Αυτός ο άλλος, ο κακός, αρνητικός σας εαυτός

Αυτός ο άλλος, ο κακός, αρνητικός σας εαυτός Facebook Twitter
1

Από τη Μαρία Παπαπαναγιώτου

 

Οι περισσότεροι, τον ξέρουμε καλά. Θα μας τσακίσει την διάθεση, π.χ. την τελευταία στιγμή πριν βγούμε για ραντεβού ενώ κοιταζόμαστε στον καθρέφτη. «Χάλια είσαι», μπορεί να πει, «καλύτερα να μην βγεις». Την ώρα που προσπαθούμε να κάνουμε κάτι με τις δουλειές: «Τίποτε δεν θα γίνει πάλι, χωρίς μία θα μείνεις το καλοκαίρι» ή «Θα αποτύχεις, κακώς αγωνίζεσαι. Σιγά μην βρεις δουλειά».

Μπορεί να τον ακούσετε ακόμη και την ώρα που σας έχει συγκινήσει ένας καλός σας φίλος, ή σας έχει φερθεί απρόσμενα καλά ένας συνάδελφος. « Μάλλον ψέμα είναι. Κανείς δεν χρωστά σήμερα καλό. Θυμάσαι τι σου είπανε ότι είπε, που σε κατηγόρησε…» Και τόσα άλλα, δηλητηριώδη, απογοητευτικά βασανιστικά.

Πολλοί είναι εκείνοι που νιώθουν ότι κουβαλούν, ακοίμητο, τον κακό δαίμονα στο κεφάλι τους. Συχνά επίσης, όλοι, αισιόδοξοι και απαισιόδοξοι, πιστεύουμε σε αυτόν. Την ώρα που μας μιλά, πατάμε ΟΚ στο κουμπί της ανησυχίας -ανασφάλειας– και παλιμβουλίας, κι έτσι Αυτός ο Άλλος μας διοικεί. Όχι απαραίτητα για κακό. Κάποιες φορές για το καλό μας.

Αυτό τουλάχιστον ισχυρίζονται οι επιστήμονες και γνώστες της νευροψυχιατρικής και της μοντέρνας ψυχοθεραπείας που αναγνωρίζουν τις αρνητικές σκέψεις του τριβελίζουν την σκέψη και τα συναισθήματά μας ως μια άλλη αμυντική και ίσως εξισορροπητική διαδικασία του εγκεφάλου που λειτουργεί έτσι ασταμάτητα με στόχο να μας προφυλάξει.

Ο εγκέφαλος γνωρίζει ποια είναι τα σημεία alert, τονίζουν με έμφαση οι ειδικοί, και ο μηχανισμός των αρνητικών σκέψεων καταφέρνει να επισύρει τη βαθύτερη ανάγκη μας να φερθούμε με ασφάλεια. (Του τύπου : «Mη βγεις έξω είναι επικίνδυνα, καλύτερα κλεισμένος σπίτι. Μην κάνεις σχέσεις θα πληγωθείς, Μη δουλεύεις άσκοπα θα απογοητευθείς.») Είναι λίγο υπερβολικός αυτός ο άλλος, και αν τον λαμβάνουμε όντως σοβαρά υπόψη, θα μείνουμε παθητικότατα να περιμένουμε… το τέλος της ζωής!

Είναι ενδιαφέρων όμως ο μηχανισμός βάσει του οποίου λειτουργεί.

Ο εγκέφαλος κρατά σε ετοιμότητα τα αρχεία με καταγεγραμμένες τις αναμνήσεις, τα συναισθήματα και τις φοβίες που ο καθένας στην ζωή έχει βιώσει, ή έχει ακούσει ότι θα μπορούσε και να βιώσει, κι έτσι τα ανασύρει την κατάλληλη στιγμή. Ειδικά, όταν πρόκειται να τολμήσουμε κάτι καινούργιο, ο εγκέφαλος χτυπά επείγον alert και σαρώνει εικόνες, φράσεις, ταινίες που έχουμε δει, ακόμη και τις … συμβουλές της δασκάλας από το κατηχητικό (!!!, λέμε τώρα…), στοιχεία που δεν απευθύνονταν συχνά καν σε μας προσωπικά, ώστε να πρέπει να τα πάρουμε όντως σοβαρά. Το καμπανάκι που χτυπά ο εγκέφαλος είναι για να μας προφυλάξει από την όποια αποτυχία, και γι αυτό μας εμφανίζει από τον σκληρό δίσκο δεδομένα, αδιακρίτως της σοβαρότητας ή της προτεραιότητας που θα΄ πρεπε να έχουν.

