Από τον πανικό μέχρι την άρνηση: Πώς η πανδημία επηρεάζει την ψυχολογία μας

Από τον πανικό μέχρι την άρνηση: Πώς η πανδημία επηρεάζει την ψυχολογία μας Facebook Twitter
Έχουμε δυνάμεις, σωματικές και πνευματικές, αν τις ενεργοποιήσουμε θα βγούμε από την πρωτόγνωρη δοκιμασία πιο δυνατοί, πιο σοφοί και πιο "εκπαιδευμένοι".
0

Η αόρατη απειλή του κορωνοϊού αλλάζει τις ζωές μας. Η επίδραση της πανδημίας στην καθημερινότητα και στην ψυχολογία μας θα είναι καταλυτική. Αγωνία, άγχος, πανικός, εκνευρισμός και ανησυχία είτε για τον εαυτό μας είτε για τους κοντινούς μας ανθρώπους συνθέτουν το συναισθηματικό προφίλ αυτών των ημερών.

Σε γραφεία και επιχειρήσεις εργαζόμενοι αποχαιρετίζονται χωρίς να γνωρίζουν πότε θα ξαναβρεθούν, παρέες διστάζουν να βρεθούν σε σπίτια φίλων, τα καταστήματα εστίασης είναι κλειστά, όπως και οι αίθουσες ψυχαγωγίας και διασκέδασης, ενώ η αυστηρή εντολή για παραμονή στο σπίτι πρέπει να τηρείται πλέον αυστηρά. Αναμφίβολα, ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις και ο καθένας καλείται να τις διαχειριστεί προσωπικά.


«Η χώρα μας έχει προστεθεί στον κατάλογο των χωρών που έχουν πάρει αυστηρά μέτρα έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση της πανδημίας που έχει προκαλέσει ο κορωνοϊός. Ο περιορισμός των δραστηριοτήτων και η "υποχρεωτική αργία" στο σπίτι διαταράσσουν την ομαλή ροή της καθημερινότητάς μας, καταστρέφουν τον προγραμματισμό μας και ανατρέπουν τα σχέδιά μας, προσωπικά και επαγγελματικά.

Αιφνιδιαστικά καλούμαστε να διαχειριστούμε πολλές καταστάσεις ταυτόχρονα. Όλα αυτά επηρεάζουν την κοινωνικοσυναισθηματική μας κατάσταση. Η ανασφάλεια, η αγωνία, η αβεβαιότητα, ο φόβος, η ανησυχία για τον εαυτό μας και για τα αγαπημένα μας πρόσωπα, το άγχος, ο πανικός αλλά και η καχυποψία, η υποτίμηση ή και άρνηση του προβλήματος είναι το φάσμα των συναισθηματικών αντιδράσεών μας απέναντι σε αυτήν τη σκληρή πραγματικότητα» επισημαίνει στη LiFO η κοινωνιολόγος και διδάκτωρ Ψυχολογίας, Γεωργία Δηλάκη.

O πανικός μάς κάνει ακόμα πιο ευάλωτους στον κορωνοϊό, αφού έχει αποδειχτεί επιστημονικά ότι οι ορμόνες που απελευθερώνονται σε συνθήκες έντονου άγχους αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα. 


Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η ξαφνική απομόνωση; «Ο περιορισμός του αυθορμητισμού, το γεγονός ότι δεν μπορούμε να εκφράσουμε την αγάπη μας με τρόπους όπως το φιλί και η αγκαλιά, η αναστολή των κοινωνικών εκδηλώσεων και συναθροίσεων απειλούν να απομακρύνουν τις προσωπικές και κοινωνικές σχέσεις από την αμεσότητα και την οικειότητα.

Δεν αλλάζουμε, όμως, συναισθήματα, αλλάζουμε συμπεριφορές. Η πρόκληση για όλους μας, για όσο διαρκέσει η κρίση, είναι ένας νέος, συνειδητός τρόπος διάρθρωσης και έκφρασης των κοινωνικών επαφών, στο πλαίσιο του οποίου, προστατεύοντας την υγεία μας και την υγεία του πλησίον μας, του δείχνουμε την αγάπη και την αλληλεγγύη μας.

