Η δικαίωση ενός παλιού γνώριμου (μέρος 1ο)

Facebook Twitter
0

(εικονογράφηση του Arthur Rackham)

Όσοι διαβάσαμε την Αλίκη στη Χώρα των Θαυμάτων σε μικρή ηλικία (και μας σημάδεψε για πάντα) αναγκαστικά υπεστήκαμε τη μετάφραση. Καλή ή κακή, κάποια πράγματα δε γίνεται να μεταφραστούν. Η ιστορία είναι γεμάτη με λεπτά υπονοούμενα, λογοπαίγνια και ειρωνείες εκείνης της εποχής. Ευτυχώς, τώρα που μεγαλώσαμε και μάθαμε αγγλικά μπορούμε να ξαναδιαβάσουμε ένα από τα καλύτερα βιβλία που έχουν γραφτεί ποτέ στην ιστορία των βιβλίων, ένα βιβλίο που πραγματικά απευθύνεται και σε μεγάλους και σε μικρούς, χωρίς να πρόκειται για πρόχειρη διαφήμιση, ένα βιβλίο που επιτρέπει μία ματιά σε έναν κόσμο που βρίσκεται παράλληλα με τον δικό μας και μας ξεφεύγει συνεχώς.

Στο παράξενο ταξίδι, η Βασίλισσα συστήνει την Αλίκη στην Ψευτοχελώνα. Πόση εντύπωση μου είχε κάνει αυτό το όνομα! Η Ψευτοχελώνα είναι ένας πολύ μελαγχολικός χαρακτήρας του βιβλίου κι έχει μία τραγική ιστορία: κάποτε, ήταν αληθινή χελώνα. Λυπόμουν κι εγώ για τη μοίρα της, χωρίς να μπορώ να καταλάβω σε βάθος τη στενοχώρια της. Η Αλίκη πιάνει κουβέντα με την Ψευτοχελώνα για το σχολείο και ξεκινάει ένας διάλογος με πολλά λογοπαίγνια σε κάθε πρόταση με το αγαπημένο μου ότι τα μαθήματα στο σχολείο της Ψευτοχελώνας κρατούσαν κάθε μέρα και πιο λίγο. Η Αλίκη ρωτάει γιατί, και η Ψευτοχελώνα της εξηγεί ότι τα μαθήματα λεγόταν «lessons» επειδή αυτό που τους συνέβαινε ήταν το «lessen».

(το αυθεντικό χειρόγραφο του Lewis Carroll)

Είναι αδύνατο να αναλύσω όλα τα επίπεδα του βιβλίου σ’αυτό το ποστ (και δε χρειάζεται, γιατί το έχουν κάνει σχετικοί άνθρωποι προ πολλού και επανειλημμένα), αυτό όμως που έμαθα τώρα που μεγάλωσα –κι ενθουσιάστηκα! Είναι η πηγή στενοχώριας της Ψευτοχελώνας.

Η χελωνόσπουπα (turtle soup), ήταν κατά τον 19ο σύμβολο χλιδής και ως εκ τούτου κάτι που μπορούσαν να απολαύσουν μόνο οι πολύ πλούσιοι – και φυσικά, οι σνομπ. Θεωρούνταν απαραίτητο συστατικό ενός επίσημου μενού στις άπειρες τελετουργίες της αριστοκρατίας και όσων θα ήθελαν να είναι μέρος της.

(στα νησιά Cayman)

15000 χελώνες εισάγονταν στην Αγγλία το χρόνο από τα νησιά Cayman που τώρα μάλλον είναι το μοναδικό μέρος στον κόσμο στο οποίο ζουν ακόμα αυτές οι πράσινες χελώνες που χρησιμοποιούνται για τη σούπα, αφού είναι είδος προς εξαφάνιση. Το χαρακτηριστικό του φαγητού είναι η πρασινοκίτρινη ζελατινώδης υφή του και ξέρω ότι δεν ακούγεται καθόλου ελκυστική αλλά ας μην κρίνουμε κάτι που δεν έχουμε δοκιμάσει.

Η σούπα αυτή ήταν τόσο ακριβή άρα και ποθητή, που απέκτησε φτηνή απομίμηση, όπως οι τσάντες μεγάλων οίκων. Ο απλός λαός εφηύρε μία παραλλαγή που έμοιαζε σε υφή και σε γεύση στο ορίτζιναλ και φυσικά δεν περιείχε χελώνα, αλλά μοσχάρι. Όχι το ψαχνό του αλλά τα πόδια και το κότσι ή το κεφάλι, (υπάρχουν άπειρες παραλλαγές), αφού το ψαχνό ήταν και πάλι ιδιοκτησία των προνομιούχων. Η σούπα αυτή ονομάστηκε «Mock Turtle soup» δηλαδή «ψευτοχελωνόσουπα».

Έτσι εξηγείται λοιπόν η κατάντια της Ψευτοχελώνας! Από σπάνιο είδος κατάντησε μπανάλ, συστατικό των φτωχών. Ο Lewis Carroll δεν έχανε ευκαιρία να κοροϊδέψει τις συνήθειες της εποχής, (αν ζούσε στην Αθήνα της δεκαετίας του ’90 φαντάζομαι θα έγραφε κάτι για την αστακομακαρονάδα). Ακόμα καλύτερα, η εικόνα της Ψευτοχελώνας δεν είναι τυχαία: είναι μία χελώνα που έχει κεφάλι και πόδια μοσχαριού, δηλαδή των συστατικών της Mock Turtle Soup.

(συνεχίζεται αύριο...)