 

Ως καλοί διαιτητές του δικού μας εαυτού μαζί και του αντιδραστικού Άλλου, οφείλουμε να γνωρίζουμε τα γιατί, ως πού και πώς.

Ο “mental coach” και διάσημος συγγραφέας John Wortmann, της Σχολής Πνευματικότητας του πανεπιστημίου Χάρβαρντ, με άρθρο του στο περιοδικό Time:

  1. Οι αρνητικές σκέψεις που μεταδίδονται στο κεφάλι σας, από το δικό σας «τρανζιστοράκι της άρνησης», πολύ συχνά είναι απλώς μπαρούφες στο μεγαλύτερο ποσοστό, όπως οι ίδιοι οι ψυχίατροι παραδέχονται Το alarm του εγκεφάλου τις ενεργοποιεί αδιακρίτως, και ασταμάτητα, όσο τις αφήνουμε να κάνουν pending στο πεδίο σκέψης μας μέχρι να τις ενεργοποιήσουμε ή όχι στα σοβαρά. Ακριβώς σας έναν ενοχλητικό ραδιοφωνικό σταθμό στο αυτοκίνητό σας με παράσιτα. Μπορείτε απλά να πατήσετε το κουμπί του off.
  2. Δεχθείτε ότι η εσωτερική μας φωνή είναι συχνά και η σωστή. Προσπαθήστε να διαχωρίσετε το scrap από την σοβαρή πληροφορία. Κάντε το με ηρεμία, ώστε να αποφύγετε να αγχωθείτε από μόνοι σας περισσότερο, και, το κυριότερο, διατηρείστε έτσι την κρίση σας σωστή. Διαχωρίστε, σε κατάσταση πιθανού κινδύνου ποια φωνή είναι από τις δύο μέσα σας εντονότερη και καθαρότερη. Της τόλμης ή του Μη. Αν δεν είστε σίγουροι, σκεφτείτε ότι το Μη, σίγουρα θέλει να σας προφυλάξει. Ίσως ο κίνδυνος όντως να είναι μεγάλος. Ξανασκεφθείτε το.
  3. Μη προσπαθήσετε να απαντήσετε στην φωνή της Άρνησης, με…. γελοία ψευδο-θετικά επιχειρήματα, είναι η πιο εντυπωσιακή συμβουλή! Η φωνή του Μη θα γίνει μ αυτό τον τρόπο πιο απειλητική, και εξοντωτική, σύμφωνα με τους επιστήμονες. Ο εγκέφαλος απαιτεί σεβασμό ακόμη και εδώ. Αν φοβάστε να πετάξετε με αλεξίπτωτο πχ, και δεν έχετε ιδέα πώς, και την ώρα που ετοιμάζεστε να βουτήξετε στο κενό, καθησυχάζετε την ανησυχία σας λέγοντας «όχι, μα θα πετάξω σαν τον καλύτερα εκπαιδευμένο επαγγελματία», δεν θα πείσετε καθόλου τον Αρνητικό σας εαυτό, και η φωνή του Μη θα εξαγριωθεί. Μπορεί και να σας τρελάνει. Στην περίπτωση αυτή ίσως έχει δίκιο.
  4. Αντικαταστήστε τις φωνές του όχι, με τις δικές σας πειστικές και θετικές εικόνες, που μπορούν να σιγάσουν την φωνή του Μη. Στην περίπτωση της πτώσης με αλεξίπτωτο, για παράδειγμα, αποφύγετε τελικά να πέσετε, και πείτε στον εαυτό σας ότι την επόμενη φορά θα έχετε εκπαιδευτεί όντως καλύτερα κι από κομάντο(!), αν αυτό σας κάνει να νιώσετε καλά. Στις κακοήθειες και τις αμφιβολίες, που ίσως ακούτε μέσα σας για τους αγαπημένους και φίλους, πείτε «αγαπώ τους φίλους μου, κι ας με πληγώνουν, είναι μέσα στη ζωή»… με τέτοιου είδους διάλογο και μόνον, επιμένουν οι ειδικοί, οι βουβές δικές σας αυτό-λογομαχίες και εντάσεις θα εξομαλυνθούν.

