Ψυχραιμία και αποχαιρέτα τη γατούλα σου: Η μαζική ευθανασία κατοικιδίων στην Αγγλία του Β' παγκοσμίου πολέμου

Ψυχραιμία και αποχαιρέτα τη γατούλα σου: Η μαζική ευθανασία κατοικιδίων στην Αγγλία του Β' παγκοσμίου πολέμου Facebook Twitter
1
Ψυχραιμία και αποχαιρέτα τη γατούλα σου: Η μαζική ευθανασία κατοικιδίων στην Αγγλία του Β' παγκοσμίου πολέμου Facebook Twitter
Σε μόλις μία εβδομάδα, και παρότι oι εχθροπραξίες δεν είχαν ακόμη ξεκινήσει, μέσα στη «μαύρη πλήξη» που ακολούθησε την κήρυξη του πολέμου, υπολογίζεται ότι περίπου 400.000 κατοικίδια οδηγήθηκαν στην ευθανασία.


Ποιες άραγε είναι οι πρώτες ενέργειες των κατοίκων μιας χώρας αμέσως μετά την εμπλοκή της σε έναν παγκόσμιο πόλεμο; Οι Βρετανοί, όταν ο Neville Chamberlain ανακοίνωσε στο BBC, στις 3 Σεπτεμβρίου 1939, ότι η Μεγάλη Βρετανία κήρυξε τον πόλεμο στη Γερμανία, έδρασαν με ταχύτητα: επέστρεψαν τα βιβλία που είχαν δανειστεί στις βιβλιοθήκες, ξερίζωσαν λουλούδια και φύτεψαν λαχανικά, έραψαν κουρτίνες συσκότισης, έστειλαν τα παιδιά τους στην ύπαιθρο και... έκαναν ευθανασία στα κατοικίδιά τους. Με αυτήν τη σκοτεινή όσο και άγνωστη σελίδα της βρετανικής Ιστορίας καταπιάνεται στο καινούργιο βιβλίο της, με τίτλο «The Great Cat and Dog Massacre», η ιστορικός Hilda Kean, υπενθυμίζοντας ένα γεγονός που, αν και προκάλεσε δημόσιο θρήνο την εποχή εκείνη, λησμονήθηκε ταχύτατα και δεν αναφέρθηκε σχεδόν ποτέ μετά το τέλος του πολέμου.

Σε μόλις μία εβδομάδα, και παρότι oι εχθροπραξίες δεν είχαν ακόμη ξεκινήσει, μέσα στη «μαύρη πλήξη» που ακολούθησε την κήρυξη του πολέμου, υπολογίζεται ότι περίπου 400.000 κατοικίδια οδηγήθηκαν στην ευθανασία – σχεδόν το 25% του συνολικού πληθυσμού. Ήταν τόσο μεγάλος ο αριθμός των Λονδρέζων που αποφάσισαν να προσφέρουν το «δώρο του ύπνου» σε ανυποψίαστους σκύλους και γάτες, ώστε δημιουργήθηκαν ουρές εκατοντάδων μέτρων έξω από κλινικές και κτηνιατρεία, προκλήθηκε έλλειψη χλωροφορμίου, ενώ υπήρξε και μεγάλη δυσκολία στη διαχείριση ενός τόσο μεγάλου αριθμού νεκρών ζώων.

Οι ιστορικοί δεν είναι πάντα διατεθειμένοι να ρίξουν φως σε κομμάτια της Ιστορίας που προκαλούν αμηχανία ή και ντροπή στους λαούς που τα βίωσαν – το «ολοκαύτωμα των κατοικίδιων ζώων» είναι ένα από αυτά, καθώς οι Βρετανοί συνηθίζουν να καυχώνται τόσο για τη φιλοζωία όσο και για την ψυχραιμία τους.


Δεν μπορεί παρά να αναρωτηθεί κανείς ποιο ήταν το κίνητρο μιας τόσο σκληρής απόφασης, την οποία πήραν χιλιάδες πολίτες, παρά τις αντιδράσεις της κυβέρνησης, των κτηνιάτρων και των φιλοζωικών οργανώσεων. Η συγγραφέας δεν δείχνει διατεθειμένη να χαϊδέψει αυτιά, καθώς δεν πιστεύει ότι η σφαγή ήταν αποτέλεσμα μαζικού πανικού – θέση που τεκμηριώνει χρησιμοποιώντας υλικό που περιλαμβάνει διαφημίσεις, ημερολόγια, συνεντεύξεις, επιστολές και δημοσιεύματα. Αντίθετα, θεωρεί ότι κάθε σχετική απόφαση λήφθηκε συνειδητά και υπήρξε αποτέλεσμα της «συγκεκριμένης προϋπάρχουσας σχέσης εντός κάθε νοικοκυριού». Με τον ίδιο τρόπο, εξάλλου, υποστηρίζει ότι λειτούργησαν και όσοι αποφάσισαν να κρατήσουν δίπλα τους τα ζώα τους, παρά τον φόβο και την αβεβαιότητα που προκαλούσε ο επερχόμενος πόλεμος.


