Πάολο Βεντετσιάνο: Ένα πολύτιμο χρυσό τρίπτυχο του 14ου αιώνα επανενώνεται

Ένα πολύτιμο χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο του 14ου αιώνα, επανενώνεται μετά από αιώνες Facebook Twitter
0

Στα μέσα του 14ου αιώνα, λίγο πριν από την επιδημία της μαύρης πανώλης ή του μαύρου θανάτου που έπληξε την Ευρώπη, την Ασία και τη βόρεια Αφρική, που μέτρησαν 100 έως 200 εκατομμύρια νεκρούς και ήταν από τις πλέον καταστροφικές στην παγκόσμια ιστορία, ο Πάολο Βενετσιάνο, που λογίζεται ως ο πρώτος μεγάλος ζωγράφος της Βενετίας και ιδρυτής της βενετσιάνικης σχολής, εκτέλεσε πολλές παραγγελίες και δημιούργησε μια σειρά από έργα τέχνης, διακοσμημένα με χρυσό, με μνημειακά τρίπτυχα-βωμούς και μικρούς λατρευτικούς πίνακες, που του ανατέθηκαν από πλούσιους προστάτες που ήθελαν να προσευχηθούν και να σωθούν από τα γήινα δεινά.

Μέσα στα χρόνια κομμάτια αυτών των λατρευτικών εικόνων διασκορπίστηκαν σε πολλές συλλογές και ειδικά ένα τρίπτυχο που επανενώθηκε μετά από δεκαετίες και δείχνει την τεχνοτροπία αλλά και το προσωπικό ύφος του Βενετσιάνο, αποτελεί το επίκεντρο της έκθεσης στο μουσείο Γκετί του Λος Άντζελες, «Τέχνη και αφοσίωση στη Βενετία του 14ου αιώνα», που θα διαρκέσει μέχρι τις 3 Οκτωβρίου.

Η έκθεση προβάλλει αριστουργήματα ρίχνοντας φως σε έναν ζωγράφο αρκετά παραγνωρισμένο εκτός Ιταλίας και αποδεικνύει πόσο η χρήση χρώματος στα έργα του επηρέασε τους μετέπειτα Ενετούς δασκάλους.

Ο Πάολο Βενετσιάνο ζωγράφιζε με επιρροή από τις βυζαντινές εικόνες και τον ρυθμό που συνδέθηκε με τις εξελίξεις της ζωγραφικής τέχνης στην ιταλική χερσόνησο, αλλά και τη μεταμόρφωση της πόλης του, της Βενετίας, σε κοσμοπολίτικο πολιτιστικό τοπίο.

Μέσα στο περιβάλλον μιας εντελώς διαφορετικής οπτικής κουλτούρας του Λος Άντζελες, η έκθεση αυτή μοιάζει με εξαίρεση.

Τα κομμάτια του επανενωμένου τρίπτυχου ήταν στο μουσείο Γκετί, στην Εθνική Πινακοθήκης Τέχνης (NGA) στην Ουάσιγκτον και στο Μουσείο Τέχνης Worcester στη Μασαχουσέτη. Για την επανασυρμολόγηση του έργου, κάτι που έγινε για πρώτη φορά και προϋπέθετε μια απαιτητική εργασία, χρησιμοποιήθηκε ειδικά κατασκευασμένος μεταλλικός οπλισμός, ενώ ένα άλλο άθικτο τρίπτυχο με δάνειο από την Galleria Nazionale di Parma στην Ιταλία περιγράφει σκηνές από τη ζωή του Ιησού και άλλων βιβλικών μορφών.

χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Ο Ευαγγελισμός (λεπτομέρεια), περ. 1340-45, Paolo Veneziano. The J. Paul Getty Museum

Τα χρώματα του Βενετσιάνο, χρυσό, κοραλί και βενετσιάνικο μπλε, επηρέασαν πολλούς μεταγενέστερους καλλιτέχνες, από τον Τζεντίλε ντε Φαμπιάνο μέχρι τον Ντιέγκο Βελάσκεθ. Ο Πάολο Βενετσιάνο ζωγράφιζε με επιρροή από τις βυζαντινές εικόνες και τον ρυθμό που συνδέθηκε με τις εξελίξεις της ζωγραφικής τέχνης στην ιταλική χερσόνησο, αλλά και τη μεταμόρφωση της πόλης του, της Βενετίας, σε κοσμοπολίτικο πολιτιστικό τοπίο.

Ο Πάολο Βενετσιάνο, επίσημος ζωγράφος της Ενετικής Δημοκρατίας, υπήρξε ενεργός ζωγράφος από το 1333 έως και το 1358, με πολλά χρονολογημένα και υπογεγραμμένα έργα αυτή την περίοδο. Διακρίθηκε για τα περίτεχνα altarpieces, βωμούς και πολυμορφικά τέμπλα,  και ήταν ο πρώτος που ζωγράφισε το θέμα της στέψης της Παναγίας. Γεννήθηκε σε μια οικογένεια καλλιτεχνών και διαχειρίστηκε ένα μεγάλο εργαστήριο στο οποίο συνεργάστηκε με τους γιους του, Μάρκο, Λούκα και Τζιοβάνι.

χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Ο Ευαγγελισμός (λεπτομέρεια), περ. 1340-45, Paolo Veneziano. The J. Paul Getty Museum

Οι γιοι του ζωγράφισαν το περίφημο Pala d' Oro, ένα antependium (είδος μετόπης) που βρίσκεται πίσω από την Αγία Τράπεζα της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου στη Βενετία. Δυστυχώς πολλά κομμάτια αυτού του έργου έχουν χαθεί.

Οι βυζαντινές, ιταλικές και βορειοευρωπαϊκές επιρροές στην τέχνη του συνέχισαν να εμπνέουν αργότερα Βενετούς δασκάλους, όπως τον Τζιοβάνι Μπελίνι και τον Τζάκοπο Τιντορέτο.

Αν και ο Βενετσιάνο είχε μεγάλο αντίκτυπο στην πορεία της ιστορίας της ευρωπαϊκής τέχνης, το έργο του σπάνια συζητείται εκτός της Ιταλίας, αλλά δείχνει ότι με τα έργα του η ζωγραφική έφτασε σε νέα ύψη, μέσω της βαθιάς εμπλοκής του με την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της πατρίδας του.

χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Η Σταύρωση, 1340-45, Paolo Veneziano. National Gallery of Art, Washington, DC, Samuel H. Kress Collection, 1939.1.143
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Μαρία Μαγδαληνή (λεπτομέρεια), περ. 1340-45, Paolo Veneziano. Worcester Art Museum, Massachusetts, Museum purchase, 1927.19
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Τρίπτυχο (λεπτομέρεια), 1340, Paolo Veneziano. Galleria Nazionale, Parma. Su concessione del Ministero della Cultura - Complesso Monumentale della Pilotta-Galleria Nazionale
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Τρίπτυχο, περ.1340, Paolo Veneziano. Galleria Nazionale, Parma. Su concessione del Ministero della Cultura - Complesso Monumentale della Pilotta-Galleria Nazionale
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Η Στέψη της Παρθένου (λεπτομέρεια), 1358, Paolo Veneziano and Giovanni Veneziano. The Frick Collection, New York, Purchase 1930
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Η γέννηση και το πρώτο θαύμα του Αγίου Νικολάου (λεπτομέρεια), 1340, Paolo Veneziano. Gallerie degli Uffizi, Florence. Su concessione del Ministero della cultura
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αγγελική Αντωνοπούλου

Οι Αθηναίοι / Αγγελική Αντωνοπούλου: «Τι να σου πει η τέχνη με μια τέτοια καθημερινότητα»

Πιστεύει πως πλέον δεν υπάρχουν πολλοί γκαλερίστες ή συλλέκτες που να παθιάζονται με την τέχνη. Είναι σίγουρη, όμως, πως το να ανακαλύπτεις την ομορφιά ή την ανακούφιση στην τέχνη είναι ό,τι πιο αισιόδοξο. Η Αγγελική Αντωνοπούλου αφηγείται τη ζωή της στη LiFO.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Οργανωθείτε - Ο Νοέμβριος είναι γεμάτος εκθέσεις

Εικαστικά / Οργανωθείτε - Ο Νοέμβριος είναι γεμάτος εκθέσεις

Από τον Ρότζερ Μπάλεν και τον Γιούργκεν Τέλερ μέχρι τη συνομιλία του έργου του Ακριθάκη και του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη με σύγχρονους δημιουργούς, αυτόν τον μήνα μουσεία, ιδρύματα και αίθουσες τέχνης προτείνουν πολλά και ενδιαφέροντα.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια έκθεση με το χρώμα των φανταστικών κόσμων και των μύθων

Εικαστικά / Αντωνάκης Χριστοδούλου: «Ευτυχώς, υπάρχουν ομόφυλα ζευγάρια που περπατάνε χέρι-χέρι»

Με αφορμή τη νέα του έκθεση, «Purpose, Desire, Emptiness», ο εικαστικός μάς μιλάει για ιστορίες της παιδικής του ηλικίας που μπλέκονται με μύθους και τέρατα, την ποπ κουλτούρα και τη βιομηχανία του σεξ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η Κατερίνα Κομιανού θέλει να δούμε τα πράγματα «λίγο πριν αλλάξουν»

Εικαστικά / Η Κατερίνα Κομιανού θέλει να δούμε τα πράγματα «λίγο πριν αλλάξουν»

Η Κατερίνα Κομιανού περιπλανιέται στην πόλη εξερευνώντας την αστική τοπογραφία και καταγράφει την πολιτική πραγματικότητα μέσα από δημόσια γλυπτά και αντικείμενα στο κέντρο της Αθήνας με μια αναλογική φωτογραφική μηχανή ή μια ερασιτεχνική Super8.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ρόι Λιχτενστάιν: Ο πρωτοπόρος της pop art που έβαλε τον Mίκι Μάους στα μουσεία

Σαν σήμερα / Ρόι Λιχτενστάιν: Ήταν όντως ο «χειρότερος καλλιτέχνης» της εποχής του;