Στην ζούγκλα της ζωής, από την εποχή ακόμη των σπηλαίων, «το gutfeeling», η φωνή του γνήσιου ενστίκτου που μας οδηγεί, έχει αναδειχθεί σε ό,τι πιο χρήσιμο και πολύτιμο, και πρέπει, λένε οι ψυχίατροι, να την ακούμε με σοφία όσο βαδίζουμε στην ζωή.

Η επιστήμη τώρα μας συμβουλεύει να μην την μπερδεύουμε. Όπως παντού και σε όλα συμβαίνει γύρω μας, ακούμε σειρήνες, υπερβολές και ψευδο-φωνές. Το ίδιο συμβαίνει και μέσα μας, και απειλεί να μας μπερδέψει. Και το πιλοτήριο, το χρεωνόμαστε εμείς….

1

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ginger shots: Υπερδύναμη για το ανοσοποιητικό μας ή σκέτο hype;

Ψυχή & Σώμα / Ginger shots: Υπερδύναμη για το ανοσοποιητικό μας ή σκέτο hype;

Τα σφηνάκια τζίντζερ έχουν αποκτήσει φανατικό κοινό και προβάλλονται ως ένα φυσικό booster για το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Πόση αλήθεια, όμως, κρύβεται πίσω από αυτή τη διατροφική τάση; Η Μερόπη Κοκκίνη μιλά με τον διαιτολόγο Χρήστο Δερδεμέζη.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Ozempic και Mounjaro: Ιατρική επανάσταση ή παγίδα;

Ψυχή & Σώμα / Ozempic και Mounjaro: Επανάσταση στην απώλεια βάρους ή παγίδα;

Η Μερόπη Κοκκίνη συζητά με τη διαιτολόγο Μελίνα Καριπίδου και τον ενδοκρινολόγο Μανώλη Σουβατζόγλου, οι οποίοι εξηγούν πώς λειτουργούν τα φάρμακα GLP-1, ποιοι μπορούν να τα πάρουν, τι ρόλο παίζει η διατροφή κατά τη χρήση τους – και τι συμβαίνει όταν διακοπούν.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Ο λάθος και ο σωστός τρόπος να δώσουμε κίνητρα σ’ ένα παιδί

Υγεία & Σώμα / Ο λάθος και ο σωστός τρόπος να δώσουμε κίνητρα σε ένα παιδί

Το κλειδί για την ανατροφή ικανών νέων ανθρώπων δεν είναι να εστιάζουμε στις δυσκολίες και τα ελλείμματά τους, αλλά να αναγνωρίσουμε και να καλλιεργήσουμε τα προτερήματά τους – να εντοπίσουμε αυτό που οι ειδικοί στην ανάπτυξη του παιδιού αποκαλούν «νησίδες ικανότητας».
THE LIFO TEAM
Κοιλιοκάκη, η σιωπηλή νόσος της γλουτένης

Υγεία & Σώμα / Κοιλιοκάκη: Η σιωπηλή νόσος της γλουτένης

Οι διατροφικές δυσανεξίες μπορούν να κάνουν την καθημερινότητα βάσανο. Η πιο συχνή διαταραχή, που μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, είναι η κοιλιοκάκη. Τι συμπτώματα έχει και πώς γίνεται η διάγνωση;
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Τι είναι οι υπέρ-επεξεργασμένες τροφές;

Ψυχή & Σώμα / Τι είναι οι υπέρ-επεξεργασμένες τροφές;

Ποιες τροφές μάς κάνουν πραγματικά καλό; Πόσο junk food επιτρέπεται να καταναλώνουν τα παιδιά και πόση ζάχαρη; Και πώς ενισχύουμε το μικροβίωμα του οργανισμού; Η Τζούλη Αγοράκη συζητά με την κλινική διατροφολόγο Κωνσταντίνα Κεραμύδα για το ποιες τροφές, ενώ μοιάζουν αθώες, είναι άκρως επικίνδυνες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
DIET

