Οι θησαυροί από τα φανταστικά ναυάγια του Ντάμιεν Χιρστ στη βίλα Μποργκέζε

Οι θησαυροί από τα φανταστικά ναυάγια του Ντάμιεν Χιρστ στη βίλα Μποργκέζε Facebook Twitter
Gian Lorenzo Bernini, Ratto di Proserpina (1621–22) and Damien Hirst, Grecian Nude (2013). Φωτο: A. Novelli ©Galleria Borghese Ministero della Cultura © Damien Hirst and Science Ltd.
0

Το 2017 ο Ντάμιεν Χιρστ είχε παρουσιάσει παράλληλα με την Μπιενάλε της Βενετίας μια έκθεση που είχε κυριολεκτικά ξεσηκώσει θύελλα για τα 58 εκατομμύρια που κόστισε και για το τελικό αποτέλεσμα για το οποίο είχαν δουλέψει εκατοντάδες άνθρωποι, επιστήμονες, καλλιτέχνες, τεχνίτες, συντηρητές, δύτες, και πολλές ακόμη ειδικότητες για δέκα ολόκληρα χρόνια σε πλήρη μυστικότητα.

Η περίφημη έκθεση «Από το ναυάγιο του απίστευτου» στη Βενετία καταλάμβανε τότε δύο μουσεία, το Punta della Dogana και το Palazzo Grassi του επιχειρηματία και συλλέκτη Φρανσουά Πινό.

Η ιδέα του Χιρστ ήταν να παρουσιάσει τα ευρήματα από ένα επινοημένο ναυάγιο στο οποίο υπήρχε ο θησαυρός που έφερε το όνομα «Cif Amotan II» και είναι αναγραμματισμός της φράσης «I am a fiction», που σημαίνει ότι πρόκειται για μυθοπλασία ενός από τους πιο ευφυείς ανθρώπους της σύγχρονης τέχνης. Το εφεύρημά του έγινε δεκτό με ενθουσιασμό αλλά και με μεγάλο σκεπτικισμό για το αποτέλεσμα και η έκθεση, ως η πιο αμφιλεγόμενη εκείνης της χρονιάς, δεν άφησε κανέναν ασυγκίνητο.

Τη σημασία αυτής της έκθεσης επισήμανε και ο υπουργός Πολιτισμού Ντάριο Φραντσεσκίνι, που τη βλέπει σαν μοχλό «μιας νέας αναγέννησης για την Ιταλία», η οποία προσπαθεί να ανακάμψει από την πανδημία και καταγράφει ακόμα περιορισμένο αριθμό τουριστών.

Τα εκθέματα ήταν εκατοντάδες αντικείμενα, αγάλματα, κοσμήματα, μάσκες, όπλα, πανοπλίες, σκεύη, νομίσματα και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κανείς, φτιαγμένα από χρυσό, ασήμι, μπρούντζο και ημιπολύτιμους λίθους, όπως αχάτη και νεφρίτη, αλλά και ένα κολοσσιαίο έργο, περίπου 20 μέτρων, ο «Δαίμονας με το κύπελλο», κατασκευασμένος από ρητίνη με πατίνα, μια τέλεια απομίμηση του χαλκού. Τα έργα είχαν εμβαπτιστεί στο νερό, επάνω τους είχαν επικολληθεί οργανισμοί της θάλασσας, κοράλλια και σφουγγάρια, πεταλίδες και μικροοργανισμοί που είχαν δημιουργήσει φυσικούς σχηματισμούς, πριν η ομάδα του Χιρστ τα ανελκύσει και τα παρουσιάσει ως ευρήματα ναυαγίου.