Στη διαχείριση της κρίσης θα μας βοηθήσει η υιοθέτηση μιας υπεύθυνης στάσης απέναντι στη νόσο. Σε αυτό θα συμβάλουν η ενημέρωση από αξιόπιστες πηγές, η εμπιστοσύνη στις συμβουλές των ειδικών, η πρόληψη και η τήρηση των μέτρων προστασίας. Η φροντίδα για το σώμα και η καλή προσωπική υγιεινή είναι ένας από τους αποτελεσματικότερους τρόπους με τους οποίους δείχνουμε την εκτίμηση προς τον εαυτό μας και τους άλλους.


Αποφεύγουμε τις προκαταλήψεις, επιστρατεύοντας τη λογική, τον ρεαλισμό και την ψυχραιμία. Εξάλλου, ο πανικός μάς κάνει ακόμα πιο ευάλωτους στον κορωνοϊό, αφού έχει αποδειχτεί επιστημονικά ότι οι ορμόνες που απελευθερώνονται σε συνθήκες έντονου άγχους αποδυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα, μειώνοντας την ικανότητα του οργανισμού να καταπολεμήσει μια λοίμωξη ή ευνοώντας την έναρξη μιας ασθένειας» υποστηρίζει η κ. Δηλάκη.


Την ίδια στιγμή αναδεικνύει ως πολύ σημαντικό τον παράγοντα του στίγματος και αναφέρει συγκεκριμένα: «Παράλληλα, χρειάζεται να συνειδητοποιήσουμε πόσο επικίνδυνες για την κοινωνική συνοχή αλλά και για την πληροφόρησή μας είναι συμπεριφορές όπως ο στιγματισμός των ανθρώπων που έχουν νοσήσει ήδη. Η κατανόησή τους και η συζήτηση της εμπειρίας τους είναι αφενός φάρμακο κατά της ψυχικής τους εξουθένωσης και αφετέρου πηγή πολύτιμων πληροφοριών για την εξέλιξη της νόσου.

Αντίθετα, το στίγμα μπορεί να διαταράξει έντονα τις ήδη εύθραυστες κοινωνικές σχέσεις και να αποτρέψει την υπεύθυνη στάση απέναντι στη νόσο, π.χ. μετέπειτα νοσούντες να οδηγηθούν σε συμπεριφορές απόκρυψης της κατάστασής τους, φοβούμενοι το στίγμα».

Πώς μπορούμε να αξιοποιήσουμε τον χρόνο μας κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στο σπίτι; Η διδάκτωρ Ψυχολογίας υποστηρίζει: «Προτεραιότητά μας είναι η υγεία μας και η καλή σωματική μας κατάσταση. Αυτό δεν σημαίνει αναστολή της δημιουργικότητας και της εξέλιξής μας ή καθήλωση σε στασιμότητα.

Πολλές φορές διαμαρτυρόμαστε ότι δεν έχουμε τον χρόνο για κάποιες δραστηριότητες εντός σπιτιού, π.χ. να διαβάσουμε ένα βιβλίο, να ασχοληθούμε με ένα χόμπι μας ή να οργανώσουμε τη βιβλιοθήκη και το ηλεκτρονικό μας αρχείο ‒ ας δούμε τον περιορισμό ως μια τέτοια ευκαιρία. Αλλά και εκτός σπιτιού μπορούμε να απολαύσουμε έναν περίπατο στη φύση, π.χ. σε ένα πάρκο όπου δεν υπάρχει συγχρωτισμός.

Πόσες φορές δεν έχουμε κατηγορήσει το Διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για αποτροπή από δραστηριότητες και προσωπικές επαφές ή για αρνητική επιρροή στους εφήβους; Ήρθε, όμως, η ώρα να το αξιοποιήσουμε περισσότερο για καλό σκοπό, όπως για τηλεργασία, εκπαιδευτικούς λόγους, παρακολούθηση online σεμιναρίων και μαθημάτων, έρευνα για θέματα που μας ενδιαφέρουν, επικοινωνία και συντήρηση των κοινωνικών μας επαφών.

Οι γονείς μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να κάνουν δημιουργική την παραμονή στο σπίτι λόγω της αναστολής λειτουργίας των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων όλων των βαθμίδων. Για παράδειγμα, μέσα από ποιοτικό χρόνο μαζί τους να ενθαρρύνουν την καλλιέργεια της δημιουργικής σκέψης, να τους δώσουν κίνητρα να προχωρήσουν το διάβασμα αλλά και να ακούσουν τους προβληματισμούς τους, κάτι που, συχνά, λόγω έλλειψης χρόνου, δεν προλαβαίνουν να κάνουν. Ειδικότερα οι μικρές ηλικίες είναι σημαντικό να διδαχτούν την ατομική ευθύνη, δηλαδή μέτρα αυτοπροστασίας και υπεύθυνες συμπεριφορές, ένα καλό εφόδιο για την ενήλικη ζωή τους.


