H Sun Ra Arkestra, η μεγάλη ορχήστρα του τζαζ μύστη Sun Ra, είναι πάντα ζωντανή

 H Sun Ra Arkestra, η μεγάλη ορχήστρα του τζαζ μύστη Sun Ra, είναι πάντα ζωντανή Facebook Twitter
Ο Sun Ra μπορεί να έγινε… αστρόσκονη τον Μάιο του 1993, στα 79 γήινα χρόνια του, όμως η ορχήστρα του, η περίφημη Sun Ra Arkestra, δεν σίγησε μετά το όριο. Φωτο: Colin Lenton
3

Λίγη ιστορία

Ο Sun Ra μπορεί να έγινε… αστρόσκονη τον Μάιο του 1993, στα 79 γήινα χρόνια του, όμως η ορχήστρα του, η περίφημη Sun Ra Arkestra, δεν σίγησε μετά το όριο. Εξακολούθησε να εκπέμπει τα διαγαλαξιακά της vibes υπό την καθοδήγηση του Marshall Allen, βασικού συνεργάτη του Βασιλιά Ήλιου και άλτο σαξοφωνίστα στην μπάντα τού μεταστάντος τζαζ-αβαντγκαρντίστα.

Έτσι, και υπό τον 90χρονο Marshall Allen, η Arkestra θα βρεθεί στην Κωνσταντινούπολη την 21/5/2014, στο κλαμπ Babylon στο Beyoğlu, με νέα ανανεωμένη σύνθεση, παρουσιάζοντας ένα σετ κλασικών θεμάτων της (συνθέσεις του Sun Ra κατά βάση) ούσα δημοφιλής και περιζήτητη στη γείτονα. Και πού δεν είναι δηλαδή…

Να υπενθυμίσουμε πως η Arkestra, με τον Sun Ra επικεφαλής, είχε εμφανισθεί και στην Αθήνα, στον Ορφέα, στο πλαίσιο του φεστιβάλ Praxis, τον Φλεβάρη του 1984, ενώ είχαν προκύψει και τρία βινύλια από ’κει. Παλιές ιστορίες…

Το εξαιρετικό live της Sun Ra Arkestra στο κλαμπ Babylon, στο Beyoglu της Κωνσταντινούπολης, τον Μάιο του 2014, πέρασε στη δισκογραφία μέσω μιας ωραίας έκδοσης (CD/DVD) της γερμανικής εταιρείας IN + OUT. Χωρίς τον τζαζ προπάτορα SunRa, αλλά με τον γηραιό σαξοφωνίστα MarshallAllen επικεφαλής, η Arkestra παραμένει, πάντα, η κιβωτός της αμερικανικής μουσικής ιστορίας.

Πρώτη φορά η Arkestra επισκέφθηκε την Πόλη το 1990, ζώντος του Sun Ra. Το γεγονός υπήρξε εντυπωσιακό, καλύφθηκε από τα μέσα και τον Τύπο, ενώ εκείνο που συνέβη στους δρόμους της Πόλης είναι μάλλον δύσκολο να περιγραφεί ή να ξανασυμβεί απ’ οποιαδήποτε μπάντα (της τζαζ, του ροκ ή ό,τι άλλο).

Οι promoters εκείνου του live, τα αδέλφια και fans Mehmet και AhmetUluğ, δημιούργησαν ένα σκηνικό, μοναδικό για τα δεδομένα μιας τζαζ συναυλίας. Περιέφεραν την Arkestra στους δρόμους και τις πλατείες της Πόλης, πάνω σε μια πλατφόρμα(!), με τον Sun Ra να κάθεται αναπαυτικά στο θρόνο του… ευλογώντας το πλήθος (υποψιασμένο ή μη) που συνέρεε από κάθε μεριά, και με τους μουσικούς, την ίδιαν ώρα, να απολαμβάνουν και να παίζουν.

