Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
O ζωγράφος. Λεπτομέρεια από το Γωνία του τραπεζιού, 1872 © Rmn-Grand Palais (musée d’Orsay) / Photo Hervé Lewandowski

Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ

0

Σε έναν σημαντικό καλλιτέχνη του 19ου αιώνα, τον Ανρί Φαντέν-Λατούρ, είναι αφιερωμένη η έκθεση με τίτλο «Second Skin» στο Musée du Luxembourg στο Παρίσι. Πρόκειται για την πρώτη αναδρομική για τον Γάλλο ζωγράφο και λιθογράφο που πραγματοποιείται στο Παρίσι μετά το 1982 και αναμένεται να μαγνητίσει το ενδιαφέρον των φιλότεχνων. Στην έκθεση θα παρουσιαστούν περισσότερα από 150 έργα –πίνακες, λιθογραφίες, σχέδια και άλλες προπαρασκευαστικές μελέτες– του ζωγράφου που έγινε διάσημος για τις νεκρές φύσεις και τα ομαδικά πορτρέτα Παρισινών καλλιτεχνών και συγγραφέων. Αυτή, ωστόσο, που παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι μια δημιουργική πλευρά του Λατούρ λιγότερο γνωστή, μια σειρά από λιθογραφίες και πίνακες που, σε αντίθεση με τα πλέον γνωστά ρεαλιστικά του έργα, είναι εμπνευσμένη από τη μουσική μεγάλων κλασικών συνθετών και βρίσκεται πιο κοντά στον συμβολισμό.


Στα πρώιμα έργα του ζωγράφου που δημιουργούνται μέσα στο εργαστήριό του συναντάμε αυτοπροσωπογραφίες του Λατούρ, πορτρέτα μελών της οικογένειάς του και τις πρώτες νεκρές φύσεις, που αποκαλύπτουν ήδη τις εξαιρετικές ικανότητες παρατήρησης του καλλιτέχνη. Κατά τη διάρκεια της περιόδου 1864-1872 ο Ανρί Φαντέν-Λατούρ εργάζεται εντατικά και καινοτομεί στον τομέα των ομαδικών πορτρέτων, ενώ στο τρίτο μέρος της έκθεσης παρουσιάζονται οι νεκρές φύσεις και τα πορτρέτα που ο καλλιτέχνης δημιούργησε μεταξύ 1873 και 1890. Σταδιακά η επαναλαμβανόμενη θεματογραφία δείχνει να κουράζει τον Λατούρ, ο οποίος, όπως αποκαλύπτεται στο τέταρτο μέρος της έκθεσης, εμπνέεται από τη μουσική –ιδίως του Βάγκνερ–, τη μυθολογία και από ωδές στην ομορφιά του γυναικείου σώματος και δημιουργεί μια σειρά από λιγότερο γνωστά έργα στα οποία κυριαρχεί η φαντασία. Η έκθεση φωτίζει την προσωπικότητα του ζωγράφου παρουσιάζοντας την εκτεταμένη αλληλογραφία που διατηρούσε με πολλούς από τους φίλους του και καλλιτέχνες της εποχής –ανάμεσά τους συναντάμε τους Μανέ, Κουρμπέ και Ρεμπό–, καθώς και ένα σώμα από ανέκδοτες φωτογραφίες.

Τον ενδιαφέρει να αποτυπώσει το θέμα του με ρεαλισμό και πειραματίζεται με ποικίλες τεχνοτροπίες, εφαρμόζοντας με διαφορετικούς τρόπους το υλικό του, ώστε να αποδώσει τις διαφορετικές υφές των αντικειμένων.


Αυτές οι φωτογραφίες είναι η έκπληξη της έκθεσης: πρόκειται για δεκάδες γυναικεία γυμνά τα οποία φυλάσσονται στο Μουσείο της Γκρενόμπλ και ελάχιστα από αυτά έχουν δει το φως της δημοσιότητας. Άλλωστε, εικάζεται ότι η χήρα του καλλιτέχνη, πριν δωρίσει, το 1821, –σχεδόν κρυφά– περίπου 1.400 φωτογραφίες, είχε καταστρέψει όσες θεωρούσε ιδιαίτερα σκανδαλιστικές. Ο Λατούρ, όπως και πολλοί σύγχρονοί του ζωγράφοι, χρησιμοποιούσε τις φωτογραφίες για να εξελίξει τις μελέτες του στο γυμνό. Ωστόσο, ενώ κάποιες είναι πραγματικά έργα τέχνης, άλλες θα μπορούσαν να θεωρηθούν ακόμη και πορνογραφικές, αιφνιδιάζοντας όσους διατηρούν για τον Λατούρ την εικόνα του ευαίσθητου καλλιτέχνη που ζωγράφιζε υπέροχες νεκρές φύσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι αρκετές από τις φωτογραφίες είναι του Félix Moulin, φωτογράφου που το 1851 καταδικάστηκε σε έναν μήνα φυλάκιση για πορνογραφία, ενώ άλλες ανήκουν στον Guglielmo Plüschow –ειδικό στις λάγνες πόζες–, που είχε κατηγορηθεί για μαστροπεία. Ίσως αυτός είναι και ο λόγος που ο ζωγράφος είχε ζητήσει να μη δημοσιοποιηθεί το προσωπικό του αρχείο πριν συμπληρωθούν εκατό χρόνια από τη γέννησή του.

Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Η ανάγνωση, 1877 © musée des Beaux-Arts de Lyon / Photo Alain Basset

 

 

 

Ο Ανρί Φαντέν-Λατούρ γεννήθηκε στην Γκρενόμπλ το 1836. Ο πρώτος του δάσκαλος ήταν ο πατέρας του, ο οποίος ήταν καθηγητής Σχεδίου. Το 1850 μπήκε στην Ecole de Dessin, όπου υπήρξε μαθητής του Lecoq de Boisbaudran. Το 1851 ξεκίνησε τις σπουδές του στην Εθνική Σχολή Καλών Τεχνών στο Παρίσι, από το 1854, όμως, αποφάσισε να αφιερώσει τον χρόνο και την ενέργειά του στην αντιγραφή πινάκων σπουδαίων ζωγράφων, που φιλοξενούνταν στο Λούβρο. Αν και φίλος με πολλούς ιμπρεσιονιστές, όπως ο Μανέ, ο ίδιος υιοθετεί μια παραδοσιακή τεχνική, χρησιμοποιώντας και σμάλτο, όπως οι καλλιτέχνες του 17ου αιώνα. Ακολουθώντας το παράδειγμα των προκατόχων του, για τις νεκρές φύσεις του επιλέγει ταπεινά αντικείμενα, τα οποία τοποθετεί με ιδιαίτερη επιμέλεια πάνω σε ασαφές φόντο, ενώ, σε αντίθεση με τους ιμπρεσιονιστές, ζωγραφίζει μόνο στο εργαστήριό του και όχι σε φυσικό περιβάλλον. Τον ενδιαφέρει να αποτυπώσει το θέμα του με ρεαλισμό και πειραματίζεται με ποικίλες τεχνοτροπίες, εφαρμόζοντας με διαφορετικούς τρόπους το υλικό του, ώστε να αποδώσει τις διαφορετικές υφές των αντικειμένων.

Το 1861,κατά τη διάρκεια μιας μακράς επίσκεψής του στο Λονδίνο, ο φίλος του Αμερικανός ζωγράφος και χαράκτης Τζέιμς Άμποτ ΜακΝιλ Γουίστλερ τον σύστησε στους συλλέκτες και φιλότεχνους κ. και κα Έντουιν Έντουαρντς, οι οποίοι, εντυπωσιασμένοι, απέκτησαν μεγάλο αριθμό από τις νεκρές φύσεις του, ενώ μεσολάβησαν για πολλές από τις πωλήσεις έργων του στην Αγγλία. Ο Λατούρ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1870 ζωγράφισε πολυάριθμες συνθέσεις με θέμα τους τα τριαντάφυλλα σε βάζο, οι οποίες έγιναν ανάρπαστες από τους Άγγλους συλλέκτες, μια και στην Αγγλία ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη η καλλιέργεια τριαντάφυλλων – πολύ περισσότερο απ' ό,τι στη Γαλλία. Παρότι αφιέρωσε στη νεκρή φύση τα περισσότερα χρόνια της σταδιοδρομίας του, ο Ανρί Φαντέν-Λατούρ έγινε ιδιαίτερα γνωστός για τις μεγάλες ομαδικές προσωπογραφίες του, οι οποίες είναι αφιερωμένες σε καλλιτέχνες της εποχής του. Από τα πιο διάσημα έργα του είναι το «Αφιέρωμα στον Ντελακρουά» (1864, Λούβρο) και το «Εργαστήρι στο Μπατινιόλ» (1870, Λούβρο), όπου γύρω από τον Μανέ που βρίσκεται στο εργαστήρι του είναι συγκεντρωμένοι ο Μπαζίλ, ο Ζολά, ο Μονέ και ο Ρενουάρ. Το 1875 ο Λατούρ παντρεύτηκε τη ζωγράφο Victoria Dubourg, στο οικογενειακό κτήμα της οποίας στην Ορν, στην Κάτω Νορμανδία, περνούσαν τα καλοκαίρια τους. Εκεί στις 25 Αυγούστου του 1904 ο Ανρί Φαντέν-Λατούρ θα αφήσει την τελευταία του πνοή και θα ταφεί στο νεκροταφείο του Μονπαρνάς στο Παρίσι.


