Γιάννης Παπαδόπουλος: Ένας νέος πιανίστας της τζαζ στο πρώτο προσωπικό άλμπουμ του

Γιάννης Παπαδόπουλος: ένας νέος πιανίστας της τζαζ στο πρώτο προσωπικό άλμπουμ του Facebook Twitter
Φαίνεται πως τα πάντα είναι ελεγχόμενα στο άλμπουμ, άριστα οργανωμένα, και αυτό δεν είναι ούτε εύκολο, ούτε αυτονόητο, για έναν νέο μουσικό. Φωτ.: Πάνος Ηλιόπουλος
0



ΔΕΝ ΞΕΡΟΥΜΕ ΠΟΣΟ έχει γίνει κατανοητό, και σε μια μερίδα του χώρου, μα και ευρύτερα, πως το επίπεδο των Ελλήνων μουσικών, που σκάνε από παντού και που ασχολούνται με την τζαζ, είναι πολύ ανεβασμένο τα τελευταία χρόνια. Κι έτσι, με μιαν αίσθηση πλημμυρίδας, όλοι αυτοί οι άνθρωποι, παρά τις δυσκολίες που επέφεραν οι συνέπειες της COVID-19, είναι έτοιμοι να σκεπάσουν ξανά τα πάντα – τα stages, τα κλαμπ, τον Τύπο, τα social media, την δισκογραφία. 

Στα χρόνια του ’60 και για πολύ καιρό έκτοτε (χονδρικώς έως τα τέλη του ’80), για να ασχολιόταν κάποιος με την τζαζ θα έπρεπε να ήταν... μιας κάποιας ηλικίας. Συχνά δε (για να μην πούμε «πάντα» και φανούμε υπερβολικοί) θα έπρεπε να είχε θητεύσει, στα νιάτα του, στο ροκ (στα πάσης φύσεως συγκροτήματα). Ασχολούμενος με το ροκ από τα 16 του ή τα 18 του, κάποια στιγμή στα 20βάλε ή τα 30βάλε του ανακάλυπτε την τζαζ και προχωρούσε στη μουσική ζωή του. 

Το ίδιο περίπου συνέβαινε και με την πλειονότητα των (παλαιοτέρων) ακροατών. Πολλοί από ’μας μάθαμε, γνωρίσαμε και αγαπήσαμε την τζαζ μέσα από το ροκ (μέσα από συγκροτήματα σαν τους Soft Machine π.χ.) ή μέσα από την... ροκοποιημένη τζαζ, την ηλεκτρική περίοδο του Miles Davis για παράδειγμα. 

Να σημειώσουμε πως όλες οι συνθέσεις τού “Mirrorself” έχουν την ίδια πάνω-κάτω διάρκεια. Είναι περίπου επτάλεπτες. Δεν ξέρουμε αν αυτό είναι τυχαίο ή αν ο Παπαδόπουλος προσβλέπει στη συγκεκριμένη διάρκεια, για κάποιους λόγους (ανάπτυξης θεμάτων, σολιστικών καταδείξεων κ.λπ.).

Τα πράγματα άλλαξαν πολύ τις τελευταίες δεκαετίες. Σταδιακά αλλάζουν, δηλαδή, από το 1992 και μετά, με την ίδρυση του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου, στην Κέρκυρα. 

Η συγκεκριμένη πανεπιστημιακή σχολή κατά πρώτο λόγο, τα ιδιωτικά ωδεία περαιτέρω, αλλά και τα ευρωπαϊκά σχολεία (κυρίως τα ολλανδικά), όπως και τα αμερικάνικα (που δεν είναι πάντως το ίδιο προσβάσιμα) έχουν επιφέρει μία κολοσσιαία αλλαγή στον τρόπο τού εγχωρίου τζαζ φέρεσθαι και γίγνεσθαι. 

