O Μυστικός Δείπνος έγινε σε ένα διώροφο κτήριο λίγο έξω από τα τείχη της παλιάς πόλης της Ιερουσαλήμ. Οι πληροφορίες που βρίσκονται στη Βίβλο δεν είναι πολύ διαφωτιστικές για την τοποθεσία: Στους τουριστικούς οδηγούς αναφέρεται ένα συγκεκριμένο κτήριο στο οποίο συρρέουν τουρίστες για να νιώσουν λίγο από την ατμόσφαιρα εκείνης της μέρας. Δε μπορεί πάντως να είναι αυτό που διαφημίζεται αφού το παλιότερό του τμήμα είναι του 12ου αιώνα αλλά είναι πιθανό να βρίσκεται εκεί όπου βρισκόταν το αυθεντικό.
Δεν υπάρχουν πληροφορίες για το φαγητό στο Μυστικό Δείπνο, εκτός από το ψωμί και το κρασί. Σε πίνακες ανά τους αιώνες έχουν εμφανιστεί κι άλλες τροφές όπως ψάρι, χέλι, αρνί, ακόμα και χοιρινό. Τι μπορεί να έφαγαν οι σημαντικοί καλεσμένοι εκείνης της βραδιάς;
Ο Χριστός ήξερε ότι αυτό θα ήταν το τελευταίο του γεύμα κι εκεί ανακοίνωσε στους έκπληκτους Απόστολους ότι αυτός που θα τον προδώσει βρίσκεται ανάμεσά τους. Αυτή την έκπληξη προσπάθησε να αποτυπώσει ο Leonardo Da Vinci στον διάσημο πίνακα. Ενώ είναι γνωστό ότι ο προδότης αποκαλύφθηκε εκείνη τη στιγμή, μόνο δύο ευαγγέλια το αναφέρουν: του Ιωάννη και του Ματθαίου.
Το ζήτημα εκείνο το βράδυ φυσικά δεν ήταν η γεύση αλλά το ότι ήταν το τελευταίο μαζί με το Χριστό. Το ερώτημα όμως πια επαναλαμβάνεται σε διάσημους σεφ και ενδιαφέρει πολύ τους υπόλοιπους. Τι θα διάλεγε να φάει κάποιος που έχει ταξιδέψει σ’όλο τον κόσμο κι έχει πειραματιστεί ώρες πάνω στα υλικά και στη γεύση;
Οι απαντήσεις είναι συνήθως πολύ συναισθηματικές. Οι κάπως πιο φαντασμένοι (συνήθως όχι σεφ) δηλώνουν περίπλοκα και σπάνια φαγητά, μάλλον για να δείξουν τις γνώσεις τους και χωρίς να αναλογιστούν τη σημασία της τελευταίας φοράς. Οι ειλικρινείς ανατρέχουν στην παιδική τους ηλικία. Αν πραγματικά προσπαθήσεις να φανταστείς την τελευταία φορά που θα γευτείς κάτι, το πιο πιθανό είναι να σκεφτείς τι ήταν αυτό που σε έκανε να αισθανθείς ασφαλής και γεμάτος αγάπη, ποια είναι η γεύση που σε κάνει να νιώθεις λιγότερο μόνος στον κόσμο. Σεφ που έχουν προχωρήσει την τέχνη της μαγειρικής αναφέρουν φαγητά όπως ομελέτες, τηγανιτές πατάτες και κοτόπουλο, παγωτό σοκολάτα…μνήμες από κουζίνες χαμένες στο παρελθόν, πιάτα που έχουν ετοιμαστεί με αγάπη από ανθρώπους που τους αγάπησαν, όπως η μαμά, ο μπαμπάς, η γιαγιά. Ίσως με λάθος τεχνική αλλά αυτό δεν έχει καμία σημασία: στο μυαλό όλων μας η μαμά δε μπορούσε να κάνει λάθος. Δεν ήταν το φαγητό που έφτιαχνε, ήταν η αγάπη που έκανε το φαγητό μοναδικό.
Η απάντηση στην ερώτηση αυτή ρίχνει φως στην ψυχή κάποιου. Είναι πιο προσωπική από άλλες που δεν τίθενται εύκολα αλλά πιο αποκαλυπτική. Η φωτογράφος Melanie Dunea έκανε αυτή την ερώτηση σε 50 διάσημους σεφ κι έφτιαξε ένα βιβλίο που λέγεται My Last Supper. 50 Great Chefs and Their Final Meals.
