Πάολο Βεντετσιάνο: Ένα πολύτιμο χρυσό τρίπτυχο του 14ου αιώνα επανενώνεται

Ένα πολύτιμο χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο του 14ου αιώνα, επανενώνεται μετά από αιώνες Facebook Twitter
0

Στα μέσα του 14ου αιώνα, λίγο πριν από την επιδημία της μαύρης πανώλης ή του μαύρου θανάτου που έπληξε την Ευρώπη, την Ασία και τη βόρεια Αφρική, που μέτρησαν 100 έως 200 εκατομμύρια νεκρούς και ήταν από τις πλέον καταστροφικές στην παγκόσμια ιστορία, ο Πάολο Βενετσιάνο, που λογίζεται ως ο πρώτος μεγάλος ζωγράφος της Βενετίας και ιδρυτής της βενετσιάνικης σχολής, εκτέλεσε πολλές παραγγελίες και δημιούργησε μια σειρά από έργα τέχνης, διακοσμημένα με χρυσό, με μνημειακά τρίπτυχα-βωμούς και μικρούς λατρευτικούς πίνακες, που του ανατέθηκαν από πλούσιους προστάτες που ήθελαν να προσευχηθούν και να σωθούν από τα γήινα δεινά.

Μέσα στα χρόνια κομμάτια αυτών των λατρευτικών εικόνων διασκορπίστηκαν σε πολλές συλλογές και ειδικά ένα τρίπτυχο που επανενώθηκε μετά από δεκαετίες και δείχνει την τεχνοτροπία αλλά και το προσωπικό ύφος του Βενετσιάνο, αποτελεί το επίκεντρο της έκθεσης στο μουσείο Γκετί του Λος Άντζελες, «Τέχνη και αφοσίωση στη Βενετία του 14ου αιώνα», που θα διαρκέσει μέχρι τις 3 Οκτωβρίου.

Η έκθεση προβάλλει αριστουργήματα ρίχνοντας φως σε έναν ζωγράφο αρκετά παραγνωρισμένο εκτός Ιταλίας και αποδεικνύει πόσο η χρήση χρώματος στα έργα του επηρέασε τους μετέπειτα Ενετούς δασκάλους.

Ο Πάολο Βενετσιάνο ζωγράφιζε με επιρροή από τις βυζαντινές εικόνες και τον ρυθμό που συνδέθηκε με τις εξελίξεις της ζωγραφικής τέχνης στην ιταλική χερσόνησο, αλλά και τη μεταμόρφωση της πόλης του, της Βενετίας, σε κοσμοπολίτικο πολιτιστικό τοπίο.

Μέσα στο περιβάλλον μιας εντελώς διαφορετικής οπτικής κουλτούρας του Λος Άντζελες, η έκθεση αυτή μοιάζει με εξαίρεση.

Τα κομμάτια του επανενωμένου τρίπτυχου ήταν στο μουσείο Γκετί, στην Εθνική Πινακοθήκης Τέχνης (NGA) στην Ουάσιγκτον και στο Μουσείο Τέχνης Worcester στη Μασαχουσέτη. Για την επανασυρμολόγηση του έργου, κάτι που έγινε για πρώτη φορά και προϋπέθετε μια απαιτητική εργασία, χρησιμοποιήθηκε ειδικά κατασκευασμένος μεταλλικός οπλισμός, ενώ ένα άλλο άθικτο τρίπτυχο με δάνειο από την Galleria Nazionale di Parma στην Ιταλία περιγράφει σκηνές από τη ζωή του Ιησού και άλλων βιβλικών μορφών.

χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Ο Ευαγγελισμός (λεπτομέρεια), περ. 1340-45, Paolo Veneziano. The J. Paul Getty Museum

Τα χρώματα του Βενετσιάνο, χρυσό, κοραλί και βενετσιάνικο μπλε, επηρέασαν πολλούς μεταγενέστερους καλλιτέχνες, από τον Τζεντίλε ντε Φαμπιάνο μέχρι τον Ντιέγκο Βελάσκεθ. Ο Πάολο Βενετσιάνο ζωγράφιζε με επιρροή από τις βυζαντινές εικόνες και τον ρυθμό που συνδέθηκε με τις εξελίξεις της ζωγραφικής τέχνης στην ιταλική χερσόνησο, αλλά και τη μεταμόρφωση της πόλης του, της Βενετίας, σε κοσμοπολίτικο πολιτιστικό τοπίο.

Ο Πάολο Βενετσιάνο, επίσημος ζωγράφος της Ενετικής Δημοκρατίας, υπήρξε ενεργός ζωγράφος από το 1333 έως και το 1358, με πολλά χρονολογημένα και υπογεγραμμένα έργα αυτή την περίοδο. Διακρίθηκε για τα περίτεχνα altarpieces, βωμούς και πολυμορφικά τέμπλα,  και ήταν ο πρώτος που ζωγράφισε το θέμα της στέψης της Παναγίας. Γεννήθηκε σε μια οικογένεια καλλιτεχνών και διαχειρίστηκε ένα μεγάλο εργαστήριο στο οποίο συνεργάστηκε με τους γιους του, Μάρκο, Λούκα και Τζιοβάνι.

χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Ο Ευαγγελισμός (λεπτομέρεια), περ. 1340-45, Paolo Veneziano. The J. Paul Getty Museum

Οι γιοι του ζωγράφισαν το περίφημο Pala d' Oro, ένα antependium (είδος μετόπης) που βρίσκεται πίσω από την Αγία Τράπεζα της Βασιλικής του Αγίου Μάρκου στη Βενετία. Δυστυχώς πολλά κομμάτια αυτού του έργου έχουν χαθεί.

Οι βυζαντινές, ιταλικές και βορειοευρωπαϊκές επιρροές στην τέχνη του συνέχισαν να εμπνέουν αργότερα Βενετούς δασκάλους, όπως τον Τζιοβάνι Μπελίνι και τον Τζάκοπο Τιντορέτο.

Αν και ο Βενετσιάνο είχε μεγάλο αντίκτυπο στην πορεία της ιστορίας της ευρωπαϊκής τέχνης, το έργο του σπάνια συζητείται εκτός της Ιταλίας, αλλά δείχνει ότι με τα έργα του η ζωγραφική έφτασε σε νέα ύψη, μέσω της βαθιάς εμπλοκής του με την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά της πατρίδας του.

χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Η Σταύρωση, 1340-45, Paolo Veneziano. National Gallery of Art, Washington, DC, Samuel H. Kress Collection, 1939.1.143
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Μαρία Μαγδαληνή (λεπτομέρεια), περ. 1340-45, Paolo Veneziano. Worcester Art Museum, Massachusetts, Museum purchase, 1927.19
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Τρίπτυχο (λεπτομέρεια), 1340, Paolo Veneziano. Galleria Nazionale, Parma. Su concessione del Ministero della Cultura - Complesso Monumentale della Pilotta-Galleria Nazionale
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Τρίπτυχο, περ.1340, Paolo Veneziano. Galleria Nazionale, Parma. Su concessione del Ministero della Cultura - Complesso Monumentale della Pilotta-Galleria Nazionale
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Η Στέψη της Παρθένου (λεπτομέρεια), 1358, Paolo Veneziano and Giovanni Veneziano. The Frick Collection, New York, Purchase 1930
χρυσό τρίπτυχο του Πάολο Βεντετσιάνο Facebook Twitter
Η γέννηση και το πρώτο θαύμα του Αγίου Νικολάου (λεπτομέρεια), 1340, Paolo Veneziano. Gallerie degli Uffizi, Florence. Su concessione del Ministero della cultura
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γύζης, Παρθένης, Τσαρούχης σε μια εξαιρετική έκθεση στα Χανιά

Εικαστικά / Γύζης, Παρθένης, Τσαρούχης σε μια εξαιρετική έκθεση στα Χανιά

Η έκθεση «Διαδρομές στην τέχνη. Έργα από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος» στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων ξεδιπλώνει 150 χρόνια εικαστικής δημιουργίας μέσα από 99 έργα εμβληματικών και σύγχρονων δημιουργών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Ρεπορτάζ / Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Στο βιβλίο του «Ο πλαστογράφος του Φράνκο», ένας ντετέκτιβ από τη Σεβίλλη ισχυρίζεται πως μεγάλα μουσεία, μεταξύ των οποίων και η ελληνική Εθνική Πινακοθήκη, έχουν αγοράσει πιστά αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μέσα στο εργαστήριο του Χριστόφορου Κατσαδιώτη 

Εικαστικά / Ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης αναδεικνύει το άχρηστο σε τέχνη

Το εργαστήριο του χαράκτη, όπου ξεδιπλώνεται ένα σύμπαν βγαλμένο από κάποιο σκοτεινό παραμύθι, μεταφέρεται προσωρινά σε μια σχεδόν κρυμμένη αίθουσα του μουσείου Μπενάκη, στην οδό Πειραιώς.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Άνοιξε το πολυαναμενόμενο πρώτο μουσείο μετανάστευσης

Εικαστικά / Fenix: Το πρώτο μουσείο μετανάστευσης άνοιξε στο Ρότερνταμ

Τι κοινό έχουν ένα πλοίο που κατασχέθηκε από τη Λαμπεντούζα, ένα κομμάτι του Τείχους του Βερολίνου και δύο γιγάντιες φωτεινές μπλε παντόφλες; Όλα βρίσκουν τη θέση τους στο νέο μουσείο της Ολλανδίας που επικεντρώνεται εξ ολοκλήρου στη μετανάστευση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