Γιάννης Παπαδόπουλος: ένας νέος πιανίστας της τζαζ στο πρώτο προσωπικό άλμπουμ του Facebook Twitter
Οι μουσικές του Γιάννη Παπαδόπουλου δημιουργούν εικόνες. Φωτ.: Πάνος Ηλιόπουλος

Κάτι που έχει αποτυπωθεί επαρκέστατα τις τρεις τελευταίες δεκαετίες και στις παραγόμενες δουλειές, στα ποικίλα πρότζεκτ, μα και στη δισκογραφία. 

Ο Γιάννης Παπαδόπουλος, ένας σύγχρονος τζαζ πιανίστας, είναι «παιδί» αυτής της κατάστασης, καθώς το συγκρότημα στο οποίο συμμετείχε, οι Next Step Quintet ή Quartet, είχαν σχηματιστεί από τέσσερις φοιτητές του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου. 

Με τους φίλους του, λοιπόν, Θοδωρή Κότσυφα κιθάρα, Ντίνο Mάνο κοντραμπάσο και Βασίλη Ποδαρά ντραμς, ο Γιάννης Παπαδόπουλος θα κυκλοφορήσει τρία άλμπουμ (ως Next Step Quintet ή Quartet – ανάλογα με το αν υπήρχε καλεσμένος μουσικός ή όχι), με τίτλους “Next Step Quintet” (2013), “2” (2015) και “At the Zoo” (2020), όλα στην Puzzlemusik, πριν έρθει η ώρα για την πρώτη προσωπική δουλειά του, το άλμπουμ “Mirrorself” (2021), που κυκλοφόρησε και αυτό από την Puzzlemusik πριν από λίγες μέρες (21 Μαΐου). 

mirrorselfΣτο CD αυτό, που θα τυπωθεί και σε βινύλιο το φθινόπωρο, ο Γιάννης Παπαδόπουλος, συνοδεύεται από τους συνοδοιπόρους του στους Next Step, τον μπασίστα Ντίνο Μάνο και τον ντράμερ Βασίλη Ποδαρά (ή Billy Pod, όπως είναι επίσης γνωστός), συν ένα κουαρτέτο εγχόρδων, το οποίον αποτελούν οι Μπάμπης Καρασαββίδης βιολί, Γιώργος Κώτσικας βιολί, Μιχάλης Καταχανάς βιόλα και Γιώργος Ταμιωλάκης τσέλο. 

Η συνύπαρξη τζαζ σχήματος με κουαρτέτο εγχόρδων δεν είναι κάτι πρωτόφαντο, φυσικά, για την τζαζ δισκογραφία, καθώς, και από πολύ νωρίς, ο πειραματισμός αυτός αποτυπώθηκε επαρκώς. Πάμπολλοι μουσικοί και σχήματα, όπως οι Modern Jazz Quartet, Billy Strayhorn, Yusef Lateef, McCoy Tyner, Andrew Hill, Anthony Braxton, John Zorn, Wadada Leo Smith κ.ά. έχουν επιχειρήσει τέτοιες εγγραφές, που άλλοτε γειτνιάζουν περισσότερο με τις σύγχρονες φόρμες και τον αυτοσχεδιασμό, είναι «προχωρημένες» δηλαδή, και άλλοτε με την «κλασική» και τον ρομαντισμό. 

Στην περίπτωση τού Γιάννη Παπαδόπουλου θα λέγαμε πως ισχύει περισσότερο το δεύτερο, χωρίς τούτο να σημαίνει πως απουσιάζουν και τα πιο μοντέρνα στοιχεία – με το κουαρτέτο εγχόρδων, σε κάθε περίπτωση, να εντάσσεται αρμονικά στις ενορχηστρώσεις, δημιουργώντας μιαν επιπλέον διάσταση στις συνθέσεις. 

