Μαρία Πριματσένκο: Τα πολύχρωμα έργα της Ουκρανής ζωγράφου που καταστράφηκαν στο Ιβάνκιβ

Μαρία Πριματσένκο: Η λαϊκή ζωγράφος της Ουκρανίας και τα πολύχρωμα φανταστικά έργα της Facebook Twitter
Maria Prymachenko - National Museum of Ukrainian Folk Decorative Art
0

Το Μουσείο Τοπικής Ιστορίας του Ιβάνκιβ της Ουκρανίας καταστράφηκε από τις ρωσικές δυνάμεις. Το μουσείο στέγαζε μια σειρά από έργα της καταξιωμένης Ουκρανής λαϊκής καλλιτέχνιδας Μαρία Πριματσένκο.

Καταστράφηκαν 25 πίνακες και οι εικόνες της πυρκαγιάς έκαναν το γύρο του κόσμου. Η Emine Dzheppar, αναπληρώτρια υπουργός πολιτισμού της Ουκρανίας, δημοσίευσε ένα βίντεο στο Twitter που δείχνει το μουσείο να καίγεται. «Αφού δεν έχουν δική τους κουλτούρα, καταστρέφουν την κληρονομιά των άλλων εθνών», έγραψε.  

Η πρώτη σχετική αναφορά έγινε από το Kyiv Independent που έγραψε ότι η Πριματσένκο είναι μια αυτοδίδακτη καλλιτέχνιδα που δημιούργησε ελκυστικές εικονογραφικές συνθέσεις, βασισμένες στην ουκρανική λαογραφία και μυθολογία.

Γεννημένη σε οικογένεια αγροτών, η Πριματσένκο, η οποία πέθανε σε ηλικία 88 ετών το 1987, πέρασε όλη της τη ζωή σε ένα χωριό κοντά στο Ιβάνκιβ. Η οικογένειά της τής δίδαξε μια ποικιλία από παραδοσιακές ουκρανικές χειροτεχνίες, όπως κέντημα και διακόσμηση πασχαλινών αυγών. Εξέφρασε την πλούσια αίσθηση της φαντασίας της μέσα από το σχέδιο και τη ζωγραφική.

Τα έργα της έχουν πολύχρωμα θηρία και φανταστικά ζώα που είναι εμπνευσμένα από τις πανάρχαιες παραδόσεις των Ουκρανών τεχνιτών, αλλά και τα όνειρά της, με λαϊκούς θρύλους, παραμύθια και εικόνες της σύγχρονης ζωής.

Το Ιβάνκιβ βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο για τη ρωσική εισβολή, μεταξύ του Τσερνόμπιλ –το οποίο κατέλαβε η Ρωσία στις 24 Φεβρουαρίου– και του Κιέβου.

Αρκετά από τα έργα της έχουν παρουσιαστεί στα γραμματόσημα της Ουκρανίας και το 1966 τής απονεμήθηκε η υψηλότερη πολιτιστική διάκριση της Ουκρανίας, το Εθνικό Βραβείο Σεφτσένκο. Για να αναγνωρίσει τη συνεισφορά της στον τομέα της λαϊκής τέχνης, η Unesco ανακήρυξε το 2009 έτος της Μαρία Πριματσένκο.

Τα περισσότερα έργα της, περίπου 650, βρίσκονται στο Εθνικό Μουσείο Εφαρμοσμένης Λαϊκής Τέχνης της Ουκρανίας στο Κίεβο.

Στην παιδική της ηλικία, η Πριματσένκο αρρώστησε με πολιομυελίτιδα, η οποία επηρέασε τη ζωή και την τέχνη της.

Όπως περιέγραφε η ίδια, «μια μέρα που πήγαινα τις χήνες μου σε μια αμμώδη παραλία, στην όχθη του ποταμού, αφού διέσχισα ένα χωράφι διάστικτο με αγριολούλουδα, άρχισα να σχεδιάζω αληθινά και φανταστικά λουλούδια με ένα ραβδί στην άμμο».

Αργότερα άρχισε να σχεδιάζει τους τοίχους του σπιτιού της και δεν σταμάτησε να σχεδιάζει ποτέ.