Για τους συμπολίτες μας που δεν μπορούν να διαχειριστούν μόνοι τους τα έντονα αρνητικά συναισθήματα ή τις συνθήκες απομόνωσης μπορούν να καθιερωθούν –στο πλαίσιο της κοινωνικής πολιτικής και κοινωνικής προστασίας‒ τηλεφωνικές γραμμές κοινωνικοσυναισθηματικής υποστήριξης, στελεχωμένες από σωστά εκπαιδευμένους ειδικούς. Ας έχουμε υπόψη μας ότι είναι προτιμότερο να υποστούμε βραχυπρόθεσμα κάποια μέτρα –ακόμα και αν είναι δύσκολα‒, ώστε με καλή υγεία να αντιμετωπίσουμε αυτά που θα αφήσει πίσω του ο κορωνοϊός, τον κλονισμό των οικονομικών και κοινωνικών ισορροπιών.

Τα κλειδιά για να μη διαταραχτεί η κοινωνικοσυναισθηματική μας κατάσταση αυτό το δύσκολο χρονικό διάστημα τα έχουμε εμείς. Έχουμε δυνάμεις, σωματικές και πνευματικές, αν τις ενεργοποιήσουμε θα βγούμε από την πρωτόγνωρη δοκιμασία πιο δυνατοί, πιο σοφοί και πιο "εκπαιδευμένοι". Κάνουμε αντίσταση στην "εξουσία" του κορωνοϊού, πειθαρχώντας στην επιστήμη» καταλήγει η κ. Δηλάκη.

0

ΑΦΙΕΡΩΜΑ

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Ginger shots: Υπερδύναμη για το ανοσοποιητικό μας ή σκέτο hype;

Ψυχή & Σώμα / Ginger shots: Υπερδύναμη για το ανοσοποιητικό μας ή σκέτο hype;

Τα σφηνάκια τζίντζερ έχουν αποκτήσει φανατικό κοινό και προβάλλονται ως ένα φυσικό booster για το ανοσοποιητικό μας σύστημα. Πόση αλήθεια, όμως, κρύβεται πίσω από αυτή τη διατροφική τάση; Η Μερόπη Κοκκίνη μιλά με τον διαιτολόγο Χρήστο Δερδεμέζη.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Ozempic και Mounjaro: Ιατρική επανάσταση ή παγίδα;

Ψυχή & Σώμα / Ozempic και Mounjaro: Επανάσταση στην απώλεια βάρους ή παγίδα;

Η Μερόπη Κοκκίνη συζητά με τη διαιτολόγο Μελίνα Καριπίδου και τον ενδοκρινολόγο Μανώλη Σουβατζόγλου, οι οποίοι εξηγούν πώς λειτουργούν τα φάρμακα GLP-1, ποιοι μπορούν να τα πάρουν, τι ρόλο παίζει η διατροφή κατά τη χρήση τους – και τι συμβαίνει όταν διακοπούν.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Ο λάθος και ο σωστός τρόπος να δώσουμε κίνητρα σ’ ένα παιδί

Υγεία & Σώμα / Ο λάθος και ο σωστός τρόπος να δώσουμε κίνητρα σε ένα παιδί

Το κλειδί για την ανατροφή ικανών νέων ανθρώπων δεν είναι να εστιάζουμε στις δυσκολίες και τα ελλείμματά τους, αλλά να αναγνωρίσουμε και να καλλιεργήσουμε τα προτερήματά τους – να εντοπίσουμε αυτό που οι ειδικοί στην ανάπτυξη του παιδιού αποκαλούν «νησίδες ικανότητας».
THE LIFO TEAM
Κοιλιοκάκη, η σιωπηλή νόσος της γλουτένης

Υγεία & Σώμα / Κοιλιοκάκη: Η σιωπηλή νόσος της γλουτένης

Οι διατροφικές δυσανεξίες μπορούν να κάνουν την καθημερινότητα βάσανο. Η πιο συχνή διαταραχή, που μπορεί να εκδηλωθεί σε οποιαδήποτε ηλικία, είναι η κοιλιοκάκη. Τι συμπτώματα έχει και πώς γίνεται η διάγνωση;
ΑΛΕΞΙΑ ΣΒΩΛΟΥ
Τι είναι οι υπέρ-επεξεργασμένες τροφές;

