Ο Τάσος Ανέστης έχει δουλέψει –με αυτήν τη σειρά– ως πωλητής αυτοκινήτων, μπάρμαν, σερβιτόρος, ερευνητής θαλάσσιου χώρου στη WWF, ξεναγός σε τουριστικό σκάφος και προπονητής μπάσκετ στις μικρές κατηγορίες. Σε κάποια φάση της ζωής του απέκτησε διδακτορικό και στη συνέχεια μεταδιδακτορικό με θέμα τη μελέτη του διαλελυμένου οργανικού άνθρακα στον Ειρηνικό Ωκεανό, οπότε ξεκίνησε και να διδάσκει.
Όλα αυτά αποτέλεσαν παρελθόν τη στιγμή που πήρε την «καλύτερη απόφαση της ζωής του», όπως τη χαρακτηρίζει ο ίδιος, και μετακόμισε οικογενειακά στη Βίτσα. Η ζωή του έκτοτε περιστρέφεται γύρω από βόλτες στο Φαράγγι του Βίκου, flower safari, μανιτάρια, ποτάμια, σκι, χιόνια, βουνά, παρέες γύρω από το τζάκι και άλλα πολλά που μπορούν να φέρουν δάκρυα στα μάτια των ανθρώπων που ζουν στα μεγάλα αστικά κέντρα.
«Με λένε Τάσο Ανέστη και έχω γεννηθεί στην Αθήνα. Δούλεψα στην Αθήνα μέχρι τα 22 σε διάφορα μαγαζιά στο Κολωνάκι, στο Μπουρνάζι, στην Πλάκα. Διέκρινα ότι η ζωή είχε μεγάλο ενδιαφέρον όχι όμως από τη θέση του υπαλλήλου αλλά αυτή ενός ανθρώπου που είναι σε επαφή με τη φύση.
«Κάποιον που θα ήθελε να αποκεντρωθεί θα τον συμβούλευα να μετρηθεί. Να μετρήσει τις ώρες που χάνει προσπαθώντας να καταλάβει τι τον κάνει να νιώθει σαν άνθρωπος και να πάρει αποφάσεις. Ο μικρός τόπος δεν είναι για όλους».
Έδωσα Πανελλήνιες. Πέρασα στο ΤΕΙ Λογιστικής στη Χαλκίδα. Δεν πάτησα ποτέ. Δούλευα το πρωί ως πωλητής αυτοκινήτων και το βράδυ μπάρμαν και σερβιτόρος. Έκανα ένα μικρό κομπόδεμα γιατί ο πατέρας μου, ευτυχώς, δεν ήθελε να με βοηθήσει και μπήκα σε ένα Foundation Course στα Εκπαιδευτήρια Κωστέα-Γείτονα στην Παλλήνη. Τελείωσα από εκεί και πέρασα στην πρώτη μου επιλογή, που ήταν το Πανεπιστήμιο του Newcastle Upon Tyne, για να κάνω Θαλάσσια Βιολογία, αυτό ακριβώς που ήθελα. Πήγα, τελείωσα στα τρία χρόνια και πέρασα πολύ καλά.
Το 1997 επέστρεψα στην Ελλάδα. Προτού ακόμη πάρω το πτυχίο, είχα βρει δουλειά στον τομέα μου στο WWF Ελλάς ως Ερευνητής Θαλασσίου Χώρου, στη Ζάκυνθο. Μεγάλο σχολείο, απ’ όλες τις απόψεις. Έμεινα σε ένα μικρό χωριό στη βόρεια άκρη του νησιού, στις υπέροχες Βολίμες. Μανιτάρια, χόρτα, ψαρέματα, πολύ καλό ντόπιο κρασί και φαγητό, βόλτες στα υπέροχα απόκρημνα βράχια της δυτικής ακτής του νησιού.