Γιάννης Παπαδόπουλος: ένας νέος πιανίστας της τζαζ στο πρώτο προσωπικό άλμπουμ του Facebook Twitter
Φωτ.: Πάνος Ηλιόπουλος

Επίσης να σημειώσουμε πως τα δύο σχήματα, βασικά, παίζουν μαζί – γιατί ακόμη και όταν υπάρχει εναλλαγή, τούτη δεν συμβαίνει με όρους τού στυλ «τώρα εγώ»-«μετά εσύ», αλλά με όρους διαρκούς επικοινωνίας. Μπορεί στο “Mirrorself” το πιάνο-τρίο να χαράζει τη «γραμμή», όμως ο ρόλος τού κουαρτέτου εγχόρδων δεν είναι υποβοηθητικός, είναι εξ ίσου πρωταγωνιστικός. 

Το πρώτο κομμάτι τού CD είναι το “Mirrorself”, που είχε ακουστεί και στο περσινό άλμπουμ των Next Step Quartet, το “At the Zoo”, αλλά εδώ είναι τελείως αλλαγμένο και βεβαίως προς το καλύτερο. Πρόκειται για εκείνο το είδος τής jazz-romance, που μπορεί να φέρνει στη μνήμη, ανά φάσεις, τον Keith Jarrett, έχοντας όμως περισσότερα μεσογειακά-να-τα-πούμε, λυρικά χαρακτηριστικά. Αναλυτικός όσο πρέπει, στα μέρη του και στις μελωδικές αναπτύξεις ο Παπαδόπουλος, με το μπάσο-ντραμς να συνοδεύει απέριττα, αλλά δυναμικά (οι Σουηδοί Esbjörn Svensson Trio θα είναι πάντα μιαν άλλη αναφορά) και με το κουαρτέτο να υπογραμμίζει αυτήν ακριβώς την ένταση, σε συγκεκριμένα patterns. 

Το επόμενο “Nebbia” προέρχεται και αυτό από το “At the Zoo”, εμφανίζοντας μουσικής «δωματίου» χαρακτηριστικά στην εισαγωγή, με την μελωδία να αποτυπώνεται στιβαρά από τα έγχορδα – μελωδία όμορφη, θεσπέσια, που κυκλώνει τη σύνθεση από κάθε μεριά της, με την πιανιστική συνοδεία, μετά τη μέση, να ακούγεται απολαυστική. 

Το τρίτο track στη σειρά τιτλοφορείται “Neverending” και είναι καινούριο. Και εδώ η μελωδία, που είναι ιμπρεσιονιστική, σε κερδίζει από την εισαγωγή σχεδόν, διαθέτοντας σινεματίκ διάσταση. Γενικώς, είναι οι μουσικές του Γιάννη Παπαδόπουλου τέτοιου τύπου. Δημιουργούν εικόνες, εννοούμε. 

Και το “Architect” είναι παλαιότερο track, καθώς προέρχεται από το άλμπουμ “2” του 2015. Το κύριο χαρακτηριστικό του είναι οι αυξομειώσεις στην έντασή του, καθώς σκληρά και δυναμικά μέρη ακολουθούν ή ακολουθούνται από ήρεμα και ήπια. Υπάρχει μια παιγνιώδης διάθεση, με ταχύτατα πιανίσματα, όπως και στιγμές περισσότερο «ελεύθερες» και αυτοσχεδιαστικές, που πηγαίνουν το κομμάτι κάπου αλλού. Από τις πιο προχωρημένες και πιο ενδιαφέρουσες στιγμές τού “Mirrorself”. 

Neverending

Από το ίδιο άλμπουμ των Next Step, το “2”, προέρχεται και το “Icon”, που είναι μπαλάντα βασικά, αλλά μ’ ένα πολύ ιδιαίτερο χρώμα. Υπάρχει μιαν αίσθηση επαναληπτικότητας στην αρχή, στην κάπως εκτεταμένη «εισαγωγή», πριν η σύνθεση ξεκινήσει να αναπτύσσεται, οριοθετώντας ένα «μαγικό» περιβάλλον. Πλήρης σύμπλευση τού πιανιστικού τρίο με το κουαρτέτο εγχόρδων, σε αργό τέμπο, με breaks από το κοντραμπάσο και μ’ ένα κλείσιμο κάπως δραματικό, σαν τίτλοι τέλους από φιλμ νουάρ τής κλασικής εποχής. 