Η Πρώτη Δημοκρατική Έκθεση Λαϊκής Τέχνης του 1936 παρουσίασε τους πίνακές της. Το 1937, τα έργα της εκτέθηκαν στο Παρίσι. Ο Πικάσο όταν τα είδε είπε: «Υποκλίνομαι μπροστά στο καλλιτεχνικό θαύμα αυτού της λαμπρής Ουκρανής».

Τα έργα της έχουν πολύχρωμα θηρία και φανταστικά ζώα που είναι εμπνευσμένα από τις πανάρχαιες παραδόσεις των Ουκρανών τεχνιτών, αλλά και τα όνειρά της, με λαϊκούς θρύλους, παραμύθια και εικόνες της σύγχρονης ζωής.

Μαρία Πριματσένκο: Η λαϊκή ζωγράφος της Ουκρανίας και τα πολύχρωμα φανταστικά έργα της Facebook Twitter
Maria Primachenko, Περιστέρια, 1968

Πουλιά, θηρία και φυτά αλληλεπιδρούν με αρμονία σε ένα περιβάλλον που μοιάζει με αυτό της φυσικής ζωής, αλλά χωρίς την αγριότητά του. Τα θηρία της είναι ευγενικά με αθώα μάτια και μεγάλες βλεφαρίδες σε λευκό αρχικά και αργότερα σε χρωματιστό φόντο.

Είχε την αίσθηση της σύνθεσης και στα έργα της υπάρχει η πάλη του καλού και του κακού που τα διαποτίζει, ωστόσο το καλό πάντα θριαμβεύει. Το μοτίβο της πληθωρικής χαράς δίνει συχνά τη θέση του στη θλίψη με έναν τάφο στολισμένο με λουλούδια να υπάρχει συχνά στα έργα της.

Οι πίνακές της είναι γεμάτοι με ευφάνταστες λεπτομέρειες. Όμορφα πουλιά και άλλα ζώα που ενεργούν με ανθρώπινο τρόπο: μαλώνουν, παίζουν μουσική και δειπνούν μαζί ή απλά περπατούν μέσα στο κάδρο. Οι συμμετρικές απεικονίσεις διακοσμητικών λουλουδιών της παρουσιάζουν μια μεγαλοπρέπεια χρωμάτων. Οι πίνακές της για την παραδοσιακή ζωή στην ουκρανική ύπαιθρο είναι σαν εικονογραφήσεις βιβλίων παραμυθιών.

ΤΣΕΚ ΦΩΤΟ Μαρία Πριματσένκο: Η λαϊκή ζωγράφος της Ουκρανίας και τα πολύχρωμα φανταστικά έργα της Facebook Twitter
Maria Primachenko, Tiger Laughs - National Museum of Ukrainian Folk Decorative Art
ΤΣΕΚ ΦΩΤΟ Μαρία Πριματσένκο: Η λαϊκή ζωγράφος της Ουκρανίας και τα πολύχρωμα φανταστικά έργα της Facebook Twitter
Maria Prymachenko - National Museum of Ukrainian Folk Decorative Art
Μαρία Πριματσένκο: Η λαϊκή ζωγράφος της Ουκρανίας και τα πολύχρωμα φανταστικά έργα της Facebook Twitter
M. Prymachenko, A Dragon Descends on Ukraine... (1987) - Croatian Museum of Naive Art
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Εικαστικά / Ο ευά παπαδάκης φέρνει την ποίηση στα Ζαγοροχώρια

Το πρώτο διεθνές πολυθεματικό φεστιβάλ ποίησης «Σολοικισμός», έρχεται το Σάββατο 25 και την Κυριακή 26 Οκτωβρίου 2025 στον Ελαφότοπο, στα Ζαγοροχώρια. Ο εμπνευστής και καλλιτεχνικός διευθυντής του μίλησε στη LifO.
M. HULOT
Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Εικαστικά / Δυο νέες εκθέσεις στο φθινοπωρινό πρόγραμμα του ΕΜΣΤ

Η καλλιτεχνική πρωτοπορία εκτός συνόρων και έργα που ενσωματώνουν και συνάμα απεικονίζουν φυσικά τοπία και τις απροσδιόριστες ανθρώπινες παρεμβάσεις που αυτά προδίδουν, στο νέο πρόγραμμα του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
ΕΠΕΞ Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε – ενεργεί, αντιδρά και μεταβάλλεται συνεχώς»