Όταν τελείωσε το LIFE 94, έπιασα δουλειά ως ξεναγός σε τουριστικό σκάφος που έκανε τον γύρο του νησιού. Έλεγα τον πόνο μου για τη Ζάκυνθο που έβλεπα να βυθίζεται στη ρουλέτα του μαζικού τουρισμού. Ξανάκανα κομπόδεμα. Ταυτόχρονα, έκανα αίτηση για διδακτορικό στους καθηγητές μου στο Πανεπιστήμιο του Newcastle. Πήγα για τη συνέντευξη, με δέχτηκαν και έμεινα εκεί άλλα τέσσερα χρόνια. Αυτό κι αν ήταν εμπειρία. Έκανα το διδακτορικό μου με θέμα το διαλελυμένο οργανικό άζωτο στον Ινδικό Ωκεανό. Μείναμε στο RRS Challenger επτά εβδομάδες. Είδαμε τα πολεμικά της Αμερικανικής Αεροπορίας να περνάνε πάνω από τα κεφάλια μας για να πάνε για δεύτερη φορά στο Ιράκ. Αναγκαστήκαμε να μείνουμε μια εβδομάδα στις Σεϋχέλλες. Επιστρέψαμε, αλλά είχε τελειώσει η υποτροφία μου και αναγκάστηκα να πάω στο Κρανίδι, στο σπίτι της γιαγιάς μου, να γράψω το διδακτορικό μου. Έμεινα έναν χρόνο, μισό κεφάλαιο κατάφερα να τελειώσω. Έπιασα δουλειά εκεί ως προπονητής μπάσκετ στις μικρές κατηγορίες.
Ξανάφυγα για Αγγλία για να τελειώσω. Τελείωσα, επέστρεψα και έκανα αίτηση για post-doc στο νεοσύστατο Τμήμα Θαλασσίων Επιστημών στη Μυτιλήνη. Με δέχτηκαν, πήγα, βρήκα σπίτι και χάρηκα που στάθηκα και πάλι τόσο τυχερός. Αυτήν τη φορά η θέση είχε να κάνει με τη μελέτη του διαλελυμένου οργανικού άνθρακα στον Ειρηνικό με αμερικανικό σκάφος. Στη συνέχεια δούλεψα για δώδεκα χρόνια στα Εκπαιδευτήρια Γείτονα ως υποδιευθυντής του International Baccalaureate.
Το 2017 η σύζυγός μου, Σοφία, έμεινε έγκυος στο δεύτερο παιδί μας. Μέχρι τότε πηγαίναμε από πλαστικό παιδότοπο σε πλαστικό πάρτι by the pool για το ένα παιδί. Αν ζευγάρωνε το κακό, θα μαράζωνα. Λέω στη Σοφία: “Πάμε”; “Φύγαμε”, μου απάντησε.
Πωλούνταν ένα παλιό αρχοντικό στον Πάνω Μαχαλά στη Βίτσα. Το κομπόδεμα είχε ξαναφουσκώσει από τη δουλειά στο σχολείο. Πήγα τον Φεβρουάριο του 2017 στη Βίτσα με έναν θείο μου. Είχε δοθεί ένα τμήμα της Ιόνιας Οδού στην κυκλοφορία – θείο δώρο. Βρήκαμε την ιδιοκτήτρια. Μπήκα στον κήπο – ζούγκλα. Έδωσα καπάρο, το έκλεισα. Τη Δευτέρα ανακοίνωσα στην εταιρεία ότι τον Ιούλιο, μετά το πέρας των εξετάσεων, θα έφευγα.
Το 2020 έτρεχε το ΕΣΠΑ, βάλαμε το αρχοντικό με τον ανώτατο προϋπολογισμό. Πέρασε. Ξεκινήσαμε εργασίες για να το μετατρέψουμε σε σχολείο ήπιων δεξιοτήτων. Κάναμε επαφές με εταιρείες του χώρου· μεγάλα ποσά για να μπεις στον χώρο, απρόβλεπτες αποδόσεις. Κάναμε την εύκολη αυτήν τη φορά επιλογή, το μετατρέψαμε σε οικοτουριστικό ξενώνα και θα ακολουθήσει στο μέλλον και το σχολείο.
Το όνομά του, Katikia Zagori: ηλεκτρικά ποδήλατα, βόλτες στο Φαράγγι του Βίκου, flower safari, μανιτάρια, ποτάμια, σκι, χιόνια, βουνά, παρέες γύρω από το τζάκι. Υπέροχο φαγητό, υπέροχο κρασί, καλοί φίλοι. Νιώθω ότι γίναμε άνθρωποι ξανά.
Όταν ερχόμασταν στη Βίτσα για διακοπές, περνάγαμε πολύ ωραία, πολύ ανθρωπινά. Θέλαμε να το έχουμε αυτό κάθε μέρα. Όταν φεύγαμε η μητέρα της Σοφίας μας έφτιαχνε μπατσαριά, μια υπέροχη αλμυρή πίτα με χόρτα και καλαμποκάλευρο. “Κλαίγαμε” γιατί ξέραμε ότι θα αργούσαμε να ξαναπάμε.
