"Δεν κάνει τζέρτζελο ο πολιτισμός, δεν πουλάει"

"Δεν κάνει τζέρτζελο ο πολιτισμός, δεν πουλάει" Facebook Twitter
To "Μάρτυς μου ο Θεός" τού πήρε περίπου δέκα χρόνια να το γράψει. Ένα χρονικό διάστημα αρκετά μεγάλο, που έρχεται σε αντίθεση με μια εποχή που ευνοεί τους γρήγορους ρυθμούς... Εικονογράφηση: Ατελιέ/ LiFO
3

 

Το μυθιστόρημα του κ. Τσίτα έπεσε τυχαία στα χέρια μου πριν από λίγες εβδομάδες. Η άμεση γλώσσα, η αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, η ισορροπία και η εναλλαγή (έντονων) κωμικών και δραματικών στοιχείων σε βυθίζουν στην ανάγνωσή του. Η εξέλιξη της ιστορίας και τα χαρακτηριστικά του κεντρικού ήρωα με παρακίνησαν να ζητήσω μια συνέντευξη από τον συγγραφέα του. Δέχτηκε με χαρά. Δυο μέρες μετά την επικοινωνία μας ο κ. Τσίτας βραβεύτηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση με το φετινό Βραβείο Λογοτεχνίας. «Να γράψεις ότι μου ζήτησες να κάνουμε τη συνέντευξη πριν από τη βράβευση» μου είπε, ορμώμενος ίσως και από τη δημοσιογραφική του ιδιότητα. Μια ιδιότητα προορισμένη εκ φύσεως να αναζητά εκείνο το ενδιαφέρον στοιχείο που κρύβεται πίσω από τις ιστορίες.

Για τις ανάγκες της συνέντευξης συναντηθήκαμε στα γραφεία του diastixo.gr, στο ισόγειο μιας πολυκατοικίας στο Παγκράτι. Με υποδέχτηκε εγκάρδια και αρχίσαμε αμέσως να μιλάμε για το βιβλίο. «Ο Χρυσοβαλάντης είναι ένας άνεργος πενηντάρης που ζει στην Αθήνα την εποχή λίγο πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Είναι ένας άνθρωπος πονεμένος, ταλαιπωρημένος από τους πρώην εργοδότες του, τις γυναίκες και την οικογένειά του. Είναι ένα μεγάλο παιδί. Έχει, βέβαια, τις εμμονές του. Θυμίζει λίγο τον άνθρωπο της διπλανής πόρτας» λέει ο κ. Τσίτας περιγράφοντάς τον και στο μυαλό μου έρχονται εικόνες από το βιβλίο. Ο Χρυσοβαλάντης είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα μιας τυπικής κατηγορία νεοέλληνα. Θρήσκος, θεοσεβούμενος ή, πιο σωστά, θεοφοβούμενος και αρκετά συντηρητικός. Πιστός στο δόγμα «πατρίς - θρησκεία - οικογένεια», τακτικός θαμώνας της εκκλησίας αλλά και των οίκων ανοχής. Τα βάζει με τους μετανάστες ««που έρχονται και παίρνουν τις δουλειές μας», αλλά θεωρεί τις μετανάστριες ευλογία, αφού, όπως λέει στο βιβλίο, «ευτυχώς που ήρθαν οι ξένες και αισθανθήκαμε άνδρες».

Ζούμε σ' ένα κράτος όπου οι κυβερνώντες μισούν τον πολιτισμό. Δεν διαβάζουν, δεν πηγαίνουν στο θέατρο, δεν βλέπουν κινηματογράφο. Δεν έχουν καμία σχέση με τον πολιτισμό. Δεν κάνει τζέρτζελο ο πολιτισμός, δεν πουλάει. Μην ξεχνάμε ότι είχαμε για πολλά χρόνια πρωθυπουργό που διασκέδαζε μόνο όταν τα έσπαγε στη Ρίτα Σακελαρίου που ένα από τα μεγάλα της σουξέ ήταν εκείνη την εποχή το "Είναι γάτα, είναι γάτα/ ο κοντός με τη γραβάτα.