 H Sun Ra Arkestra, η μεγάλη ορχήστρα του τζαζ μύστη Sun Ra, είναι πάντα ζωντανή Facebook Twitter
Να υπενθυμίσουμε πως η Arkestra, με τον Sun Ra επικεφαλής, είχε εμφανισθεί και στην Αθήνα, στον Ορφέα, στο πλαίσιο του φεστιβάλ Praxis, τον Φλεβάρη του 1984, ενώ είχαν προκύψει και τρία βινύλια από ’κει. Παλιές ιστορίες…

Μόνο στις υποδοχές του Πάπα βλέπουμε τέτοιες φάσεις… Οι φωτογραφίες που έχουν διασωθεί από το event είναι μοναδικές –για να μην πω απίστευτες– και τοποθετούνται οπωσδήποτε, και μάλιστα σε περίοπτη θέση, μεταξύ των όποιων άλλων τζαζ… παραδοξοτήτων.

Έχοντας, λοιπόν, δεδομένη την αγάπη του κόσμου, η Arkestra θα επιστρέψει στην Πόλη άλλες δύο φορές τα μετέπειτα χρόνια, με την τελευταία, περυσινή να καταγράφεται σε CD και DVD από τη γερμανική εταιρεία IN + OUT (Α&Ν).

Κατ’ αρχάς να πούμε πως από την πρώτη εκείνη εμφάνιση του 1990 ελάχιστα μέλη της Arkestra βρίσκονται και τώρα στην ορχήστρα – και αυτά είναι ο Marshall Allen βεβαίως, ο βραζιλιάνος ντράμερ Elson Nascimento και ο αλτίστας-τραγουδιστής Knoel Scott, ενώ κάποιοι παλιοί, που εξακολουθούν και σήμερα να συμπορεύονται με την ορχήστρα, όπως π.χ. ο κονγκέρο Stanley “Atakatune” Morgan, ο μπασίστας Tyler Mitchell, ο φλουγκελχορνίστας Vincent Chancey, ή ο βαρυτονίστας Danny Ray Thompson δεν είχαν εμφανισθεί στην Τουρκία το ’90.

Όλα τα υπόλοιπα μέλη πρέπει να μπήκαν στην Arkestra μετά από εκείνο το live και αξίζει να τ’ αναφέρουμε, για να ολοκληρώσουμε την line-up στο Babylon. Τα ονόματά τους λοιπόν: Tara Middleton φωνητικά, βιολί, Cecil Brooks τρομπέτα, Dave Davis τρομπόνι, James Stuart τενόρο, Farid Barron πιάνο, Dave Hotep κιθάρα και Wayne Anthony Smith Jr. ντραμς. Όλοι μαζί, νέοι και παλαιοί, στο σύνολο δεκατέσσερις.

 H Sun Ra Arkestra, η μεγάλη ορχήστρα του τζαζ μύστη Sun Ra, είναι πάντα ζωντανή Facebook Twitter

Τα tracks

Το πρώτο κομμάτι του CD είναι το κλασικό “Astro black”, που λειτουργεί σαν εισαγωγή, με τα διακεκαυμένα κρουστά των Morgan και Nascimento να δίνουν και να παίρνουν, και τα οδηγητικά φωνητικά του Allen και κυρίως της Tara Middleton (ως άλλη June Tyson – ιστορική φωνή της ορχήστρας) να προετοιμάζουν εκείνο που πρόκειται ν’ ακολουθήσει.

Χωρίς «κενό» περνάμε στο “RA # 2”, ένα φοβερό γρήγορου τέμπο track και με σόλι, στα πνευστά, κατ’ αρχάς, που «σκοτώνουν». Εδώ είναι εντυπωσιακή η ενορχήστρωση του Allen, που καταφέρνει να δημιουργήσει δύο και τρία ακουστικά επίπεδα, ένα σολιστικό μπροστά, ένα ρυθμικό πίσω, κι ένα «χαλί» ακόμη πιο πίσω, που παρέχει στην εγγραφή ένα κοσμικό gospel shouting.

