Μέσα στα σουρεαλιστικά οράματα του Ιερώνυμου Μπος για τον Παράδεισο και την Κόλαση

Μέσα στα σουρεαλιστικά οράματα του Ιερώνυμου Μπος για τον Παράδεισο και την Κόλαση Facebook Twitter
Ιερώνυμος Μπος, Ο κήπος των επίγειων απολαύσεων. Ο πίνακας βρίσκεται στο Μουσείο Prado στη Μαδρίτη και θεωρείται πολύ εύθραυστος για να μεταφερθεί σε εκθέσεις του εξωτερικού. Φωτο: Wikimedia Commons
0

«Ανάμεσα στην κόλαση και τον παράδεισο: Ο αινιγματικός κόσμος του Ιερώνυμου Μπος» είναι o τίτλος της έκθεσης που παρουσιάζεται στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Βουδαπέστης στην Ουγγαρία και η οποία θα διαρκέσει έως τις 17 Ιουλίου.

Ζωγραφισμένα στα τέλη του 15ου και στις αρχές του 16ου αιώνα, τα κολασμένα τοπία του Ολλανδού καλλιτέχνη αποτελούν ταυτόχρονα προειδοποιήσεις για τους χριστιανούς που ελπίζουν να αποφύγουν μια μεταθανάτια ζωή αιώνιου πόνου και οπτικά πολυτελή επιτεύγματα της φαντασίας.

«Επινοητής τεράτων και χιμαιρικών οπτασιών», ο Ιερώνυμος Μπος σφράγισε τον Μεσαίωνα και την ολλανδική ζωγραφική, ενώ από το 1600 ήδη ο ιστορικός τέχνης Κάρελ φαν Μάντερ χαρακτήρισε τους πίνακές του ως «θαυμαστές και παράξενες φαντασιώσεις, συχνά ανατριχιαστικές».

Μερικούς αιώνες αργότερα, οι μελετητές των έργων του δεν σταματούν να προσπαθούν να ερμηνεύσουν το νόημα και τις καταβολές της ζωγραφικής του. Υπερρεαλιστής και αποκρυφιστής, με τους απίστευτα λεπτομερείς πίνακές του απεικονίζει τη μυστηριώδη και σκοτεινή όψη φανταστικών χώρων και χαρακτήρων, που συχνά είναι απόλυτα τρομακτικοί. O εγγενής κρυπτικός συμβολισμός των έργων του έχει προκαλέσει πολλές διαφωνίες ανάμεσα στους ειδικούς σε όλο τον κόσμο.

Έξι χρόνια αφότου η γενέτειρα του Μπος, το Χερτόγκενμπος, φιλοξένησε τη μεγαλύτερη αναδρομική έκθεση του έργου του, μια μικρότερη αλλά εξίσου φιλόδοξη έκθεση εγκαινιάζεται στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Βουδαπέστης (MFAB) στην Ουγγαρία. Πρόκειται για την «πιο ολοκληρωμένη έκθεση» έργων του καλλιτέχνη που έχει πραγματοποιηθεί ποτέ στην Κεντρική Ευρώπη και περιλαμβάνει σχεδόν τους μισούς από τους λίγους πίνακες –μόλις 25 συνολικά– που του αποδίδονται.

«Η έκθεση διερευνά αιώνια ανθρώπινα θέματα που αποδίδονται από τον Μπος με μια εντελώς πρωτότυπη ζωγραφική γλώσσα: η επιλογή μεταξύ αρετής και κακίας, τα ζητήματα της πίστης και της αλήθειας, οι ακόρεστες επιθυμίες και η τιθάσευσή τους, καθώς και η πνευματική ποιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης», σημειώνει το μουσείο στην ιστοσελίδα του.

Στα σημαντικότερα έργα της έκθεσης περιλαμβάνονται το τρίπτυχο της «Υπέρτατης Κρίσης» του Musea Brugge, το «Πλοίο των Τρελών» του Λούβρου, η «Προσκύνηση των Μάγων» του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης και το «Ίδε ο Άνθρωπος» του Μουσείου Städel. Αυτά τα αριστουργήματα τίθενται σε συνομιλία με έργα που ενέπνευσαν τον Ιερώνυμο Μπος και αντίστροφα. Κάθε μία από τις επτά ενότητες της έκθεσης εξετάζει μια διαφορετική πτυχή της ζωής και του έργου του ζωγράφου, από τις θρησκευτικές απόψεις που διαμόρφωσαν την τέχνη του μέχρι την εξελισσόμενη κληρονομιά του.