Το προτελευταίο track τού “Mirrorself” είναι το “Regression”, που αποτελεί διασκευή σύνθεσης από το πρώτο CD των Next Step, του “Next Step Quintet” (2013). Καθαρά κινηματογραφικό track, θα μπορούσε ενορχηστρωτικά να είναι επηρεασμένο από Alexandre Desplat για παράδειγμα, έχοντας αυτήν την νωχελική αύρα στη διαδρομή του, που σε φορτώνει ψυχικά, αφήνοντάς σε μετέωρο στο τέλος. 

Το άλμπουμ θα ολοκληρωθεί με το “Tempest”, που είναι νέα σύνθεση, γρήγορη, ορμητική, με το τρίο να «πετάει» (και τα δύο μέλη του rhythm section, o μπασίστας Ντίνος Μάνος και ο ντράμερ Βασίλης Ποδαράς, με εξαιρετικά soli και breaks εδώ), με τα δύο σχήματα, το πιάνο-τρίο και το κουαρτέτο εγχόρδων, να συνεργάζονται αρμονικά, για την επίτευξη ενός εντυπωσιακού, τελικού αποτελέσματος – όπως αξίζει, δηλαδή, σ’ ένα άλμπουμ τόσο υψηλής αισθητικής, που παντρεύει μοναδικά τζαζ, με «δωματίου» μουσική, εμφανίζοντας ρομαντικές (λυρικές-δραματικές) και κινηματογραφικές επιρροές. 

Να σημειώσουμε, τέλος, πως όλες οι συνθέσεις τού “Mirrorself” έχουν την ίδια πάνω-κάτω διάρκεια. Είναι περίπου επτάλεπτες. Δεν ξέρουμε αν αυτό είναι τυχαίο ή αν ο Παπαδόπουλος προσβλέπει στη συγκεκριμένη διάρκεια, για κάποιους λόγους (ανάπτυξης θεμάτων, σολιστικών καταδείξεων κ.λπ.). Φαίνεται πως τα πάντα είναι ελεγχόμενα στο άλμπουμ, άριστα οργανωμένα, και αυτό δεν είναι ούτε εύκολο, ούτε αυτονόητο, για έναν νέο μουσικό. Αξίζει να προσμετρηθεί στη γενικότερη ποιότητα τού “Mirrorself” και αυτό το στοιχείο. 

Mirrorself

Γιάννης Παπαδόπουλος - Fourth Stream Music

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2021

Πειραιώς 260 (Κήπος)

16/07 έως 17/07/2021 στις 23:00

Επαφή: www.puzzlemusik.com

Μουσική
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Ηρώδειο

Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου 2021 / Οι βραδιές του Ηρωδείου θα γεμίσουν με μουσική το φετινό καλοκαίρι

Συναυλίες απ’ όλο το φάσμα της σύγχρονης ξένης και της ελληνικής μουσικής, αλλά και μεγάλες ορχήστρες του κόσμου και όπερες θα απολαύσει φέτος το αθηναϊκό κοινό στο Ηρώδειο.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
JAN GARBAREK GROUP featuring TRILOK GURTU Σάββατο 3 Ιουλίου 2021 Ωδείο Ηρώδου Αττικού

Οδηγός Μουσικής / Ο master της jazz Jan Garbarek στις 3 Ιουλίου 2021 στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού

Στη συναυλία του στο Ηρώδειο ο Jan Garbarek θα συνοδεύεται από τους μακροχρόνιους μουσικούς του συντρόφους, τον Rainer Brüninghaus στο πιάνο, τον μπασίστα από τη Βραζιλία Yuri Daniel και τον εντυπωσιακό μάγο των κρουστών από την Ινδία.
THE LIFO TEAM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Το Μονόγραμμα του Έρωτα και της Μουσικής

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Το Μονόγραμμα του Έρωτα και της Μουσικής

