Είναι ο Κύκλος «Μάνος Χατζιδάκις» το σημαντικότερο αφιέρωμα που έγινε ποτέ στον μεγάλο μας μουσικό;

Είναι πολύ σημαντικός για μένα ο Κύκλος «Μάνος Χατζιδάκις», γιατί αισθάνομαι ότι ο μύθος του Χατζιδάκι βρίσκεται σε ένα μεταίχμιο, λόγω της εποχής. Σήμερα, οι νεότεροι μπορεί να έχουν μια εικόνα για τη μουσική του μέσα από κάποιο τραγούδι, αλλά δεν γνωρίζουν τη μεγάλη εικόνα της προσωπικότητάς του. Μιλάμε για έναν άνθρωπο ο οποίος είχε άρτια μουσική σκέψη, πολιτική στάση σε ό,τι συνέβαινε και ένα όραμα το οποίο πραγματοποιούσε με διάφορους τρόπους, όπως το Τρίτο Πρόγραμμα, οι ορχήστρες που έφτιαχνε και αρκετά άλλα.

Φυσικά, είχε και κόσμο που τον ακολουθούσε πιστά, ένα πολυπληθές κοινό που είναι πια μεγάλο σε ηλικία, γεγονός που δεν βοηθά να συνδεθεί με τους νέους η αιώνια νεότητα αυτού του ανθρώπου. Στις πολύτιμες εκείνες στιγμές που τον συναναστράφηκα, αισθανόμουν ότι είχε διαρκώς στο μυαλό του το επόμενο βήμα, όχι μόνο στη μουσική αλλά σε όλα τα επίπεδα. Και μάλιστα σε ένα κλειστό αστικό περιβάλλον, στο οποίο, για εκείνη την εποχή, ήταν πρωτοφανές το ότι επέβαλλε τους δικούς του όρους. Αυτό δημιουργούσε πάρα πολλές αντιδράσεις, γιατί και η γλώσσα του είχε τεράστια δύναμη – ο λόγος του ήταν πολλές φορές σαν οξύ. Θυμάστε τα σχόλιά του, τον τρόπο που αντιμετώπιζε την κατάσταση του «αυριανισμού», τον φόβο του φασισμού κ.λπ.

Αν και το έργο του Μάνου το έχουμε στη σκέψη μας ως μια ζωντανή ανάμνηση, τα τελευταία χρόνια βλέπω ότι η πολυδιάστατη και τόσο επιδραστική προσωπικότητά του κάποια στιγμή φθίνει και ξεχνιέται. Αυτό με προβληματίζει και προσωπικά με στενοχωρεί.

Αν και το έργο του Μάνου το έχουμε στη σκέψη μας ως μια ζωντανή ανάμνηση, τα τελευταία χρόνια βλέπω ότι η πολυδιάστατη και τόσο επιδραστική προσωπικότητά του κάποια στιγμή φθίνει και ξεχνιέται. Αυτό με προβληματίζει και προσωπικά με στενοχωρεί. Έτσι σκεφτήκαμε να επαναπροσδιορίσουμε την ίδια την ουσία της πολυδιάστατης εργασίας του πάνω στη μουσική μέσα από κάποια έργα του, είτε γνωστά, είτε λιγότερο γνωστά, είτε εντελώς άγνωστα. Αυτός είναι ο ένας άξονας του Κύκλου «Μάνος Χατζιδάκις».

Ο δεύτερος είναι ο επαναπροσδιορισμός των ερμηνειών των έργων του, κάτι που είναι εξίσου σημαντικό. Παράλληλα, φροντίζουμε να γίνουν όλα αυτά σε ένα περιβάλλον το οποίο είναι ασφαλές, διότι έχει την οντότητα του λυρικού θεάτρου, σε μια αίθουσα με κατάλληλη ακουστική, με μια αξιόλογη ορχήστρα, σωστούς ερμηνευτές και έναν οργανισμό που μπορεί να αισθανθεί και να προχωρήσει το εγχείρημα.

Η γλώσσα του είχε τεράστια δύναμη – ο λόγος του ήταν πολλές φορές σαν οξύ.