Υγεία & Σώμα / «Είναι τεράστιο θέμα το bullying για το φαγητό στη δουλειά»

Η Εμμανουέλα Λεουνάκη είναι διαιτολόγος-διατροφολόγος αλλά έχει μια διαφορετική προσέγγιση απ’ τη συνηθισμένη: δεν εστιάζει στη ζυγαριά αλλά στη συναισθηματική σχέση μας με το φαγητό και στην κοινωνική πίεση που οδηγεί σε μειωμένη αυτοεκτίμηση.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Nερό με λεμόνι: Θα χάσουμε κιλά αν το πίνουμε κάθε μέρα;

Ψυχή & Σώμα / Nερό με λεμόνι: Ισχύει ότι βοηθά στην απώλεια κιλών;

Το πρωινό ρόφημα με χλιαρό νερό και λεμόνι έχει γίνει viral στο TikTok, καθώς πολλοί είναι αυτοί που ορκίζονται στα οφέλη του: από καλύτερη πέψη και αποτοξίνωση, μέχρι λαμπερό δέρμα και ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Αλλά τι από όλα αυτά μπορεί να αποδειχθεί επιστημονικά; Πρόκειται για ακόμα έναν διατροφικό μύθο; Η Μερόπη Κοκκίνη συζητά με τον διαιτολόγο Χρήστο Δερδεμέζη.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Η ευτυχία ενός πιο ήσυχου Εγώ 

Υγεία & Σώμα / Το «ήσυχο Εγώ» είναι η λύση στον ναρκισσισμό των social media

Πρόκειται για έναν όρο που επινοήθηκε από τους ψυχολόγους, ως αντίδραση στη διαρκή αυτοπροβολή της εποχής μας, προτείνοντας μια ισορροπημένη ταυτότητα που συνδυάζει την αυτογνωσία με το ενδιαφέρον για τους άλλους.
THE LIFO TEAM
Εγκυμοσύνη: η καλύτερη περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας ή μια δοκιμασία;

Ψυχή & Σώμα / Εγκυμοσύνη: Η καλύτερη περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας ή μια δοκιμασία;

Η Τζούλη Αγοράκη συνομιλεί με την οκτώ μηνών έγκυο Παυλίνα Βουλγαράκη για τα αντιφατικά συναισθήματα μιας περιόδου που, αν και διαρκεί μόνο εννέα μήνες, ίσως τελικά δεν είναι τόσο ειδυλλιακή όσο την παρουσιάζουν.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
«Άλλαξα πολλούς ψυχολόγους μέχρι να βρω τον σωστό για μένα»

Υγεία & Σώμα / «Άλλαξα πολλούς ψυχολόγους μέχρι να βρω τον σωστό για μένα»

Για να πετύχει η διαδικασία της ψυχοθεραπείας, ο θεραπευτής, πέρα από την επιστημονική του επάρκεια, πρέπει να είναι και μια προσωπικότητα που μας ταιριάζει. Πώς θα διακρίνουμε αν υπάρχει «σύνδεση» μεταξύ μας;
ΤΑΤΙΑΝΑ ΤΖΙΝΙΩΛΗ
Πότε έγινε το botox η νέα «ρουτίνα» των εικοσάρηδων;

Ψυχή & Σώμα / Πότε έγινε το botox η νέα «ρουτίνα» των εικοσάρηδων;

Τα τελευταία χρόνια, οι ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες σημειώνουν εντυπωσιακή άνοδο. Ωστόσο, οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου: όσο αθώα κι αν φαίνεται αυτή η πορεία, κρύβει και παγίδες. Η συνεχής αναζήτηση της τελειότητας μπορεί να οδηγήσει σε εμμονές, σε μια διαρκή αίσθηση ανικανοποίητου και, τελικά, σε μια παραμορφωμένη αντίληψη του εαυτού μας. Η δερματολόγος Μαρίτα Κοσμαδάκη μιλά στη Μερόπη Κοκκίνη.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
«Μια αποβολή δεν τελειώνει όταν σταματούν τα σωματικά συμπτώματα»: Πώς βιώνει πραγματικά μια γυναίκα την αποβολή  