Αποφασίσαμε να ρισκάρουμε, να αφήσουμε δουλειές και ζωή στην Αθήνα και να ξαναγειωθούμε, να μην αφήσουμε τα παιδιά μας να μεγαλώσουν σε ένα στείρο από φυσικές απολαύσεις και εμπειρίες αστικό περιβάλλον. Προσωπικά, ήθελα να νιώσουν τα παιδιά μου τη μεγάλη χαρά του δάσους που ένιωθα κι εγώ όταν πήγαινα με τον παππού μου σε αυτό· και για ψάρεμα, και για ορτύκια, και για μανιτάρια, και για φρέσκο ποταμίσιο νερό.
Η μετάβαση ήταν μια καθαρή κίνηση, χωρίς ήξεις αφήξεις, σαν το νερό του Βοϊδομάτη. Δεν το αναλύσαμε και πολύ, βγήκε σχεδόν αβίαστα, και από τους δυο μας. Είχαμε και έχουμε πίστη στο Ζαγόρι. Η ζωή εδώ μπορεί να προσφέρει έναν πραγματικά αξιοβίωτο βίο. Λίγο περισσότερη προσοχή να έδειχναν οι εκάστοτε κυβερνήσεις, να υπήρχε ένα σχολείο για παράδειγμα, είμαι σίγουρος ότι κι άλλοι νέοι άνθρωποι θα το σκέφτονταν σοβαρά.
Προσπαθήσαμε να μείνουμε όλοι εδώ – αδύνατο. Δεν υπάρχει ούτε ένα σχολείο. Ή μάλλον υπάρχουν δύο, ένα στο δυτικό άκρο, στο Πάπιγκο, κι ένα στους Μηλιωτάδες. Χωρίς σχολείο δεν υπάρχουν οικογένειες. Χωρίς οικογένειες δεν υπάρχει κοινότητα ανθρώπων στα χωριά. Χωρίς κοινότητα, μόνο υπηρεσίες και “μονοκαλλιέργεια”: τουρισμός.
Το Katikia Zagori προέκυψε γιατί η περιοχή έχει όλα, μα όλα τα φόντα για να δημιουργήσει μια πραγματικά αυθεντική οικοτουριστική εμπειρία. Έχει όλα τα “παράσημα” που μπορεί να έχει ένας τόπος για να ξεχωρίσει: εθνικό πάρκο, γεωπάρκο, προσφάτως χαρακτηρισμένο ως φυσικό τοπίο υπό τη σκέπη της UNESCO.
Ξέραμε πώς και απλώς το κάναμε να συμβεί. Ξέραμε πώς μπορούμε να προσφέρουμε απλή, αλλά ποιοτική φιλοξενία, όχι του στυλ «περάστε, σκουπίστε, τελειώσατε». Οι επισκέπτες που έρχονται σ’ εμάς συνήθως μέσα από πλατφόρμες ενοικίασης ξανάρχονται γιατί νιώθουν ότι κάποιος ενδιαφέρεται να μοιραστεί μαζί τους τη μαγεία του χώρου. Στο Katikia Zagori δώσαμε ό,τι καλύτερο μπορούσαμε, την αίσθηση της εμπειρίας και της περιπέτειας.
Τον χειμώνα τον αγαπώ. Τον αγαπούσα από παιδί γιατί με έκανε να σκέφτομαι πώς να τον αντιμετωπίσω. Τώρα τον αγαπώ γιατί αισθάνομαι τα πάντα γύρω μου να κατεβάζουν τις μεταβολικές τους ανάγκες και να κάνουν είτε συντήρηση δυνάμεων είτε απλώς να λειτουργούν μέσω της αδράνειας που προσφέρουν οι άλλες, οι πιο τεμπέλικες εποχές. Ο χειμώνας σε κάνει να ελπίζεις και σου δίνει τον χρόνο να σχεδιάσεις, να ακούσεις μουσική, να διαβάσεις περισσότερο. Ο χειμώνας εδώ έχει πάντα χιόνι. Εμένα το δέρμα μου τον αποζητά και όταν έρχεται, με ηρεμεί.