Η αγάπη για την αρχαιολογία, για την ανακάλυψη αλλά και η δημιουργική τρέλα του Χιρστ αποτελούν για ακόμα μια φορά σε ένα εκρηκτικό μείγμα σε μια διαφορετική αυτήν τη φορά κλίμακα με την έκθεση των αντικειμένων, στην ιστορική βίλα Μποργκέζε στη Ρώμη, μέχρι τις 7 Νοεμβρίου, δίπλα στα αριστουργήματα του Μπερνίνι, του Τιτσιάνο και του Κανόβα. Ο τίτλος της έκθεσης που έχει στηθεί μέσα στην αριστουργηματική μπαρόκ θερινή κατοικία των Μποργκέζε, των πιο ευγενών τέκνων της Ιταλίας από τις αρχές του 1600, «Ντάμιεν Χιρστ, Αρχαιολογία Τώρα», παραπέμπει στην πρακτική που ακολούθησε ο Χιρστ για να πατινάρει τα έργα τέχνης του που συνομιλούν με αριστουργήματα προηγούμενων αιώνων δίπλα-δίπλα.

Η επιμελήτρια της έκθεσης Άννα Κολίβα μιλώντας για την αξία των έργων του Χιρστ τόνισε τα πολύτιμα υλικά, μάρμαρο Καράρα και λίθους όπως νεφρίτης και μαλαχίτης, από τα οποία είναι φτιαγμένα τα γλυπτά του Χιρστ και εξήρε την εκλεπτυσμένη τεχνική και απόλυτη ακρίβεια, την τεχνική και εκτελεστική ικανότητα που απαιτήθηκε για την ολοκλήρωσή τους.

Η συλλογή έργων τέχνης της Γκαλέρια Μποργκέζε, που ξεκίνησε από τον Cardinal Scipione Borghese τον 17ο αιώνα και φημίζεται για τις πλούσια διακοσμημένες μαρμάρινες αίθουσες μοιάζει με ένα περίτεχνο σκηνικό για τους «Θησαυρούς» του Χιρστ, με τα έργα του μερικές φορές να ενσωματώνονται και άλλες να έρχονται σε αντίθεση σαν μωσαϊκό έργων τέχνης.

Οι θησαυροί από τα φανταστικά ναυάγια του Ντάμιεν Χιρστ στη βίλα Μποργκέζε Facebook Twitter
Damien Hirst, Tadukheba (2010). Φωτο: A. Novelli ©Galleria Borghese Ministero della Cultura © Damien Hirst and Science Ltd.

Τη σημασία αυτής της έκθεσης επισήμανε και ο υπουργός Πολιτισμού Ντάριο Φραντσεσκίνι, που τη βλέπει σαν μοχλό «μιας νέας αναγέννησης για την Ιταλία», η οποία προσπαθεί να ανακάμψει από την πανδημία και καταγράφει ακόμα περιορισμένο αριθμό τουριστών, ενώ το μουσείο σε δήλωσή του αναφέρει ότι η ποικιλία που δημιουργούν τα έργα του Χιρστ μέσα στις αίθουσες ανταποκρίνεται στην επιθυμία του ιδρυτή του μουσείου, Καρδινάλιου Σκιπιόνε Μποργκέζε, που συγκέντρωσε θησαυρούς για να αναδείξει την υφολογική απόκλιση αλλά και τη μαεστρία των μεγάλων της εποχής του.  

«Αυτό που προσπαθούμε να δημιουργήσουμε σε αυτές τις αίθουσες μπορεί να χαρακτηριστεί ως ο ίλιγγος του μπαρόκ» σημειώνει η διευθύντρια της γκαλερί, Φρανσέσκα Καπελέτι.

Την έκθεση συμπληρώνουν μια σειρά έργων από τα πιο διάσημα του Χιρστ, τα «Colour Space» που δεν έχουν ποτέ πριν εκτεθεί στην Ιταλία. Μπορεί κάποιος να τα χαρακτηρίσει σαν συνέχεια των γνωστών έργων του με τις βούλες «Spot Paintings», μόνο που αυτά είναι πιο ελεύθερα, πιο χαλαρά, με κύκλους διαφορετικών μεγεθών και σχημάτων που αλληλοεπικαλύπτονται, προδίδοντας την παρουσία του χεριού του καλλιτέχνη.