Βέβαια, το σημαντικότερο είναι ότι όλα αυτά τα κάνουμε με τη σύμπραξη και τη συμπαράσταση του Γιώργου Χατζιδάκι. Ο Γιώργος, εκτός από την αγάπη και τη φροντίδα για το χατζιδακικό σύμπαν, έχει συγκλονιστική μνήμη, θυμάται τα πάντα από τη ζωή του με τον Μάνο, κι αυτό μας δημιουργεί την ασφάλεια ότι το έργο του δεν θα παραπέσει, δεν θα καταστραφεί, δεν θα παρερμηνευτεί.

Την ίδια στιγμή, υπάρχει ένας πολύ μεγάλος όγκος του έργου του που δεν έχει γραφτεί ποτέ σε παρτιτούρα, αλλά υπάρχει μόνο σε ηχογραφήσεις. Αυτήν τη στιγμή έχουμε στη Λυρική τρία άτομα τα οποία ασχολούνται με το dictée (την καταγραφή των έργων αυτών σε παρτιτούρα), οπότε το πρωτότυπο αποτυπώνεται με σωστό τρόπο και επιτρέπει την παρουσίασή του από τις επόμενες γενιές. Ένα άλλο ενδιαφέρον κομμάτι είναι η μεταμόρφωση αυτού του ήδη υπάρχοντος υλικού σε ένα άλλο είδος, η μετάπραξη, η μετασύνθεσή του.

Ο Μάνος Χατζιδάκις φωτογραφίζεται με ένα φίλο του στη δεκαετία του '40. Φωτο: Αρχείο Μάνου Χατζιδάκι.

Αυτό θα γίνει με τον «Μεγάλο Ερωτικό» και τη διασκευή για baroque ensemble στην αγγλική γλώσσα, με όργανα εποχής και τραγουδιστές που υπηρετούν αυτό το είδος. Με αυτό τον τρόπο θα μπορέσει η μουσική του Χατζιδάκι να παιχτεί σε όλο τον κόσμο και να υπάρξει μετά από εμάς. Ένα μέρος από αυτά τα έργα δεν έχει εκδοθεί ποτέ. Αρκετά δεν τα έχει ακούσει κανείς, γιατί δεν είχαν παιχτεί δημόσια. Δύο από τους αυτοσχεδιασμούς για πιάνο που είχε κάνει στη Ρώμη το 1970 τους παρουσιάσαμε πέρυσι σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση στην Εναλλακτική Σκηνή.

Τον Φεβρουάριο, επίσης στην Εναλλακτική Σκηνή, θα παρουσιάσουμε τρεις κύκλους τραγουδιών, τον «Κοινό Βίο», τους «Παίδες επί Κολωνώ» και τα «Τραγούδια της Αμαρτίας». Μάλιστα, τα υπέροχα «Τραγούδια της Αμαρτίας» σε ποίηση Ντίνου Χριστιανόπουλου, που ήταν μέρος της παράστασης Ενός λεπτού σιγή που κάναμε με την Ομάδα Εδάφους το 1995, θα τα ερμηνεύσει ένας θαυμάσιος νέος τραγουδιστής, ο Πάρης Κιμιώνης, τον οποίο ανακαλύψαμε σε μια από τις πρόσφατες ακροάσεις που κάναμε για τον Κύκλο Χατζιδάκι.

Sweet Movie

Τον ερχόμενο Μάρτιο, στην Αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος» θα παρουσιάσουμε αφιέρωμα με δύο κινηματογραφικές σουίτες του Χατζιδάκι, το «Sweet Movie» και το «Martlet's Tale», το οποίο δεν έχει εκδοθεί ποτέ και θα παιχτεί σε πρώτη παγκόσμια εκτέλεση.

Φέτος, για πρώτη φορά, στις 23 Οκτωβρίου, την ημέρα γενεθλίων του Μάνου, κάνουμε ένα ολοήμερο αφιέρωμα σε όλους μας τους χώρους στο ΚΠΙΣΝ, το οποίο επιθυμούμε να φωτίσει την πολυσχιδή προσωπικότητά του και το έργο του μέσα από διαφορετικές ερμηνευτικές κατευθύνσεις.