Χαρακτηριστικό της φήμης την οποία είχε αποκτήσει είναι το γεγονός ότι ο Μαρσέλ Προυστ τον αναφέρει στο «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο»: «"Τα χέρια πολλών νεαρών γυναικών θα ήταν ανίκανα να κάνουν ό,τι βλέπω εκεί", είπε ο Πρίγκιπας, δείχνοντας τις ημιτελείς υδατογραφίες της Madame de Villeparisis. Και τη ρώτησε αν είχε δει τους πίνακες με τα λουλούδια του Φαντέν-Λατούρ που είχαν εκτεθεί πρόσφατα».

 ΔΕΙΤΕ 13 EΡΓΑ ΤΟΥ 

Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
H γωνία του τραπεζιού (από αριστερά προς τα δεξιά): Paul Verlaine, Arthur Rimbaud, Elzéar Bonnier, Léon Valade, Emile Blémont, Jean Aicart, Ernest d’Hervilly, Camille Pelletan, 1872 © Rmn-Grand Palais (musée d’Orsay) / Photo Hervé Lewandowski
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Γυμνή γυναίκα, 1872 © Rmn-Grand Palais (musée d’Orsay) / Photo Hervé Lewandowski
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Charlotte Dubourg, 1882 © Musée d’Orsay, Dist. Rmn-Grand Palais / Photo Patrice Schmidt
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Η νύχτα, 1897 © Rmn-Grand Palais (musée d’Orsay) / Photo Hervé Lewandowski
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Η επέτειος, 1876 © Musée de Grenoble
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Αυτοπροσωπογραφία του Ανρί Φαντέν-Λατούρ, 1853 © Rmn-Grand Palais / Photo Philipp Bernard
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
H μελέτη, Sara Elizabeth Budgett, 1883 © collection du musée des beaux-arts de Tournai, legs Van Cutsem
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Νεκρή φύση, 1869 © Musée de Grenoble
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Kαλοκαιρινά λουλούδια και φρούτα, 1866 © The Toledo Museum of Art
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Τριαντάφυλλα, 1889 © musée des Beaux-Arts de Lyon / Photo Alain Basset
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Πορτρέτο του Léon Maître, 1886 © Chrysler Museum of Art, Norfolk, VA / don de Walter P. Chrysler, Jr.
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Capucines doubles, 1880 © Victoria and Albert Museum, Londres
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Πρελούδιο για το Lohengrin, 1892 © Ιδιωτική συλλογή
Η κρυφή πλευρά του θρυλικού ζωγράφου ανθέων Ανρί Φαντέν-Λατούρ Facebook Twitter
Άποψη της έκθεσης Henri Fantin-Latour. A fleur de peau © Rmn-Grand Palais / Photo Didier Plowy
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Η Μαρία Λιναρδάκη πλάθει στον πηλό αναμνήσεις και φωτεινά όνειρα

Εικαστικά / Η Μαρία Λιναρδάκη πλάθει με πηλό αναμνήσεις και φωτεινά όνειρα

Η συμβολαιογράφος, η οποία πριν από δεκαπέντε χρόνια αποφάσισε να ακολουθήσει το δικό της δημιουργικό ταξίδι, αποκωδικοποιεί την αγάπη της για τη φύση ως έμπνευση για τη διακόσμηση των κεραμικών της και μας μεταφέρει σε έναν φανταστικό κήπο χρωμάτων και αναμνήσεων.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Η επανεκκίνηση του 3ου ορόφου του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού

Εικαστικά / Η επανεκκίνηση του 3ου ορόφου του Μουσείου Μπενάκη Ελληνικού Πολιτισμού

Οι χώροι όπου εκτίθενται οι συλλογές που αφορούν την Ελληνική επανάσταση αλλάζουν και εμπλουτίζονται. Ο επιστημονικός διευθυντής του μουσείου Γιώργης Μαγγίνης μάς ξεναγεί στη νέα μόνιμη έκθεση.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Μια μεγάλη αναδρομική έκθεση για το έργο της Σαντάλ Άκερμαν