Οι θησαυροί από τα φανταστικά ναυάγια του Ντάμιεν Χιρστ στη βίλα Μποργκέζε Facebook Twitter
Damien Hirst, Fern Court (2016) and The Skull Beneath the Skin (2014). Φωτο: A. Novelli, ©Galleria Borghese, Ministero della Cultura © Damien Hirst and Science Ltd.
Οι θησαυροί από τα φανταστικά ναυάγια του Ντάμιεν Χιρστ στη βίλα Μποργκέζε Facebook Twitter
Damien Hirst, Economy Mince, 2016. Ιδιωτική Συλλογή. Φωτο: Prudence Cuming Associates Ltd © Damien Hirst and Science Ltd.
Οι θησαυροί από τα φανταστικά ναυάγια του Ντάμιεν Χιρστ στη βίλα Μποργκέζε Facebook Twitter
Damien Hirst, Neptune (2011). Φωτο: by A. Novelli ©Galleria Borghese Ministero della Cultura © Damien Hirst and Science Ltd.
Οι θησαυροί από τα φανταστικά ναυάγια του Ντάμιεν Χιρστ στη βίλα Μποργκέζε Facebook Twitter
Damien Hirst, Neptune, 2011. Ιδιωτική Συλλογή. Φωτο: Prudence Cuming Associates Ltd © Damien Hirst and Science Ltd.
Οι θησαυροί από τα φανταστικά ναυάγια του Ντάμιεν Χιρστ στη βίλα Μποργκέζε Facebook Twitter
Damien Hirst, Cerberus (Temple Ornament) (2009).Φωτο: A. Novelli © Galleria Borghese Ministero della Cultura © Damien Hirst and Science Ltd.
Οι θησαυροί από τα φανταστικά ναυάγια του Ντάμιεν Χιρστ στη βίλα Μποργκέζε Facebook Twitter
Damien Hirst, Reclining Woman (2012). Φωτο: A. Novelli ©Galleria Borghese Ministero della Cultura © Damien Hirst and Science Ltd.
Οι θησαυροί από τα φανταστικά ναυάγια του Ντάμιεν Χιρστ στη βίλα Μποργκέζε Facebook Twitter
Damien Hirst, Female Archer (2013). Φωτο: A. Novelli ©Galleria Borghese Ministero della Cultura © Damien Hirst and Science Ltd.
Οι θησαυροί από τα φανταστικά ναυάγια του Ντάμιεν Χιρστ στη βίλα Μποργκέζε Facebook Twitter
Damien Hirst, Lion Women of Asit Mayor, 2012. Collezione Prada, Milano Φωτο: Prudence Cuming Associates Ltd © Damien Hirst and Science Ltd.
Οι θησαυροί από τα φανταστικά ναυάγια του Ντάμιεν Χιρστ στη βίλα Μποργκέζε Facebook Twitter
Damien Hirst, The Severed Head of Medusa, 2015. Ιδιωτική Συλλογή. Φωτο: Prudence Cuming Associates Ltd © Damien Hirst and Science Ltd.
Οι θησαυροί από τα φανταστικά ναυάγια του Ντάμιεν Χιρστ στη βίλα Μποργκέζε Facebook Twitter
Damien Hirst, Hydra and Kali (2015). Φωτο: by A. Novelli © Galleria Borghese Ministero della Cultura © Damien Hirst and Science Ltd.
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«ΤΕΧΝΗ – ΔΙΑΓΩΝΙΟΣ»: Η διαρκής συμβολή των δύο ομάδων στην ανεπανάληπτη πολιτισμική κίνηση της Θεσσαλονίκης

Εικαστικά / «Διαγώνιος» και «Τέχνη»: Πρόσφεραν παιδεία στη Θεσσαλονίκη. Τώρα συναντιούνται ξανά σε μια έκθεση

Η «Διαγώνιος» του Ντίνου Χριστιανόπουλου και η Καλλιτεχνική Εταιρεία «Τέχνη» επιστρέφουν στο προσκήνιο μέσα από ένα αφιέρωμα στο Τελλόγλειο Ίδρυμα, που αναδεικνύει δύο ιστορικές ομάδες της πνευματικής ζωής της Θεσσαλονίκης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η «λίστα Τραμπ» και τα «απαράδεκτα έργα τέχνης» οδηγούν σε μια άλλη Αμερική

Εικαστικά / Tο μένος του Τραμπ για το Smithsonian: Λογοκρισία, ρατσισμός, λίστες με «απαράδεκτα» έργα