«Η έκθεση διερευνά αιώνια ανθρώπινα θέματα που αποδίδονται από τον Μπος με μια εντελώς πρωτότυπη ζωγραφική γλώσσα: η επιλογή μεταξύ αρετής και κακίας, τα ζητήματα της πίστης και της αλήθειας, οι ακόρεστες επιθυμίες και η τιθάσευσή τους, καθώς και η πνευματική ποιότητα της ανθρώπινης ύπαρξης», σημειώνει το μουσείο στην ιστοσελίδα του.

Μέσα στα σουρεαλιστικά οράματα του Ιερώνυμου Μπος για τον Παράδεισο και την Κόλαση Facebook Twitter
Ιερώνυμος Μπος, «Η Τελική Κρίση», περ. 1515. Bruges, Groeningemuseum, © Musea Brugge, Φωτο: Dominique Provost

Ο ίδιος ο Μπος είναι βουτηγμένος στο μυστήριο. Γεννημένος μεταξύ 1450 και 1456 σε μια οικογένεια ζωγράφων, πιθανότατα έγινε μάρτυρας μιας καταστροφικής πυρκαγιάς στη γενέτειρά του κατά τη διάρκεια της νεότητάς του. Η καταστροφή μπορεί να «επηρέασε τα μεταγενέστερα έργα του Μπος, μερικά από τα οποία περιλαμβάνουν πυρκαγιές που μαίνονται στο φόντο τους» γράφει η Κλερ Σέλβιν στο ArtNews. H χρονιά του θανάτου του είναι καταγραμμένη στα αρχεία της αδελφότητας στην οποία ανήκε: «Θάνατος αδελφών. Έτος 1516: Ιερώνυμος Άκεν, άλλως Μπος, διακεκριμένος ζωγράφος».

Ο Μπος γεννήθηκε στο Δουκάτο της Βραμάνδης. Το «Μπος» είναι η τελευταία συλλαβή της γενέτειράς του, του Χερτόγκενμπος ή, στα γαλλικά, Μπουά-λε-Ντυκ. Στην Ιταλία τον ήξεραν με το εξιταλισμένο όνομα Μπόσκο ντι Μπολντούκ. Ωστόσο το πραγματικό του επώνυμο ήταν Βαν Άκεν, χωρίς άλλο γιατί η οικογένειά του καταγόταν από το Άαχεν κι ας είχε εγκατασταθεί στο Χερτόγκενμπος από τα τέλη του 14ου αιώνα.

Ήταν μέλος της Αδελφότητας της Παναγίας, στα αρχεία της οποίας έχουν βρεθεί αρκετές πληροφορίες γι' αυτόν. Το 1486 ο Ιερώνυμος, γιος του Αντωνίου Βαν Άκεν, έγινε δεκτός σ’ αυτή την ένωση, που τα μέλη της ήταν κουρεμένα και φορούσαν στολή από χοντρό μάλλινο ύφασμα. Ο Μπος έπαιρνε μέρος στη σκηνοθεσία «μυστηρίων», θεατρικών παραστάσεων που παρουσίαζε κατά παράδοση η Αδελφότητα της Παναγίας, και στην οργάνωση αρμάτων με θρησκευτικές σκηνές που ακολουθούσαν ορισμένες λιτανείες. Οι δραστηριότητές του αυτές βοήθησαν τη γόνιμη φαντασία του να εκφραστεί και άφησαν τα ίχνη τους στην τέχνη του.

Μέσα στα σουρεαλιστικά οράματα του Ιερώνυμου Μπος για τον Παράδεισο και την Κόλαση Facebook Twitter
Λεπτομέρεια από τον «Κήπο των Επίγειων Απολαύσεων». Φωτο: Wikimedia Commons

Στις αρχές της δεκαετίας του 1480, ο Μπος παντρεύτηκε μια πλούσια γυναίκα, τα χρήματα της οικογένειας της οποίας του επέτρεψαν να ακολουθήσει καριέρα ως καλλιτέχνης. Αρχικά, ζωγράφιζε αρκετά παραδοσιακές θρησκευτικές σκηνές, όπως η Σταύρωση, αλλά καθώς το κύρος του μεγάλωνε κατά την επόμενη δεκαετία άλλαξε ρότα προς τα αποκαλυπτικά τοπία για τα οποία είναι γνωστός σήμερα. Πέθανε στο Χερτόγκενμπος το 1516, αφού πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στη γενέτειρά του.