Σαν σήμερα γεννήθηκε ο πρωτοπόρος καλλιτέχνης της pop art που με το γενναίο έργο του ειρωνεύτηκε το κλασικό, έβαλε τον Mίκι Μάους σε μουσεία και γκαλερί και άλλαξε οριστικά τους κανόνες της σύγχρονης τέχνης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μόλις τελείωσε το αριστούργημά του, ο Γκογκέν επιχείρησε να αυτοκτονήσει

Εικαστικά / Μόλις τελείωσε το αριστούργημά του, ο Γκογκέν επιχείρησε να αυτοκτονήσει

Ο πίνακας με τίτλο «Από πού ερχόμαστε; Τι είμαστε; Πού πάμε;» θα ήταν η τελευταία του διαθήκη, ένα έργο που θα έλυνε επιτέλους, όπως ο ίδιος έλεγε, το «παράδοξο μεταξύ του κόσμου των συναισθημάτων και του κόσμου του μυαλού».
THE LIFO TEAM
Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Εικαστικά / Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Το πρώτο διεθνές πολυθεματικό φεστιβάλ ποίησης «Σολοικισμός», έρχεται το Σάββατο 25 και την Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2025 στον Ελαφότοπο, στα Ζαγοροχώρια. Ο εμπνευστής και καλλιτεχνικός διευθυντής του μίλησε στη LifO.
M. HULOT
Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Εικαστικά / Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Η καλλιτεχνική πρωτοπορία εκτός συνόρων και έργα που ενσωματώνουν και συνάμα απεικονίζουν φυσικά τοπία και τις απροσδιόριστες ανθρώπινες παρεμβάσεις που αυτά προδίδουν, στο νέο πρόγραμμα του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε – ενεργεί, αντιδρά και μεταβάλλεται συνεχώς»

Εικαστικά / Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε»

Η εικαστικός μιλάει για την εγκατάσταση με την οποία θα εκπροσωπήσει στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2026 την Κύπρο, για την επιρροή της χώρας στο έργο της και για τη θέση του καλλιτέχνη στη σύγχρονη κοινωνία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το μαγευτικό, υπερβατικό σύμπαν της Yayoi Kusama προσγειώνεται στην Ευρώπη

Εικαστικά / Tα πλοκάμια και οι κολοκύθες της Yayoi Kusama προσγειώνονται στην Ευρώπη

Από τη Βασιλεία ξεκίνησε η ευρωπαϊκή περιοδεία της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης της πιο διάσημης και πιο επιτυχημένης εν ζωή εικαστικού στον κόσμο, με περισσότερα από 300 έργα που καλύπτουν επτά δεκαετίες.
THE LIFO TEAM
Τι μυστήριο κρύβει η ιστορία της αυτοπροσωπογραφίας του Κουρμπέ;

Εικαστικά / «Ο απελπισμένος»: Ο περίφημος πίνακας του Κουρμπέ εκτίθεται ξανά μετά από 20 χρόνια

Ίσως το πιο γνωστό έργο του μεγάλου Γάλλου ζωγράφου, «Ο απελπισμένος» θα εκτεθεί στο Μουσείο Ορσέ αρχικά και έπειτα στο Μουσείο Art Mill στη Ντόχα. Ποια είναι η ιστορία του; Σε ποιον ανήκει τώρα ο πίνακας;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα έκθεση αναδεικνύει τη συμβολή των γυναικών στην τέχνη της γεωμετρικής αφαίρεσης

Εικαστικά / Έξι γυναίκες. Έξι πρωτοποριακές καλλιτέχνιδες της γεωμετρικής αφαίρεσης

Έργα των Όπυ Ζούνη, Etel Adnan, Samia Halaby, Saloua Raouda Choucair, Ebtisam Abdulaziz και Lubna Chowdhary, αποτελούν το υλικό της έκθεσης του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη που ξεκίνησε μόλις.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Εικαστικά / Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Αμέτρητες είναι οι ιστορίες που κρύβονται πίσω από την έκδοση «Ελληνικαί Εθνικαί Ενδυμασίαι», φέρνοντας στο φως την επίδραση που άσκησε η ενδυμασία στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης και στην κυρίαρχη μόδα του Μεσοπολέμου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Και λοιπόν τι;»: Μία έκθεση στον Ταύρο «φωτίζει» το θρυλικό άλμπουμ των Εν Πλω

Εικαστικά / «Οι Εν πλω άφησαν πίσω τραγούδια που συνδέουν όσους ονειρεύονται με παρόμοιο τρόπο»

Έγιναν θρύλοι της εγχώριας μουσικής σκηνής με την κυκλοφορία ενός μόνο άλμπουμ. Μετά, εξαφανίστηκαν. Ο Κωνσταντίνος Χατζηνικολάου, ο Απόστολος Βασιλόπουλος και η Μαρία-Θάλεια Καρρά επιμελήθηκαν, μετά από δεκαετή έρευνα, μια έκθεση για ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ελληνικής δισκογραφίας. Mίλησαν στη LifO.
M. HULOT