Πριν από έντεκα χρόνια, μια μικρή ταινία με μηδαμινό προϋπολογισμό ξεκίνησε την πορεία της από το Φεστιβάλ του Sundance και έκλεψε τις καρδιές όλων των θεατών, φτάνοντας μέχρι τα Όσκαρ.
Το «Once» σε σκηνοθεσία Τζον Κάρνεϊ ήταν η ιστορία ενός αγοριού και ενός κοριτσιού που γνωρίζονται στους δρόμους του Δουβλίνου. Εκείνος μουσικός του δρόμου, εκείνη Τσέχα μετανάστρια, η σύνδεση μεταξύ τους είναι άμεση και δυνατή.
Η χημεία του (τότε ζευγαριού και στη ζωή) πρωταγωνιστικού ντούο των Γκλεν Χάνσαρντ και Μαρκέτα Ιργκλόβα ήταν καθηλωτική, ενώ το soundtrack αυτού του αναπάντεχα φρέσκου και σύγχρονου μιούζικαλ έμελλε να γίνει κλασικό, με το τραγούδι «Falling Slowly» που ερμήνευαν οι δυο τους, να κερδίζει το αντίστοιχο Όσκαρ το 2008.
Στη συνέχεια, η ταινία μεταφέρθηκε στο θέατρο, αρχικά off και στη συνέχεια στο Broadway και το West End, κερδίζοντας μάλιστα 8 βραβεία Τόνι.
Η ταινία είναι σχεδόν αόρατη. Η δύναμή της σου σκάει ήσυχα. Το θέατρο όμως χρειάζεται λίγη περισσότερη ισχύ για να λειτουργήσει. Το Κορίτσι έγινε η μηχανή, ο οδηγός. Μόλις ξεκινούσε να μιλά, μπορούσα να διακρίνω την αισθητική του έργου να σχηματίζεται.
Από τις 20 Δεκεμβρίου θα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τη θεατρική διασκευή του «Once», υπογεγραμμένη από τον Έντα Ουόλς, και στην Αθήνα, σε σκηνοθεσία Ακύλλα Καραζήση, με τη Μαρίνα Σάττι και τον Αποστόλη Ψυχράμη στους πρωταγωνιστικούς ρόλους.
Η δουλειά του γεννημένου στο Δουβλίνο Έντα Ουόλς περιλαμβάνει έργα όπως τα «Disco Pigs» και «The Walworth Farce» που έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες, το σενάριο του πολυβραβευμένου κινηματογραφικού ντεμπούτου του Στιβ Μακουίν, «Hunger», με τον Μάικλ Φασμπέντερ, ενώ πριν από τρία χρόνια συνεργάστηκε και με τον Ντέιβιντ Μπάουι, λίγο πριν από τον θάνατό του, για τη δημιουργία του μιούζικαλ «Lazarus».
Είχαμε μια σύντομη κουβέντα με τον Ιρλανδό δραματουργό για αυτό το ασυνήθιστο αλλά βαθιά συγκινητικό μιούζικαλ που ανεβαίνει σε πανελλήνια πρώτη στην Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.
— Θυμάσαι την πρώτη φορά που είδες την ταινία; Ποια ήταν τα αρχικά συναισθήματα που σου προκάλεσε;
Φαινόταν σαν να έχει γίνει με 10 ευρώ – και το στοιχείο αυτό από μόνο του ήταν πολύ γοητευτικό. Επίσης οι δύο πρωταγωνιστές δεν ήταν ηθοποιοί αλλά τραγουδιστές και μου άρεσε πολύ η τραχιά αίσθηση που έδωσαν οι αυτοσχεδιασμοί τους στην ποιότητα. Ερωτεύτηκαν στα γυρίσματα, πράγμα που μπορούσες να το νιώσεις αμέσως. Και φυσικά αγάπησα τα τραγούδια – αν και ήμουν ήδη φαν του Γκλεν πολύ καιρό πριν.
— Όντως σε τραβά αμέσως στη μαγεία της, η οποία προκύπτει από τα πιο απλά συστατικά. Γιατί όμως επέλεξες να μεταφέρεις αυτή τη συγκεκριμένη ταινία στη σκηνή;
Ήταν ανάθεση και ήθελα πραγματικά να δουλέψω με όλη αυτή τη δημιουργική ομάδα που θαύμαζα βαθύτατα. Όσο έμπαινα πιο βαθιά στην ιστορία, τόσο με επηρέαζε η απλότητα και η δύναμή της. Η δουλειά μου συνήθως είναι πιο περίεργη και σκοτεινή, οπότε ήταν σαν να έκανα διακοπές από τον εαυτό μου. Και το εκτίμησα πολύ.
— Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετώπισες στη συγγραφή της θεατρικής διασκευής;
Η ταινία είναι σχεδόν αόρατη. Η δύναμή της σου σκάει ήσυχα. Το θέατρο όμως χρειάζεται λίγη περισσότερη ισχύ για να λειτουργήσει. Το Κορίτσι έγινε η μηχανή, ο οδηγός. Μόλις ξεκινούσε να μιλά, μπορούσα να διακρίνω την αισθητική του έργου να σχηματίζεται. Τελικά όλο αυτό εξελίσσεται σε μια ιστορία για μια νεαρή γυναίκα που βοηθά έναν νεαρό άντρα να μιλήσει, ενώ η ίδια αποφεύγει τις δικές της αλήθειες.