Αν και θεωρητικά η ευθανασία των ζώων συντροφιάς έγινε για να μην υποφέρουν κατά τη διάρκεια του πολέμου από την πείνα και τους βομβαρδισμούς, η συγγραφέας έρχεται στη συνέχεια να διηγηθεί συγκινητικές ιστορίες ανθρώπων και ζώων, που βιώθηκαν κάτω από ιδιαίτερα δυσχερείς συνθήκες – κοινές εμπειρίες βομβαρδισμού, έλλειψης τροφίμων και στέγης, αλλά και αμοιβαία υποστήριξη. Η συναισθηματική βοήθεια που πρόσφεραν τα ζώα στους ανθρώπους, βοηθώντας τους να επιβιώσουν, ήταν ανεκτίμητη – αναγνωρίστηκε αργότερα, εξάλλου, ακόμα και από την κυβέρνηση.


Άνθρωποι και ζώα τρώνε από την ίδια τροφή – ένα κόκαλο για τον σκύλο μπορεί πρώτα να εξασφαλίσει λίγη σούπα στο αφεντικό του, ένα κομμάτι χέλι μπορεί να προσφερθεί, κρυφά, στη γάτα. Εκτός από τα τρόφιμα, μοιράζονται και τα καταφύγια κατά τη διάρκεια των βομβαρδισμών – υπάρχουν, άλλωστε, Λονδρέζοι που τοποθετούν κυματοειδή σιδερένια καταφύγια στις αυλές τους, καθώς οι τετράποδοι φίλοι τους φοβούνται να μπουν σε μεγάλα δημόσια καταφύγια. Στο βιβλίο περιλαμβάνεται και η χαρακτηριστική ιστορία μιας γυναίκας που οδηγήθηκε στο δικαστήριο επειδή χτύπησε έναν αστυνομικό γιατί δεν την άφηνε να μπει στο καταφύγιο με τη μαϊμού της κατά τη διάρκεια αεροπορικής επιδρομής.

Οι ιστορικοί δεν είναι πάντα διατεθειμένοι να ρίξουν φως σε κομμάτια της Ιστορίας που προκαλούν αμηχανία ή και ντροπή στους λαούς που τα βίωσαν – το «ολοκαύτωμα των κατοικίδιων ζώων» είναι ένα από αυτά, καθώς οι Βρετανοί συνηθίζουν να καυχώνται τόσο για τη φιλοζωία όσο και για την ψυχραιμία τους. Μετά από δεκαετίες που οι ιστορικοί πίστευαν ότι οι τεράστιες ανθρώπινες απώλειες που προκάλεσε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος θα καθιστούσαν προκλητική μια αναφορά στον βαρύ φόρο αίματος που πλήρωσαν τα κατοικίδια στη Βρετανία, ήρθε η ώρα να αναγνωριστούν και τα τετράποδα θύματα αυτού του αιματηρού πολέμου. Η Hilda Kean ρίχνει το γάντι στους συναδέλφούς της και φέρνει στο φως αυτή την ενοχλητική ανάμνηση που όλοι επέλεξαν να ξεχάσουν – η αντιμετώπιση της αλήθειας, εξάλλου, είναι πάντα προτιμότερη από το «θάψιμό» της.

Βιβλίο
1

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

100 βιβλία που ξεχωρίσαμε για αυτό το καλοκαίρι

Βιβλίο / 100 βιβλία να διαβάσεις κάτω από ένα αρμυρίκι ή στην πόλη με το κλιματιστικό στο φούλ

Κλασική λογοτεχνία, σύγχρονοι συγγραφείς, δοκίμια, ιστορία, αυτοβελτίωση, βιβλία για το «μικρό» να μην είναι όλη την ώρα στο iPad. Kάτι για όλους για να περάσει όμορφα, ήσυχα και ποιοτικά το καλοκαίρι.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΜΑΡΙΑ ΔΡΟΥΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Βιβλίο / Η βιογραφία του Μίλαν Κούντερα κυκλοφόρησε μόλις στα ελληνικά

Η Γαλλίδα κριτικός λογοτεχνίας της «Monde», Φλοράνς Νουαβίλ, στο «Μίλαν Κούντερα: Γράψιμο... Τι ιδέα κι αυτή!», αποκαλύπτει καίριες στιγμές και συγγραφικές αλήθειες του καλού της φίλου, αναιρώντας όλες τις κατηγορίες που συνδέονταν με το όνομά του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Πάουλο Σκoτ

Βιβλίο / Πάουλο Σκoτ: «Στη Βραζιλία ο ρατσισμός είναι παντού, στη λογοτεχνία, στους στίχους της σάμπα»

Πότε ρεαλιστικό, πότε στρατευμένο, πότε αστυνομικής υφής, πότε μια τρελή και ξεκαρδιστική σάτιρα. Οι «Φαινότυποι» του Πάουλο Σκοτ είναι ένα αξιοσημείωτο βιβλίο. Μιλήσαμε με τον Βραζιλιάνο συγγραφέα για τη λογοτεχνία, την κατάσταση στη Βραζιλία και την αξία των λογοτεχνικών βραβείων.
ΒΕΝΑ ΓΕΩΡΓΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
Κώστας Σπαθαράκης, εκδότης.

