Η «Νυχτερινή Περίπολος» του Ρέμπραντ, αποκατεστημένη για πρώτη φορά με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης

Νυχτερινή περίπολος: Με τεχνητή νοημοσύνη βλέπουμε τα κομμένα κομμάτια και τον πίνακα σε όλη του την αίγλη Facebook Twitter
Για την αποκατάσταση του έργου οι ειδικοί χρησιμοποίησαν τα «Neural networks» (τεχνητά δίκτυα νευρώνων) που μιμούνται τον τρόπο λειτουργίας των νευρώνων του ανθρώπινου εγκεφάλου. Φωτο: EPA/REMKO DE WAAL
0

Όταν το 2019 το Rijksmuseum στο Άμστερνταμ αποφάσισε να αρχίσει την αποκατάσταση του πιο διάσημου έργου, όχι μόνο του μουσείου αλλά και του Ρέμπραντ, δηλαδή του πιο μεγάλων διαστάσεων πίνακά του, είχε υποσχεθεί στο κοινό μεγάλες εκπλήξεις.

Η μεγάλη επιχείρηση της συντήρησης του πίνακα ξεκίνησε εκείνη τη χρονιά, με το μουσείο να παίρνει την απόφαση ότι το έργο των 363 εκ. x 437 εκ. και των 337 κιλών ανήκει σε όλους και έχουν δικαίωμα να βλέπουν τις εργασίες. Οι εργασίες αποκατάστασης πολλών εκατομμυρίων ευρώ αποτελούν τη μεγαλύτερη επιχείρηση του ολλανδικού μουσείου και την πληρέστερη έρευνα και συντήρηση του αριστουργήματος του Ρέμπραντ στα χρονικά.

Το καλοκαίρι του 2020, ενώ η διαδικασία γινόταν μέσα σε ένα κρυστάλλινο κλωβό που είχε σχεδιάσει ο Γάλλος αρχιτέκτονας Jean-Michel Wilmotte, ο οποίος βρισκόταν πίσω από τις ανακαινίσεις τόσο του Rijksmuseum όσο και του Λούβρου στο Παρίσι, με τον κορωνοϊό ήδη να έχει κλείσει το μουσείο και τον κόσμο να παρακολουθεί τις εργασίες όχι ζωντανά αλλά από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το μουσείο έκανε άλλο ένα δώρο στο κοινό. Ανέβασε στο διαδίκτυο τη «Νυχτερινή Περίπολο» με την πιο λεπτομερή φωτογραφία του έργου του Ρέμπραντ που έχει τραβηχτεί ποτέ, αποκαλύπτοντας κάθε πινελιά του πίνακα.

Η εικόνα που έδωσε το μουσείο είναι μεγέθους 44,8 Gigapixel, φτιαγμένη από 528 διαφορετικές φωτογραφίες, και επιτρέπει στους θεατές να κάνουν μεγέθυνση και να εξετάσουν κάθε μέρος του τεράστιου καμβά. «Η φωτογραφία είναι μια κρίσιμη πηγή πληροφοριών για τους ερευνητές και οι διαδικτυακοί επισκέπτες μπορούν να τη χρησιμοποιήσουν για να θαυμάσουν το αριστούργημα του Ρέμπραντ μέχρι την ελάχιστη λεπτομέρεια» είπε τότε ο διευθυντής του μουσείου.

Οι ειδικοί φωτογράφισαν τα μέρη που λείπουν και με φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης έκαναν την αναπαραγωγή αυτών των τμημάτων, προσπαθώντας να αποδώσουν με τον καλύτερο τρόπο το στυλ της πινελιάς του Ρέμπραντ, τα βερνίκια και τα χρώματα, τις αναλογίες που υπάρχουν στο υπόλοιπο έργο που χρησιμοποίησαν, κάνοντας την ανακατασκευή του πίξελ προς πίξελ. 