Ακούγοντας τον Μάκη Τσίτα να σκιαγραφεί το προφίλ του ήρωά του, δεν μπορώ παρά να τον ρωτήσω αν θα μπορούσε σήμερα ο Χρυσοβαλάντης να είναι ένας από τους ψηφοφόρους της Χρυσής Αυγής. «Ενδεχομένως να ψήφιζε Χρυσή Αυγή, αλλά δεν θα μπορούσε να είναι στέλεχός της. Είναι ένας άνθρωπος καλοκάγαθος, δεν ξέρει τι σημαίνει βία. Το λέει, άλλωστε, και ο ίδιος πως "πάντοτε υπήρξα ο σάκος του μποξ και ποτέ το γάντι του μποξέρ". Όλοι ξεσπάνε πάνω του. Αν ζούσε σήμερα, θα μπορούσε ίσως να έχει παραπλανηθεί. Όπως, δυστυχώς, έχουν παραπλανηθεί χιλιάδες Έλληνες».

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα στοιχεία του βιβλίου είναι ότι παρόλο που γράφτηκε πριν από την εποχή της κρίσης, μοιάζει να προβλέπει την κατάρρευση όλης αυτής της επίπλαστης ευημερίας που ακολούθησε και μας παρέσυρε όλους. Τυχαίο συμπέρασμα ή εύστοχη εκτίμηση; «Λέει ο Χρυσοβαλάντης κάποια στιγμή στο βιβλίο, που έχει καλέσει μια παλιά γνωστή του η οποία δουλεύει στον "Αθήνα 2004" κι εκείνη του μιλάει απότομα και του το κλείνει, "εγώ που την είχα βοηθήσει κάποτε, τώρα απέκτησε θέση, λεφτά και τουπέ. Αλλά θα τελειώσει κάποτε το πανηγύρι". Αυτό το πίστευα πάντα, όπως πολλοί άλλοι. Ήταν μια επίπλαστη εικόνα όλη αυτή η ευμάρεια. Αισθανόμουν ότι μετά τους Ολυμπιακούς θα έσκαγε όλη αυτή η φούσκα και θα γινόταν χαμός. Δεν θα ήθελα, βέβαια, να έχω επιβεβαιωθεί. Μάλιστα, κάποια στιγμή προς το τέλος του βιβλίου έχω βάλει τον Χρυσοβαλάντη να περπατάει σε άσχημη κατάσταση στο Σύνταγμα, προς την Ερμού. Για να περιγράψω την κατάστασή του, την πλήρη δυστυχία, τον έβαλα να λέει "Κατέβηκαν ρολά, ξενοικιάστηκαν χώροι". Νόμιζα ότι είχα γράψει κάτι πρωτότυπο. Και ήρθε η πραγματικότητα και μου το ακύρωσε. Αυτή η φράση δε λέει τίποτα ιδιαίτερο πια – περιγράφει απλώς την κατάσταση που βιώνει όλη η χώρα» λέει με αυτή την επιβλητική βαριά φωνή που ταιριάζει στο παρουσιαστικό του.

Το βιβλίο, αν και γραμμένο με πολύ χιούμορ, έχει έναν μελαγχολικό, απαισιόδοξο τόνο και τον ρωτάω αν είναι έτσι και στη ζωή του. «Είμαι φύσει αισιόδοξος άνθρωπος. Δεν πιστεύω ότι όλες οι ιστορίες στη ζωή έχουν πικρό τέλος. Και, ξέρετε, άποψή μου είναι ότι οι άνθρωποι που γνωρίζουμε πέντε γράμματα πρέπει να προσπαθούμε να βελτιώσουμε τη ζωή μας, ν' ασχοληθούμε με το μέσα μας, ν' αγαπήσουμε τον εαυτό μας και τους γύρω μας. Η ευτυχία είναι βαριά κουβέντα, αλλά το ν' αγαπάμε και να μας αγαπάνε δεν είναι δύσκολο πράγμα. Απλώς θέλει δουλειά, πολλή δουλειά» λέει με νόημα. «Αλλά και η ευτυχία δεν είναι μια στιγμή, μια περίοδος, αν θέλετε, που τη συνειδητοποιεί κανείς αφού τελειώσει;» παρατηρώ. «Ναι, είναι αλήθεια, ως ένα σημείο. Όμως εγώ πιστεύω ότι αν κάποιος έχει δουλέψει με τον εαυτό του, μπορεί ν' απολαύσει τα πράγματα τη στιγμή που συμβαίνουν. Δυστυχώς, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν το κάνουν».

Γύρω από τον κεντρικό χαρακτήρα του βιβλίου περιστρέφεται ολόκληρη η ιστορία του «Μάρτυς μου ο Θεός». Άραγε η πλοκή ήταν που τον οδήγησε στη διαμόρφωσή του, ή ξεκίνησε να γράφει έχοντας στο μυαλό του τον ήρωα του βιβλίου, το Νίκο; «Ξεκινάω πάντα από τον κεντρικό ήρωα, όχι από το θέμα. Δε γράφω, ας πούμε, για τη μοναξιά αλλά για τη μοναξιά του Νίκου και μιλάω γι' αυτήν μέσα από την ιστορία του. Αφήνω τον ήρωα να με καθοδηγήσει, να με πάρει από το χέρι. Και να με πάει εκεί που θέλει».