Με στόχο το μεγαλύτερο συγκρότημα μουσείων και ερευνητικών κέντρων στον κόσμο, ο Τραμπ επιχειρεί να ασκήσει έλεγχο και λογοκρισία σε έργα τέχνης και στο περιεχόμενο εκθέσεων, κατηγορώντας το Smithsonian ως «woke» και απειλώντας με περικοπές της χρηματοδότησής του.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το σπίτι-μουσείο της Πολίν Καρπίδα βγάζει τους θησαυρούς του στο σφυρί (μέχρι κεραίας)

Εικαστικά / Το σπίτι-μουσείο της Πολίν Καρπίδα βγάζει τους θησαυρούς του στο σφυρί (μέχρι κεραίας)

Μια από τις πιο εξέχουσες συλλέκτριες στην Ευρώπη, η οποία έχει αφήσει το αποτύπωμά της και στην Ύδρα, αποφάσισε να πουλήσει τη συλλογή σουρεαλιστικής και μεταπολεμικής τέχνης που στεγάζει στο σπίτι της στο Λονδίνο -τη μεγαλύτερη αυτού του είδους- σε μια δημοπρασία-ορόσημο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Χάρις Επαμεινώνδα: Η γλώσσα μου δεν είναι οι λέξεις

Εικαστικά / Χάρις Επαμεινώνδα: «Η γλώσσα μου δεν είναι οι λέξεις»

Η βραβευμένη με Αργυρό Λέοντα Κύπρια εικαστικός συνθέτει έναν κόσμο θραυσμάτων, αποκομμάτων της εσωτερικότητας, με ελλειπτικές εικόνες, τον οποίο μας προκαλεί να ανακατασκευάσουμε μέσα από τη σταδιακή του αποκάλυψη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
 Μαρία Λοϊζίδου και Πέτρος Μώρης στη 13η Μπιενάλε του Λίβερπουλ

Εικαστικά / Μαρία Λοϊζίδου και Πέτρος Μώρης στη 13η Μπιενάλε του Λίβερπουλ

Οι δύο καλλιτέχνες με καταγωγή από Κύπρο και Ελλάδα αντίστοιχα, παρουσιάζουν νέα έργα τους σε μια από τις σημαντικότερες εικαστικές διοργανώσεις της Βρετανίας που φιλοξενεί 30 καλλιτέχνες και συλλογικότητες, με αναθέσεις και θεματικές που έχουν να κάνουν με τη γεωγραφία και τις αξίες που διαπερνούν την πόλη αυτή: καταγωγή και μνήμη.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια έκθεση για την πολύχρωμη, πολύπλοκη Αθήνα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Εικαστικά / Μια έκθεση για την πολύχρωμη και πολύπλοκη Αθήνα στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Ο Τόνι Μιλάκης καταγράφει μια πόλη που η πραγματικότητα προσφέρει τις καλύτερες ζωγραφικές λύσεις, που ακόμη και το πιο ευφάνταστο μυαλό ενός καλλιτέχνη δεν μπορεί να τις επινοήσει.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
CHECK Ο Ζαν Φρανσουά Μιλέ και η ατέρμονη γοητεία της φύσης και των εργατών της γης

Εικαστικά / Ζαν Φρανσουά Μιλέ: ο ζωγράφος που ο Βαν Γκογκ αποκαλούσε «πρωτοπόρο»

«Όσο το σκέφτομαι, τόσο περισσότερο νομίζω ότι ο Μιλέ πίστευε σε κάτι ανώτερο» έγραφε ο Βαν Γκογκ για τον «ζωγράφο των χωρικών» αλλά και έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους του γαλλικού ρεαλισμού. Η Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου τον τιμά με μια μεγάλη έκθεση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το Μοναστήρι του Καρόλου: Το μουσείο του «κομμωτή των σταρ»

Εικαστικά / Κάρολος: O «κομμωτής των σταρ» έχει πλέον δικό του μουσείο στα Χανιά

Το «Μοναστήρι του Καρόλου», ένα ενετικό κτίσμα του 1583 και κατοικία του αυτοδίδακτου δημιουργού από το 1991, έχει μετατραπεί σε ένα μοναδικό καταφύγιο όπου συνυπάρχουν η ιστορία της κομμωτικής, έργα Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών μαζί με μνήμες της Μαρίας Κάλλας, της Μπριζίτ Μπαρντό αλλά και της Μαντάμ Ορτάνς.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Γιγάντιοι φαλλοί, το σεξ ως ζωτική δύναμη: Τα «ερωτικά» του Takis αναστατώνουν ακόμα