— Η ιστορία αυτή, μέσα από την απλότητά της, εκπροσώπησε τις δυσκολίες μιας ολόκληρης γενιάς, αλλά και την ουσία του ίδιου του Δουβλίνου. Πώς χρησιμοποίησες αυτά τα στοιχεία στη δική σου βερσιόν;
Αντί να είναι ένα λαβ στόρι ανάμεσα σε ένα αγόρι και ένα κορίτσι, έπρεπε να είναι ένα λαβ στόρι για το Δουβλίνο. Για μια απελπισμένη, διαλυμένη κοινότητα που ενώνεται για να προκύψει κάτι θετικό. Όταν η μπάντα χωρίζεται στο τέλος, εκτυλίσσεται μια αθόρυβη τραγωδία που μου αρέσει.
— Τα μιούζικαλ του Broadway είναι συνήθως μεγάλα, λαμπερά και θορυβώδη. Το «Once» δεν είναι τίποτα από αυτά, οπότε θα μπορούσαμε να πούμε ότι πρόκειται για ένα μετα-μιούζικαλ που φέρει μια νέα αντίληψη για το είδος. Θεωρείς ότι κατέρριψε δημιουργικά τους κανόνες;
Υποθέτω πως ναι. Δεν νομίζω βέβαια ότι το ξέραμε εξαρχής. Εγώ σίγουρα δεν το ήξερα. Στην Ιρλανδία δεν έχουμε θεατρική παράδοση στα μιούζικαλ. Η μουσική δρα ξεχωριστά συνήθως.
— Από το 2011 το έργο κάνει περιοδεία σε όλο τον κόσμο. Από όλες τις βερσιόν που έχεις δει, ποια είναι η πιο αγαπημένη σου και ποια είναι τα απαραίτητα προσόντα που περιμένεις κάθε φορά να δεις από το πρωταγωνιστικό δίδυμο;
Δεν βλέπω καμία βερσιόν. Ποτέ!
— Έχεις δει γενικά διασκευές έργων σου σε άλλες γλώσσες; Πώς νιώθεις όταν βλέπεις τη δουλειά σου χωρίς να μπορείς να την καταλάβεις επακριβώς και να έχεις τον έλεγχο;
Όταν ήμουν νεότερος, έβλεπα πολλά έργα μου σε ξένες γλώσσες. Τώρα πια δεν το κάνω, αλλά και πάλι, προτιμώ να τα βλέπω σε διασκευές όπου δεν καταλαβαίνω τη γλώσσα. Μπορείς να μάθεις πολλά έτσι. Βλέπεις το συναισθηματικό βάρος του έργου πολύ καθαρά.
— Και μια τελευταία ερώτηση που φαντάζομαι ότι θα έχεις βαρεθεί να απαντάς, αλλά δεν μπορώ να την αποφύγω: Πώς ήταν η συνεργασία σου με τον Ντέιβιντ Μπόουι στο «Lazarus»;
Ήταν πολύ ξεχωριστή και όμορφη. Ο Μπόουι ήταν ο απόλυτος τζέντλεμαν – και προφανώς τεράστια πηγή έμπνευσης για μένα.
Info
Once
Κείμενο: Έντα Ουόλς
Μουσική – Στίχοι: Γκλεν Χάνσαρντ, Μαρκέτα Ιργκλόβα
Βασισμένο στην ομώνυμη κινηματογραφική ταινία σε σενάριο και σκηνοθεσία του Τζων Κάρνεϊ
Πρώτη πανελλήνια παρουσίαση
20, 21, 22, 23, 26, 27, 28, 29, 30 Δεκεμβρίου 2018
2, 3, 4, 5, 9, 10, 11, 12, 13, 16, 17, 18, 19, 20 Ιανουαρίου 2019
Ώρα έναρξης: 20.30
Εναλλακτική Σκηνή Εθνικής Λυρικής Σκηνής
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
Σκηνοθεσία: Ακύλλας Καραζήσης
Πρωταγωνιστούν: Μαρίνα Σάττι, Αποστόλης Ψυχράμης
Ερμηνεύουν: Ηλίας Αλγκάερ, Ταξιάρχης Βασιλάκος, Νίκος Γιανναράκης, Άρης Καλλέργης, Νεφέλη Μαρκάκη, Τάσος Μισυρλής, Μαρία Νίκα, Άλκης Παναγιωτίδης, Γιώργος Τζαβάρας, Ιωάννα Φόρτη
Μουσική διδασκαλία: Αχιλλέας Γουάστωρ
Μετάφραση: Δημήτρης Δημόπουλος
Χορογραφία: Αμάλια Μπένετ
Σκηνικό: Εύα Μανιδάκη
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Φωτισμοί: Γιάννης Δρακουλαράκος
