Ποιος είπε ότι τα παξιμάδια είναι βαρετά;

Παξιμάδια Facebook Twitter
Σε κάθε περιοχή ακολουθούν τις παραδοσιακές συνταγές, κάποιοι επιμένουν να τα ζυμώνουν στο χέρι και να τα ψήνουν σε φούρνους με ξύλα που τους χαρίζουν ιδιαίτερη προσωπικότητα.
0

Το παξιμάδι ήταν τροφή ανάγκης του παρελθόντος, έγινε υγιεινό έδεσμα του σήμερα, αλλά παρέμεινε νόστιμο και ευέλικτο, καθώς ταιριάζει σε κάθε τραπέζι και κάθε ώρα. Αποτελεί μια πολύ παλιά συνήθεια –«διπυρίτη άρτο» το έλεγαν στην αρχαία Ελλάδα–, αλλά το όνομά του το πήρε από τον Πάξαμο, λόγιο γαστρονομικό συγγραφέα της ρωμαϊκής εποχής.

Με αυτή την απλή παρασκευή εκφράζεται η σοφία της οικιακής οικονομίας που ήθελε να αξιοποιήσει με τον καλύτερο τρόπο το ψωμί που περίσσευε, φουρνίζοντάς το σε χαμηλή θερμοκρασία ώστε να αποβάλει την υγρασία του και να διατηρηθεί για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Το παξιμάδι ήταν πάντα το «ψωμί του φτωχού» ή το «ψωμί της ανάγκης» για ανθρώπους που δεν είχαν την δυνατότητα να φτιάχνουν και να φουρνίζουν καθημερινά ψωμί. Για τους ναυτικούς, τους αγρότες, τους βοσκούς και τους ψαράδες που έλειπαν καιρό από το σπίτι τους ήταν η βασική τροφή. Τα χρόνια κύλησαν, όμως το παξιμάδι κράτησε τη θέση του στο καθημερινό τραπέζι, ιδιαίτερα στην Κρήτη, όπου ο ντάκος θεωρείται από τα πιο χαρακτηριστικά παραδοσιακά προϊόντα.

Οι ποικιλίες των παξιμαδιών είναι πολλές και νόστιμες. Ταιριάζουν στο καθημερινό τραπέζι και μπορούν να συνοδεύσουν λαδερά, όσπρια, ποικιλίες τυριών και αλλαντικών, γιαούρτι, αφεψήματα κ.ά.

Η λίστα με τα διάφορα παξιμάδια δεν είναι ποτέ εξαντλητική. Σε κάθε περιοχή ακολουθούν τις παραδοσιακές συνταγές, κάποιοι επιμένουν να τα ζυμώνουν στο χέρι και να τα ψήνουν σε φούρνους με ξύλα που τους χαρίζουν ιδιαίτερη προσωπικότητα. Οι ποικιλίες των παξιμαδιών είναι πολλές και νόστιμες. Ταιριάζουν στο καθημερινό τραπέζι και μπορούν να συνοδεύσουν λαδερά, όσπρια, ποικιλίες τυριών και αλλαντικών, γιαούρτι, αφεψήματα κ.ά.

Με ένα παξιμάδι μπορείς απλώς να καταλαγιάσεις την πείνα σου. Αλλά αν το ραντίσεις με καλό ελαιόλαδο και του βάλεις ντομάτα, τριμμένη φέτα, ή ξινομυζήθρα, ή ανθότυρο, ελιές και αρωματική ρίγανη έχεις ένα θεσπέσιο, υγιεινό και χορταστικό πιάτο.

ΒΑΡΔΑΚΗΣΒαρδάκης, Παξιμάδι Κριθάρι Σκέτο. Η οικογένεια Βαρδάκη από την περιοχή Αρχανών-Αστερουσίων επιμένει να ακολουθεί τα βήματα της παραδοσιακής συνταγής, έτσι το κριθαρένιο παξιμάδι ζυμώνεται με φυσικό προζύμι, κριθάρι, αλεύρι, νερό και μαγιά. Είναι μεστό, τραγανό και για να το απολαύσετε, καλό είναι να το ραντίσετε με λίγο νερό ή να το συνδυάσετε με ντομάτα, σαλάτα, παρθένο ελαιόλαδο και ελιές.

ΒΕΤΕΡΑΝΟΒετεράνο, Αρτοποιία Ιεράπετρα Κρήτης. Παράγει γνήσια κρητικά παξιμάδια και ξεχωρίζει η συνταγή του για το εφτάζυμο παξιμάδι. Ιδιαίτερο παξιμάδι που στην κρητική παράδοση συνοδευόταν από δεισιδαιμονία. Το ζύμωμα πρέπει να είναι μαστόρικο και απαιτεί κόπο. Τα υλικά που χρησιμοποιούνται είναι παραδοσιακό προζύμι ρεβιθιού, αλεύρι σιταριού και ολικής άλεσης, ελαιόλαδο, αλάτι, μέλι και σουσάμι. Ευχάριστο, με πλούσια γεύση και διακριτική γλύκα στην επίγευση. Είναι το γιορτινό παξιμάδι των Κρητικών. Τρώγεται σκέτο, αλλά ταιριάζει και με μεστή γραβιέρα.     