Υγεία & Σώμα / «Όλοι σου λένε πως δεν φταις εσύ για την αποβολή, όμως εγώ πήρα πάνω μου όλη την ενοχή»  

Η Ανδριάννα, μια γυναίκα λίγο μετά τα 30, ήταν πεπεισμένη πως δεν ήθελε παιδιά. Πώς αντιμετώπισε όμως το γεγονός της αποβολής της; Και πόσο τραυματική εμπειρία είναι; Αν δεν το ζήσεις, δεν μπορείς καν να προσποιηθείς πως το καταλαβαίνεις.  
ΤΑΤΙΑΝΑ ΤΖΙΝΙΩΛΗ
Τα μυστήρια του χανγκόβερ: Γιατί κάποιοι έχουν ανοσία στα συμπτώματά του και άλλοι υποφέρουν για μέρες;

Υγεία & Σώμα / Τα μυστήρια του χανγκόβερ: Γιατί κάποιοι έχουν ανοσία και άλλοι υποφέρουν για μέρες;

Υπάρχουν άνθρωποι που δεν αντιμετωπίζουν ποτέ χανγκόβερ, ενώ άλλοι δεν είναι καθόλου ανθεκτικοί στο αλκοόλ, ακόμη και μετά από μέτρια κατανάλωση. Οι ερευνητές έχουν αρκετές και συχνά αντικρουόμενες θεωρίες για το φαινόμενο.
THE LIFO TEAM
Kατάψυξη ωαρίων: Τάση ή αναγκαία επιλογή;

Ψυχή & Σώμα / Kατάψυξη ωαρίων: Τάση ή αναγκαία επιλογή;

Γιατί αυξάνεται ο αριθμός των γυναικών που επιλέγουν την κατάψυξη ωαρίων; Η Τζούλη Αγοράκη συζητά με τον γυναικολόγο Γιώργο Μακρή, διευθυντή της Γυναικολογικής Κλινικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, ο οποίος αναλύει τους πιθανούς κινδύνους της κρυοσυντήρησης ωαρίων, τις ηλικίες στις οποίες η διαδικασία δεν είναι ενδεδειγμένη, καθώς και τον λόγο που αυτή η μέθοδος έχει εξελιχθεί σε μια διαδεδομένη «μόδα» τα τελευταία χρόνια.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Μητρότητα και αλκοόλ: Αναγκαίο «διάλειμμα» ή εξάρτηση;

Ψυχή & Σώμα / Μητρότητα και αλκοόλ: Αναγκαίο «διάλειμμα» ή εξάρτηση;

Γιατί υπάρχει αυτή η εικόνα της εξουθενωμένης μητέρας που βάζει τα παιδιά της για ύπνο και με το που εκείνα κοιμούνται τρέχει και βάζει ένα μεγάλο ποτήρι κρασί και το πίνει όλο, σχεδόν μονορούφι, στην υγειά των αντοχών της; Η Τζούλη Αγοράκη μιλά με την συγγραφέα Γιούλη Ψαρράκη για τη μητρότητα και την κατανάλωση αλκοόλ.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Ακμή στην εφηβεία: Αιτίες, μύθοι και λύσεις

Ψυχή & Σώμα / Ακμή στην εφηβεία: Αιτίες, μύθοι και λύσεις

Τι σημαίνει η ακμή για έναν έφηβο; Γιατί εμφανίζεται; Είναι κληρονομική; Υπάρχουν πια δραστικές θεραπείες; Η Τζούλη Αγοράκη συζητά με τη δερματολόγο Μάργκη Καπελλάρη για τις σύγχρονες μεθόδους καταπολέμησης της ακμής, η οποία δεν ταλαιπωρεί μόνο τους εφήβους, αλλά μπορεί να εκδηλωθεί και σε μεγαλύτερες ηλικίες.
THE LIFO TEAM

σχόλια

1 σχόλια
Εχουμε την πιο ακριβη εικονα για τον εαυτο μας οταν ειμαστε σε ελαφρα καταθλιπτικη διαθεση. Ελαφρα, ειπα!Και αυτο γιατι συνηθως υπακουουμε στο http://en.wikipedia.org/wiki/Illusory_superiority