«Να 'τανε το 21»: η ιστορία πίσω από το πιο γνωστό (και έξυπνο) τραγούδι για την Ελληνική Επανάσταση

«Να 'τανε το 21»: η ιστορία πίσω από το πιο γνωστό (και έξυπνο) τραγούδι για την Ελληνική Επανάσταση Facebook Twitter
1969: Πρες Κόνφερανς για τον δίσκο "ΝΑ 'ΤΑΝΕ ΤΟ '21" . Aπό αριστερά Δημήτρης Νικολαΐδης, Γιώργος Νταλάρας, Σταύρος Κουγιουμτζής και η Σώτια Τσώτου. Φωτ. αρχείο Μάκης Μάτσας
0

Το «Νάτανε το 21» είναι ένα ιστορικό, πλέον, ελληνικό τραγούδι. Τη μουσική του είχε γράψει ο Σταύρος Κουγιουμτζής, ενώ τους στίχους του η Σώτια Τσώτου. Ως γνωστόν το τραγούδι το ηχογράφησε σε πρώτη εκτέλεση ο Γιώργος Νταλάρας, ενώ λίγο αργότερα (αν και κάποιοι λένε λίγο πιο πριν) το είχε είπε και ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης (με τη Βούλα Γκίκα). Λέμε για «ηχογράφηση», όχι για το ποια εκτέλεση κυκλοφόρησε πρώτη σε δίσκο, γιατί, σ' αυτή την περίπτωση πρώτο κυκλοφόρησε το δισκάκι με τον Νταλάρα [MINOS 5067] προς τα τέλη του 1969 και μετά εκείνο με τον Μπιθικώτση [His Master's Voice 7PG 3897].

Το 1970 το τραγούδι, που είχε δώσει τίτλο και στο σχετικό LP, ακουγόταν πλέον παντού, κυρίως από τον Νταλάρα, βεβαίως από τον Μπιθικώτση, αλλά στην πορεία και από διάφορους άλλους τραγουδιστές και εταιρείες, που ήθελαν έτσι να επωφεληθούν οικονομικά από την τεράστια επιτυχία (Δημήτρης Μητροπάνος, Γιώργος Ζωγράφος, Σταύρος Μιχαλόπουλος, Χρ. Πατρωνίδης, Αδελφοί Κατσάμπα κ.λπ.).

Υπάρχουν διάφορα που λέγονται για το συγκεκριμένο άσμα.


Κάποιοι λένε πως εξέφραζε «αντίσταση» προς το χουντικό καθεστώς, ενώ κάποιοι άλλοι υποστηρίζουν πως το τραγούδι προωθήθηκε από τη χούντα, για τους δικούς της λόγους.

 


Στην πραγματικότητα το «Νάτανε το 21» ήταν ένα έξυπνο τραγούδι. Ήταν έξυπνοι, δηλαδή, οι στίχοι της αείμνηστης Σώτιας Τσώτου, γιατί από τη μια μεριά έπιαναν τον παλμό της 150ετηρίδας από την Επανάσταση του '21 (που θα συμπληρωνόταν το 1971) και από την άλλη άφηναν τους χουντικούς να νομίζουν πως εκείνο το «'21» θα μπορούσε και να τους αφορά (παραπέμποντας στην 21η Απριλίου). Αυτή η... δημιουργική ασάφεια, να το πούμε έτσι, έδωσε πολλούς πόντους στο άσμα, το οποίο δεν εμποδίστηκε από πουθενά, ώστε να φτάσει μέχρι και στο τελευταίο χωριό της χώρας (κατ' αναλογία με την κοκακόλα), στήνοντας κατ' ουσίαν την καριέρα του Νταλάρα. Πότε άρχισε να κάνει εξώφυλλα, το ένα μετά το άλλο, ο Νταλάρας στα περιοδικά; Μετά το «Νάτανε το 21».

Ένα δεύτερο θέμα, που σχετίζεται με το τραγούδι, είχε να κάνει με την αλλαγή μιας λέξης στη δεύτερη πια εκτέλεσή του (τόσο από τον Νταλάρα, όσο και από τον Μπιθικώτση). Στην αρχή, μια στροφή τής Σώτιας Τσώτου έλεγε:

Να πολεμάω τις μέρες στα κάστρα
και το σπαθί μου να πιάνει φωτιά
και να κρατάω τις νύχτες με τ' άστρα
μια Τουρκοπούλα αγκαλιά.

Φαίνεται λοιπόν πως η «τουρκοπούλα» έφτασε στ' αυτιά των Τούρκων της Αθήνας (πρεσβεία), με αποτέλεσμα να ζητηθεί η αλλαγή της λέξης, ενώ το δισκάκι (τόσο με τον Νταλάρα, όσο και με τον Μπιθικώτση) είχε ήδη κυκλοφορήσει. Το διπλωματικό επεισόδιο τελικώς αποφεύχθηκε. Τόσο ο Μάτσας (MINOS), όσο και ο Λαμπρόπουλος (His Master's Voice) έδωσαν εντολή να ξαναηχογραφηθεί το τραγούδι, με τη λέξη «ομορφούλα» να αντικαθιστά πλέον, αυτή τη φορά, την «τουρκοπούλα». Έτσι, με την «ομορφούλα» το έμαθε και το αγάπησε ο κόσμος.

