Μαρία Πριματσένκο: Τα πολύχρωμα έργα της Ουκρανής ζωγράφου που καταστράφηκαν στο Ιβάνκιβ

Μαρία Πριματσένκο: Η λαϊκή ζωγράφος της Ουκρανίας και τα πολύχρωμα φανταστικά έργα της Facebook Twitter
Maria Prymachenko - National Museum of Ukrainian Folk Decorative Art
0

Το Μουσείο Τοπικής Ιστορίας του Ιβάνκιβ της Ουκρανίας καταστράφηκε από τις ρωσικές δυνάμεις. Το μουσείο στέγαζε μια σειρά από έργα της καταξιωμένης Ουκρανής λαϊκής καλλιτέχνιδας Μαρία Πριματσένκο.

Καταστράφηκαν 25 πίνακες και οι εικόνες της πυρκαγιάς έκαναν το γύρο του κόσμου. Η Emine Dzheppar, αναπληρώτρια υπουργός πολιτισμού της Ουκρανίας, δημοσίευσε ένα βίντεο στο Twitter που δείχνει το μουσείο να καίγεται. «Αφού δεν έχουν δική τους κουλτούρα, καταστρέφουν την κληρονομιά των άλλων εθνών», έγραψε.  

Η πρώτη σχετική αναφορά έγινε από το Kyiv Independent που έγραψε ότι η Πριματσένκο είναι μια αυτοδίδακτη καλλιτέχνιδα που δημιούργησε ελκυστικές εικονογραφικές συνθέσεις, βασισμένες στην ουκρανική λαογραφία και μυθολογία.

Γεννημένη σε οικογένεια αγροτών, η Πριματσένκο, η οποία πέθανε σε ηλικία 88 ετών το 1987, πέρασε όλη της τη ζωή σε ένα χωριό κοντά στο Ιβάνκιβ. Η οικογένειά της τής δίδαξε μια ποικιλία από παραδοσιακές ουκρανικές χειροτεχνίες, όπως κέντημα και διακόσμηση πασχαλινών αυγών. Εξέφρασε την πλούσια αίσθηση της φαντασίας της μέσα από το σχέδιο και τη ζωγραφική.

Τα έργα της έχουν πολύχρωμα θηρία και φανταστικά ζώα που είναι εμπνευσμένα από τις πανάρχαιες παραδόσεις των Ουκρανών τεχνιτών, αλλά και τα όνειρά της, με λαϊκούς θρύλους, παραμύθια και εικόνες της σύγχρονης ζωής.

Το Ιβάνκιβ βρίσκεται σε στρατηγικό σημείο για τη ρωσική εισβολή, μεταξύ του Τσερνόμπιλ –το οποίο κατέλαβε η Ρωσία στις 24 Φεβρουαρίου– και του Κιέβου.

Αρκετά από τα έργα της έχουν παρουσιαστεί στα γραμματόσημα της Ουκρανίας και το 1966 τής απονεμήθηκε η υψηλότερη πολιτιστική διάκριση της Ουκρανίας, το Εθνικό Βραβείο Σεφτσένκο. Για να αναγνωρίσει τη συνεισφορά της στον τομέα της λαϊκής τέχνης, η Unesco ανακήρυξε το 2009 έτος της Μαρία Πριματσένκο.

Τα περισσότερα έργα της, περίπου 650, βρίσκονται στο Εθνικό Μουσείο Εφαρμοσμένης Λαϊκής Τέχνης της Ουκρανίας στο Κίεβο.

Στην παιδική της ηλικία, η Πριματσένκο αρρώστησε με πολιομυελίτιδα, η οποία επηρέασε τη ζωή και την τέχνη της.

Όπως περιέγραφε η ίδια, «μια μέρα που πήγαινα τις χήνες μου σε μια αμμώδη παραλία, στην όχθη του ποταμού, αφού διέσχισα ένα χωράφι διάστικτο με αγριολούλουδα, άρχισα να σχεδιάζω αληθινά και φανταστικά λουλούδια με ένα ραβδί στην άμμο».

