Rijksmuseum: Τρεις γυναίκες ζωγράφοι για πρώτη φορά στην «Αίθουσα των Τιμών»

Rijksmuseum: Τρεις γυναίκες ζωγράφοι για πρώτη φορά στην «Αίθουσα των Τιμών» Facebook Twitter
Gallery of Honour | Courtesy of the Rijksmuseum
0

Για πρώτη φορά σε 200 χρόνια το ολλανδικό μουσείο Rijksmuseum ανοίγει την κεντρική του αίθουσα σε γυναίκες ζωγράφους. Πρόκειται για τρεις γυναίκες που με το έργο τους έβαλαν τη σφραγίδα τους στον χρυσό αιώνα της ολλανδικής ζωγραφικής.

Χεσίνα τερ Μπορχ, Ράχελ Ρόις, Γιούντιτ Λέιστερ και τα έργα τους θα είναι στην κεντρική θέση στο μουσείο που ο κόσμος συρρέει εδώ και δυο αιώνες για να δει τη «Νυχτερινή περίπολο» του Ρέμπραντ και τη «Γαλατού» του Βερμέερ, ανάμεσα σε άλλα αριστουργήματα της συλλογής του.

Από το άνοιγμα του μουσείου μέχρι σήμερα κανένα έργο γυναίκας δεν έχει κρεμαστεί σε αυτή την κεντρική αίθουσα. Συμβολικά, το μουσείο ανάρτησε τους πίνακες την Ημέρα της Γυναίκας, αν και κλειστό, και φυσικά ανέβασε την είδηση στο Twitter. Οι θεατές μπορούν να δουν τα έργα στον ιστότοπο του μουσείου ή να εξερευνήσουν βίντεο-συνεντεύξεις με επιμελητές σχετικά με τις γυναίκες ζωγράφους στις συλλογές.

Rijksmuseum: Τρεις γυναίκες ζωγράφοι για πρώτη φορά στην «Αίθουσα των Τιμών» Facebook Twitter
Gallery of Honour | Courtesy of the Rijksmuseum

Και οι τρεις πίνακες –«Η Σερενάτα» (1629) της Γιούντιτ Λέιστερ, το «Μεταθανάτιο πορτρέτο του Moses ter Borch» (1667–1669) της Χεσίνα τερ Μπορχ και η «Νεκρή φύση με λουλούδια σε γυάλινο βάζο» (1690–1720) της Ράχελ Ρόις– ζωγραφίστηκαν γύρω στον 17ο αιώνα. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, που μερικές φορές αναφέρεται ως η Ολλανδική Χρυσή Εποχή, η άνευ προηγουμένου οικονομική ανάπτυξη συνέβαλε σε μια περίοδο ευημερίας και πολιτιστικής παραγωγής για την ελίτ των Κάτω Χωρών.

Σύμφωνα με το μουσείο, τα έργα θα παραμείνουν μόνιμα στην αίθουσα, σε μια προσπάθεια να «επισημανθεί η μη έκθεση των γυναικών στην ολλανδική πολιτιστική ιστορία» ενώ θα σημανθεί και η έναρξη ενός ερευνητικού προγράμματος αφιερωμένου στον ρόλο των γυναικών καλλιτέχνιδων, συλλεκτριών, δωρητών και επιμελητριών, καθώς και στην ανακάλυψη των ιστοριών των συχνά ανώνυμων γυναικών που απεικονίζονται στην τέχνη.

Η Γιουντίτ Λέιστερ (1609-1666) ήταν η πιο εξέχουσα γυναίκα ζωγράφος της εποχής που εκτιμήθηκε από τους συγχρόνους της, αλλά παρέμεινε μη αναγνωρισμένη από τους ιστορικούς της τέχνης μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα. Υπέγραφε τα έργα της με μονόγραμμα που έφερε τα αρχικά JL και προσκολλημένο σε αυτά ένα άστρο. Αυτό αποτελούσε λογοπαίγνιο, καθώς «Lei star» σημαίνει «ηγετικό άστρο» στα ολλανδικά, και έτσι αποκαλούσαν τον Πολικό Αστέρα οι Ολλανδοί ναυτικοί της εποχής. «Leistar» ήταν, επίσης, το εμπορικό όνομα της ζυθοποιίας του πατέρα της στο Χάαρλεμ.

Rijksmuseum: Τρεις γυναίκες ζωγράφοι για πρώτη φορά στην «Αίθουσα των Τιμών» Facebook Twitter
Η Σερενάτα, 1629 | Gallery of Honour | Courtesy of the Rijksmuseum

Είχε το δικό της εργαστήριο, τους δικούς της μαθητές και το δικό της στυλ, ωστόσο η παραγωγή της μειώθηκε αφότου παντρεύτηκε τον συνάδελφό της  Γιαν Μίνσε Μόλενερ και ξεκίνησε τη δημιουργία οικογένειας. Η Λέιστερ υπήρξε πρωτοπόρος στις "οικιακές" απεικονίσεις: Δημιούργησε ήσυχες σκηνές με γυναίκες στο σπίτι, συχνά με ένα κερί ή μια λάμπα, συχνά όπως θα τις έβλεπε μια γυναίκα.