Για τους Έλληνες πολιτικούς πολιτισμός είναι μόνο η Ακρόπολη και οι Δελφοί. Τώρα τελευταία και η Αμφίπολη. Αμφιβάλλω αν πολλοί από αυτούς ξέρουν τους σύγχρονους Έλληνες συγγραφείς. Γι' αυτό και έκλεισαν με τέτοια ευκολία το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου. Ήταν ολέθριο αυτό που έγινε. Παρά τις όποιες ενστάσεις που μπορεί να υπήρχαν, έκανε καλή δουλειά

 

Μία από τις φράσεις που μου εντυπώθηκε καθώς διάβαζα το βιβλίο είναι όταν ο Χρυσοβαλάντης λέει «η ζωή γεννιέται μέσα από τον έρωτα» και αναπόφευκτα η επόμενη ερώτηση αφορά το αν είναι ρομαντικός ως άνθρωπος. «Είμαι ρομαντικός. Και ο Χρυσοβαλάντης είναι ρομαντικός κι ας τον κάνει η πραγματικότητα να ξεστρατίζει. Ο έρωτας παίζει μεγάλο ρόλο στη ζωή του. Αγαπάει πολύ τις γυναίκες, μιλάει από το πρωί μέχρι το βράδυ γι' αυτές. Και στη δική μου ζωή ο έρωτας παίζει μεγάλο ρόλο. Εντάξει, καλά τα γραψίματα, καλές οι επιτυχίες στη δουλειά, αλλά αν δεν είσαι καλά στην προσωπική σου ζωή, άστα να πάνε».

 

Από το βιβλίο, η συζήτηση μεταφέρεται στον τομέα των εκδόσεων και, φυσικά, στη σχέση παραγωγής και βιβλίου. Ζητάω την άποψη του για το αν υπάρχει υπερβολική παραγωγή βιβλίων στην Ελλάδα. «Βγαίνουν πολλά βιβλία, πάρα πολλά. Οι εκδότες λειτουργούν με το νόμο των πιθανοτήτων: αν βγάλουν είκοσι βιβλία μπορεί το ένα να γίνει ευπώλητο, αν βγάλουν εκατό μπορεί να γίνουν ευπώλητα τα δέκα. Κι επίσης οι Έλληνες εκδότες λειτουργούν με το συναίσθημα, είναι άνθρωποι που αγαπούν το βιβλίο και κάνουν επιλογές που πολλές φορές λειτουργούν εις βάρος της τσέπης τους. Είτε βγάζοντας βιβλία αντιεμπορικά, είτε προσέχοντας τόσο πολύ την ποιότητα, το χαρτί, την εκτύπωση, τη βιβλιοδεσία, που το βιβλίο καταλήγει να τους κοστίζει πάρα πολύ. (σ.σ.Γι' αυτό και τα ελληνικά βιβλία είναι τυποτεχνικά από τα καλύτερα που κυκλοφορούν παγκοσμίως). Οι Έλληνες εκδότες δε λειτουργούν πάντα με κριτήρια εμπορικά (σ.σ. όπως γίνεται με τους συναδέρφους τους στο εξωτερικό) και πολλές φορές μπαίνουν σε αυτήν τη διαδικασία με αισιοδοξία, κι εκδίδουν πολλά βιβλία χωρίς να σκεφτούν το κόστος και την ανταπόκριση που θα έχουν αυτά. Λειτουργεί κατά βάση ο ρομαντισμός τους. Το έχω πει κι άλλη φορά: τους θεωρώ ήρωες».


