H εντυπωσιακή κατοικία με την καμπύλη οπή στην Κρήτη

Το γλυπτικό αρχιτεκτονικό πρότζεκτ του αθηναϊκού γραφείου ΤΑΝ που ξεχώρισε και απέσπασε υποψηφιότητα για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής 2017

Θανάσης Χαραμής 4.2.2017 | 12:11

4.2.2017 | 12:11

Το δημιουργικό γραφείο «Tense Architecture Network» έχει καταφέρει και στο παρελθόν να ξεχωρίσει με τις αρχιτεκτονικές του προτάσεις, να πετύχει σημαντικές διακρίσεις σε διαγωνισμούς και τελικά να αποσπάσει σημαντικά βραβεία για τον τολμηρό και ρηξικέλευθο σχεδιασμό των πρότζεκτς του.

Η συγκεκριμένη κατοικία στο νησί της Κρήτης δεν θα μπορούσε παρά να αποτελεί ένα ακόμη δείγμα της καινοτομίας που σφραγίζει την ταυτότητα του γραφείου και φυσικά να κερδίσει μια υποψηφιότητα για το Ευρωπαϊκό Βραβείο Σύγχρονης Αρχιτεκτονικής, Mies van der Rohe 2017.

«Η κατοικία αυτή είναι ίσως η πλέον γλυπτική από αυτές που έχουμε κατασκευάσει αλλά δεν παύει να είναι ό,τι και οι υπόλοιπες: ένα σπίτι. Έχει δηλαδή σχεδιαστεί για ανθρώπους. Συγκεκριμένα για μία οικογένεια με μικρά παιδιά, μία οικογένεια όπως πολλές τέτοιες. Ικανοποιεί λοιπόν όπως και τα άλλα σπίτια μας τρεις συνθήκες: χρηστικότητα, σταθερότητα και ομορφιά –για να μεταφράσω την αξεπέραστη οδηγία του Βιτρούβιου. Κατ'αυτόν, utilitas-firmitas-venustas», αναφέρει ο Επίκουρος Καθηγητής ΕΜΠ και συνιδρυτής του «ΤΑΝ» κος Τηλέμαχος Ανδριανόπουλος.

Η θέση της κατοικίας σε μικρό ύψωμα, είναι προνομιακή. Το επίμηκες πεδίο είναι ελεύθερο προς το νότο και την κορυφή του όρους Γιούχτα. Το σπίτι αναπτύσσεται αναγκαία κατά μήκος της νότιας πλευράς, της πλευράς του ήλιου.

Πώς μπορεί να αντιμετωπίσει μια γραμμική κατοικία το έντονο κρητικό φως;

Η εξαρχής-γλυπτική χειρονομία προκύπτει από αυτήν την ηλιόλουστη συνθήκη: επιδιώκεται μέσω μίας διπλής καμπυλότητας το κτίριο να καμπυλωθεί, να λυγίσει από τη δύναμη της πορείας του ήλιου από την ανατολή στη δύση. Η όψη είναι τυφλή, με εξαίρεση μία εκ-τομή στην άνω γωνία, η οποία αποκαλύπτει έναν υπαίθριο χώρο. Η κάτω καμπύλη υποδέχεται το φως στο ενδιάμεσο και κυρίως επίπεδο, παραλαμβάνοντας την κλίμακα του ορόφου. Ο όγκος λειτουργεί ως στέγαστρο, για την ημιυπαίθρια εκτόνωση της κατοικίας και τον κήπο. Το εσωτερικό του παραλαμβάνει τον κυρίως χώρο ύπνου και καταλήγει σε μια κρυφή εκ-τομή της οροφής του, στην ανατολική της γωνία. Μία μικρή δεξαμενή λειτουργεί εκεί ως υπαίθριο λουτρό. Το χαμηλότερο επίπεδο, το οποίο αναπτύσσεται ως ισχυρή σκουρόχρωμη βάση, είναι επίσης εσωστρεφές. Ο χειρισμός των καμπυλών σε αυτό το έργο, επιδιώκει ταύτιση με τον τεταμένο χειρισμό κενού και φωτός. Παρ' όλες τις σοβαρές προθέσεις, πρόκειται για ένα μάλλον ευφρόσυνο κτίριο -το οποίο υπακούει κυρίως σε κανόνες που γεννά το ίδιο. Η στατική επίλυση είναι αδιάλυτη από την ίδια τη μορφή: η υποστύλωση στο επίπεδο του κήπου υλοποιείται προοδευτικά από ένα κυκλικό σύμμικτο μεταλλικό, σε ένα τετράγωνο σκυροδετημένο, για να καταλήξει στο γωνιακό μονολιθικό τοιχίο στο οποίο το façade εδράζεται ελεύθερα. Το ευφρόσυνο façade δείχνει να απολαμβάνει την αντιστικτική συνενοχή των γειτονικών, μαζικά παραγόμενων πολυκατοικιών.

«Αν μέσω των φωτογραφιών αυτό που κυρίως αναδύεται είναι η αισθητική της ποιότητας, αυτό γίνεται ακριβώς γιατί οι άλλες δύο συνθήκες, είναι εξίσου παρούσες –και με μεγάλη δύναμη: Η κουζίνα είναι λειτουργική και άνετη, ο ήλιος φιλτράρεται κατάλληλα από τον καμπύλο φεγγίτη της ή το 'πυροβολημένο' παντζούρι της, το καθιστικό αρθρώνεται αβίαστα μαζί της, οι αναλογίες του είναι οι πρέπουσες, τα ανοίγματα των τελευταίων είναι σωστά προσανατολισμένα, ο κήπος προστατεύεται μοναδικά από τη σκιά του υπερυψωμένου όγκου-στεγάστρου. Επιπλέον, η έδρασή του έχει γίνει μέσα από κατάλληλα φέροντα στοιχεία –στοιχεία ταυτόχρονα γλυπτικά. Η φωτογράφιση τόσο σε αυτό όσο και στα άλλα σπίτια μας έγινε υπό την πίεση προθεσμιών, μόλις το έργο είχε τελειώσει –και είναι κατ'επέκταση ακριβώς σε αυτήν την κατάσταση πριν η ζωή τα καταλάβει. Όμως αυτό ακριβώς είναι το ζητούμενο: η κατάληψη από τη ζωή. Και μπορώ να σας βεβαιώσω ότι η ζωή στην Κατοικία στο Συκάμινο ή στην Κηφισιά, είναι εκρηκτική. Και τα σπίτια αυτά προφανώς ακόμη καλύτερα όταν τα ζεις, παρά όταν τα βλέπεις. Μου έκανε φοβερή εντύπωση στο τελευταίο Open House Athens, στο οποίο είχαμε ανοίξει το σπίτι στην Κηφισιά, η πολύ μεγάλη προσέλευση του κόσμου. Και όχι ειδικό κοινό, όχι αρχιτέκτονες. Άνθρωποι που ονειρεύονται την κατοικία όπως πρέπει να είναι: σπίτι λειτουργικό, σταθερό και όμορφο.», αναφέρει στο LIFO.gr o κος Ανδριανόπουλος.