Η Ράχελ Ρόις (1664-1750), αναγνωρίστηκε και αυτή ευρέως ως καταξιωμένη ζωγράφος κατά τη διάρκεια της ζωής της. Ήταν μέλος της Συντεχνίας του αγίου Λουκά και πρώτη γυναίκα μέλος στη συντεχνία της Χάγης.  Παντρεύτηκε, γέννησε δέκα παιδιά, ζωγράφιζε όλη της τη ζωή. Δημιούργησε περί τους 250 πίνακες κατά τη διάρκεια της πολύχρονης σταδιοδρομίας της, με αποτέλεσμα Ολλανδοί συγγραφείς να την αποκαλούν «το θαύμα της Ολλανδίας» και «ηρωίδα της λεπτής τέχνης».

Rijksmuseum: Τρεις γυναίκες ζωγράφοι για πρώτη φορά στην «Αίθουσα των Τιμών» Facebook Twitter
Τριαντάφυλλα, περιπλοκοειδή, παπαρούνες και άλλα άνθη σε λάρνακα σε πέτρινη εσοχή | Gallery of Honour | Courtesy of the Rijksmuseum

Η παραγωγή της ήταν μεγάλη και σε διεθνές επίπεδο και ολοκλήρωσε τον τελευταίο της πίνακα το 1747, σε ηλικία 83 ετών. Ολοκλήρωνε σχεδόν πέντε πίνακες τον χρόνο, κάτι που είναι άθλος σε απεικονίσεις με τόσο επίπονη λεπτομέρεια. Η Ρόις ήταν η κόρη ενός βοτανολόγου, κάτι που εξηγεί το πάθος της για τον φυσικό κόσμο και τις συνθέσεις της με τριαντάφυλλα, γαρίφαλα, τουλίπες, υάκινθους και παπαρούνες, πλαισιωμένα από ένα δραματικό σκοτεινό φόντο.

Η Χεσίνα τερ Μπορχ ήταν η μόνη από τις τρεις ζωγράφους που δεν ήταν επαγγελματίας. Το έργο της αποτελείται κυρίως από υδατογραφίες σε άλμπουμ. Ήταν μέλος της οικογένειας των καλλιτεχνών τερ Μπορχ. Τα περισσότερα έργα της συνίστανται στην υλοποίηση των παρατηρήσεών της πάνω στην οικογενειακή ζωή, τα τρέχοντα γεγονότα και τα άτομα που ακολουθούσαν τη μόδα. Εκτός από τις εικαστικές τέχνες, η Χεσίνα αγαπούσε και ασχολήθηκε με την ποίηση. Έχουν διασωθεί τρία άλμπουμ με υδατογραφίες της, καθώς και 59 σκόρπια φύλλα με σχέδια.

Rijksmuseum: Τρεις γυναίκες ζωγράφοι για πρώτη φορά στην «Αίθουσα των Τιμών» Facebook Twitter
Μεταθανάτιο πορτρέτο του μικρότερου αδελφού της, Μόσες, το οποίο δημιούργησε η Χεσίνα βοηθούμενη από τον ετεροθαλή αδελφό της Χέραρντ περί το 1667-1669 | Gallery of Honour | Courtesy of the Rijksmuseum

Το έργο της δεν είχε γίνει ευρέως γνωστό όσο ζούσε. Το πρώτο της άλμπουμ το ξεκίνησε σε ηλικία μεταξύ 14 και 15 ετών και το τιτλοφόρησε «Materi-boeck». Το δεύτερό της άλμπουμ το δημιούργησε κατά την περίοδο 1652-1660. Αυτό απαρτιζόταν από 116 φύλλα και περιλάμβανε τραγούδια, ποιήματα και εικονογραφήσεις. Δημιούργησε εκατοντάδες λεπτά ζωγραφισμένα, σαγηνευτικά σχέδια και πίνακες ζωγραφικής κατά τη διάρκεια της ζωής της.

Η προσπάθεια που έχει ξεκινήσει το Rijksmuseum να εξερευνήσει τις συλλογές του είναι μεγάλη. Άλλο τόσο προσπαθεί να μελετήσει τα κενά στις συλλογές του. Την άνοιξη και όταν μπορέσει το μουσείο να ανοίξει θα παρουσιάσει μια μεγάλη έκθεση για να διερευνήσει τις ολλανδικές συνδέσεις με την αποικιοκρατία και την υποδούλωση ανθρώπων στη Βραζιλία, το Σουρινάμ, την Καραϊβική, τη Νότια Αφρική και την Ασία.