Το έργο «Νυχτερινή περίπολος» ανατέθηκε στον Rembrandt Van Rijn το 1642 από τον δήμαρχο και τον αρχηγό της αστυνομικής φρουράς του Άμστερνταμ, Frans Banninck Cocq, οι οποίοι του ζήτησαν να ζωγραφίσει μια ομάδα αξιωματικών και άλλων μελών της πολιτοφυλακής.

Η πρωτοποριακή εικόνα είναι η πρώτη του είδους που δείχνει μια τέτοια ομάδα σε κίνηση και όχι σε στατική πόζα και χαρακτηρίζεται από την αλληλεπίδραση του φωτός και της σκιάς για τις οποίες φημίζεται ο Ολλανδός ζωγράφος.

Από το 1642, όταν ο Ρέμπραντ ζωγράφισε τον πίνακα, αριστούργημα της ολλανδικής Χρυσής Εποχής στη ζωγραφική, που ο πλήρης τίτλος του είναι «Ο λόχος της πολιτοφυλακής υπό τη διοίκηση του λοχαγού Φρανς Μπάννινκ Κοκ», μέχρι σήμερα έχουν δοθεί εκατοντάδες ερμηνείες στον συμβολισμό και τα πρόσωπα που πρωταγωνιστούν στην πελώρια ανθρωποκεντρική σύνθεση.

Φτάνοντας στο καλοκαίρι του 2020 και με τις εργασίες αποκατάστασης να έχουν ακόμα πολύ δρόμο μέχρι να ολοκληρωθούν, το μουσείο αποφάσισε να κάνει άλλο ένα δώρο στο κοινό που με την χρήση της τεχνητής νοημοσύνης (AI) μπορεί πλέον να δει το έργο σε όλη του την έκταση για πρώτη φορά μετά από 300 χρόνια.

Νυχτερινή περίπολος: Με τεχνητή νοημοσύνη βλέπουμε τα κομμένα κομμάτια και τον πίνακα σε όλη του την αίγλη Facebook Twitter
Οι εργασίες αποκατάστασης του έργου αποτελούν τη μεγαλύτερη επιχείρηση του ολλανδικού μουσείου και την πληρέστερη συντήρηση του αριστουργήματος του Ρέμπραντ στα χρονικά. Φωτο: EPA/REMKO DE WAAL

Ο εμβληματικός αυτός πίνακας αναρτήθηκε αρχικά στη «Μεγάλη Σάλα» (Groote Zaal), στο Kloveniersdoelen του Άμστερνταμ. Το 1715 το έργο μεταφέρθηκε στο Δημαρχείο του Άμστερνταμ και περικόπηκε και στις τέσσερις πλευρές του. Αυτό, πιθανόν, έγινε ώστε να χωρέσει ανάμεσα σε δύο κολόνες, κάτι που ήταν συνήθης πρακτική πριν από τον 19ο αιώνα.

Η περικοπή αυτή είχε ως αποτέλεσμα την απώλεια δύο μορφών στην αριστερή πλευρά του πίνακα, του άνω τμήματος της αψίδας, του κιγκλιδώματος και της άκρης του σκαλιού. Το κιγκλίδωμα και το σκαλί ήταν ζωτικά οπτικά «εργαλεία» που χρησιμοποιήθηκαν από τον Ρέμπραντ προκειμένου να προσδώσει στο έργο την ψευδαίσθηση της κίνησης προς τα εμπρός. Κόπηκε κατά 60 εκ. από την αριστερή πλευρά του, 22 εκ. από την κορυφή, 12 εκ. από το κάτω μέρος και 7 εκ. από τα δεξιά.