Ο «Κήπος των Επίγειων Απολαύσεων», το τρίπτυχο που δημιουργήθηκε μεταξύ 1490 και 1510 είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα έργα του. Η μορφή του τρίπτυχου είναι χαρακτηριστική για έργα ζωγραφικής που έγιναν για να χρησιμοποιηθούν ως altarpieces (έργα που τοποθετούνταν πίσω από την Αγία Τράπεζα), αλλά είναι πολύ πιθανό ότι ο πελάτης που παρήγγειλε αυτό το έργο τέχνης ήταν λαϊκός και όχι κληρικός, αφού οι εικόνες του τρίπτυχου ήταν υπερβολικά παράξενες για να εμφανιστούν σε εκκλησία.

Ο πίνακας είναι γεμάτος αμέτρητους γυμνούς ανθρώπους, άνδρες και γυναίκες, ξανθούς, λεπτούς, με στενούς ώμους, που περπατάνε στις μύτες των ποδιών τους, σύμφωνα με τη γοτθική παράδοση. Οι περισσότεροι είναι όρθιοι, εκστατικοί και λίγο σαστισμένοι. Μερικοί βρίσκονται μέσα σε κρυστάλλινες σφαίρες ή σε πελώρια φρούτα. Άλλοι κάτω από γυάλινους θόλους ή ανάμεσα σε νεκρά ψάρια, κοχύλια και άλλα σεξουαλικά σύμβολα. Στον πίνακα παρελαύνουν και σύμβολα της σεξουαλικής ηδονής, όπως τα βατόμουρα που βρίσκονται δίπλα σε έναν κοκκινολαίμη, ο οποίος συμβολίζει τη φιληδονία.

Μέσα στα σουρεαλιστικά οράματα του Ιερώνυμου Μπος για τον Παράδεισο και την Κόλαση Facebook Twitter
Ιερώνυμος Μπος, «Η προσκύνηση των Μάγων», περ. 1475 Νέα Υόρκη, The Metropolitan Museum of Art, John Stewart Kennedy Fund 1913 © New York, Metropolitan Museum, Kennedy Fund
Μέσα στα σουρεαλιστικά οράματα του Ιερώνυμου Μπος για τον Παράδεισο και την Κόλαση Facebook Twitter
Ιερώνυμος Μπος, «Ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής στην ερημιά», περ. 1480–1485. Μαδρίτη, Museo Lázaro Galdiano, © Museo Lázaro Galdiano, Madrid

Ανησυχητικό και παράξενο, το τρίπτυχο αυτό, όπως και όλα τα έργα του, επηρέασε άμεσα τους υπερρεαλιστές του 20ού αιώνα και διαμόρφωσε τις αντιλήψεις για την κόλαση κατά τη διάρκεια της Αναγέννησης και για αιώνες μετά. Στην έκθεση του MFAB υπάρχει μια εκδοχή του «Κήπου των επίγειων απολαύσεων», μια ταπισερί που έγινε στα μέσα του 16ου αιώνα και μαρτυρά την απήχηση της τέχνης του κατά την εποχή της δημιουργίας της, ενώ κανένας άλλος καλλιτέχνης στη δυτική ζωγραφική δεν έχει αποτυπώσει ένα τόσο το δαιμονικό φαντασιακό όπως ο Μπος σε αυτό το έργο.

Κάθε λεπτομέρεια στη χαοτική φύση του έργου του Μπος είναι αξιοσημείωτη και εξαιρετική. Δεν υπάρχει κεντρική φιγούρα και κάθε σημείο του πίνακα έχει τα δικά του μυστικά, κάτι που συμβαίνει και σε άλλα έργα του Μπος, φαινομενικά σχεδιασμένα για να τρομοκρατούν, αλλά και παραδόξως να διασκεδάζουν με τις λεπτομέρειές τους.

Για παράδειγμα, ο αριστερός πίνακας του «Κήπου των Επίγειων Απολαύσεων» απεικονίζει τη γαλήνια ατμόσφαιρα της στιγμής που ο Θεός δημιούργησε την Εύα και τον Αδάμ στον παράδεισο, με μερικούς υπαινιγμούς για την αγριάδα των ζώων, ενώ στο βάθος δεσπόζουν σουρεαλιστικά όρη.