Το καλοκαίρι έχει θόρυβο και κατά κάποιον τρόπο πιεσμένη ενέργεια. Ανεβαίνουν στο βουνό επισκέπτες που, λες και το κάνουν επίτηδες, προσπαθούν να σου μεταφέρουν την πίεση που νιώθουν όλο τον χρόνο στην πόλη. Κι εσύ, όσο ευγενικός κι αν προσπαθείς να είσαι, δεν την θέλεις αυτή την πίεση. Την ένιωσα και αποφάσισα να τη βγάλω από τη ζωή μου.
Ελπίδα πάντα υπάρχει. Δυστυχώς, όμως, υπάρχουν και οι ΟΤΑ και γενικότερα οι τοπικές, περιφερειακές και κεντρικές κυβερνήσεις που, σαν να το κάνουν εσκεμμένα, δεν επιτρέπουν στον τόπο αυτόν τον χαρισματικό να βρει τον θέση που του ταιριάζει. Αν, για παράδειγμα, όπως και στη Ζάκυνθο, υπήρχε μια τοπική αυτοδιοίκηση που σεβόταν τον εαυτό της και έκανε πίσω σε αυτό που ονομάζεται «ανάπτυξη», σίγουρα οι μόνιμοι κάτοικοι θα ήταν περισσότεροι και στη Βίτσα και στα υπόλοιπα χωριά. Δεν διαμαρτύρομαι, απλώς ελπίζω, μια και οι τοπικές κοινωνίες είναι αδύνατο να αναπτύξουν ταχύτητα μεγαλύτερη από αυτήν που τους επιτρέπεται. Τα επόμενα χρόνια θα είναι δύσκολα για το Ζαγόρι. Έχει ρίξει όλα τα άλογά του σε μια βιομηχανία που έχει ορίζοντα κοντινό και προβλέψιμο. Αν, για παράδειγμα, δεν έπεφταν τόσα ΕΣΠΑ και κοινοτικά πλαίσια στήριξης αποκλειστικά στον τουρισμό, και δίνονταν χρηματοδοτήσεις και για τη δημιουργία μονάδων πρωτογενούς παραγωγής ή και εκπαίδευσης σε ένα τόσο μορφωσιογόνο περιβάλλον, όπως είναι το Ζαγόρι, τότε η ελπίδα θα γινόταν ζύμη που θα φούσκωνε.
Κάθε μέρα που περνάει βεβαιώνομαι ολοένα περισσότερο ότι η απόφασή μας να φύγουμε από την Αθήνα ήταν η πιο σημαντική της ζωής μου. Αν για κάποιον λόγο μού έλεγαν ότι ήμουν υποχρεωμένος να επιστρέψω στην Αθήνα, δεν ξέρω πώς θα αντιδρούσα. Ο τόπος μου είναι εδώ.
Κάποιον που θα ήθελε να αποκεντρωθεί θα τον συμβούλευα να μετρηθεί. Να μετρήσει τις ώρες που χάνει προσπαθώντας να καταλάβει τι τον κάνει να νιώθει σαν άνθρωπος και να πάρει αποφάσεις. Ο μικρός τόπος δεν είναι για όλους. Για μένα το ότι το Ζαγόρι είναι προστατευόμενη περιοχή και το οικιστικό περιβάλλον δεν είναι όπως στην υπόλοιπη Ελλάδα, ότι μπορείς να δεις αετούς, αρκούδες, λύκους, αγριόγιδα ανά πάσα στιγμή, με συγκλονίζει. Δεν νιώθουν το ίδιο όλοι οι άνθρωποι, είναι λυτρωτικό όμως να μπορείς να κοιτάξεις τον εαυτό σου και να πεις “αυτό μου αρέσει και θέλω να το δοκιμάσω”. Οι άνθρωποι των ελληνικών χωριών είναι καλοί, βοηθάνε. Αν νιώσουν ότι εκτιμάς τον τόπο τους, θα σε αγκαλιάσουν. Το πόσο σφιχτά, ωστόσο, έχει να κάνει με την ιδιοσυγκρασία σου. Αλλά, πέρα από τη φιλοσοφία, θα πρέπει κανείς να δει και αν μπορεί να ζήσει και με τα πολλά και με τα λίγα. Δεν είναι για όλους αυτό».
Στείλτε τις προτάσεις σας για τη στήλη «Γειτονιές της Ελλάδας» στο [email protected]