Κάτι που απασχολούσε στην εποχή ήταν το ποιανού η εκτέλεση ήταν η καλύτερη. Του Νταλάρα ή του Μπιθικώτση; Σε μια συνέντευξή του στο περιοδικό 'οικογενειακός ΘΗΣΑΥΡΟΣ' (Δ. Αγγελόπουλος), στο τεύχος 131 (3 Φεβ. 1970) διαβάζουμε τα σχετικά. Ξεκινάει ο Νταλάρας:

– Εκτιμώ απεριόριστα τον Μπιθικώτση, όπως άλλωστε κι όλους, όσους μόχθησαν για να στηθεί το λαϊκό μας τραγούδι. Εγώ είμαι ένας πολύ καινούργιος ακόμη, που βρίσκεται στο πρώτο στάδιο των προσπαθειών του. Αυτά...

– Γιώργο, αυτό δεν είναι απάντηση. Το να εκτιμάς τον Γρηγόρη δεν σημαίνει ότι δέχεσαι πως ερμηνεύει εκείνος καλύτερα το «21»...

– Λοιπόν, συμφωνώ πως έγινε θόρυβος γύρω από την ερμηνεία του «Εικοσιένα». Δεν τον έκανα όμως εγώ τον θόρυβο αυτό. Κι ούτε ευθύνομαι καθόλου... Άλλοι μίλησαν, εγώ δεν είπα τίποτα.

– Να πεις τώρα!

– Σύμφωνοι! Αλλά τι να πω;

– Εμείς θα σου πούμε τι να πεις;

– Ακούστε. Για μένα δεν τρέχει τίποτα. Ο θόρυβος που έγινε, ασχέτως αν βγαίνει νικητής ο Μπιθικώτσης ή εγώ, με ωφέλησε. Ανέβηκε το τραγούδι, ανέβηκα κι εγώ. Αυτό είναι!

– Δεν είναι καθόλου «αυτό». Να απαντήσεις καθαρά: εσύ ή ο Μπιθικώτσης ερμηνεύει καλύτερα το τραγούδι;

– Θα ήταν βλακεία να κρίνω εγώ. Το κοινό κρίνει. Και η πώληση των δίσκων.

– Και τι λέει η πώληση των δίσκων;

– Πουλάω περισσότερους δίσκους εγώ. Αυτή τη γνώμη σχημάτισα από μία επίσκεψή μου σε διάφορα πρατήρια. Ζήτησα δίσκους δικούς μου του «21» και μου απάντησαν: «Πουλήθηκαν. Θέλετε να σας δώσουμε με ερμηνεία Μπιθικώτση;».

Το τραγούδι σύντομα πέρασε και στην από 'κει μεριά του Αιγαίου. Το μαθαίνουν οι Τούρκοι, το μεταφράζουν στη γλώσσα τους ως "Aşkolsun sevgilim sana" (στίχοι Bülent Pozam) και το δίνουν να το πει ένα «αστέρι» της εποχής, η Semiramis Pekkan. Τo τραγούδι τοποθετείται μάλιστα από τους Τούρκους παραγωγούς ως lead track στο LP "Semiramis" [Odeon, 1972], προεξοφλώντας μιαν επιτυχία. Έγινε (μια κάποια επιτυχία), παρότι αμφιβάλλω αν ο Έλληνας συνθέτης του... S. Kuyumcu, θα πήρε ποτέ τα «δικαιώματά» του (με τέτοιο επώνυμο, που του κοτσάρανε οι Τούρκοι).

Δεν γνωρίζω αν έμαθαν ποτέ οι παραγωγοί στην γείτονα τι ακριβώς έλεγε το τραγούδι στα ελληνικά. Σε τι αναφερόταν κ.λπ. Το λέω, γιατί οι στίχοι τού "Aşkolsun sevgilim sana" δεν φαίνεται να έχουν κάποια σχέση με την Επανάσταση του '21 (για ερωτικό τραγούδι πρόκειται). Πάντως, αν ήξεραν και παρ' όλα αυτά αδιαφόρησαν, μένοντας μόνο στη μουσική... μπράβο τους.