Αυτά τα κομμάτια αποκαθίστανται σήμερα με οδηγό ένα αντίγραφο του 17ου αιώνα, δημιουργημένο από τον Χέρριτ Λούντενς, που υπάρχει στην Εθνική Πινακοθήκη Λονδίνου και δείχνει την αρχική σύνθεση. Οι ειδικοί φωτογράφισαν τα μέρη που λείπουν και με φωτογραφίες υψηλής ανάλυσης έκαναν την αναπαραγωγή αυτών των τμημάτων, προσπαθώντας να αποδώσουν με τον καλύτερο τρόπο το στυλ της πινελιάς του Ρέμπραντ, τα βερνίκια και τα χρώματα, τις αναλογίες που υπάρχουν στο υπόλοιπο έργο που χρησιμοποίησαν, κάνοντας την ανακατασκευή του πίξελ προς πίξελ.

Οι ειδικοί χρησιμοποίησαν τα γνωστά και ευρέως διαδεδομένα στην επιστημονική κοινότητα «Neural networks» (τεχνητά δίκτυα νευρώνων) που μιμούνται τον τρόπο λειτουργίας των νευρώνων του ανθρώπινου εγκεφάλου και χρησιμοποιούνται τόσο στην τεχνολογία 3D όσο και στην ταυτοποίηση μέσω εικόνας (visual recognition).

«Κάναμε τρεις τύπους αλγορίθμων: έναν για να ξεχωρίσουμε τις παραμορφώσεις προοπτικής και για να διορθώσουμε αυτές τις αλλοιώσεις, τον δεύτερο για να αναγνωρίσουμε το συνδυασμό χρωμάτων του πρωτοτύπου και να το προβάλουμε στα κομμάτια που λείπουν, και τρίτο τις πινελιές, την τεχνική που χρησιμοποίησε ο Ρέμπραντ. Στη συνέχεια κάναμε μια αναπαραγωγή σε υπολογιστή που μοιάζει όσο το δυνατόν περισσότερο με τη «Νυχτερινή Περίπολο».

Με τα κομμάτια που λείπουν να έχουν αναπαραχθεί και τοποθετηθεί σε ψηφιακή μορφή, οι επισκέπτες μπορούν να απολαύσουν το πλήρες έργο και να φανταστούν πώς θα ήταν και στην πραγματικότητα, όπως αρχικά το δημιούργησε ο Ρέμπραντ με την εκθαμβωτική του κλίμακα, ενώ θα μπορούν να διακρίνουν και δυο άντρες και ένα αγόρι στην αριστερή πλευρά του πίνακα, ένα αγόρι που τρέχει, αριστερά σε πρώτο πλάνο, μακριά, μπροστά από την πολιτοφυλακή, και ένα κράνος στη δεξιά πλευρά του πίνακα.

Χάρη στον αλγόριθμο το κοινό μπορεί να κατανοήσει την ιδιοφυΐα του Ρέμπραντ σε αυτό τον πίνακα που ήθελε να δημιουργήσει κίνηση, μια δυναμική των στρατευμάτων που βαδίζουν προς τα αριστερά του πίνακα. Τα «χαμένα κομμάτια» προσθέτουν αυτό το κενό κομμάτι που αποκαλύπτει το κρίσιμο βήμα της «Νυχτερινής Περιπόλου». Για τους επόμενους μήνες οι επισκέπτες της θα μπορούν να θαυμάσουν το λοχαγό Μπάννινκ Κοκ και δεκαεπτά μέλη των Kloveniers σε όλη τους την αίγλη, τη νεότητα και την ορμή. 