Ψυχή & Σώμα / Τι είναι οι υπέρ-επεξεργασμένες τροφές;

Ποιες τροφές μάς κάνουν πραγματικά καλό; Πόσο junk food επιτρέπεται να καταναλώνουν τα παιδιά και πόση ζάχαρη; Και πώς ενισχύουμε το μικροβίωμα του οργανισμού; Η Τζούλη Αγοράκη συζητά με την κλινική διατροφολόγο Κωνσταντίνα Κεραμύδα για το ποιες τροφές, ενώ μοιάζουν αθώες, είναι άκρως επικίνδυνες.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
DIET

Υγεία & Σώμα / «Είναι τεράστιο θέμα το bullying για το φαγητό στη δουλειά»

Η Εμμανουέλα Λεουνάκη είναι διαιτολόγος-διατροφολόγος αλλά έχει μια διαφορετική προσέγγιση απ’ τη συνηθισμένη: δεν εστιάζει στη ζυγαριά αλλά στη συναισθηματική σχέση μας με το φαγητό και στην κοινωνική πίεση που οδηγεί σε μειωμένη αυτοεκτίμηση.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Nερό με λεμόνι: Θα χάσουμε κιλά αν το πίνουμε κάθε μέρα;

Ψυχή & Σώμα / Nερό με λεμόνι: Ισχύει ότι βοηθά στην απώλεια κιλών;

Το πρωινό ρόφημα με χλιαρό νερό και λεμόνι έχει γίνει viral στο TikTok, καθώς πολλοί είναι αυτοί που ορκίζονται στα οφέλη του: από καλύτερη πέψη και αποτοξίνωση, μέχρι λαμπερό δέρμα και ενίσχυση του ανοσοποιητικού. Αλλά τι από όλα αυτά μπορεί να αποδειχθεί επιστημονικά; Πρόκειται για ακόμα έναν διατροφικό μύθο; Η Μερόπη Κοκκίνη συζητά με τον διαιτολόγο Χρήστο Δερδεμέζη.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Η ευτυχία ενός πιο ήσυχου Εγώ 

Υγεία & Σώμα / Το «ήσυχο Εγώ» είναι η λύση στον ναρκισσισμό των social media

Πρόκειται για έναν όρο που επινοήθηκε από τους ψυχολόγους, ως αντίδραση στη διαρκή αυτοπροβολή της εποχής μας, προτείνοντας μια ισορροπημένη ταυτότητα που συνδυάζει την αυτογνωσία με το ενδιαφέρον για τους άλλους.
THE LIFO TEAM
Εγκυμοσύνη: η καλύτερη περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας ή μια δοκιμασία;

Ψυχή & Σώμα / Εγκυμοσύνη: Η καλύτερη περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας ή μια δοκιμασία;

Η Τζούλη Αγοράκη συνομιλεί με την οκτώ μηνών έγκυο Παυλίνα Βουλγαράκη για τα αντιφατικά συναισθήματα μιας περιόδου που, αν και διαρκεί μόνο εννέα μήνες, ίσως τελικά δεν είναι τόσο ειδυλλιακή όσο την παρουσιάζουν.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
«Άλλαξα πολλούς ψυχολόγους μέχρι να βρω τον σωστό για μένα»

Υγεία & Σώμα / «Άλλαξα πολλούς ψυχολόγους μέχρι να βρω τον σωστό για μένα»

Για να πετύχει η διαδικασία της ψυχοθεραπείας, ο θεραπευτής, πέρα από την επιστημονική του επάρκεια, πρέπει να είναι και μια προσωπικότητα που μας ταιριάζει. Πώς θα διακρίνουμε αν υπάρχει «σύνδεση» μεταξύ μας;
ΤΑΤΙΑΝΑ ΤΖΙΝΙΩΛΗ
Πότε έγινε το botox η νέα «ρουτίνα» των εικοσάρηδων;

Ψυχή & Σώμα / Πότε έγινε το botox η νέα «ρουτίνα» των εικοσάρηδων;