Όσο για το αν το κράτος στηρίζει το βιβλίο και τον πολιτισμό γενικότερα, είναι κατηγορηματικός. «Ζούμε σ' ένα κράτος όπου οι κυβερνώντες μισούν τον πολιτισμό. Δεν είναι απλώς αδιάφοροι. Τον μισούν. Δεν διαβάζουν, δεν πηγαίνουν στο θέατρο, δεν βλέπουν κινηματογράφο. Δεν έχουν καμία σχέση με τον πολιτισμό. Δεν κάνει τζέρτζελο ο πολιτισμός, δεν πουλάει. Μην ξεχνάμε ότι είχαμε για πολλά χρόνια πρωθυπουργό που διασκέδαζε μόνο όταν τα έσπαγε στη Ρίτα Σακελαρίου που ένα από τα μεγάλα της σουξέ ήταν εκείνη την εποχή το "Είναι γάτα, είναι γάτα/ ο κοντός με τη γραβάτα". Κι επίσης είχαμε υπουργό πολιτισμού τον άνθρωπο που είχε πει ότι οι ποιητές είναι λαπάδες... Για τους Έλληνες πολιτικούς πολιτισμός είναι μόνο η Ακρόπολη και οι Δελφοί. Τώρα τελευταία και η Αμφίπολη. Αμφιβάλλω αν πολλοί από αυτούς ξέρουν τους σύγχρονους Έλληνες συγγραφείς. Γι' αυτό και έκλεισαν με τέτοια ευκολία το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου. Ήταν ολέθριο αυτό που έγινε. Παρά τις όποιες ενστάσεις που μπορεί να υπήρχαν, έκανε καλή δουλειά».


To Μάρτυς μου ο Θεός τού πήρε περίπου δέκα χρόνια να το γράψει. Ένα χρονικό διάστημα αρκετά μεγάλο, που έρχεται σε αντίθεση με μια εποχή που ευνοεί τους γρήγορους ρυθμούς. Πόσο εύκολο είναι να διατηρήσεις την επαφή με το κοινό σου γράφοντας τόσο αραιά; «Σίγουρα, η μεγάλη αποχή δεν βοηθάει στο να διατηρήσεις την επαφή με το αναγνωστικό σου κοινό, αλλά αυτό είναι κάτι –και το λέω ειλικρινά– που δεν με απασχόλησε καθόλου. Κι ας είχαν περάσει δεκαεπτά χρόνια από το πρώτο βιβλίο που έβγαλα για ενήλικες, μια συλλογή διηγημάτων. Εν τω μεταξύ, με είχαν ταυτίσει και με την παιδική λογοτεχνία κι έτσι, όταν ο εκδοτικός οίκος ανακοίνωσε πως θα βγάλει μυθιστόρημά μου, οι περισσότεροι νόμιζαν ότι είναι για παιδιά. Με είχαν ταυτίσει με την παιδική λογοτεχνία».

Στη ζωή μου ο έρωτας παίζει μεγάλο ρόλο. Εντάξει, καλά τα γραψίματα, καλές οι επιτυχίες στη δουλειά, αλλά αν δεν είσαι καλά στην προσωπική σου ζωή, άστα να πάνε


Παρότι στην Ελλάδα υπάρχουν συγγραφείς που γράφουν ένα βιβλίο τον χρόνο, παρατηρώ. «Αυτό είναι αλήθεια και είναι πολύ μάταιο. Γιατί ένας συγγραφέας που έχει το άγχος να βγάζει ένα μυθιστόρημα τον χρόνο, συνήθως (γιατί υπάρχουν και εξαιρέσεις) δεν πετυχαίνει το καλύτερο αποτέλεσμα. Αλλά βιάζεται για να κάνει τι; Για να πουλήσει 3 και 4 χιλιάδες αντίτυπα; Αυτό, αν το έκανε κάποιος στην Αμερική για παράδειγμα, θα το καταλάβαινα. Δεν θα το δικαιολογούσα βέβαια αλλά θα το καταλάβαινα. Είναι μεγάλη εκεί η αγορά. Το να το κάνει κάποιος Έλληνας για να πάρει στο τέλος 4.000-5.000 ευρώ, το θεωρώ εντελώς χαζό. Αν έκανε μια άλλη δουλειά, θα έβγαζε περισσότερα χρήματα. Κι έτσι θα δούλευε περισσότερο τα γραπτά του». Δηλαδή στην Ελλάδα δεν μπορεί να ζει κάποιος ως επαγγελματίας συγγραφέας; «Δεν διαφωνώ με την έννοια του επαγγελματία συγγραφέα στο εξωτερικό. Διαφωνώ με την έννοια του επαγγελματία συγγραφέα στην Ελλάδα. Εδώ είναι πολύ δονκιχωτικό όλο αυτό. Στο εξωτερικό μπορεί κάποιος να ζήσει αξιοπρεπώς από τα γραπτά του γιατί τυπώνονται και πωλούνται σε πολλά αντίτυπα, παίρνει δικαιώματα από τις βιβλιοθήκες, πληρώνεται για να κάνει διαλέξεις. Στην Ελλάδα, αν εξαιρέσουμε τα τελευταία χρόνια τις γυναίκες συγγραφείς που γράφουν μπεστ-σέλερ και είναι μετρημένες στα δάχτυλα, οι άλλοι που επιδίωξαν να ζήσουν αποκλειστικά από τη λογοτεχνία νομίζω πως ζουν σε πολύ άσχημες συνθήκες διαβίωσης. Και είναι πολύ κρίμα».


