικό διαβαλκανικό φεστιβάλ του Christopher King και της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση ξεσήκωσε για άλλη μια χρονιά άτομα κάθε ηλικίας και καταγωγής με παραδοσιακή μουσική απρόσμενη και συναρπαστική.
M. HULOT
Η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη που έγινε λαϊκό ορατόριο από τον Μίκη Θεοδωράκη

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη που έγινε λαϊκό ορατόριο από τον Μίκη Θεοδωράκη

Η Ματούλα Κουστένη διερευνά τη σχέση του ποιητή με τον συνθέτη, την αφετηρία της δημιουργίας του μεγάλου έργου «Άξιον Εστί» και την πορεία του μέχρι την πρώτη ηχογράφηση.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