Κρίθινα Παξιμάδια Αλά Γκρεκ διά χειρός Κωστή Κωστάκη που ζυμώνει στο εργαστήριό του στο Χαλάνδρι με αλεύρι κριθαριού από τη Ναύπακτο, με 100% προζύμι και ζύμωμα δύο ημερών. Αυθεντικά παξιμάδια τραγανά αλλά και αφράτα, με διακριτική οξύτητα στη γεύση λόγω του προζυμιού. Γίνονται λαντουριστά, όπως λένε στην Κρήτη, όταν βρέχονται με νερό ή λάδι. Τρώγονται ευχάριστα και συνοδεύουν το φαγητό στο καθημερινό τραπέζι.  

ΤΣΙΚΝΑΚΗΣΠαξιμάδια Σικάλεως «Τσικνάκης». Η παραγωγή των κρητικών παξιμαδιών ξεκίνησε στις αρχές του 1980 σε έναν μικρό, παραδοσιακό φούρνο στο χωριό Πετροκεφάλι της Κρήτης. Η δεύτερη γενιά της οικογένειας επιμένει παραδοσιακά μέσα από τις σύγχρονες εγκαταστάσεις τους στην περιοχή Μοίρες. Τα παξιμάδια σικάλεως είναι γευστικά, μια και ζυμώνονται με χωριάτικο προζύμι, και είναι ευχάριστα τραγανά. Συνοδεύουν γιαούρτι με μέλι αλλά και πράσινες σαλάτες. 

ΧΑΤΖΗΚριθαράκι, παξιμάδι χωρίς αλάτι από τον Φούρνο του Χατζή. Οικογενειακός φούρνος με παράδοση και προσήλωση στις παραδοσιακές συνταγές. Το «κριθαράκι» είναι σχετικά μικρό παξιμάδι που ζυμώνεται από άλευρα ολικής άλεσης. Η ιδιαιτερότητά του είναι ότι απουσιάζει το αλάτι, ενισχύοντας γευστικά την επιλογή της υγιεινής διατροφής. Είναι αφράτο, με γεύση ισορροπημένη και ευχάριστη. Τρώγεται σκέτο, συνοδεύει τυρί της αρεσκείας μας, για να κοπάσει την πείνα μας, αλλά ταιριάζει και με λαδερά φαγητά και σαλάτες.

ΚΥΘΗΡΩΝΛαδοπαξίμαδα Χρυσαφίτη Κυθήρων. Τα λαδοπαξίμαδα αυτά που φτιάχνουν από το 1968 τα αδέλφια Χρυσαφίτη στον φούρνο τους στην περιοχή Ποταμού Κυθήρων ακολουθούν την οικογενειακή συνταγή που είναι αλεύρι, νερό, μαγιά, αλάτι και έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Είναι αφράτα και θρύβονται απαλά, με το ελαιόλαδο να απογειώνει τη γεύση και το άρωμά τους. Τρώγονται σκέτα, ταιριάζουν με σαλάτες και συνοδεύουν ποικιλία τυριών.    

Κουλούρα Κριθαρένια Μήλου. Οι κριθαρένιες κουλούρες της Ανεζίνας Βαμβούνη που φτιάχνονται στα Περιβόλια είναι εξαιρετικές. Ζυμώνονται στο χέρι με κριθαρένιο αλεύρι, λάδι, νερό και γλυκάνισο. Είναι τραγανές απέξω και αφράτες στην καρδιά τους. Η προσθήκη του γλυκάνισου τους δίνει μια ιδιαίτερη, ευχάριστη γεύση και άρωμα.

Κουμπανιές λαδερές από τον Συνεταιρισμού Γυναικών Κριτσάς στον Άγιο Νικόλαο της Κρήτης. Χρυσοχέρες οι γυναίκες του Συνεταιρισμού, που επιμένουν, ζυμώνοντας παξιμάδια και κουλούρια και ετοιμάζοντας τα παραδοσιακά γλυκά του τόπου τους. Οι λαδερές κουμπανιές τους όμως είναι λαχταριστές. Ζυμώνουν με μαεστρία και κέφι τα ιδιαίτερα αυτά παξιμάδια με κριθάρι και στάρι, προσθέτουν αρκετό ελαιόλαδο, νερό, αλάτι, μπόλικο πιπέρι και μυρωδικά όπως κύμινο. Οι κουμπανιές μοσχοβολούν και είναι εθιστικές. 