Αντίθετα, ο δεξιός πίνακας απεικονίζει ένα φοβερό τοπίο φωτιάς και σκοταδιού, όπου οι αμαρτωλοί βασανίζονται και καταβροχθίζονται από φρικτές μεταλλάξεις και σουρεαλιστικά πλάσματα. Μια μουσική Κόλαση, με μαρτύρια και πελώρια μουσικά όργανα. Το φόντο έχει αλλάξει, είναι μολυβένιο, ενώ σε μια παγωμένη λίμνη διαγράφονται οι φλόγες μιας πυρκαγιάς.

Μέσα στην πυκνότητα των απεικονίσεών του, ο Μπος, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι μελετητές, ζωγράφισε τις φιγούρες του για να χρησιμεύσουν ίσως ως ηθική προειδοποίηση για την ανθρωπότητα, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι θέλησε να απεικονίσει μια λεπτομερή, πανοραμική εικόνα του χαμένου παραδείσου.

Είναι ίσως ο μόνος που μπόρεσε να δώσει με τόσες λεπτομέρειες την αίσθηση της θανάσιμης αγωνίας και του παιγνιώδους συναισθήματος της εφήμερης παρουσίας μας σε αυτό τον κόσμο.

Μέσα στα σουρεαλιστικά οράματα του Ιερώνυμου Μπος για τον Παράδεισο και την Κόλαση Facebook Twitter
Λεπτομέρεια από το έργο «Ημέρα της Κρίσης», περ. 1515. Φωτο: Wikimedia Commons
Μέσα στα σουρεαλιστικά οράματα του Ιερώνυμου Μπος για τον Παράδεισο και την Κόλαση Facebook Twitter
Ιερώνυμος Μπος, «Η εκτομή του λίθου της τρέλας», περ. 1501–1505 Madrid, Museo Nacional del Prado © Photographic Archive Museo Nacional del Prado
Μέσα στα σουρεαλιστικά οράματα του Ιερώνυμου Μπος για τον Παράδεισο και την Κόλαση Facebook Twitter
Ιερώνυμος Μπος, «Ο Άγιος Χριστόφορος κουβαλά τον Χριστό», περ. 1500–1505. Collection Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam. Loan: Stichting Museum Boijmans Van Beuningen © Rotterdam, Collection Museum Boijmans Van Beuningen, Rotterdam. Photo: Studio Trom
Μέσα στα σουρεαλιστικά οράματα του Ιερώνυμου Μπος για τον Παράδεισο και την Κόλαση Facebook Twitter
Ιερώνυμος Μπος, «Ο Άγιος Ιωάννης ο Ευαγγελιστής στην Πάτμο», περ. 1490-95. Βερολίνο, Staatliche Museen zu Berlin, Gemäldegalerie, © Berlin, bpk / Gemäldegalerie, SMB / Volker-H. Schneider
Μέσα στα σουρεαλιστικά οράματα του Ιερώνυμου Μπος για τον Παράδεισο και την Κόλαση Facebook Twitter
Ιερώνυμος Μπος, «Οράματα της μέλλουσας ζωής: Το ποτάμι προς την κόλαση», περ. 1505–1515 Βενετία, Museo di Palazzo Grimani, Gallerie dell’Accademia di Venezia © Gallerie dell’Accademia di Venezia, Ministerio della Cultura © G.A.VE Archivio fotografico
Μέσα στα σουρεαλιστικά οράματα του Ιερώνυμου Μπος για τον Παράδεισο και την Κόλαση Facebook Twitter
Ιερώνυμος Μπος, «Οράματα της μέλλουσας ζωής: Η άνοδος των Ευλογημένων», περ. 1505–1515 Βενετία, Museo di Palazzo Grimani, Gallerie dell’Accademia di Venezia © Gallerie dell’Accademia di Venezia, Ministerio della Cultura © G.A.VE Archivio fotografico
Μέσα στα σουρεαλιστικά οράματα του Ιερώνυμου Μπος για τον Παράδεισο και την Κόλαση Facebook Twitter
Ιερώνυμος Μπος, «Το πλοίο των τρελών», περ. 1500-10, Παρίσι, Μουσείο του Λούβρου © Párizs, Musée du Louvre, Dist. RMN-Grand Palais / Franck Raux
Μέσα στα σουρεαλιστικά οράματα του Ιερώνυμου Μπος για τον Παράδεισο και την Κόλαση Facebook Twitter
Ιερώνυμος Μπος, «Σκηνές από τα Πάθη του Ιησού», περ. 1495–1500 Βερολίνο, Staatliche Museen zu Berlin, Gemäldegalerie, © Berlin, bpk / Gemäldegalerie, SMB / Volker-H. Schneider
Μέσα στα σουρεαλιστικά οράματα του Ιερώνυμου Μπος για τον Παράδεισο και την Κόλαση Facebook Twitter
Hendrick Hondius the Elder, after Cornelis Cort, Πορτρέτο του Ιερώνυμου Μπος, 1610 © Άμστερνταμ, Rijksmuseum.
Μέσα στα σουρεαλιστικά οράματα του Ιερώνυμου Μπος για τον Παράδεισο και την Κόλαση Facebook Twitter
Ιερώνυμος Μπος, «Ο κήπος των επίγειων απολαύσεων». Ο πίνακας βρίσκεται στο Μουσείο Prado στη Μαδρίτη και θεωρείται πολύ εύθραυστος για να μεταφερθεί σε εκθέσεις του εξωτερικού. Φωτο: Wikimedia Commons
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Όταν οι αποθήκες ενός μουσείου είναι ανοιχτές: μια μοναδική εμπειρία στο ωραιότερο μουσείο του Ρότερνταμ

