ΚΟΛΟΣΣΙΑΙΟ ΧΡΕΟΣ
Υποθέτω ότι στο κέντρο επιχειρήσεων έκαναν μιαν (άτυπη) ανάλυση οφέλους-κόστους, βάσει της οποίας αποφάσισαν να επικεντρώσουν τις προσπάθειες πυρόσβεσης στις περιοχές της Αττικής και να θέσουν σε δεύτερη μοίρα την Εύβοια.
Να δεχθώ ότι η απόφαση αυτή ήταν κατά βάση ορθή.
Αλλά η καταστροφή στην Εύβοια είναι κολοσσιαία, τερατώδης, ανείπωτη.
Συνεπώς, υπάρχει κολοσσιαίο χρέος προς τους κατοίκους της Εύβοιας. Τελεία και παύλα.
• • •
ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΠΥΡΚΑΓΙΩΝ
Όλες οι πυρκαγιές δεν είναι αντιμετωπίσιμες. Ειδάλλως, οι καλύτερα εκπαιδευμένες και εξοπλισμένες πυροσβετικές δυνάμεις του κόσμου, οι δυνάμεις των ΗΠΑ, θα αντιμετώπιζαν αποτελεσματικά όλες τις δικές τους πυρκαγιές.
Άρα, το πρώτο που πρέπει να αποφασιστεί είναι αν μια πυρκαγιά ήταν ρεαλιστικά αδύνατον να αντιμετωπιστεί ή η κακή αντιμετώπισή της οφείλεται σε έλλειψη πόρων, κακή διαχειρίσή τους, κ.ο.κ.
Ουδείς εξ ημών που βρισκόμαστε στο κλιματιζόμενο σπίτι μας μπορεί να αποφανθεί γι΄αυτά, διότι ούτε τις θεωρητικές γνώσεις έχουμε ούτε τις απαιτούμενες πληροφορίες.
Μάλιστα, ούτε καν κάτοικοι των πληγεισών περιοχών μπορούν να αποφανθούν. Μπορεί ένας απελπισμένος κάτοικος να φωνάζει για έλλειψη πυροσβεστών στον οικισμό του, αλλά οι πυροσβέστες κάλλιστα μπορεί να παλεύουν με το θεριό σε άλλον οικισμό κοντά ή μακριά από τον δικό του, και η κατανομή των πόρων να είναι απολύτως ορθολογική και δικαιολογημένη.
Με άλλα λόγια, όλοι στην καλύτερη περίπτωση έχουμε αποσπασματική/μερική εικόνα των γεγονότων και δεδομένων και στη χειρότερη στρεβλή.
Κοντολογίς, η «κριτική» και «αντικριτική» αυτές τις μέρες, που οι πυρκαγιές βρίσκονται σε εξέλιξη, μπορεί να περιέχουν ψήγματα αλήθειας, αλλά είναι κατεξοχήν ιδεολογικοποιημένες. Εξ ου και οι εντάσεις.
• • •
Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΠΑΝΙΚΟΥ
Το επόμενο απόσπασμα προέρχεται από ένα παλιό μου κείμενο, το οποίο πιστεύω πως στέκει αν αντικατασταθεί ο «σεισμός» με τη «πυρκαγιά».
Ο πανικός είναι ένας από τους μεγάλους μύθους που συνδέονται με τις φυσικές καταστροφές, και ειδικά με τους σεισμούς. Πολλοί μελετητές έχουν δείξει πειστικά ότι ο πανικός είναι εξαιρετικά σπάνιος έως ανύπαρκτος σε περιπτώσεις καταστροφών και κρίσεων. Όχι ο ατομικός πανικός απόρροια μεγάλου φόβου όσο κουνιέται η γη ― η μητέρα που ακινητοποιείται ανήμπορη να προστατεύσει τα παιδιά της· ο «σώφρων» οικογενειάρχης που σε μικρό μετασεισμό ξεχνάει την οικογένειά του, πηδάει από το μπαλκόνι και σπάει το πόδι του…― αλλά ο συλλογικός πανικός που ωθεί ένα έως πρότινος συγκροτημένο κοινωνικό σύνολο σε άτακτη φυγή ατόμων με ασυνάρτητη συμπεριφορά.
Τα γεγονότα πράγματι δείχνουν ότι μετά τον σεισμό οι άνθρωποι ψάχνουν φίλους και συγγενείς, βοηθούν εθελοντικά συνανθρώπους τους με ασυνήθιστη αλληλεγγύη, και πάντως μπορούν να δρουν ορθολογικά – με άλλα λόγια έχουν επαρκή διαύγεια ώστε να επιλέγουν τις ενέργειές τους αφού τις αξιολογήσουν.