Από τη μέρα που ανακοινώθηκε η βράβευσή του έχει δώσει διάφορες συνεντεύξεις, ενώ, όσο μιλάμε, το τηλέφωνό του δεν έχει σταματήσει να χτυπάει. Αντί για την κλισέ ερώτηση για το πώς νιώθει για το βραβείο αυτό, προτιμώ να τον ρωτήσω την άποψή του για τα ελληνικά βραβεία. Χαμογελάει. «Κάθε επιτροπή κρίνεται από τα βιβλία που βραβεύει. Κατά καιρούς έχω δει να βραβεύονται βιβλία πολύ αξιόλογα, έχω δει όμως να βραβεύονται και βιβλία που δεν άξιζαν αυτήν τη διάκριση».


Αυτή η αισιοδοξία που τον διακρίνει δεν φαίνεται μόνο στις απόψεις που διατυπώνει για την προσωπική του ζωή αλλά και από τις επαγγελματικές του επιλογές. Δεν είναι τυχαίο πως στην καρδιά της κρίσης, πριν από δυο χρόνια, αποφάσισε ν' ανοίξει το diastixo.gr, ένα ενημερωτικό site για το βιβλίο που μέσα στους δύο πρώτους μήνες έγινε το πρώτο σε επισκεψιμότητα στην κατηγορία του: «Έβγαζα πριν με τρεις φίλους ένα περιοδικό για το βιβλίο, το Ιndex το οποίο μετά από έξι χρόνια πετυχημένης πορείας έκλεισε. Λίγους μήνες μετά ξεκίνησα το diastixo.gr. Είναι ένα site που απευθύνεται και στους σχετικούς στον χώρο ανθρώπους, εκδότες, συγγραφείς, μεταφραστές, βιβλιοπώλες, αλλά και στους υπόλοιπους αναγνώστες. Ακόμα κι αν διαβάζουν ένα ή δύο βιβλία το χρόνο. Πάει πολύ καλά, ο κόσμος το αγάπησε».

Για το τέλος τον ρωτάω αν σκοπεύει να ξαναγράψει άλλο μυθιστόρημα. «Έχω ξεκινήσει να γράφω, αλλά με τους δικούς μου ρυθμούς μου θα βγει σε καμιά δεκαριά χρόνια. Ίσως τα ξαναπούμε τότε» μου λέει χαμογελώντας και σηκώνεται να με αποχαιρετήσει. 

Μέχρι εκείνο το επόμενό του βιβλίο και τη συνέντευξη που πιθανώς θα ακολουθήσειγια να μου ανατρέψει την εντύπωση που έχω στο μυαλό μου γι' αυτόν, ο Μάκης Τσίτας θα παραμένει για μένα ένας αισιόδοξος, ρομαντικός άνθρωπος που γράφει γλυκόπικρες ιστορίες για τους παρίες αυτού του κόσμου και τη μοίρα-φυλακή τους.

Ο Μάκης Τσίτας είναι διευθυντής του ηλεκτρονικού περιοδικού για το βιβλίο και τον πολιτισμό diastixo.gr. To μυθιστόρημά του Μάρτυς μου ο Θεός κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κίχλη.

3

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Τζούντιθ Μπάτλερ: «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Τζούντιθ Μπάτλερ / «Θέλουμε να ζήσουμε με ανοιχτή ή με κλειστή καρδιά;»

Μια κορυφαία προσωπικότητα της σύγχρονης παγκόσμιας διανόησης μιλά στη LiFO για τo «φάντασμα» της λεγόμενης ιδεολογίας του φύλου, για το όραμα μιας «ανοιχτόκαρδης κοινωνίας» και για τις εμπειρίες ζωής που της έμαθαν να είναι «ένας άνθρωπος ταπεινός και ταυτόχρονα θαρραλέος».
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ντίνος Κονόμος

Βιβλίο / «Ο κύριος διευθυντής (καλό κουμάσι) έχει αποφασίσει την εξόντωσή μου…»

Ο Ντίνος Κονόμος, λόγιος, ιστοριοδίφης και συγγραφέας, υπήρξε συνεχιστής της ζακυνθινής πνευματικής παράδοσης στον 20ό αιώνα. Ο συγγραφέας Φίλιππος Δ. Δρακονταειδής παρουσιάζει έργα και ημέρες ενός ανθρώπου που «δεν ήταν του κόσμου τούτου».
ΦΙΛΙΠΠΟΣ Δ. ΔΡΑΚΟΝΤΑΕΙΔΗΣ
Η ζωή του Καζαντζάκη σε graphic novel από τον Αλέν Γκλικός