Design / Μια μοναδική εμπειρία στις αποθήκες του ωραιότερου μουσείου του Ρότερνταμ

Αποκαλείται «η πρώτη δημόσια αποθήκη τέχνης στον κόσμο» και έχει διαφορετική δυναμική και λειτουργία από εκείνη ενός μουσείου: δεν υπάρχουν εκθέσεις, αλλά μπορείτε να περιηγηθείτε σε 151.000 έργα τέχνης.
THE LIFO TEAM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γύζης, Παρθένης, Τσαρούχης σε μια εξαιρετική έκθεση στα Χανιά

Εικαστικά / Γύζης, Παρθένης, Τσαρούχης σε μια εξαιρετική έκθεση στα Χανιά

Η έκθεση «Διαδρομές στην τέχνη. Έργα από τη Συλλογή της Τράπεζας της Ελλάδος» στη Δημοτική Πινακοθήκη Χανίων ξεδιπλώνει 150 χρόνια εικαστικής δημιουργίας μέσα από 99 έργα εμβληματικών και σύγχρονων δημιουργών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Ρεπορτάζ / Ο ντετέκτιβ της Σεβίλλης και οι πλαστοί πίνακες του Ελ Γκρέκο

Στο βιβλίο του «Ο πλαστογράφος του Φράνκο», ένας ντετέκτιβ από τη Σεβίλλη ισχυρίζεται πως μεγάλα μουσεία, μεταξύ των οποίων και η ελληνική Εθνική Πινακοθήκη, έχουν αγοράσει πιστά αντίγραφα έργων του Ελ Γκρέκο.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μέσα στο εργαστήριο του Χριστόφορου Κατσαδιώτη 

Εικαστικά / Ο Χριστόφορος Κατσαδιώτης αναδεικνύει το άχρηστο σε τέχνη

Το εργαστήριο του χαράκτη, όπου ξεδιπλώνεται ένα σύμπαν βγαλμένο από κάποιο σκοτεινό παραμύθι, μεταφέρεται προσωρινά σε μια σχεδόν κρυμμένη αίθουσα του μουσείου Μπενάκη, στην οδό Πειραιώς.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Άνοιξε το πολυαναμενόμενο πρώτο μουσείο μετανάστευσης

Εικαστικά / Fenix: Το πρώτο μουσείο μετανάστευσης άνοιξε στο Ρότερνταμ

Τι κοινό έχουν ένα πλοίο που κατασχέθηκε από τη Λαμπεντούζα, ένα κομμάτι του Τείχους του Βερολίνου και δύο γιγάντιες φωτεινές μπλε παντόφλες; Όλα βρίσκουν τη θέση τους στο νέο μουσείο της Ολλανδίας που επικεντρώνεται εξ ολοκλήρου στη μετανάστευση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