Κώστας Σπαθαράκης / Κώστας Σπαθαράκης: «Δεν έχουμε αφηγήσεις για τις ερωτικές μας σχέσεις, για τα νιάτα μας»

Για τον άνθρωπο πίσω από τις εκδόσεις αντίποδες, το μεγαλύτερο όφελος ήταν ότι, ενώ του άρεσε να είναι χωμένος μέσα στα βιβλία – μια μοναχική και ίσως ναρκισσιστική συνήθεια –, στην πορεία έμαθε να τη μετατρέπει σε εργαλείο κοινωνικότητας και επαφής με τους γύρω του.
M. HULOT
Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού

Βιβλίο / Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες: «Ζούμε το τέλος του ανθρωπισμού»

Ο πολυβραβευμένος Κολομβιανός συγγραφέας μιλά στη LiFO για τη βία που στοιχειώνει τη χώρα του, τη δύναμη της λογοτεχνίας να ανασύρει όσα κρύβει η Ιστορία, αλλά και για την αρχαιοελληνική φιλοσοφία ως σταθερή επιρροή του.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
H Gen Z όχι μόνο διαβάζει αλλά συγχρόνως αλλάζει και την ίδια την έννοια της ανάγνωσης

Βιβλίο / Η Gen Z δεν διαβάζει απλώς· επαναπροσδιορίζει την ανάγνωση

Οι εκπρόσωποι αυτής της γενιάς λατρεύουν την απόδραση, παίρνουν την λεγόμενη fan fiction τόσο σοβαρά όσο και τη λίστα Booker, αναβιώνουν κλασικά βιβλία από την Τζέιν Όστεν έως τον Ντοστογιέφσκι και μοιράζονται ιστορίες στις δικές τους κοινότητες.
THE LIFO TEAM
Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Βιβλίο / Γιατί ο Πέρσιβαλ Έβερετ πήρε το Πούλιτζερ με το «James»

Ο Πέρσιβαλ Έβερετ έγραψε ένα άκρως επίκαιρο, δεδομένων των τελευταίων ημερών, βιβλίο, που ταυτόχρονα φιλοδοξεί να καταστεί κλασικό, για τον ρατσισμό και τη χαμένη ανθρωπιά, και κέρδισε το Εθνικό Βραβείο Λογοτεχνίας των ΗΠΑ και το Πούλιτζερ.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη, κιθαρίστα και σκιτσογράφο Κώστα Μπέζο, που ξαναγράφει την ιστορία της Ελλάδας πριν από το 1940

Βιβλίο / «Πάμε στη Χονολουλού»: Ένα βιβλίο για τον μποέμ ρεμπέτη Κώστα Μπέζο

Τη δεκαετία του ’30 άνθισε στην Ελλάδα ένα μουσικό είδος «διαφυγής» από τη σκληρή πραγματικότητα, οι χαβάγιες. Ο Κώστας Μπέζος, αινιγματική μορφή μέχρι πρόσφατα και σημαντικός ρεμπέτης και σκιτσογράφος, έγραψε μια ανείπωτη ιστορία, διαφορετική από αυτή που η επίσημη ιστορία έχει καταγράψει για την εποχή του Μεσοπολέμου.  
M. HULOT
Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Βιβλίο / Εύα Μπαλταζάρ: «Η αγάπη που σε φυλακίζει δεν είναι αγάπη»

Η Καταλανή συγγραφέας, που έχει εξελιχθεί σε σημείο αναφοράς της σύγχρονης queer λογοτεχνίας, μεταφράζεται παγκοσμίως και τη θαυμάζει ο Αλμοδόβαρ, μιλά στη LiFO για το τι σημαίνει να ζεις ελεύθερα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Βιβλίο / Φάνη, ψηλά το κεφάλι!

Το πρώτο βιβλίο του Φάνη Παπαδημητρίου είναι μια συγκινητική εξομολόγηση για το ατύχημα στα 19 του που τον καθήλωσε σε αμαξίδιο, την πάλη του με τον τζόγο και τον αγώνα που έδωσε να ξαναφτιάξει τη ζωή του «μετά το τσουνάμι που ήρθε και τα σάρωσε όλα».
M. HULOT
«Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Το πίσω ράφι  / «Τι ωραίο πλιάτσικο!»: Όταν η «αργόσχολη» τάξη εργάζεται σκληρά για το Κακό

Πιστή στην κλασική μορφή του μυθιστορήματος, αλλά ταυτόχρονα ανατρεπτική και μεταμοντέρνα, η καυστική σάτιρα του Τζόναθαν Κόου για τη βρετανική άρχουσα τάξη των αρχών της δεκαετίας του ’90 διαβάζεται μονορούφι.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ

σχόλια

1 σχόλια
"...επέστρεψαν τα βιβλία που είχαν δανειστεί στις βιβλιοθήκες..."Εγώ στην θέση τους θα έβρισκα ευκαιρία να εμπλουτίσω την βιβλιοθήκη μου με μερικά βιβλία, πχ τους δώδεκα τόμους του Golden Bough.