ΜΥΣΤΡΑΚΙΠαξιμάδι Μυστράκη από το Ατσιπόπουλο Ρεθύμνου. Ένα διαφορετικό παξιμάδι που έχει σχήμα μικρής χειροποίητης κουλουρίτσας, χρώμα υπόλευκο, ελαφρά τραγανή και αφράτη υφή. Η συνταγή, παραδοσιακή, με το προζύμι να αναπιάνεται καθημερινά με αλεύρι, αλάτι και λάδι. Αυθεντικό παξιμάδι που φτιάχνεται στον συγκεκριμένο φούρνο πάνω από πενήντα χρόνια και ψήνεται στον ξυλόφουρνο που του χαρίζει και την ξεχωριστή γεύση του. Τρώγεται σκέτο και συνοδεύει το καθημερινό φαγητό, τυριά και σαλάτες.

ΤΡΑΧΕΙΑΣΠαξιμάδια λαδιού με ντομάτα και ρίγανη Τραχειάς. Αρωματικά και γευστικά, τα σταρένια λαδοπαξίμαδα από την περιοχή Τραχειά της Επιδαύρου φτιάχνονται σε παραδοσιακό φούρνο και ψήνονται σε φούρνο με ξύλα. Το σταρένιο αλεύρι ζυμώνεται με μαγιά, αλάτι, ελαιόλαδο και νοστιμίζει με ντομάτα και ρίγανη που χαρίζει άρωμα στη γεύση. 

ΜΑΝΝΑΤο Μάννα, κριθαρένια ολικής άλεσης, από την αρτοποιία Τσατσαρωνάκη. Είναι παξιμάδια μεγάλα που παράγονται με τον ίδιο τρόπο από το 1948. Πλάθονται και σιγοψήνονται πάνω σε πέτρινη πλάκα ξυλόφουρνου. Βαρύ παξιμάδι με σχήμα ακανόνιστο, αφού κόβεται με τα χέρια, αρκετά σκληρό και με αρώματα από τη διαδικασία του ψησίματος. Καλύπτει άνετα τις ανάγκες του κυρίου γεύματος. Για να φαγωθεί ευχάριστα βρέχεται τόσο όσο να μη λασπώσει και να διατηρήσει την τραγανότητά του. Σερβίρεται με τριμμένη φρέσκια ντομάτα, ελαιόλαδο, ρίγανη, φέτα ή ξινομυζήθρα. Εξαιρετικά χορταστικό. 

ΝΤΟΥΡΟΥΝΤΟΥΣΠαξιμάδι Καύκαλο Χαρουπιού «Ντουρουντούς». Χειροποίητα βιολογικά παξιμάδια από τα Σφακιά που ζυμώνονται με χαρούπι φρεσκοαλεσμένο, προζύμι, μαγιά αλλά και αλεύρι βρόμης, ολικής άλεσης, αλεύρι κρίθινο και σίτου, αλάτι, νερό και παρθένο ελαιόλαδο. Είναι βαριά παξιμάδια, γευστικά και εξαιρετικά χορταστικά. Βρέχονται με νερό για να μαλακώσουν, αλλά δεν χάνουν την τραγανότητά τους.  

ΣΑΒΟΙΔΑΚΗΣΚριθαροκουλούρα μίνι από την εταιρεία Σαβοϊδάκης, της οποίας η ενασχόληση στο Ηράκλειο της Κρήτης με τα παξιμάδια κρατάει σχεδόν μισό αιώνα. Οι μίνι κριθαροκουλούρες με τη μικρή τρύπα στο κέντρο είναι γευστικές και τραγανές. Ιδανικές για το γνωστό κρητικό πιάτο «κουκουβάγια» που από πάνω του μπαίνει χοντροτριμμένη φρέσκια ντομάτα, ελαιόλαδο, ρίγανη, ελιές και φέτα.   

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

To νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Γεύση
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Starata: Οι χωριάτικες πίτες των Εξαρχείων που μας έμαθε ένας σταρ σεφ

Γεύση / Starata: Οι χωριάτικες πίτες των Εξαρχείων που μας έμαθε ένας σταρ σεφ

Το πιο κλασικό ελληνικό πρωινό, η τυρόπιτα, φτιάχνεται και ψήνεται μπροστά μας σε ένα μικρό μαγαζί που συνεχίζει τη θεσσαλική παράδοση στην Αθήνα. Την πρότεινε ο Σωτήρης Κοντιζάς και τη δοκιμάσαμε.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Ντρόμ(ι)σες: Ένα ξεχασμένο αρβανίτικο πιάτο και η ιστορία ενός απαγορευμένου έρωτα