Νυχτερινή περίπολος: Με τεχνητή νοημοσύνη βλέπουμε τα κομμένα κομμάτια και τον πίνακα σε όλη του την αίγλη Facebook Twitter
Η αποκατάσταση του έργου ξεκίνησε το 2019. Φωτο: EPA/REMKO DE WAAL
Νυχτερινή περίπολος: Με τεχνητή νοημοσύνη βλέπουμε τα κομμένα κομμάτια και τον πίνακα σε όλη του την αίγλη Facebook Twitter
Φωτο: EPA/REMKO DE WAAL
Νυχτερινή περίπολος: Με τεχνητή νοημοσύνη βλέπουμε τα κομμένα κομμάτια και τον πίνακα σε όλη του την αίγλη Facebook Twitter
Φωτο: EPA/REMKO DE WAAL
Νυχτερινή περίπολος: Με τεχνητή νοημοσύνη βλέπουμε τα κομμένα κομμάτια και τον πίνακα σε όλη του την αίγλη Facebook Twitter
Φωτο: EPA/REMKO DE WAAL
Νυχτερινή περίπολος: Με τεχνητή νοημοσύνη βλέπουμε τα κομμένα κομμάτια και τον πίνακα σε όλη του την αίγλη Facebook Twitter
Η «Νυχτερινή Περίπολος» βρίσκεται μέσα σε έναν κρυστάλλινο κλωβό. Φωτο: EPA/REMKO DE WAAL
Εικαστικά
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

Εικαστικά / O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος ξέρουν περισσότερα απ’ όσα περίμενα για την Τζένη Χειλουδάκη

O Χρήστος Οικονόμου και ο Ζώης Γέρος είναι δυο νεαροί ζωγράφοι και δυο πολύ καλοί φίλοι. Τους έφερε κοντά η αγάπη για τη μυθολογία, την τέχνη και μια ανεξήγητη εμμονή με την Τζένη Χειλουδάκη. Τα έργα τους πραγματεύονται το τραύμα με τρόπο ωμό και βαθύ. Παρά τα όσα θα πίστευαν πολλοί, διαψεύδουν τις φήμες που τους θέλουν ζευγάρι…
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Εικαστικά / Μυστήρια του σύμπαντος και σύγχρονα έργα τέχνης σε μια έκθεση στο Αστεροσκοπείο Αθηνών

Η έκθεση με τίτλο «Κοσμική Σκόνη/Άγνωστες Γαίες» αντλεί έμπνευση από την προσωπικότητα και το έργο του Γερμανού αστρονόμου Ιούλιου Σμιτ, διευθυντή του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών κατά τον 19ο αι., και μας προσκαλεί να περιηγηθούμε ανάμεσα σε μακρινούς πλανήτες και σε γήινα, απτά υλικά.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Guest Editors / Καραβάτζιο: Κανείς δεν είχε ζωγραφίσει έτσι πριν από αυτόν

Η έκθεση «Caravaggio 2025» αποτελεί μια σπάνια ευκαιρία για τους λάτρεις της τέχνης να έρθουν σε επαφή με τον ρεαλισμό και τη συναισθηματική δύναμη του ανυπέρβλητου καλλιτέχνη του μπαρόκ, ο οποίος επαναπροσδιόρισε την εικαστική αφήγηση και έθεσε τα θεμέλια της σύγχρονης ζωγραφικής.
ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ
Ο Άγγελος Παπαδημητρίου ανάγει το κοινό γούστο σε καλλιτεχνική χειρονομία μεγάλης δυναμικής 

Εικαστικά / Το νέο έργο του Άγγελου Παπαδημητρίου είναι ένα εικονοστάσι για τα όνειρά μας

Ο αγαπημένος καλλιτέχνης επιστρέφει με ένα νέο έργο-εγκατάσταση στην Πινακοθήκη του Μουσείου Βορρέ, έναν χαιρετισμό στην Ελλάδα της Κάλλας και του Καβάφη, του Αττίκ και της Στέλλας Γκρέκα· μιας εποχής μεγάλης ευαισθησίας που έχει πια χαθεί.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Γιατί να κοιτάμε τα ζώα; Δικαιοσύνη για τη μη ανθρώπινη ζωή

Εικαστικά / Η πρώτη μεγάλη έκθεση για τα δικαιώματα των ζώων στο ΕΜΣΤ

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη έκθεση που έχει διοργανώσει το ΕΜΣΤ και για την πρώτη μεγάλη έκθεση με θέμα την ευημερία των ζώων διεθνώς, στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 60 καλλιτέχνες από 25 χώρες (από Ευρώπη, Ασία, Αφρική και Αμερική) – πάνω από 200 έργα καταλαμβάνουν όλους τους ορόφους του μουσείου.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Romaine Brooks: Συμφωνία σε γκρι από μια ξεχασμένη κυρία της ζωγραφικής