Επομένως, συμπεραίνει ο καθηγητής R. Dynes του Disaster Research Center του πανεπιστημίου του Delaware, «η συμπεριφορά υπό το κράτος πανικού έχει μικρή πρακτική ή επιχειρησιακή σημασία για την πλειονότητα των καταστροφών σε κοινότητες, και μπορεί να αγνοηθεί όταν σχεδιάζεται η αντιμετώπιση των καταστροφών…» Ως εκ τούτου, οι αρμόδιοι απλώς σπαταλούν δημόσιους πόρους όταν, εγκλωβισμένοι στη λογική ότι η φυσική καταστροφή συνεπάγεται πανικό, εστιάζουν πρωτίστως την προσοχή τους στο πώς θα αντιμετωπίσουν την κατάρρευση των κοινωνικών δεσμών.
• • •
ΤΑ 11+1 ΜΕΤΑΛΛΙΑ ΤΗΣ ΑΛΙΣΟΝ ΦΙΛΙΞ
Η Άλισον Φίλιξ ήταν ήδη κορυφαία αθλήτρια, όταν το 2018 αποφάσισε να κάνει οικογένεια.
Όταν έμεινε έγκυος, η Nike της πρόσφερε ένα συμβόλαιο το οποίο ήταν 70% χαμηλότερο από το προηγούμενο και δεν περιλάμβανε καμιά πρόβλεψη σε περίπτωση που η απόδοσή της έπεφτε λόγω της εγκυμοσύνης.
Η Φίλιξ εγκατέλειψε τη Nike, έχει μια κόρη 3 ετών, και στο Τόκιο κέρδισε το 11ο μετάλλιό της, ξεπερνώντας το ρεκόρ μεταλλίων στον στίβο τού Καρλ Λιούις.
Έχει και ένα 12ο «χρυσό μετάλλιο». Ανάγκασε τη Nike να αλλάξει άρδην την πολιτική της σχετικά με την εγκυμοσύνη των αθλητριών, προσφέροντας πλέον αμοιβή και μπόνους για 18 μήνες.
• • •
ΝΑΓΚΑΣΑΚΙ
Τρεις μέρες μετά τη Χιροσίμα, στις 9 Αυγούστου 1945, οι Αμερικανοί ρίχνουν στο Ναγκασάκι τη δεύτερη ατομική βόμβα, την επονομαζόμενη «Fat Man». Μέχρι το τέλος της χρονιάς είχαν πεθάνει 70.000 άτομα, και στο τέλος της πενταετίας είχαν φτάσει στους 140.000.
Ακόμη κι αν δεχθεί κανείς ότι υπήρχε μια επιχειρησιακή λογική στη ρίψη της ατομικής βόμβας στη Χιροσίμα, δύσκολα μπορεί να υποστηριχτεί το ίδιο για το Ναγκασάκι.
Οι δύο βόμβες διέλυσαν το ιδεοσύστημα πολλών επιστημόνων, με πρώτο τον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ, που στην κατασκευή των βομβών έβλεπαν μια διανοητική και τεχνική ομορφιά.
Ένας φυσικός, που διατήρησε την ανωνυμία του, είχε μιλήσει στον συγγραφέα Robert Jungk (Brighter than a Thousand Suns, 1958) για τη βόμβα του Ναγκασάκι: «Έτρεμα με τη χρήση αυτής της ‘καλύτερης’ βόμβας. Ήλπιζα ότι δεν θα χρησιμοποιούνταν και έτρεμα στην ιδέα της καταστροφής που θα μπορούσε να προκαλέσει. Κι όμως, για να είμαι απόλυτα ειλικρινής, ήμουν απελπιστικά αγχωμένος να επιβεβαιώσω αν αυτός ο τύπος της βόμβας θα έκανε ό,τι περιμέναμε από αυτή, εν ολίγοις, αν ο μηχανισμός της θα δούλευε. Αυτές είναι τρομαχτικές σκέψεις, το γνωρίζω, κι όμως δεν μπορούσα να τις αποφύγω».
• • •
ΤΟ ΡΗΤΟ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
«Μετά το Άουσβιτς, γνωρίζουμε για το τι είναι ικανός ο άνθρωπος. Και μετά τη Χιροσίμα, γνωρίζουμε τι διακυβεύεται».
― Viktor Frankl