Να πω επίσης πως το «Νάτανε το 21» ακούστηκε και σε άλλες χώρες της Βαλκανικής (όπως στην τότε Γιουγκοσλαβία από την Violeta Tomovska) και βεβαίως παντού στον κόσμο, όπου υπήρχαν Έλληνες. Στην Κύπρο π.χ. δεν έγινε επιτυχία μόνον από Ελλαδίτες, αλλά και από Ελληνοκύπριους (Σπύρος Βλάχος), στο Ισραήλ το είπε ο Trifonas, στην Ολλανδία οι Polis & Les Helleniques, στην Αγγλία οι Manos Tacticos & His Bouzoukis, στην Αμερική ο Andreas Triplis κ.ο.κ. Γενικά, όπου υπήρχαν Έλληνες, σε κάθε μήκος και πλάτος της γης, εκείνη την εποχή το «Νάτανε το 21» βρισκόταν μόνιμα στην πρώτη γραμμή, ενώ έμπαινε, συνεχώς, σε ελληνικές τουριστικές συλλογές και σε άλλα διάφορα compilations (όπως και το «Ντιρλαντά»).

Κι ένα τελευταίο. Το «Νάτανε το 21» δεν είναι ένα πεθαμένο τραγούδι, που το θυμηθήκαμε έτσι στο ξεκάρφωτο. Πέραν από το γεγονός πως τραγουδιέται και σήμερα από αναγνωρισμένους νεότερους ερμηνευτές (Γεράσιμος Ανδρεάτος, Κώστας Μακεδόνας, Ζαχαρίας Καρούνης κ.ά.) ήταν είναι και παραμένει ένα από τα διαχρονικά σχολικά χιτ!

Κάθε παραμονή τής 25ης Μαρτίου όλα τα σχολικά θέατρα (Δημοτικών, Γυμνασίων, Λυκείων) στενάζουν από τις μαθητικές χορωδίες και τα ανάλογα φάλτσα...

 H τουρκική έκδοση του «Να 'τανε το 21»

Μουσική
0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

CHECK 10 χρόνια σκοτεινών και χορευτικών ηλεκτρονικών ήχων από την Bedouin Records

Μουσική / 10 χρόνια σκοτεινών και χορευτικών ηλεκτρονικών ήχων από την Bedouin Records

Μια κουβέντα με τον Salem Rashid Skourlis, τον ιδρυτή της ανεξάρτητης δισκογραφικής εταιρείας ακραίου και ambient ηλεκτρονικού ήχου, έναν Έλληνα που ζει μεταξύ Τόκιο και Μπανγκόκ και διαπρέπει στο εξωτερικό.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Κ.atou: «Kάποιοι χαλάνε λεφτά για να βγουν έξω ένα βράδυ, μην τους το χαλάς»

Οι Αθηναίοι / Κ.atou: «Kάποιοι ξοδεύουν λεφτά για να βγουν έξω ένα βράδυ, μην τους το χαλάς»

Η DJ που έχει δει στο Ντιτρόιτ να ακούνε το set της δυο κουνέλια έμαθε πρόσφατα τι πάει να πει «τέκνο με κ», ενώ η πόλη που πιστεύει ότι έχει την καλύτερη ηλεκτρονική σκηνή τώρα δεν είναι το Βερολίνο. Έχοντας ταξιδέψει σε τόσα μέρη, είναι χαρούμενη που ζει στην Αθήνα, αλλά δεν μπορεί να μείνει στο κέντρο της.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
10 πράγματα για τον Enrico Sangiuliano

Μουσική / Enrico Sangiuliano, ένας περφεξιονιστής του dancefloor

Ο DJ που έχει δει πολλές κυκλοφορίες του να μπαίνουν στα «κομμάτια της χρονιάς», όπως το remix που έκανε με τη σύζυγό του Charlotte de Witte στο «The Age of Love», επιστρέφει στην Αθήνα το Σάββατο 9 Μαρτίου. Συγκεντρώσαμε λοιπόν δέκα πράγματα που πρέπει να ξέρετε για εκείνον πριν χορέψετε στα πολλά του BPM.
ΦΩΦΗ ΤΣΕΣΜΕΛΗ
Jack Lamar ένας ράπερ που ξεπετάγεται με ορμή από την Γενιά Α μιλάει στη LiFO

Μουσική / Jack Lamar: Ο δεκάχρονος ράπερ που ξεπετάγεται με ορμή στο ελληνικό TikTok

Συναντήσαμε τον ράπερ που ανήκει στη Γενιά Α ενώ γύριζε το βιντεοκλίπ του «Oh Oh» στην πλατεία Συντάγματος. Ηχογράφησε το πρώτο του κομμάτι στα οχτώ, λέει πως οι βρισιές στο τραπ δεν τον αγγίζουν, κλείνει τα αυτιά του ή τις προσπερνά.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
Ρίχαρντ Στράους: Κυνηγώντας μουσικούς ανεμόμυλους

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Ρίχαρντ Στράους: Κυνηγώντας μουσικούς ανεμόμυλους

Πώς θα αφηγούμασταν μουσικά τον Δον Κιχώτη του Θερβάντες; Με αφορμή το ομώνυμο συμφωνικό ποίημα του Ρίχαρντ Στράους, η Ματούλα Κουστένη βουτά σε έναν συναρπαστικό μουσικό κόσμο.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