Εικαστικά / O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος είναι δυο νεαροί ζωγράφοι και δυο πολύ καλοί φίλοι. Τους έφερε κοντά η αγάπη για τη μυθολογία, την τέχνη και μια ανεξήγητη εμμονή με την Τζένη Χειλουδάκη. Τα έργα τους πραγματεύονται το τραύμα με τρόπο ωμό και βαθύ. Παρά τα όσα θα πίστευαν πολλοί, διαψεύδουν τις φήμες που τους θέλουν ζευγάρι…
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Εικαστικά / Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η έκθεση με τίτλο «Κοσμική Σκόνη/Άγνωστες Γαίες» αντλεί έμπνευση από την προσωπικότητα και το έργο του Γερμανού αστρονόμου Ιούλιου Σμιτ, διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατά τον 19ο αι., και μας προσκαλεί να περιηγηθούμε ανάμεσα σε μακρινούς πλανήτες και σε γήινα, απτά υλικά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Guest Editors / Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Η έκθεση «Caravaggio 2025» αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία για τους λάτρεις της τέχνης να έρθουν σε επαφή με τον ρεαλισμό και τη συναισθηματική δύναμη του ανυπέρβλητου καλλιτέχνη του μπαρόκ, ο οποίος επαναπροσδιόρισε την εικαστική αφήγηση και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης ζωγραφικής.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ο Άγγελος Παπαδημητρίου ανάγει το κοινό γούστο σε καλλιτεχνική χειρονομία μεγάλης δυναμικής 

Εικαστικά / Το νέο έργο του Άγγελου Παπαδημητρίου είναι ένα εικονοστάσι για τα όνειρά μας

Ο αγαπημένος καλλιτέχνης επιστρέφει με ένα νέο έργο-εγκατάσταση στην Πινακοθήκη του Μουσείου Βορρέ, έναν χαιρετισμό στην Ελλάδα της Κάλλας και του Καβάφη, του Αττίκ και της Στέλλας Γκρέκα· μιας εποχής μεγάλης ευαισθησίας που έχει πια χαθεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή

Εικαστικά / Η πρώτη μεγάλη έκθεση για τα δικαιώματα των ζώων στο ΕΜΣΤ

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το ΕΜΣΤ και για την πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες (από Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αμερική) – πάνω από 200 έργα καταλαμβάνουν όλους τους ορόφους του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Romaine Brooks: Συμφωνία σε γκρι από μια ξεχασμένη κυρία της ζωγραφικής

Εικαστικά / Romaine Brooks: Η ζωγράφος με το ανδρόγυνο στυλ που έσπασε όλα τα ταμπού της εποχής της

Μια πρωτοπόρος καλλιτέχνιδα που έζησε μια συναρπαστική και αντισυμβατική ζωή, μέσα στη δίνη των «Roaring Twenties», δημιουργώντας τέχνη πέρα από τα κυρίαρχα ρεύματα του καιρού της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Εικαστικά / «Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Ο Michael Rakowitz, χρησιμοποιώντας αντισυμβατικές προσεγγίσεις, ανοίγει έναν διάλογο με έργα συγκινητικά, φανερά πολιτικά, υπενθυμίζοντάς μας την επανάληψη οδυνηρών γεγονότων της Ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατερίνα Βαγενά: «Δεν καταλαβαίνω γιατί φερόμαστε λες και το να μεγαλώνεις είναι αρρώστια»

Οι Αθηναίοι / «Δεν έκανα την Κιμωλία για τα λεφτά αλλά για να δείξω αυτό που είμαι»

Eίναι η ιδιοκτήτρια της Κιμωλίας, του art café που έγινε σημείο αναφοράς στην Πλάκα. Δηλώνει αυτοδίδακτη στα πάντα και πιστεύει στη δύναμη των ανθρώπων να ξαναγεννιούνται. Η Κατερίνα Βαγενά είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
CHECK ANTISOCIAL

Εικαστικά / Antisocial: Η Φρόσω Πίνη έφερε την τέχνη σε ένα θρυλικό αθηναϊκό αφτεράδικο

Στη στοά της Λεωκορίου, στου Ψυρρή, η Φρόσω με αφοσίωση δίνει ζωή σε έναν χώρο τέχνης που κάνει τους Αθηναίους να φτάνουν στην Cantina Social πιο νωρίς απ’ ό,τι είχαν συνηθίσει — και έτσι, τουλάχιστον, έχουν μαζί τους τα γυαλιά ηλίου· just in case.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola»

Εικαστικά / «Τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες, ούτε καρτ ποστάλ»

Η 26χρονη Μεξικανή ζωγράφος Ximena Maldonado Sánchez παρουσιάζει σε μία νέα έκθεση στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα μια τοπιογραφία με κάκτους, υπόγεια νερά και το κόκκινο του πάθους, που θυμίζει έντονα την πατρίδα της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