Εικαστικά / Μαρίνα Ξενοφώντος: «Η μνήμη δεν είναι κάτι που απλώς κουβαλάμε»

Η εικαστικός μιλάει για την εγκατάσταση με την οποία θα εκπροσωπήσει στην Μπιενάλε της Βενετίας το 2026 την Κύπρο, για την επιρροή της χώρας στο έργο της και για τη θέση του καλλιτέχνη στη σύγχρονη κοινωνία.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το μαγευτικό, υπερβατικό σύμπαν της Yayoi Kusama προσγειώνεται στην Ευρώπη

Εικαστικά / Tα πλοκάμια και οι κολοκύθες της Yayoi Kusama προσγειώνονται στην Ευρώπη

Από τη Βασιλεία ξεκίνησε η ευρωπαϊκή περιοδεία της μεγάλης αναδρομικής έκθεσης της πιο διάσημης και πιο επιτυχημένης εν ζωή εικαστικού στον κόσμο, με περισσότερα από 300 έργα που καλύπτουν επτά δεκαετίες.
THE LIFO TEAM
Τι μυστήριο κρύβει η ιστορία της αυτοπροσωπογραφίας του Κουρμπέ;

Εικαστικά / «Ο απελπισμένος»: Ο περίφημος πίνακας του Κουρμπέ εκτίθεται ξανά μετά από 20 χρόνια

Ίσως το πιο γνωστό έργο του μεγάλου Γάλλου ζωγράφου, «Ο απελπισμένος» θα εκτεθεί στο Μουσείο Ορσέ αρχικά και έπειτα στο Μουσείο Art Mill στη Ντόχα. Ποια είναι η ιστορία του; Σε ποιον ανήκει τώρα ο πίνακας;
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα έκθεση αναδεικνύει τη συμβολή των γυναικών στην τέχνη της γεωμετρικής αφαίρεσης

Εικαστικά / Έξι γυναίκες. Έξι πρωτοποριακές καλλιτέχνιδες της γεωμετρικής αφαίρεσης

Έργα των Όπυ Ζούνη, Etel Adnan, Samia Halaby, Saloua Raouda Choucair, Ebtisam Abdulaziz και Lubna Chowdhary, αποτελούν το υλικό της έκθεσης του Ιδρύματος Εικαστικών Τεχνών και Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη που ξεκίνησε μόλις.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Εικαστικά / Όταν ο Αντώνης Μπενάκης απέδειξε ότι οι Ελληνικές ενδυμασίες είναι Υψηλή Ραπτική

Αμέτρητες είναι οι ιστορίες που κρύβονται πίσω από την έκδοση «Ελληνικαί Εθνικαί Ενδυμασίαι», φέρνοντας στο φως την επίδραση που άσκησε η ενδυμασία στη διαμόρφωση της εθνικής συνείδησης και στην κυρίαρχη μόδα του Μεσοπολέμου.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Και λοιπόν τι;»: Μία έκθεση στον Ταύρο «φωτίζει» το θρυλικό άλμπουμ των Εν Πλω

Εικαστικά / «Οι Εν πλω άφησαν πίσω τραγούδια που συνδέουν όσους ονειρεύονται με παρόμοιο τρόπο»

Έγιναν θρύλοι της εγχώριας μουσικής σκηνής με την κυκλοφορία ενός μόνο άλμπουμ. Μετά, εξαφανίστηκαν. Ο Κωνσταντίνος Χατζηνικολάου, ο Απόστολος Βασιλόπουλος και η Μαρία-Θάλεια Καρρά επιμελήθηκαν, μετά από δεκαετή έρευνα, μια έκθεση για ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της ελληνικής δισκογραφίας. Mίλησαν στη LifO.
M. HULOT
Με Chryssa και Iannis Xenakis η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Εικαστικά / Με Chryssa και Ιάννη Ξενάκη η μεγάλη έκθεση για τον μινιμαλισμό στο Παρίσι