Οι ερώτηση είναι: ποιο θα ήταν το τελευταίο σου γεύμα; Αλλά εκτός από αυτό, σε ποια τοποθεσία; Ποιος θα το μαγείρευε και με ποιον θα το μοιραζόσουν; Ποιο ποτό θα συνόδευε το φαγητό;
Οι απαντήσεις δείχνουν δημοσιότητες όταν κλείνουν τις πόρτες των εστιατορίων τους και είναι συγκινητικές, μερικές χαριτωμένες, μάλλον τρυφερές. Ο Jamie Oliver ας πούμε, θα ήθελε spaghetti all’arrabiata με τρία είδη καυτερής πιπεριάς. Για επιδόρπιο διάλεξε ρυζόγαλο με καραμελωμένα ροδάκινα και για συνοδευτικό ποτό μπύρα Hoegaarden. Θα το μοιραζόταν με τη γυναίκα του και θα ήθελε να το φάει στο σπίτι του, στο Essex. Η αγάπη του για τις καυτερές πιπεριές είναι έντονη ακόμα και την τελευταία στιγμή.
O Anthony Bourdain θα έτρωγε μυελό μέσα από ψητό κόκκαλο με μαϊντανό και καπαροσαλάτα, μαζί με μερικές φέτες ψητής μπαγκέτας, δείχνοντας τις γαλλικές του ρίζες μετά από μία ζωή στην Αμερική.
Η April Bloomfield, σεφ του εστιατορίου Spotted Pig της Νέας Υόρκης διάλεξε roast beef με πουρέ πατάτας, βραστά καρότα και για επιδόρπιο banana pie. Με κάνει να φαντάζομαι την παιδική της ηλικία σε μία τυπική αμερικάνικη οικογένεια που έτρωγε το ψητό της Κυριακής.
Ο Gordon Ramsey δείχνει επίσης την παραδοσιακά αγγλική του ανατροφή, διαλέγοντας επίσης ψητό κρέας με σάλτσα κόκκινου κρασιού.
Αυτές οι ιστορίες είναι διασκεδαστικές, είναι ένα παιχνίδι της φαντασίας. Για μερικούς όμως ήταν πραγματικότητα.
Εκεί όπου υπάρχει ακόμα η θανατική ποινή το ερώτημα είναι πραγματικό. Οι ετοιμοθάνατοι μπορούν πραγματικά να διαλέξουν το τελευταίο τους γεύμα. Η πολιτεία κάνει μία τελευταία προσπάθεια να τους εξισώσει με τους υπόλοιπους ανθρώπους, επιτρέποντάς τους μία κλεφτή ματιά στην κανονικότητα.
Αυτή η παράδοση φαίνεται να έχει ξεκινήσει πολύ πριν τον Μυστικό Δείπνο. Οι αρχαίοι Έλληνες, οι Αζτέκοι, οι Κινέζοι, οι Ρωμαίοι, όλοι οι πολιτισμοί επέτρεπαν στους μελλοθάνατους να φάνε αυτό που επιθυμούσαν, πιστεύοντας ότι έτσι δε θα πήγαιναν πεινασμένοι στον Άλλο Κόσμο. Αργότερα στην ιστορία της ανθρωπότητας ήταν ένας τρόπος για να γίνει ανακωχή μεταξύ του δήμιου και του καταδικασμένου: έτσι εξασφαλιζόταν ότι το φάντασμα δε θα επέστρεφε να στοιχειώσει τους δολοφόνους του. Ήταν και πάλι μία χειρονομία συμβολική, όπως είναι άλλωστε και τώρα.
Οι επιθυμίες των σύγχρονων καταδικασμένων δε διαφέρουν πολύ από αυτές των διάσημων σεφ. Δεν διαλέγουν εξεζητημένα φαγητά αλλά αυτά που τους θυμίζουν τις εποχές που ήταν ακόμα μεταξύ των υπολοίπων. Ο φωτογράφος James Reynolds πήγε στο Τέξας και φωτογράφισε τα τελευταία γεύματα μερικών από αυτούς. Το θέαμα είναι ανατριχιαστικό.
Το πρωτόκολλο της τελευταίας μέρας στη φυλακή του Τέξας ορίζεται ως εξής:
Το τελευταίο γεύμα σερβίρεται μεταξύ 3:30μμ και 4:00μμ. Πριν τις 6:00 ο κρατούμενος μπορεί να κάνει μπάνιο και να βάλει καθαρά ρούχα. Μόνο οι φύλακες της μονάδας μπορούν να έχουν επαφή με τον κρατούμενο. Οι μάρτυρες και ο τύπος συγκεντρώνονται στις 5:55 σε ένα χώρο έξω από το δωμάτιο εκτέλεσης. Λίγο μετά τις 6 η πόρτα ξεκλειδώνει και ο κρατούμενος βγαίνει από το κελί του και μπαίνει στο χώρο εκτέλεσης όπου δένεται σε μία καρέκλα. Ένας νοσοκόμος (που μένει ανώνυμος) βάζει έναν καθετήρα στο χέρι του κρατούμενου και του χορηγεί τη θανατηφόρο δόση. Μετά από λίγο οι μάρτυρες οδηγούνται στο χώρο εκτέλεσης.
σχόλια