Το κλασικό “Saturn”, που ακολουθεί, ανοίγει με λίγε νότες στο πιάνο από τον Barron, για να πάρει γραμμή το πνευστό τμήμα με τον James Stuart μπροστά, και με το πνεύμα του παλιού «υπαρχηγού» John Gilmore (1931-1995) να ευλογεί. Φοβερά τα σόλι των Chancey και Scott, ενώ έξοχη δουλειά γίνεται από τον Barron στο πιάνο, τόσο σε ρυθμικό όσο και σε lead επίπεδο.

Από κομματάρα σε κομματάρα… Μετά το “Saturn” να τώρα στα ηχεία μας το “Discipline 27B”, με το απίθανο βαρύτονο του Thompson και με τον Allen να φυσάει στο evi, το ηλεκτρονικό πνευστό του, ψυχεδελίζοντας το σύμπαν! Απίστευτα συμπυκνωμένο track, με τους μουσικούς να παίζουν όλοι μαζί, δημιουργώντας έναν ηχητικό κυκεώνα, μέσα από τον οποίον ξεπηδούν ποικίλα ρυθμικά μοτίβα, που παρέχουν αφορμές για ηχητικές… τελετουργίες από άλλον πλανήτη. Ένα top psych-oriented avant-jazz track, απ’ αυτά που μόνον ελάχιστες «γυμνασμένες» ορχήστρες στον κόσμο μπορούν να προσφέρουν.

Το 12λεπτο “Stardust”, η μοναδική διασκευή του CD στο original των Hoagy Carmichael και Mitchell Parish, ξεκινά… νεορομαντικά με πιάνο-φωνή (Barron, Middleton), αν και σιγά-σιγά οι Scott και Brooks (άλτο, τρομπέτα) θα το πάνε παραπέρα. Κλασικό blues, που εξελίσσεται θαυμάσια (και επί της ουσίας προβλέψιμα).

 H Sun Ra Arkestra, η μεγάλη ορχήστρα του τζαζ μύστη Sun Ra, είναι πάντα ζωντανή Facebook Twitter

Μεγάλη στιγμή του σετ αποτελεί οπωσδήποτε και το “Care free #2” (και αυτό σύνθεση του Sun Ra εννοείται, από το διαχρονικό ρεπερτόριο της Arkestra), που επιβάλλεται μέσω ενός μονότονου cosmic groove, με στρατοσφαιρικό σόλο του Allen στο evi.

Το “Dancing shadows” είναι το πιο free track τού σετ. Το κομμάτι το θυμόμαστε από το κλασικό LP τού Sun Ra “Nothing Is…” [ESP Disk, 1966], με τον Marshall Allen να είναι ο μόνος που δηλώνει εδώ «παρών» από ’κείνη την αρχαία παρέα. Επί του προκειμένου σημαντική είναι και η συνεισφορά του κιθαρίστα Dave Hotep, που δίνει στη σύνθεση μια progressive κατεύθυνση.

Το έσχατο “Satellites are spinning” ήταν μαζί με το “Discipline 27B” τα μοναδικά θέματα που ακούστηκαν και στη συναυλία του 1990 (όπως διαβάζουμε στο ένθετο του άλμπουμ). Δεν ξέρω αν έχει κάποια σημασία αυτή η επισήμανση, τα λόγια όμως… «τραγουδάμε αυτό το τραγούδι προς ένα μεγάλο αύριο/ τραγουδάμε αυτό το τραγούδι για να καταργήσουμε τη θλίψη»… που πάνε μαζί με τους ήχους δεν μοιάζουν απλώς αλλά είναι τα διαχρονικά «πιστεύω» μιας ομάδας ανθρώπων, που εξακολουθεί να μεταφέρει στον κόσμο της μουσικής, πέραν από τις ανεπανάληπτες δονήσεις της, το ίδιο και απαράλλαχτο πνευματικό μήνυμα. Και τούτο είναι κάτι που συμβαίνει με την Arkestra τα τελευταία 60 χρόνια…

 H Sun Ra Arkestra, η μεγάλη ορχήστρα του τζαζ μύστη Sun Ra, είναι πάντα ζωντανή Facebook Twitter