Η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών τιμά τη μνήμη του Οδυσσέα Ελύτη με αφορμή τα τριάντα χρόνια από τον θάνατό του, παρουσιάζοντας το «Μονόγραμμα» του Γιώργου Κουρουπού, που βασίζεται στο ομότιτλο έργο του μεγάλου Έλληνα ποιητή, στις 24 Οκτωβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Lou: Πόσες ανοιχτά λεσβίες ξέρεις αυτήν τη στιγμή στην ελληνική μουσική σκηνή;

Μουσική / Lou: Πόσες ανοιχτά λεσβίες ξέρεις αυτήν τη στιγμή στην ελληνική μουσική σκηνή;

Αυτό που κάνει η Lou στην ελληνική μουσική σκηνή είναι μοναδικό και θαρραλέο: queer μουσική για κάγκουρες με εφόδιο τις μουσικές της γνώσεις και επίγνωση αυτού που εκπροσωπεί, κάνοντας το τραπ όχημα για να περάσει τα μηνύματά της.
M. HULOT
Σοπέν

Πέθανε Σαν Σήμερα / «Κύριοι, ιδού μια μεγαλοφυΐα!»: Πώς ο Σοπέν άνοιξε νέα εποχή στη μουσική για πιάνο

Σαν σήμερα, στις 17 Οκτωβρίου 1849, πεθαίνει από φυματίωση στο Παρίσι ο Πολωνός Φρεντερίκ Φρανσουά Σοπέν, ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του Ρομαντισμού και κορυφαίος πιανίστας.
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Νανά Μούσχουρη: «Τραγουδώ σαν να είμαι αρχάρια»

Οι Αθηναίοι / Νανά Μούσχουρη: «Τραγουδώ σαν να είμαι αρχάρια»

Θυμάται ακόμα τα καμιόνια με τους νεκρούς στην κατοχή. Της λείπει η καλοσύνη που είχαν οι παλιοί Αθηναίοι. Ο Μάνος Χατζιδάκις της άλλαξε τη ζωή, ενώ θυμάται ακόμα την παρέα του Φλόκα. Ο Μπομπ Ντίλαν είχε δηλώσει στο «Rolling Stone» ότι αυτή και η Ουμ Καλσούμ είναι οι αγαπημένες του τραγουδίστριες. Η Νανά Μούσχουρη αφηγείται τη ζωή της στη LiFO
ΦΩΤΗΣ ΒΑΛΛΑΤΟΣ
Αν γράψεις κακή κριτική για την Τέιλορ Σουίφτ, θα λάβεις απειλές για τη ζωή σου: Mέσα στον ψηφιακό πόλεμο που αντιμετωπίζουν οι μουσικοκριτικοί

Μουσική / Έγραψες αρνητική κριτική για την Τέιλορ Σουίφτ; Την έβαψες

Πέντε μουσικοί συντάκτες εξηγούν πώς ασκούν την κριτική τους σε μια εποχή όπου η γνώμη για μια σούπερ σταρ μπορεί να προκαλέσει διαδικτυακό εκφοβισμό, παρενόχληση ή ακόμα και αποκάλυψη προσωπικών στοιχείων.
THE LIFO TEAM
Ήταν η διασημότερη τραγουδίστρια της Γαλλίας. Όταν πέθανε, ο Αρχιεπίσκοπος αρνήθηκε να την κηδέψει

Σαν Σήμερα / Ήταν η διασημότερη τραγουδίστρια της Γαλλίας. Όταν πέθανε, ο Αρχιεπίσκοπος αρνήθηκε να την κηδέψει

Edith Piaf: «Το σπουργιτάκι» που ξεκίνησε από τους δρόμους του Παρισιού και δοξάστηκε όσο λίγοι. Αυτή είναι η ζωή της, το τέλος που της επιφύλασσε η Καθολική εκκλησία και ένα απόσπασμα από μία συνέντευξή της.
ΑΝΔΡΟΝΙΚΗ ΚΟΛΟΒΟΥ