Εικαστικά / Romaine Brooks: Η ζωγράφος με το ανδρόγυνο στυλ που έσπασε όλα τα ταμπού της εποχής της

Μια πρωτοπόρος καλλιτέχνιδα που έζησε μια συναρπαστική και αντισυμβατική ζωή, μέσα στη δίνη των «Roaring Twenties», δημιουργώντας τέχνη πέρα από τα κυρίαρχα ρεύματα του καιρού της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
«Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Εικαστικά / «Allspice» στο Μουσείο Ακρόπολης: Mια έκθεση για τις αρπαγές, τις λεηλασίες, τις διώξεις των πολιτισμών

Ο Michael Rakowitz, χρησιμοποιώντας αντισυμβατικές προσεγγίσεις, ανοίγει έναν διάλογο με έργα συγκινητικά, φανερά πολιτικά, υπενθυμίζοντάς μας την επανάληψη οδυνηρών γεγονότων της Ιστορίας.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Κατερίνα Βαγενά: «Δεν καταλαβαίνω γιατί φερόμαστε λες και το να μεγαλώνεις είναι αρρώστια»

Οι Αθηναίοι / «Δεν έκανα την Κιμωλία για τα λεφτά αλλά για να δείξω αυτό που είμαι»

Eίναι η ιδιοκτήτρια της Κιμωλίας, του art café που έγινε σημείο αναφοράς στην Πλάκα. Δηλώνει αυτοδίδακτη στα πάντα και πιστεύει στη δύναμη των ανθρώπων να ξαναγεννιούνται. Η Κατερίνα Βαγενά είναι η Αθηναία της εβδομάδας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
CHECK ANTISOCIAL

Εικαστικά / Antisocial: Η Φρόσω Πίνη έφερε την τέχνη σε ένα θρυλικό αθηναϊκό αφτεράδικο

Στη στοά της Λεωκορίου, στου Ψυρρή, η Φρόσω με αφοσίωση δίνει ζωή σε έναν χώρο τέχνης που κάνει τους Αθηναίους να φτάνουν στην Cantina Social πιο νωρίς απ’ ό,τι είχαν συνηθίσει — και έτσι, τουλάχιστον, έχουν μαζί τους τα γυαλιά ηλίου· just in case.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ximena Maldonado Sánchez: «cardón, carmín y ola»

Εικαστικά / «Τα έργα μου δεν είναι φωτογραφίες, ούτε καρτ ποστάλ»

Η 26χρονη Μεξικανή ζωγράφος Ximena Maldonado Sánchez παρουσιάζει σε μία νέα έκθεση στην γκαλερί Bernier/Eliades στην Αθήνα μια τοπιογραφία με κάκτους, υπόγεια νερά και το κόκκινο του πάθους, που θυμίζει έντονα την πατρίδα της.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: Όλες οι εκθέσεις που δεν πρέπει να χάσεις

Εικαστικά / Ένας Μάιος γεμάτος τέχνη: 24 εκθέσεις που αξίζει να δείτε

Οικολογία, αποικιοκρατία, εξουσία, η σχέση μας με τα ζώα, μετανάστευση, ρατσισμός: Η εικαστική κίνηση της Αθήνας σήμερα αναδεικνύει τα φλέγοντα και επίκαιρα θέματα που απασχολούν τους σύγχρονους εικαστικούς.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μπάμπης Ρετζεπόπουλος: Ένας ανένταχτος, εκλεκτικός και ασυμβίβαστος καλλιτέχνης