Βιβλίο / Ο Νίκος Καζαντζάκης όπως δεν τον είχαμε ξαναδεί σε ένα νέο graphic novel

Ο ελληνικής καταγωγής Γάλλος συγγραφέας Αλέν Γκλικός καταγράφει την πορεία του Έλληνα στοχαστή στο graphic novel «Καζαντζάκης», όπου ο περιπετειώδης και αντιφατικός φιλόσοφος και μυθιστοριογράφος ψυχαναλύεται για πρώτη φορά και συστήνεται εκ νέου στο ελληνικό κοινό.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Πετρίτης»: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ηχητικά Άρθρα / Πετρίτης: Το πιο γρήγορο πουλί στον κόσμο και η άγρια, αδάμαστη ομορφιά του

Ο Τζoν Άλεκ Μπέικερ αφιέρωσε δέκα χρόνια από τη ζωή του στην παρατήρηση ενός πετρίτη και έγραψε ένα από τα πιο ιδιαίτερα βιβλία της αγγλικής λογοτεχνίας – μια από τις σημαντικότερες καταγραφές της άγριας ζωής που κινδυνεύει να χαθεί για πάντα. Κυκλοφόρησε το 1967 αλλά μόλις τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια οι κριτικοί και το κοινό το ανακάλυψαν ξανά.
M. HULOT
Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Ας μην αφήνουμε τον Θεό στους πιστούς» 

Βιβλίο / Μπενχαμίν Λαμπατούτ: «Αν αξίζει ένα πράγμα στη ζωή, αυτό είναι η ομορφιά»

Εν όψει της εμφάνισής του στη Στέγη Ιδρύματος Ωνάση, στις 21 Μαΐου, ο Λατινοαμερικανός συγγραφέας-φαινόμενο Μπενχαμίν Λαμπατούτ μιλά στη LiFO για τον ρόλο της τρέλας στη συγγραφή, τη σχέση επιστήμης και λογοτεχνίας και το μεγαλείο της ήττας – και δηλώνει ακόμα φανατικός κηπουρός και εραστής της φύσης.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Το πίσω ράφι/ Άντονι Μπέρτζες: «Έρνεστ Χέμινγουεϊ»

Το Πίσω Ράφι / Ο Χέμινγουεϊ ήταν ένας φωνακλάς νταής αλλά κι ένας σπουδαίος συγγραφέας του 20ού αιώνα

Η βιογραφία «Έρνεστ Χέμινγουεϊ - Μια ζωή σαν μυθοπλασία» του Βρετανού συγγραφέα Άντονι Μπέρτζες αποτυπώνει όχι μόνο την έντονη και περιπετειώδη ζωή του κορυφαίου Αμερικανού ομοτέχνου του αλλά και όλο το εύρος της αντιφατικής προσωπικότητάς του.
ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ ΠΑΠΑΣΠΥΡΟΥ
21η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης

Βιβλίο / 21η ΔΕΒΘ: Εξωστρέφεια και καλύτερη οργάνωση αλλά μένουν ακόμα πολλά να γίνουν

Απολογισμός της 21ης ΔΕΒΘ που πραγματοποιήθηκε για πρώτη φορά υπό την αιγίδα του νεοσύστατου ΕΛΙΒΙΠ. Σε ποιο βαθμό πέτυχε τους στόχους της και ποια στοιχήματα μένει ακόμα να κερδίσει;
ΚΟΡΙΝΑ ΦΑΡΜΑΚΟΡΗ
Η ποίηση όχι μόνο αλλάζει τον κόσμο, τον δημιουργεί» ​​​​​​/Μια νέα ανθολογία ελληνικής queer ποίησης μόλις κυκλοφόρησε στα ισπανικά /11 Έλληνες ποιητές σε μια νέα ισπανική queer ανθολογία /Queer ελληνική ποίηση σε μια νέα δίγλωσση ισπανική ανθολογία

Βιβλίο / Μια Ισπανίδα καθηγήτρια μεταφράζει ελληνική queer ποίηση

Η María López Villalba, καθηγήτρια Νέων Ελληνικών στο Πανεπιστήμιο της Μάλαγα, μετέφρασε 11 ελληνικά ποιήματα, σε μια πρόσφατη ανθολογία που προσφέρει στο ισπανόφωνο κοινό την ευκαιρία να γνωρίσει τη σύγχρονη ελληνική queer –και όχι μόνο– ποίηση.
M. HULOT
«Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Βιντσέντζο Λατρόνικο / «Κανείς δεν μας επέβαλε να έχουμε όλοι μια μονστέρα στο σαλόνι»