Ηχητικά Άρθρα / Ντρόμ(ι)σες: Ένα ξεχασμένο αρβανίτικο πιάτο και η ιστορία ενός απαγορευμένου έρωτα

Φτιαγμένο με τα πιο απλά υλικά, αλεύρι, νερό και λάδι, συνδέθηκε, μαζί με την μπομπότα, με την Κατοχή. Ο M. Hulot περιγράφει τις αναμνήσεις που του φέρνει στο μυαλό αυτό το πολύ απλό «φαγητό των γιαγιάδων».
M. HULOT
Συνταγές με κουνουπίδι

Γεύση / Συνταγές με κουνουπίδι, με ένα από τα «δώρα» της χειμωνιάτικης κουζίνας

Ο σεφ Άγγελος Μπακόπουλος μοιράζεται ιδέες που έχουν το κουνουπίδι για πρωταγωνιστή, πιάτα που μπορούν να σταθούν τόσο στο καθημερινό όσο και σε ένα κυριακάτικο τραπέζι με φίλους.
ΝΙΚΗ ΜΗΤΑΡΕΑ
Μουσουρλού μου η γλυκιά σου κουζίνα ανάβει φωτιές!

Γεύση / Ένα νέο γαστροκαφενείο στον Βύρωνα σερβίρει τη μικρασιατική παράδοση

Στη Μουσουρλού για τραγανά μύδια Κωνσταντινουπόλεως, τηγανητές πατάτες με κιμά και κασέρι, τυροκαυτερή «χτυπητή», κεμπάπ και ένα πιάτο εμπνευσμένο από τα παλιά Λαδάδικα της δεκαετίας του ’70.
ΝΙΚΗ ΜΗΤΑΡΕΑ
Η τιμή του κρασιού και οι παράγοντες που την επηρεάζουν

Γεύση / Γιατί έχει ακριβύνει τόσο το κρασί;

Πόσο μπορεί να αντέξει στις αυξήσεις το πορτοφόλι του Έλληνα καταναλωτή; Αν πρόκειται για είδη πρώτης ανάγκης, δυστυχώς είμαστε δέσμιοι του «νόμου της αγοράς»· το κρασί όμως είναι προϊόν απόλαυσης, όχι πρώτης ανάγκης.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΥΜΑΝΗΣ
Συνταγές με φιστίκι

Γεύση / Ευέλικτο, πλούσιο και τραγανό, το φιστίκι Αιγίνης πρωταγωνιστεί σε αυτές τις έξι αλμυρές και γλυκές συνταγές

Τα αδέλφια Δημήτρης και Θανάσης Σταμούδης προτείνουν ριγκατόνι με πέστο φιστικιού, cookies φιστίκι και άλλες πρωτότυπες ιδέες που αξιοποιούν τον αγαπημένο ξηρό καρπό.
ΝΙΚΗ ΜΗΤΑΡΕΑ
Τι κάνει το Prosecco το πιο δημοφιλές αφρώδες κρασί στον κόσμο;

Το κρασί με απλά λόγια / Τι κάνει το Prosecco το πιο δημοφιλές αφρώδες κρασί στον κόσμο;

Η Υρώ Κολιακουδάκη Dip WSET και ο Παναγιώτης Ορφανίδης μάς ταξιδεύουν στη βορειοανατολική Ιταλία με οδηγό τον σύμβουλο οινολόγο Stefano Ferrantes, ειδικό στην παραγωγή Prosecco, που εργάζεται στα μεγαλύτερα και γνωστότερα οινοποιεία της περιοχής.
THE LIFO TEAM
Βιωσιμότητα και συλλογικές φαντασιώσεις 

Γεύση / Μπορεί η υψηλή γαστρονομία να είναι πράγματι βιώσιμη;

Βραβευμένα εστιατόρια, που αποτελούν το όνειρο πολλών foodies, καυχιούνται για τις βιώσιμες πρακτικές τους, την ίδια στιγμή που κάποιες «λεπτομέρειες» για τη λειτουργία τους τείνουν να αποσιωπούνται από τη βιομηχανία της εστίασης.
ΒΑΣΙΛΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΗΣ
Instant noodles: Tο πιο viral φαγητό στον κόσμο τώρα

Γεύση / Instant noodles: Tο πιο viral φαγητό στον κόσμο τώρα

Η συναρπαστική ιστορία του πιο εύκολου φαγητού ξεκινά από την αρχαία Κίνα και τη δυναστεία Τσινγκ. Σύμφωνα με έναν τριάστερο σεφ, υπάρχει τρόπος να κάνουμε τα συσκευασμένα noodles γκουρμέ. Δοκιμάσαμε όσα βρήκαμε στην Αθήνα και προτείνουμε τα καλύτερα.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