Το DVD, τώρα, που συνοδεύει την έκδοση έχει κι αυτό τα προτερήματά του, καθότι πέραν της ευκαιρίας που έχει κανείς ν’ απολαύσει τα ντυσίματα των μελών της Arkestra, με τους πολύχρωμους, χρυσοποίκιλτους μανδύες, σαν σε φαραωνική ιερουργία, όπως και όλο εκείνο το σύστημα… ενδοσυνεννόησης που φέρνει την ορχήστρα, χρόνια τώρα, στην πρώτη γραμμή της jazz-avant, καταγράφει και τρία ακόμη tracks (τα “Sometimes I’m happy”, “Unmask the Batman” και “Boma” – το πρώτο στάνταρντ, το δεύτερο του Sun Ra, το τρίτο του Marshall Allen), που δεν υπάρχουν στο CD, προσφέροντας κι άλλη… κι άλλη… κι άλλη απόλαυση.

Να πούμε, τέλος, πως η έκδοση “Sun Ra Arkestra (under the direction of Marshall Allen): Babylon/ Live” λειτουργεί και ως αφιέρωμα στη μνήμη του MehmetUluğ, του διακεκριμένου Τούρκου jazz promoter, που έφυγε από τη ζωή τον Νοέμβρη του 2013, προλαβαίνοντας, όμως, αυτή τη θαυμάσια μουσική να την καταστήσει… λαϊκό προσκύνημα.

Το βίντεο που ακολουθεί δεν έχει σχέση με την παράσταση στο Babylon της Πόλης (δεν βρήκα κάτι άξιο λόγου στο YouTube), επειδή είναι όμως περσινό (και αμερικανικό), δίνει μια σωστή συνοπτική εικόνα της Arkestra και του τρόπου που αυτή εργάζεται και δρα τα τελευταία χρόνια…

 

3

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

105’ με τον Rack

Μουσική / Rack: «Έχω φάει σφαλιάρες γιατί τις ζήταγα, αλλά η ζωή μου πλέον έχει αλλάξει»

Γιος του Λεκτικού Επεξεργαστή και με καριέρα που εκτοξεύτηκε νωρίς, ο δημοφιλής ράπερ έχει αλλάξει ρότα. Στα 25 του, πιο ήρεμος από ποτέ, απολαμβάνει μια φήμη που έφτασε μέχρι το Χόλιγουντ.
M. HULOT
Στην Κόνιτσα, σε ένα τριήμερο γλέντι με ρουμανικό fusion, ποντιακά και ηπειρώτικα

Μουσική / Στην Κόνιτσα, σε ένα τριήμερο γλέντι με ρουμανικό fusion, ποντιακά και ηπειρώτικα

Το ακριτικό διαβαλκανικό φεστιβάλ του Christopher King και της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση ξεσήκωσε για άλλη μια χρονιά άτομα κάθε ηλικίας και καταγωγής με παραδοσιακή μουσική απρόσμενη και συναρπαστική.
M. HULOT
Η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη που έγινε λαϊκό ορατόριο από τον Μίκη Θεοδωράκη

Συμφωνική Μουσική - Ιστορίες / Η ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη που έγινε λαϊκό ορατόριο από τον Μίκη Θεοδωράκη

Η Ματούλα Κουστένη διερευνά τη σχέση του ποιητή με τον συνθέτη, την αφετηρία της δημιουργίας του μεγάλου έργου «Άξιον Εστί» και την πορεία του μέχρι την πρώτη ηχογράφηση.
ΜΑΤΟΥΛΑ ΚΟΥΣΤΕΝΗ
Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Βιβλίο / Κι όμως, πέρασε μισός αιώνας από την αυγή των Talking Heads

Τέτοιες μέρες πριν από πενήντα χρόνια, το γκρουπ έκανε το ντεμπούτο του στην σκηνή του θρυλικού κλαμπ CBGB στη Νέα Υόρκη, κι ένα νέο βιβλίο ακολουθεί την πορεία τους από τις πρώτες τους ημέρες μέχρι το είδος εκείνο της επιτυχίας που συνήθως έρχεται με τα δικά της προβλήματα
THE LIFO TEAM
Νανά Τράντου: «Οι συναυλίες δεν θα πεθάνουν ποτέ, είναι μια εμπειρία»