Γεύση
0

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι γεύσεις του καλοκαιριού που φυλάξαμε για το χειμώνα

Γεύση / Φρυγανισμένα, λιόκαφτα, παστά, ξιδάτα: Έτσι μένει η γεύση του καλοκαιριού

Η τέχνη της συντήρησης των τροφών πάει χιλιάδες χρόνια πίσω και έχει ακόμα λόγο ύπαρξης γιατί μεταμορφώνει τα υλικά σε κάτι άλλο. Και αυτό το «άλλο» έχει γαστρονομική και συναισθηματική αξία.
ΝΙΚΟΣ Γ. ΜΑΣΤΡΟΠΑΥΛΟΣ
Το πρώτο ελληνικό ουίσκι: Όταν μια παρέα φίλων εμφιάλωσε το όνειρό της

Radio Lifo / Aυτό είναι το πρώτο ελληνικό ουίσκι

Μια ομάδα εννέα φίλων, χωρίς καμία επαγγελματική σχέση με την ποτοποιία, κατάφερε με πείσμα και πολλή αγάπη για το ουίσκι να δημιουργήσει το πρώτο ελληνικό single malt whisky. Δύο από αυτούς, ο Γιάννης Χριστοφορίδης και ο Ντίνος Οικονομόπουλος, μιλούν στη Μερόπη Κοκκίνη γι' αυτό το «ταξίδι» από το κριθάρι και το νερό του Ταΰγετου μέχρι τα βαρέλια vinsanto και τις αμέτρητες δυσκολίες.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
«Το 2025 είναι εξαιρετική χρονιά για τον οινολόγο, ο καλλιεργητής όμως κλαίει»

Το κρασί με απλά λόγια / «Το 2025 είναι εξαιρετική χρονιά για τον οινολόγο, ο καλλιεργητής όμως κλαίει»

Πώς κύλησε ο φετινός τρύγος σε διαφορετικές γωνιές του κόσμου; Από τον βορρά ως τον νότο της Ελλάδας, αλλά και σε εμβληματικές περιοχές όπως το Μπορντώ, η Βουργουνδία και η Μεντόζα, οι Έλληνες οινολόγοι καταθέτουν την εμπειρία τους και μιλούν για τις προκλήσεις που φέρνει η κλιματική αλλαγή.
THE LIFO TEAM
Το Χάνι της Ρέρεσης είναι ένα από τα τελευταία της Ελλάδας

Γεύση / Παγόνια, αντίκες και μαγειρευτά σε ένα χάνι που αντέχει στον χρόνο

Το Χάνι της Ρέρεσης, ένα από τα τελευταία της Ελλάδας, παραμένει ανοιχτό για ταξιδιώτες και ντόπιους, με την κυρία Νίτσα να κρατά ζωντανή την παράδοση της φιλοξενίας σε ένα μαγειρείο που θυμίζει λαογραφικό μουσείο.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
47’ στο Hygge με την Anne Meurling

Γεύση / Hygge: Ένας φούρνος που μυρίζει θαλπωρή στην Ιπποκράτους

Με νοσταλγία για τις συνταγές της πατρίδας της, μια Σουηδέζα φτιάχνει ψωμί, γλυκά, αέρινο βούτυρο και άψογη μηλόπιτα, δημιουργώντας ατμόσφαιρα βόρειας Ευρώπης - μόλις δυο βήματα από τη λεωφόρο Αλεξάνδρας.
M. HULOT
«Μα πώς γεμίζει αυτή η τρύπα;»: Πριν από 40 χρόνια, τα «Δυο Λουξ» ξάφνιασαν τα Χανιά

Θρυλικά Μπαρ / «Μα πώς γεμίζει αυτή η τρύπα;»: Πριν από 40 χρόνια, τα «Δυο Λουξ» ξάφνιασαν τα Χανιά

Ξέρετε πολλές τσαγερί που να έχουν εξελιχθεί σε ολοήμερα στέκια, να έχουν μισθώσει λεωφορεία για να δουν οι θαμώνες τους μια έκθεση σε άλλον νομό ή να βγάζουν μια βάρκα γεμάτη με μελομακάρονα για κέρασμα στον δρόμο; Και όμως, αυτό το μέρος υπάρχει και έχει ξενυχτήσει γενιές στο λιμάνι των Χανίων.
ΖΩΗ ΠΑΡΑΣΙΔΗ
Χταπόδι με σύκα: Μια για πολλούς άγνωστη και σίγουρα απρόσμενη συνταγή

Γεύση / Χταπόδι με σύκα: Μια για πολλούς άγνωστη και σίγουρα απρόσμενη συνταγή

«Όπου υπάρχουν συκιές, λίγο πιο πέρα αρχίζουν τα βότσαλα και μετά η Μεσόγειος και μετά το χταπόδι. Και κάπου, σ’ ένα πανηγυρικό τραπέζι, συναντώνται το χταπόδι και τα σύκα. Μαγειρεμένο το χταπόδι, μαγειρεμένα και τα λιόκαφτα, ξερά σύκα».
ΝΙΚΟΣ Γ. ΜΑΣΤΡΟΠΑΥΛΟΣ
Η ιεροτελεστία του πανηγυρικού πιλαφιού του Δεκαπενταύγουστου στο Καρπάθιο

Γεύση / Tα πιλάφια του Δεκαπενταύγουστου: Έτσι τιμούν τη μεγάλη γιορτή σε Κάσο και Κάρπαθο

Ακολουθώντας τελετουργικό χρόνων, στήνουν καζάνια πάνω σε φωτιές και φτιάχνουν πιλάφι, κρέας κοκκινιστό και τηγανητές πατάτες για να τιμήσουν τη μεγαλύτερη γιορτή του καλοκαιριού.
ΝΙΚΟΣ Γ. ΜΑΣΤΡΟΠΑΥΛΟΣ