Rijksmuseum: Τρεις γυναίκες ζωγράφοι για πρώτη φορά στην «Αίθουσα των Τιμών» Facebook Twitter
Gallery of Honour | Courtesy of the Rijksmuseum
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

Εικαστικά / Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

H έκθεση στο Μουσείο Ορσέ συγκεντρώνει 90 έργα του Αμερικανού στυλίστα ζωγράφου, εστιάζοντας στην πιο καθοριστική περίοδο του έργου του. Aνάμεσά τους και η περίφημη «Madame X», το πιο διάσημο έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
"Η κούνια" του Φραγκονάρ: Στο φως τα ζουμερά μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Εικαστικά / «Η Κούνια» του Φραγκονάρ: Τα μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Η περίφημη «Κούνια» με τη σκηνοθεσία της συνεύρεσης των σωμάτων και των ψυχών με τρόπο ακόλαστο, πονηρό ή ανοιχτό σε μια νέα ηθική, έργο – σταρ της περίφημης συλλογής Wallace στο Λονδίνο, αποκαταστάθηκε φέρνοντας στο φως άτακτες λεπτομέρειες που ενισχύουν την αυθάδεια του έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ειρήνη Παναγοπούλου

Εικαστικά / Ειρήνη Παναγοπούλου: Η μεγάλη Ελληνίδα συλλέκτρια Τέχνης μιλά στη LIFO

Η γνωστή συλλέκτρια μιλά στη LiFO για το ταξίδι της στην τέχνη μέσα από τη συγκρότηση της μεγάλης και σπάνιας συλλογής της, μέρος της οποίας θα δούμε με αφορμή την έκθεση «Fernweh ή νοσταλγία για άγνωστους τόπους».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Εικαστικά / Μυρτώ Ξανθοπούλου: «Έχω ψίχουλα, έχω τα περισσεύματα; Με αυτά θα δουλέψω»

Η γεννημένη στο Ελσίνκι καλλιτέχνιδα που κέρδισε το βραβείο Young Artist της φετινής Art Athina μιλάει για το έργο της που βασίζεται στην αίσθηση του κατεπείγοντος, στη χειρωνακτική εργασία και στη σχέση της με τη γλώσσα. 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένα «χρονικό της αναισθησίας» με έργα υψηλής δόνησης 

Εικαστικά / Κωνσταντίνος Λαδιανός: «Πού πήγε όλη αυτή η επιδεξιότητα των χεριών που είχαν οι παλιότεροι»

Η παράδοση, η αγιολογική γραμματεία και η λαϊκή μυθολογία συνυπάρχουν στον κόσμο του ταλαντούχου καλλιτέχνη, εμπλέκοντας το προσωπικό βίωμα με καθηλωτικές αλληγορίες.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Εικαστικά / Ένας μνημειώδης φτερωτός ταύρος στο Μουσείο Ακρόπολης

Με το έργο του στον εξωτερικό χώρο του μουσείου ο Michael Rakowitz συνομιλεί με τα έργα της κλασικής αρχαιότητας και υπενθυμίζει τα μάταια ταξίδια ανθρώπων και πολιτιστικών αγαθών που «ξεσπιτώνονται».
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Εικαστικά / Η Συλλογή Λέοναρντ Λόντερ θα δώσει το φιλί της ζωής στην αγορά της τέχνης;

Με πυρήνα της συλλογής του Λόντερ ένα από τα διασημότερα έργα του Κλιμτ, που εκτιμάται ότι η πώλησή του θα ξεπεράσει τα 150 εκατομμύρια δολάρια, η βραδιά της δημοπρασίας στον οίκο Sotheby’s φιλοδοξεί να προσελκύσει ξανά τους μεγάλους συλλέκτες. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Τζένη Μαρκέτου

Οι Αθηναίοι / Τζένη Μαρκέτου: «Οι καλλιτέχνες δεν έχουμε ανακαλύψει τον τροχό»

Στην Αμερική έμαθε πως η τέχνη είναι κοινωνική υπόθεση, πως ο κόσμος δεν εξαντλείται στις γκαλερί. Η πρώτη της παρέμβαση σε δημόσιο χώρο, που προκάλεσε αντιδράσεις, της δίδαξε ότι ένα έργο οφείλει να μοιάζει σαν να υπήρχε πάντα εκεί. Με τη νέα της εγκατάσταση στο Μέγαρο Μουσικής μάς υπενθυμίζει ότι δεν είμαστε οι πρωταγωνιστές της φύσης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο Σεπτέμβρης της Art Athina 2025

Εικαστικά / Art Athina 2025: Το τώρα και το μετά της σύγχρονης τέχνης

Ζωγραφική, γλυπτική, φωτογραφία, ψηφιακή τέχνη: Το ανάγλυφο του παγκόσμιου εικαστικού χάρτη έτσι όπως διαμορφώνεται μέσα από την ελληνική και ξένη παραγωγή, και αναδεικνύεται στην ετήσια φουάρ που πραγματοποιείται ξανά στο Ζάππειο.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Εικαστικά / Ο Ανδρέας Αγγελιδάκης μετατρέπει το σπήλαιο του Πλάτωνα σε escape room

Με τo «Δωμάτιο Απόδρασης», μια εγκατάσταση ερευνητική και παιγνιώδη, βασισμένη στην ιδέα της φιλοσοφίας και την παραίσθηση του ψηφιακού κόσμου, θα μας εκπροσωπήσει στην 61η Μπιενάλε Βενετίας ο καταξιωμένος εικαστικός και αρχιτέκτονας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