Εικαστικά / Μια μεγάλη αναδρομική έκθεση για το έργο της Σαντάλ Άκερμαν

Οι Βρυξέλλες τιμούν μια ακούραστη δημιουργό που χάρη στη νεωτερικότητα, την οραματική αντιμετώπιση των εικόνων, του χρόνου και του χώρου και στους προβληματισμούς που διατρέχουν το έργο της εξακολουθεί να επηρεάζει γενιές καλλιτεχνών.
NEWSROOM
Τρεις εκθέσεις για την Κέτε Κόλβιτς που κατέγραψε τις πιο σκοτεινές στιγμές της ανθρώπινης εμπειρίας

Εικαστικά / Μέσα στο '24 θα τρέξουν όχι μία, όχι δύο, αλλά τρεις εκθέσεις για την Κέτε Κόλβιτς

Τρεις μεγάλες εκθέσεις αποκαλύπτουν τις πολλές μορφές του έργου μιας καλλιτέχνιδας που κατέγραψε τις πιο σκοτεινές στιγμές της ανθρώπινης εμπειρίας και αψήφησε την κατηγοριοποίηση.
NEWSROOM
ΕΚΘΕΣΕΙΣ ΜΑΡΤΙΟΣ 2024

Εικαστικά / 28 εκθέσεις για έναν Μάρτιο γεμάτο τέχνη

Η συλλογή του Νίκου Αλεξίου στο Μουσείο Μπενάκη, ακόμα περισσότερες γυναίκες καλλιτέχνιδες στο ΕΜΣΤ, Marcel Duchamp στην Eleftheria Tseliou Gallery, Martin Margiela στην Bernier/Eliades, τρεις νέες προτάσεις στην Breeder και πολλές ακόμα επιλογές στο κορύφωμα της φετινής εικαστικής σεζόν.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Οι πολύχρωμοι κήποι της Hadassah Emmerich

Εικαστικά / Οι πολύχρωμοι κήποι της Hadassah Emmerich ανθίζουν στο ΕΜΣΤ

Η διεθνής καλλιτέχνιδα και δημιουργός της πολύχρωμης τοιχογραφίας «Επικούρειος Εδέμ» περιγράφει όσα κρύβονται στην εξωτική βλάστηση και στα λαμπερά χρώματα των έργων της, μιλά για την ερωτική τους διάσταση και απαντά στο αν την ενοχλεί που κάποιοι χαρακτηρίζουν τη δουλειά της περισσότερο ως διακοσμητική.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Στην πρώτη έκθεση με έργα του Μarcel Duchamp στην Ελλάδα

Εικαστικά / Στην πρώτη έκθεση με έργα του Μarcel Duchamp στην Ελλάδα

Η έκθεση «Re(a)Duchamp» μας προσκαλεί σε μια διανοητική συζήτηση με τα έργα του Duchamp, που περισσότερο από κάθε άλλου καλλιτέχνη του 20ού αιώνα επηρέασαν και συνεχίζουν να επηρεάζουν τους σύγχρονους δημιουργούς σε ένα ευρύ και σύνθετο πνευματικό πεδίο.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
O σουρεαλισμός κλείνει τα 100 και ο κόσμος μας μοιάζει πιο σουρεαλιστικός από ποτέ

Εικαστικά / O σουρεαλισμός κλείνει τα 100 και ο κόσμος μας μοιάζει πιο σουρεαλιστικός από ποτέ

Ένας αιώνας συμπληρώνεται φέτος από το «Σουρεαλιστικό Μανιφέστο» του Μπρετόν και μια σειρά από εκθέσεις και εκδηλώσεις ανά την υδρόγειο γιορτάζουν την επέτειο αναζητώντας τα ίχνη του κινήματος στις παράξενες μέρες μας.
THE LIFO TEAM
ΕΠΕΞ Η συναρπαστική ζωή της Λίζα Πόντι και τα σχέδιά της που θα δούμε στην Αθήνα

Εικαστικά / Η συναρπαστική ζωή της Λίζα Πόντι και τα σχέδιά της που θα δούμε στην Αθήνα

Ακολουθώντας το μότο της ζωής της «δεν χρειάζεται να κάνεις πολλά», η κόρη του διάσημου Ιταλού αρχιτέκτονα και εκδότη Τζίο Πόντι έκανε σχέδια που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στην Ελλάδα, στην γκαλερί The Breeder.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