Martlet's Tale

Στο αφιέρωμα που ονομάσαμε «Χρόνια πολλά, κύριε Χατζιδάκι» έχουμε συναυλία με τους λυρικούς τραγουδιστές μας. Η ερμηνεία των τραγουδιών του σε ένα διαφορετικό ερμηνευτικό πλαίσιο σαν κι αυτό είναι κάτι που ο ίδιος πρόσεχε πάντα πάρα πολύ και πολλές φορές απέφευγε. Εμείς το φωτίζουμε με πολλή προσοχή, γιατί θεωρούμε ότι το να μεταφέρεις το έντεχνο ή το λαϊκό στοιχείο στο κλασικό έχει ενδιαφέρον. Επίσης, ο βαρύτονός μας Διονύσης Σούρμπης θα ερμηνεύσει τον «Καπετάν Μιχάλη». Η Ντόρα Μπακοπούλου, η οποία είχε προσωπική και στενή επαφή με τον Χατζιδάκι, θα ερμηνεύσει πιανιστικά του έργα.

Η μεγάλη έκπληξη είναι ότι θα φέρουμε στην Αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος» τέσσερα συγκροτήματα από το Schoolwave. Οι νέοι μουσικοί παίρνουν κομμάτια του Χατζιδάκι, τα μεταμορφώνουν και τα μεταπλάθουν σε κάτι προσωπικό τους μέσα από διάφορα είδη, είτε αυτό είναι χιπ-χοπ, είτε πολυφωνικό ροκ, είτε αμιγώς ροκ προς heavy metal. Παίρνουν τη μουσική του Χατζιδάκι, την προσαρμόζουν στο είδος τους και μάλιστα μέσα από μια ερμηνεία απόλυτα νεανική, γιατί είναι μαθητές γυμνασίου και λυκείου.

Παράλληλα, η παιδική μας χορωδία θα ερμηνεύσει έξω, στην Αγορά, τον «Μάνο των παιδιών», ένα νέο πρότζεκτ που ξεκινάμε και θέλουμε να αναπτύξουμε για να φέρουμε το έργο του κοντά στα παιδιά. Το φωνητικό κουαρτέτο «Γιασεμί», η μπάντα του Πολεμικού Ναυτικού και μια μεγάλη συναυλία με τη Γιώτα Νέγκα συμπληρώνουν το πρόγραμμα του αφιερώματος. Η Νέγκα φέρνει το πιο λαϊκό κομμάτι, σε μια απίστευτη ερμηνεία, η οποία με έναν αυθεντικό λαϊκό τρόπο επικοινωνεί τη μουσική του Χατζιδάκι σήμερα. Γ.Κ.

Info:

To πρόγραμμα του αφιερώματος:

• 17.00 Εναλλακτική Σκηνή ΕΛΣ

Συναυλία με μεταγραφές έργων του Μάνου Χατζιδάκι από το φωνητικό κουαρτέτο «Γιασεμί»

• 18.00 Εναλλακτική Σκηνή ΕΛΣ

Ντόρα Μπακοπούλου, πιανιστικά

• 19.00 Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος ΕΛΣ

Λυρικοί τραγουδιστές ερμηνεύουν τραγούδια του

• 20.00 Αγορά ΚΠΙΣΝ

Η Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ «ανακαλύπτει» τον Μάνο των παιδιών

• 20.30 Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος ΕΛΣ

Η Γιώτα Νέγκα ερμηνεύει τραγούδια του Μάνου

• 21.30 Εναλλακτική Σκηνή ΕΛΣ

Ο Καπετάν Μιχάλης με τον Διονύση Σούρμπη

• 22.00-23.15 Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος ΕΛΣ

Οι Μπάντες του Schoolwave «πειράζουν» τραγούδια και μουσικές του

• + Ειδική συμμετοχή της Μπάντας του Πολεμικού Ναυτικού, σε μουσική διεύθυνση Γιώργου Τσιλιμπάρη.