Εικαστικά / Η αθώα, ανόθευτη, παιδική ματιά στο έργο του Μπάμπη Ρετζεπόπουλου

Η Πινακοθήκη του Δήμου Αθηναίων τιμά με μία αναδρομική έκθεση τον, γνωστό και ως Babis R., ζωγράφο και χαράκτη, έναν ανένταχτο καλλιτέχνη που, πέρα από το πολύτιμο εικαστικό του έργο, μάς άφησε παρακαταθήκη την ακεραιότητά του και την απροκατάληπτη στάση του απέναντι στην τέχνη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
H εκρηκτική συνάντηση του Francis Bacon με τον Peter Beard

Σαν σήμερα / Φράνσις Μπέικον: «Σιχαίνομαι εννιά στις δέκα ζωγραφιές που βλέπω, ανάμεσά τους και τις δικές μου»

Σαν σήμερα το 1992 πεθαίνει ο σπουδαίος αιρετικός Βρετανός ζωγράφος και ανατόμος της ανθρώπινης υπαρξιακής αγωνίας. Ο Βασίλης Κιμούλης είχε μεταφράσει αποκλειστικά για τη LIFO αποσπάσματα από τις εκρηκτικές συνομιλίες του Μπέικον με τον φωτογράφο Peter Beard.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΚΙΜΟΥΛΗΣ
Η Κιμώνα τα μεσάνυχτα γίνεται γάτα

Εικαστικά / Όταν η Κιμώνα ήταν μικρή έκλεβε τους μαγνήτες του παππού της, του γλύπτη Takis

Η τοσοδούλα γκαλερί Red Carpet, με το τέλειο γκράφιτι στον τοίχο, ξεχωρίζει από μακριά στην οδό Σολωμού. Κόρη της εικαστικού Λυδίας Βενιέρη και εγγονή του γλύπτη Takis, η ιδιοκτήτριά της, η Κιμώνα, φιλοξενεί 7 καλλιτέχνες σε 15 τετραγωνικά. Όταν της μιλούν για τα Eξάρχεια τα μάτια της βγάζουν καρδούλες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Άγγελος Μεργές: Οff season παραθεριστές με χρώματα που εκπέμπουν ηλεκτρισμένη ενέργεια

Εικαστικά / Παραθεριστές ή πρόσφυγες; Οι αινιγματικές φιγούρες του Άγγελου Μεργέ

Ο 36χρονος Έλληνας ζωγράφος, με έδρα τη Ζυρίχη, εκθέτει στην γκαλερί Καλφαγιάν έργα του με διφορούμενες –έντονα χρωματισμένες και ηλεκτρισμένες– ανθρώπινες φιγούρες σε off season παραλίες, που θυμίζουν ήρωες του Αντονιόνι.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Leigh Bowery: ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Nothing Days / Leigh Bowery: Ακόρεστη όρεξη για έρωτα και υψηλή τέχνη από την καλτ φιγούρα που σημάδεψε μια εποχή

Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης που ο Boy George είχε χαρακτηρίσει ως «μοντέρνα τέχνη με πόδια» έζησε μια περιπετειώδη ζωή με εκατοντάδες συνευρέσεις στις τουαλέτες του Λονδίνου, δημιουργώντας ταυτόχρονα τέχνη με τα μοναδικά καλτ κοστούμια του που σημάδεψαν μια γενιά σχεδιαστών και εξακολουθούν να εμπνέουν.
M. HULOT
Project Mycelium: Η διάβρωση, η αναγέννηση και τα μανιτάρια που φυτρώνουν σε μια φανταστική τουαλέτα της Κάλλας

Εικαστικά / Μια πρωτοποριακή συνάντηση τέχνης, επιστήμης, ιστορίας και οικολογίας

Στο Project Mycelium, τρία εντυπωσιακά κοστούμια, που θα μπορούσαν να φοράνε η Μαρία Κάλλας, η βασίλισσα Αμαλία και ο Ιωάννης Καποδίστριας, καταβροχθίζονται από ζωντανούς μύκητες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