Ο Ιταλός συγγραφέας και υποψήφιος για το βραβείο Booker, Βιντσέντζο Λατρόνικο, μιλά στη LIFO για το πολυσυζητημένο βιβλίο του «Τελειότητα», στο οποίο αποτυπώνει την αψεγάδιαστη αλλά ψεύτικη ζωή μιας ολόκληρης γενιάς ψηφιακών νομάδων στην Ευρώπη, καθώς και τη μάταιη αναζήτηση της ευτυχίας στην ψηφιακή εποχή.
M. HULOT
Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Ηχητικά Άρθρα / Μεσσαλίνα: Ακόλαστη μέγαιρα ή πολύ έξυπνη για την εποχή της;

Το όνομά της έχει συνδεθεί με την εικόνα μιας αδίστακτης, σεξουαλικά ακόρεστης και επικίνδυνης γυναίκας. Ένα νέο βιβλίο, όμως, έρχεται να αμφισβητήσει αυτή τη στερεοτυπική αφήγηση και να φωτίσει μια διαφορετική εκδοχή της ιστορίας της.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Rene Karabash

Βιβλίο / Rene Karabash: «Θέλω πίσω τη γυναικεία δύναμη που μου στέρησαν οι άνδρες»

Η Βουλγάρα συγγραφέας Rene Karabash μιλά για το μυθιστόρημά της «Ορκισμένη», που τιμήθηκε με το βραβείο Ελίας Κανέτι, και στο οποίο εστιάζει στην ιστορία των «ορκισμένων παρθένων» γυναικών των Βαλκανίων που επέλεξαν να ζήσουν ως άνδρες.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Δυο γυναίκες συγγραφείς αποκαλύπτουν τα κρυφά μυστικά της γραφής

Βιβλίο / Όλες οι γυναίκες του κόσμου στο νέο βιβλίο της Αμάντας Μιχαλοπούλου

Στο «Μακρύ ταξίδι της μιας μέσα στην άλλη», η μητρότητα γίνεται ο συνδετικός κρίκος που ενώνει όλες τις μητέρες και όλες τις κόρες με τις γυναίκες της Ιστορίας που θαυμάσαμε, αλλά και τις ανώνυμες «Παναγίες» που κράτησαν στους ώμους τους τα βάρη της ανθρωπότητας.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
«Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Βιβλίο / «Ένας μύθος λέει πως αν χάσεις κάτι στην Αθήνα, θα το βρεις στον Ελαιώνα»

Στο νέο του βιβλίο, «Lost Things Found», που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Hyper Hypo, ο εικαστικός φωτογράφος Αντώνης Θεοδωρίδης εξερευνά τον μαγικό κόσμο της υπαίθριας αγοράς του Ελαιώνα.
ΙΩΝΑΣ ΚΑΛΛΙΜΑΝΗΣ
Ντιντιέ Εριμπόν: «Καιρός για ένα κίνημα των ηλικιωμένων!»

Ντιντιέ Εριμπόν / Ντιντιέ Εριμπόν: «Να πάψουμε να βλέπουμε τους ηλικιωμένους ως κοινωνικούς παρίες»

Από τους σημαντικότερους και πιο επιδραστικούς σύγχρονους Γάλλους στοχαστές, ο Ντιντιέ Εριμπόν συνδύασε στα βιβλία του τα δύσκολα βιώματα της νεότητάς του με μια εμπεριστατωμένη, αλλά και εικονοκλαστική, κοινωνικοπολιτική «ακτινογραφία» της γαλλικής κοινωνίας. 
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Κεχαγιάς

Βιβλίο / «Το να εκδίδεις βιβλία στην Ελλάδα είναι σαν να παίζεις στο καζίνο»

Η Γεννήτρια είναι ένας νέος εκδοτικός οίκος αφιερωμένος στη σύγχρονη λογοτεχνία. Ο εκδότης της, συγγραφέας και μεταφραστής, Παναγιώτης Κεχαγιάς, μιλά για τις δυσκολίες και τις χαρές του εγχειρήματος, για το πώς σκοπεύει να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις μιας ιδιαίτερα ανταγωνιστικής αγοράς, καθώς και για τους πρώτους τίτλους που ετοιμάζεται να εκδώσει.
M. HULOT
Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Οι Αθηναίοι / Κωνσταντίνος Τσουκαλάς: «Ακούμε συνεχώς για ανάπτυξη, χωρίς να διερευνάται τι είναι το "καλό"»