Αργότερα άρχισε να σχεδιάζει τους τοίχους του σπιτιού της και δεν σταμάτησε να σχεδιάζει ποτέ.

Η Πρώτη Δημοκρατική Έκθεση Λαϊκής Τέχνης του 1936 παρουσίασε τους πίνακές της. Το 1937, τα έργα της εκτέθηκαν στο Παρίσι. Ο Πικάσο όταν τα είδε είπε: «Υποκλίνομαι μπροστά στο καλλιτεχνικό θαύμα αυτού της λαμπρής Ουκρανής».

Τα έργα της έχουν πολύχρωμα θηρία και φανταστικά ζώα που είναι εμπνευσμένα από τις πανάρχαιες παραδόσεις των Ουκρανών τεχνιτών, αλλά και τα όνειρά της, με λαϊκούς θρύλους, παραμύθια και εικόνες της σύγχρονης ζωής.

Μαρία Πριματσένκο: Η λαϊκή ζωγράφος της Ουκρανίας και τα πολύχρωμα φανταστικά έργα της Facebook Twitter
Maria Primachenko, Περιστέρια, 1968

Πουλιά, θηρία και φυτά αλληλεπιδρούν με αρμονία σε ένα περιβάλλον που μοιάζει με αυτό της φυσικής ζωής, αλλά χωρίς την αγριότητά του. Τα θηρία της είναι ευγενικά με αθώα μάτια και μεγάλες βλεφαρίδες σε λευκό αρχικά και αργότερα σε χρωματιστό φόντο.

Είχε την αίσθηση της σύνθεσης και στα έργα της υπάρχει η πάλη του καλού και του κακού που τα διαποτίζει, ωστόσο το καλό πάντα θριαμβεύει. Το μοτίβο της πληθωρικής χαράς δίνει συχνά τη θέση του στη θλίψη με έναν τάφο στολισμένο με λουλούδια να υπάρχει συχνά στα έργα της.

Οι πίνακές της είναι γεμάτοι με ευφάνταστες λεπτομέρειες. Όμορφα πουλιά και άλλα ζώα που ενεργούν με ανθρώπινο τρόπο: μαλώνουν, παίζουν μουσική και δειπνούν μαζί ή απλά περπατούν μέσα στο κάδρο. Οι συμμετρικές απεικονίσεις διακοσμητικών λουλουδιών της παρουσιάζουν μια μεγαλοπρέπεια χρωμάτων. Οι πίνακές της για την παραδοσιακή ζωή στην ουκρανική ύπαιθρο είναι σαν εικονογραφήσεις βιβλίων παραμυθιών.

ΤΣΕΚ ΦΩΤΟ Μαρία Πριματσένκο: Η λαϊκή ζωγράφος της Ουκρανίας και τα πολύχρωμα φανταστικά έργα της Facebook Twitter
Maria Primachenko, Tiger Laughs - National Museum of Ukrainian Folk Decorative Art
ΤΣΕΚ ΦΩΤΟ Μαρία Πριματσένκο: Η λαϊκή ζωγράφος της Ουκρανίας και τα πολύχρωμα φανταστικά έργα της Facebook Twitter
Maria Prymachenko - National Museum of Ukrainian Folk Decorative Art
Μαρία Πριματσένκο: Η λαϊκή ζωγράφος της Ουκρανίας και τα πολύχρωμα φανταστικά έργα της Facebook Twitter
M. Prymachenko, A Dragon Descends on Ukraine... (1987) - Croatian Museum of Naive Art
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Χίλμα αφ Κλιντ έβρισκε γαλήνη ζωγραφίζοντας λουλούδια

Εικαστικά / Η Χίλμα αφ Κλιντ έβρισκε γαλήνη ζωγραφίζοντας λουλούδια

Σε μια σειρά έργων που παρουσιάζει το θαύμα της ανθοφορίας των λουλουδιών και των φυτών, μια από τις πιο αξιοσέβαστες καλλιτέχνιδες της Σουηδίας στρέφεται σε έναν κόσμο ομορφιάς, γαλήνης και ισορροπίας για να αποκαλύψει αλήθειες για την ανθρώπινη κατάσταση.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση που μας ταξιδεύει στις διαχρονικές του συνδέσεις