Εικαστικά / Γιγάντιοι φαλλοί, το σεξ ως ζωτική δύναμη: Τα «ερωτικά» του Takis αναστατώνουν ακόμα

«Τα έργα του αποθεώνουν την ικανότητα του έρωτα να μας αποσπά από την ιδέα του θανάτου». Και έχουμε την ευκαιρία να τα δούμε στην αναδρομική έκθεση του Ιδρύματος Γουλανδρή στην Άνδρο, και στην Αθήνα. Όλα σχεδόν, εκτός από το πιο γνωστό του, το οποίο οι επιμελητές απέρριψαν ως «κραυγαλέο»...
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Το Fondation Louis Vuitton υποδέχεται 270 έργα του Gerhard Richter σε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση

Εικαστικά / Gerhard Richter: «Τώρα που δεν απέμειναν ιερείς ή φιλόσοφοι, οι καλλιτέχνες είναι οι σημαντικότεροι άνθρωποι στον κόσμο»

270 έργα ενός από τους σημαντικότερους εν ζωή ζωγράφους θα εκτεθούν το φθινόπωρο στο Fondation Louis Vuitton σε μια μεγάλη αναδρομική έκθεση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια αθέατη ως τώρα πλευρά της Φρίντα Κάλο στη Θεσσαλονίκη

Εικαστικά / Μια αθέατη ως τώρα πλευρά της Φρίντα Κάλο στη Θεσσαλονίκη

Μια διεθνής έκθεση με 241 φωτογραφίες, που μέχρι πρόσφατα δεν είχαν δει το φως δημοσιότητας και αποκαλύπτουν άγνωστες πτυχές της ζωής της πιο διάσημης ζωγράφου του 20ού αιώνα, κάνει στάση το φθινόπωρο στη συμπρωτεύουσα.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Έκθεση αφισών στην Ύδρα μιας Ελλάδας ανόθευτης και ταπεινής

Εικαστικά / Πώς διαφήμιζε η Ελλάδα τον εαυτό της στο εξωτερικό από το ’30 έως το ’60;

Μια σειρά αφισών του ΕΟΤ, σε μια έκθεση που φιλοξενείται στην οικία Λαζάρου Κουντουριώτη, αποκαλύπτει τις πρώτες απόπειρες και τα αρχικά βήματα του ελληνικού τουρισμού, με την υπογραφή σημαντικών Ελλήνων καλλιτεχνών.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Νίκος Τρανός: «Η τέχνη είναι ένα πολύ αποτελεσματικό αντικαταθλιπτικό» 

Εικαστικά / Νίκος Τρανός: «Η τέχνη είναι ένα πολύ αποτελεσματικό αντικαταθλιπτικό» 

Έχει βοσκήσει πρόβατα, έχει πουλήσει κουλούρια και έχει δουλέψει στην οικοδομή, μέχρι που αποφάσισε ότι το μόνο που ήθελε να γίνει είναι καλλιτέχνης. Τελικά, εξελίχθηκε σε έναν από τους κορυφαίους και διεθνώς αναγνωρισμένους Έλληνες δημιουργούς. Ο πρώην πρύτανης της ΑΣΚΤ είναι άνθρωπος από σπάνια πάστα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
«Οι πρώτοι ομοφυλόφιλοι» και η γέννηση μιας νέας ταυτότητας

Εικαστικά / «Οι πρώτοι ομοφυλόφιλοι» και η γέννηση μιας νέας ταυτότητας

Μια μεγάλη έκθεση στο Σικάγο εξετάζει την γκέι ταυτότητα ως ιστορικό φαινόμενο μέσα από 300 έργα που δημιουργήθηκαν κυρίως στην περίοδο μεταξύ του 1869, όταν δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά η λέξη «ομοφυλόφιλος», και του 1939
THE LIFO TEAM