Η εκτέλεση του Μπελογιάννη τον έκανε αριστερό. Η αυτοκτονία του Νίκου Πουλαντζά, μπροστά στα μάτια του, τον καθόρισε. Ο Κωνσταντίνος Τσουκαλάς, ένας από τους σημαντικότερους διανοούμενους της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, αφηγείται το προσωπικό του ταξίδι και την πνευματική περιπέτεια μιας ολόκληρης εποχής, από τη διανόηση του Παρισιού μέχρι τους δρόμους της πολιτικής και τις αίθουσες των πανεπιστημίων.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Βιβλίο / Έλλη Σκοπετέα: Tο ανατρεπτικό έργο μιας ιστορικού που έφυγε νωρίς

Δεν υπάρχει μελέτη για τον ελληνικό εθνικισμό που να μην έχει αναφορές στο έργο της. Η επανακυκλοφορία του βιβλίου της «Το “Πρότυπο Βασίλειο” και η Μεγάλη Ιδέα» από τις εκδόσεις Νήσος συνιστά αναμφίβολα εκδοτικό γεγονός.
ΤΙΝΑ ΜΑΝΔΗΛΑΡΑ
Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός» ΟΙ ΤΙΤΛΟΙ ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ

Νίκος Μπακουνάκης / Νίκος Μπακουνάκης: «Αυτή τη θέση δεν την παντρεύεσαι, ούτε είσαι θεός»

Ο πρόεδρος του ΕΛΙΒΙΠ, στην πρώτη του συνέντευξη, μιλά στη LIFO για τους στόχους και τις δράσεις του ιδρύματος και για το προσωπικό του όραμα για το βιβλίο. Ποιος ο ρόλος των μεταφράσεων στην πολιτιστική διπλωματία και πώς θα αυξηθεί η φιλαναγνωσία; 
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ

σχόλια

3 σχόλια
"Μην ξεχνάμε ότι είχαμε για πολλά χρόνια πρωθυπουργό που διασκέδαζε μόνο όταν τα έσπαγε στη Ρίτα Σακελαρίου"Ας μην είμαστε ισοπεδωτικοί. Η διασκέδαση είναι διαφορετικό πράγμα από τη γνώση. Δε γίνεται να διασκεδάσω με Πλάτωνα. Απλά δε γίνεται... Όπως δε γίνεται να διασκεδάσω ακούγοντας Φαραντούρη. Κάθε πράγμα έχει την ώρα του και το σκοπό του.
Δεν είναι μόνο οι κυβερνώντες που μισούν τον πολιτισμό. Κάποιοι απ' αυτούς όντως διαβάζουν πολύ. Αυτοί που δεν διαβάζουν είναι οι πολίτες. Έχει γίνει πια λίγο κουραστικό αυτό το τι κάνει η πολιτεία, γιατί δεν ενδιαφέρεται το κράτος, ειδικά σε θέματα πολιτισμού. Αντίστοιχα ακούγονται και για τη μουσική και τον κινηματογράφο. Σε χώρες που υπάρχει σοβαρή κυβερνητική πολιτική για τον πολιτισμό υπάρχει και μια μεγάλη κοινωνική βάση που ενδιαφέρεται, αναζητά και στηρίζει τα έργα. Στην Ελλάδα αυτή η βάση δεν υπάρχει.
Ο Βενιζέλος και ο Σαμαράς παίζει να έχουν διαβάσει όσο άλλοι σε 10 ζωές. Ιδίως για τον Βενιζέλο είναι αστείο και να το αναφέρεις. Τώρα και κάτι άλλο: "οι Έλληνες εκδότες λειτουργούν με το συναίσθημα, είναι άνθρωποι που αγαπούν το βιβλίο και κάνουν επιλογές που πολλές φορές λειτουργούν εις βάρος της τσέπης τους. Είτε βγάζοντας βιβλία αντιεμπορικά, είτε προσέχοντας τόσο πολύ την ποιότητα, το χαρτί, την εκτύπωση, τη βιβλιοδεσία, που το βιβλίο καταλήγει να τους κοστίζει πάρα πολύ. Πηγή: www.lifo.grΑμ δεν πληρώνουν αυτοί, το μετακυλίουν το κόστος σε μας γι' αυτό και οι τιμές των βιβλίων ιδίως των Ελληνικών είναι εξωφρενικές. Βιβλία που σε 10 χρόνια θα παν για πολτοποίηση γιατί δεν τα διαβάζει κανείς πωλούνται από 18-25 ευρώ σήμερα.