Μέσα από 100 έργα και 40 καλλιτέχνες επιχειρείται η διερεύνηση της διεθνούς εξέλιξης του κινήματος το οποίο από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 επαναπροσδιόρισε ριζικά την έννοια του καλλιτεχνικού έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Εικαστικά / Πολλές, πάρα πολλές εκθέσεις τον Οκτώβριο στην Αθήνα. Και καλές μάλιστα

Από την έκθεση του Juergen Teller στο ολοκαίνουργιο Onassis Ready, στην ποιητική αρχιτεκτονική του Πικιώνη και στις έξι πρωτοποριακές γυναικείες φωνές της γεωμετρικής αφαίρεσης. Αυτόν τον μήνα οι λέξεις «μουσείο» και «γκαλερί» θα ακούγονται πολύ συχνά.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

Εικαστικά / Τζον Σίνγκερ Σάρτζεντ: Ο ζωγράφος των στυλάτων της εποχής του επιστρέφει

H έκθεση στο Μουσείο Ορσέ συγκεντρώνει 90 έργα του Αμερικανού στυλίστα ζωγράφου, εστιάζοντας στην πιο καθοριστική περίοδο του έργου του. Aνάμεσά τους και η περίφημη «Madame X», το πιο διάσημο έργο του.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Εικαστικά / Φρα Αντζέλικο: «Ένας μεγάλος ζωγράφος, ένας άγιος άνθρωπος»

Η έκθεση «Beato Angelico», συγκεντρώνει στο Palazzo Strozzi και στο Mουσείο του Αγίου Μάρκου στη Φλωρεντία περισσότερα από 140 έργα με δάνεια από 70 συλλογές ιδιωτών και μουσείων και φιλοδοξεί να εδραιώσει τη φήμη του Φρα Αντζέλικο ως κορυφαίου δασκάλου της Αναγέννησης.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Εικαστικά / Γιατί η Νυχτερινή Περίπολος του Ρέμπραντ αποτελεί μέχρι σήμερα ένα μυστήριο της Τέχνης

Πεθαίνει σαν σήμερα το 1669 ο φλαμανδός ζωγράφος Ρέμπραντ φαν Ράιν. Αυτός ο πίνακας υπήρξε η πραγματική αιτία της οικονομικής καταστροφής του καλλιτέχνη ή πρόκειται περί θεωρίας συνωμοσίας;
THE LIFO TEAM
«Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Εικαστικά / «Πρωτόλεια»: Οι πρώτες πινελιές αλλάζουν μέσα στα χρόνια αλλά πάντα κάτι μένει

Η νέα έκθεση του Μουσείου Μπενάκη, χαρτογραφεί την πορεία έντεκα Ελλήνων και Ελληνίδων εικαστικών και θέτει ένα πολύ ενδιαφέρον ερώτημα: «Σε μια πορεία πλούσια, γεμάτη ανατροπές αλλά και επαναλήψεις, ποιες ήταν οι πρωτόλειες αναζητήσεις τους, στις οποίες επέτρεψαν ακολούθως να εισχωρήσουν στις ώριμες αποφάσεις τους»
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Εικαστικά / Aμερικανικός σουρεαλισμός; Κι όμως υπάρχει. Απλώς δεν το γνώριζε κανείς

Μια έκθεση στο Μουσείο Γουίτνεϊ ενώνει διαφορετικές φωνές και αποκαλύπτει την άγνωστη ως τώρα τάση Αμερικανών καλλιτεχνών που στράφηκαν στον σουρεαλισμό για να εκφράσουν την ταραχώδη δεκαετία του '60.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
"Η κούνια" του Φραγκονάρ: Στο φως τα ζουμερά μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Εικαστικά / «Η Κούνια» του Φραγκονάρ: Τα μυστικά και η ίντριγκα του πιο αυθάδικου έργου του ροκοκό

Η περίφημη «Κούνια» με τη σκηνοθεσία της συνεύρεσης των σωμάτων και των ψυχών με τρόπο ακόλαστο, πονηρό ή ανοιχτό σε μια νέα ηθική, έργο – σταρ της περίφημης συλλογής Wallace στο Λονδίνο, αποκαταστάθηκε φέρνοντας στο φως άτακτες λεπτομέρειες που ενισχύουν την αυθάδεια του έργου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