Εικαστικά / Το «Πλέγμα των Κυκλάδων» και μια έκθεση για τις διαχρονικές του συνδέσεις

Μπορεί η σύγχρονη τέχνη να συνομιλήσει δημιουργικά με την αρχαία πολιτιστική κληρονομιά; Στην ΕΦΑ Κυκλάδων πίστεψαν στο «στοίχημα» και έτσι προέκυψε μια έκθεση με ξεχωριστό ενδιαφέρον στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ίου.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τον Περικλή Βυζάντιο και τον Jean Tinguely μέχρι τον Robert McCabe

Εικαστικά / «Νήματα επιλογής»: Μια αθηναϊκή έκθεση δένει φωνές και γενιές

Μια ομαδική έκθεση στην Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, με έργα των Περικλή Βυζάντιου, Robert McCabe και Jean Tinguely, μεταξύ άλλων, φέρνει σε διάλογο Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες διαφορετικών αναφορών.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Εικαστικά / Ο «Ένοικος» του Παντελή Μάκκα: Μια γιορταστική βιντεοεγκατάσταση

Μια ρετροσπεκτίβα δεκαπέντε χρόνων η οποία αποτελείται από έναν καταιγισμό εικόνων που δημιούργησε με την κάμερά του ο γνωστός video artist για μια σειρά σημαντικών παραστάσεων, οι οποίες παρουσιάζονται αποδεσμευμένες από τη θεατρική τους υπόσταση.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ξεκινάει το Back to Athens 2025

Εικαστικά / Back to Athens: Ο ετήσιος εικαστικός θεσμός επιστρέφει στο Μέγαρο Ησαΐα

Με κεντρική θεματική «Η διαίρεση της ζωής», το Back to Athens 2025 παρουσιάζει 30 εκθέσεις, εγκαταστάσεις, performance και προβολές από καλλιτέχνες και επιμελητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Εικαστικά / Takis: Αρχαϊκός καλλιτέχνης, προφήτης, μάντης, μάγος. Σίγουρα μοναδικός

Με μια μεγάλη έκθεση σε δύο μέρη, στην Αθήνα και στην Άνδρο, το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή γιορτάζει τα εκατό χρόνια του Takis, μίας από τις σημαντικότερες σημαντικότερες προσωπικότητες της ελληνικής αλλά και της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Μια νέα τοιχογραφία με τη ζωή των σεξεργατριών σε έναν δρόμο του Μεταξουργείου

Εικαστικά / Μια νέα τοιχογραφία για την αόρατη ζωή των σεξεργατριών στην οδό Ιάσωνος

Η διεθνής εικαστικός Paulina Olowska δημιουργεί μια τοιχογραφία στον πεζόδρομο του Μεταξουργείου για τις γυναίκες και γειτόνισσές της με τις οποίες καλημερίζεται και πίνει καφέ.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Ο ζωοπλάστης γλύπτης Ευριπίδης Βαβούρης (1911-1987) 

Εικαστικά / Ευριπίδης Βαβούρης: Πέρα από το «Λαγωνικό» της Φωκίωνος Νέγρη

Ο δημιουργός του γνωστού αγάλματος της Κυψέλης υπήρξε ένας στοχαστικός γλύπτης της Αθήνας με αξιόλογη πορεία, που απέδιδε πειστικά και με μεγάλη ευαισθησία τα κατοικίδια ζώα. Μια επίσκεψη στο ατελιέ του, που έχει διατηρηθεί σε άψογη κατάσταση, αποτέλεσε το ερέθισμα για να τον ανακαλύψουμε και να τον επανεκτιμήσουμε. 
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Εικαστικά / Ένας Ιούνιος γεμάτος τέχνη: 28 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Μια σειρά από εκθέσεις σημαντικών καλλιτεχνών χαρακτηρίζουν την έναρξη του καλοκαιριού. Από τα Plásmata 3 της Στεγης έως την αναδρομική έκθεση του Takis κι από τη Marlene Dumas έως την Charline von Heyl.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