Εικαστικά / O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος είναι δυο νεαροί ζωγράφοι και δυο πολύ καλοί φίλοι. Τους έφερε κοντά η αγάπη για τη μυθολογία, την τέχνη και μια ανεξήγητη εμμονή με την Τζένη Χειλουδάκη. Τα έργα τους πραγματεύονται το τραύμα με τρόπο ωμό και βαθύ. Παρά τα όσα θα πίστευαν πολλοί, διαψεύδουν τις φήμες που τους θέλουν ζευγάρι…
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Εικαστικά / Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η έκθεση με τίτλο «Κοσμική Σκόνη/Άγνωστες Γαίες» αντλεί έμπνευση από την προσωπικότητα και το έργο του Γερμανού αστρονόμου Ιούλιου Σμιτ, διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατά τον 19ο αι., και μας προσκαλεί να περιηγηθούμε ανάμεσα σε μακρινούς πλανήτες και σε γήινα, απτά υλικά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Guest Editors / Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Η έκθεση «Caravaggio 2025» αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία για τους λάτρεις της τέχνης να έρθουν σε επαφή με τον ρεαλισμό και τη συναισθηματική δύναμη του ανυπέρβλητου καλλιτέχνη του μπαρόκ, ο οποίος επαναπροσδιόρισε την εικαστική αφήγηση και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης ζωγραφικής.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ο Άγγελος Παπαδημητρίου ανάγει το κοινό γούστο σε καλλιτεχνική χειρονομία μεγάλης δυναμικής 

Εικαστικά / Το νέο έργο του Άγγελου Παπαδημητρίου είναι ένα εικονοστάσι για τα όνειρά μας

Ο αγαπημένος καλλιτέχνης επιστρέφει με ένα νέο έργο-εγκατάσταση στην Πινακοθήκη του Μουσείου Βορρέ, έναν χαιρετισμό στην Ελλάδα της Κάλλας και του Καβάφη, του Αττίκ και της Στέλλας Γκρέκα· μιας εποχής μεγάλης ευαισθησίας που έχει πια χαθεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή

Εικαστικά / Η πρώτη μεγάλη έκθεση για τα δικαιώματα των ζώων στο ΕΜΣΤ

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το ΕΜΣΤ και για την πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες (από Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αμερική) – πάνω από 200 έργα καταλαμβάνουν όλους τους ορόφους του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Romaine Brooks: Συμφωνία σε γκρι από μια ξεχασμένη κυρία της ζωγραφικής

Εικαστικά / Romaine Brooks: Η ζωγράφος με το ανδρόγυνο στυλ που έσπασε όλα τα ταμπού της εποχής της

Μια πρωτοπόρος καλλιτέχνιδα που έζησε μια συναρπαστική και αντισυμβατική ζωή, μέσα στη δίνη των «Roaring Twenties», δημιουργώντας τέχνη πέρα από τα κυρίαρχα ρεύματα του καιρού της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Εικαστικά / «Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Ο Michael Rakowitz, χρησιμοποιώντας αντισυμβατικές προσεγγίσεις, ανοίγει έναν διάλογο με έργα συγκινητικά, φανερά πολιτικά, υπενθυμίζοντάς μας την επανάληψη οδυνηρών γεγονότων της Ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατερίνα Βαγενά: «Δεν καταλαβαίνω γιατί φερόμαστε λες και το να μεγαλώνεις είναι αρρώστια»

Οι Αθηναίοι / «Δεν έκανα την Κιμωλία για τα λεφτά αλλά για να δείξω αυτό που είμαι»

Eίναι η ιδιοκτήτρια της Κιμωλίας, του art café που έγινε σημείο αναφοράς στην Πλάκα. Δηλώνει αυτοδίδακτη στα πάντα και πιστεύει στη δύναμη των ανθρώπων να ξαναγεννιούνται. Η Κατερίνα Βαγενά είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
CHECK ANTISOCIAL

Εικαστικά / Antisocial: Η Φρόσω Πίνη έφερε την τέχνη σε ένα θρυλικό αθηναϊκό αφτεράδικο

Στη στοά της Λεωκορίου, στου Ψυρρή, η Φρόσω με αφοσίωση δίνει ζωή σε έναν χώρο τέχνης που κάνει τους Αθηναίους να φτάνουν στην Cantina Social πιο νωρίς απ’ ό,τι είχαν συνηθίσει — και έτσι, τουλάχιστον, έχουν μαζί τους τα γυαλιά ηλίου· just in case.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola»

Εικαστικά / «Τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες, ούτε καρτ ποστάλ»

Η 26χρονη Μεξικανή ζωγράφος Ximena Maldonado Sánchez παρουσιάζει σε μία νέα έκθεση στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα μια τοπιογραφία με κάκτους, υπόγεια νερά και το κόκκινο του πάθους, που θυμίζει έντονα την πατρίδα της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