Τα τελευταία χρόνια, οι ελάχιστα επεμβατικές θεραπείες σημειώνουν εντυπωσιακή άνοδο. Ωστόσο, οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου: όσο αθώα κι αν φαίνεται αυτή η πορεία, κρύβει και παγίδες. Η συνεχής αναζήτηση της τελειότητας μπορεί να οδηγήσει σε εμμονές, σε μια διαρκή αίσθηση ανικανοποίητου και, τελικά, σε μια παραμορφωμένη αντίληψη του εαυτού μας. Η δερματολόγος Μαρίτα Κοσμαδάκη μιλά στη Μερόπη Κοκκίνη.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
«Μια αποβολή δεν τελειώνει όταν σταματούν τα σωματικά συμπτώματα»: Πώς βιώνει πραγματικά μια γυναίκα την αποβολή  

Υγεία & Σώμα / «Όλοι σου λένε πως δεν φταις εσύ για την αποβολή, όμως εγώ πήρα πάνω μου όλη την ενοχή»  

Η Ανδριάννα, μια γυναίκα λίγο μετά τα 30, ήταν πεπεισμένη πως δεν ήθελε παιδιά. Πώς αντιμετώπισε όμως το γεγονός της αποβολής της; Και πόσο τραυματική εμπειρία είναι; Αν δεν το ζήσεις, δεν μπορείς καν να προσποιηθείς πως το καταλαβαίνεις.  
ΤΑΤΙΑΝΑ ΤΖΙΝΙΩΛΗ
Τα μυστήρια του χανγκόβερ: Γιατί κάποιοι έχουν ανοσία στα συμπτώματά του και άλλοι υποφέρουν για μέρες;

Υγεία & Σώμα / Τα μυστήρια του χανγκόβερ: Γιατί κάποιοι έχουν ανοσία και άλλοι υποφέρουν για μέρες;

Υπάρχουν άνθρωποι που δεν αντιμετωπίζουν ποτέ χανγκόβερ, ενώ άλλοι δεν είναι καθόλου ανθεκτικοί στο αλκοόλ, ακόμη και μετά από μέτρια κατανάλωση. Οι ερευνητές έχουν αρκετές και συχνά αντικρουόμενες θεωρίες για το φαινόμενο.
THE LIFO TEAM
Kατάψυξη ωαρίων: Τάση ή αναγκαία επιλογή;

Ψυχή & Σώμα / Kατάψυξη ωαρίων: Τάση ή αναγκαία επιλογή;

Γιατί αυξάνεται ο αριθμός των γυναικών που επιλέγουν την κατάψυξη ωαρίων; Η Τζούλη Αγοράκη συζητά με τον γυναικολόγο Γιώργο Μακρή, διευθυντή της Γυναικολογικής Κλινικής του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών, ο οποίος αναλύει τους πιθανούς κινδύνους της κρυοσυντήρησης ωαρίων, τις ηλικίες στις οποίες η διαδικασία δεν είναι ενδεδειγμένη, καθώς και τον λόγο που αυτή η μέθοδος έχει εξελιχθεί σε μια διαδεδομένη «μόδα» τα τελευταία χρόνια.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Μητρότητα και αλκοόλ: Αναγκαίο «διάλειμμα» ή εξάρτηση;

Ψυχή & Σώμα / Μητρότητα και αλκοόλ: Αναγκαίο «διάλειμμα» ή εξάρτηση;

Γιατί υπάρχει αυτή η εικόνα της εξουθενωμένης μητέρας που βάζει τα παιδιά της για ύπνο και με το που εκείνα κοιμούνται τρέχει και βάζει ένα μεγάλο ποτήρι κρασί και το πίνει όλο, σχεδόν μονορούφι, στην υγειά των αντοχών της; Η Τζούλη Αγοράκη μιλά με την συγγραφέα Γιούλη Ψαρράκη για τη μητρότητα και την κατανάλωση αλκοόλ.
ΤΖΟΥΛΗ ΑΓΟΡΑΚΗ
Ακμή στην εφηβεία: Αιτίες, μύθοι και λύσεις

Ψυχή & Σώμα / Ακμή στην εφηβεία: Αιτίες, μύθοι και λύσεις

Τι σημαίνει η ακμή για έναν έφηβο; Γιατί εμφανίζεται; Είναι κληρονομική; Υπάρχουν πια δραστικές θεραπείες; Η Τζούλη Αγοράκη συζητά με τη δερματολόγο Μάργκη Καπελλάρη για τις σύγχρονες μεθόδους καταπολέμησης της ακμής, η οποία δεν ταλαιπωρεί μόνο τους εφήβους, αλλά μπορεί να εκδηλωθεί και σε μεγαλύτερες ηλικίες.
THE LIFO TEAM