Μουσική / Νανά Τράντου: «Οι συναυλίες δεν θα πεθάνουν ποτέ, είναι μια εμπειρία»

Η artistic και managing director της High Priority Promotions, η μόνη γυναίκα με αυτήν τη θέση στην Ελλάδα, μιλά για τις συναυλίες, τη μουσική σήμερα, τις αλλαγές σε καλλιτέχνες και κοινό και το Memory Corner με τα ιδιαίτερα vintage ρούχα, την άλλη μεγάλη της αγάπη.
ΑΡΓΥΡΩ ΜΠΟΖΩΝΗ
Q Lazzarus: Tο τραγικό στόρι του θρυλικού κομματιού «Goodbye Horses».

Μουσική / Q Lazzarus: Tο τραγικό στόρι του θρυλικού κομματιού «Goodbye Horses»

Για χρόνια η Q Lazzarus του «Goodbye Horses», μία από τις πιο αδικημένες ερμηνεύτριες στην ιστορία της ποπ μουσικής, παρέμενε μια μυστηριώδης φιγούρα, τώρα όμως ένα μουσικό ντοκιμαντέρ φωτίζει τη ζωή της.
ΜΑΡΙΑ ΠΑΠΠΑ
Eddie Dark: «Γράφω μουσική επειδή έχω σιχαθεί τα πάντα»

Μουσική / Eddie Dark: «Γράφω μουσική επειδή έχω σιχαθεί τα πάντα»

Από μικρός ένιωθε αποσυνάγωγος. Πιστεύει ότι τα κόμικς είναι η μόνη μορφή τέχνης που είναι τελείως αφιλτράριστη και πιστεύει ότι η γενιά του θα μείνει στην ιστορία ως η γενιά που έχασε τα καλά πράγματα στο τσακ. Ο μουσικός Eddie Dark είναι ο Αθηναίος της εβδομάδας.
M. HULOT
Ερμής

Μουσική / Ermis: «Το τρέμολο του μπουζουκιού ήταν ο αγαπημένος μου ήχος από νιάνιαρο»

O περιζήτητος νέος συνθέτης που έχει συνεργαστεί με τον Good Job Nicky, τη Μαρίνα Σάττι, τη Χάρις Αλεξίου και τον Sidarta επαναπροσδιορίζει τον ήχο του μπουζουκιού και της κλασικής μουσικής με σεβασμό και τόλμη.
M. HULOT
Άξιζαν κάτι καλύτερο τα «100 Χρόνια Ελληνικής Δισκογραφίας»

Daily / Άξιζαν κάτι καλύτερο τα «100 Χρόνια Ελληνικής Δισκογραφίας»

Τα δώδεκα επεισόδια της ομώνυμης σειράς βρίσκονται στο Ertflix, η παρακολούθηση της σειράς όμως υπονομεύεται συχνά από την συμβατική και στεγνή προσέγγιση, και η στημένη παρουσία της Χάρις Αλεξίου στο ρόλο της παρουσιάστριας-αφηγήτριας δεν βοηθάει.  
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Πολυαγαπημένη μου Βίβιαν»: Στο φως η επιστολή που έγραψε ο Μάλκολμ ΜακΛάρεν στην Βίβιαν Γουέστγουντ λίγο πριν τον θάνατό του

Μουσική / Η επιστολή μεταμέλειας του Μάλκολμ ΜακΛάρεν προς τη Βίβιαν Γουέστγουντ, λίγο πριν τον θάνατό του

Τα αποκαλυπτήρια μιας επιστολής γεμάτης μετάνοια αλλά και πικρία, την οποία έγραψε –αλλά δεν έστειλε ποτέ– ο διαβόητος μάνατζερ των Sex Pistols προς την πρώην σύντροφο και συνοδοιπόρο του.
THE LIFO TEAM

σχόλια

1 σχόλια