ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ ΣΤΟΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ
Για πρώτη φορά από την έναρξη του πολέμου εμφανίστηκε συγκροτημένη αντίδραση στον εξοπλισμό της Ουκρανίας. Ανεξαρτήτως της έκτασής της, φαίνεται πως τάραξε τα νερά στη Γερμανία.
Ο Γερμανός καγκελάριος, Όλαφ Σολτς, επικρίθηκε πρόσφατα ότι δεν ενήργησε αρκετά γρήγορα και δεν έκανε αρκετά για να παράσχει τα όπλα που ζητούσε η Ουκρανία. Ωστόσο, το γερμανικό κοινοβούλιο ενέκρινε την Πέμπτη πρόταση που καλεί την κυβέρνηση να επιταχύνει τις παραδόσεις βαρέων όπλων στο Κίεβο.
Σε ανοιχτή επιστολή που δημοσιεύθηκε την επομένη και έχουν υπογράψει μέχρι τώρα 140.000 άτομα, 28 διακεκριμένοι Γερμανοί συγγραφείς, φιλόσοφοι και καλλιτέχνες καταδικάζουν μεν τον επιθετικό πόλεμο της Ρωσίας, αλλά καλούν τον Σολτς να σταματήσει να στέλνει βαρέα όπλα στην Ουκρανία.
Παράλληλα, ο Γιούργκεν Χάμπερμας με άρθρο την Παρασκευή στη Süddeutsche Zeitung αντιδιαστέλλει «τους ηθικά αγανακτισμένους κατήγορους», που απαιτούν ισχυρότερη υποστήριξη για την Ουκρανία και με βαρέα όπλα, από «μια στοχαστική και προσεκτική γερμανική κυβέρνηση», η οποία δεν θέλει να γίνει μέρος του πολέμου με φόντο την πυρηνική απειλή της Ρωσίας. Ο Γερμανός φιλόσοφος επισημαίνει ότι «πρέπει να γίνει διαπραγμάτευση με τον Πούτιν για τον τερματισμό του πολέμου, τουλάχιστον για την κατάπαυση του πυρός» και βλέπει μια «εποικοδομητική διέξοδο από το δίλημμά μας» σε μια προσεκτική διατύπωση του ποιος θα μπορούσε να είναι ο στόχος των ενεργειών των δυτικών κρατών, ούτως ώστε «να μην χάσει η Ουκρανία τον πόλεμο».
Ο Γερμανός καγκελάριος υπερασπίστηκε σθεναρά τις αποφάσεις του για την Ουκρανία, απορρίπτοντας τόσο τις επικρίσεις ότι ενήργησε πολύ αργά όσο και τις εκκλήσεις να σταματήσει τις προμήθειες όπλων στο Κίεβο. Σε τουίτ του έγραψε ότι «Σέβομαι κάθε πασιφισμό, σέβομαι κάθε στάση, αλλά πρέπει να φαίνεται κυνικό σε έναν πολίτη της Ουκρανίας να του λένε να υπερασπιστεί τον εαυτό του απέναντι στην επιθετικότητα του Πούτιν χωρίς όπλα».
Τις ίδες σαφείς αποστάσεις από τους 28 πήρε επίσης μιλώντας την Πρωτομαγιά στο Ντίσελντορφ. Πάντως, όταν έλεγε αυτά, οι συγκεντρωμένοι τον γιούχαραν φωνάζοντας το σύνθημα «Ειρήνη χωρίς όπλα».
Πηγή: DW
• • •
ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΣ ΣΤΡΑΓΓΑΛΙΣΜΟΣ
Το βασικό πρόβλημα της Ουκρανίας, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, είναι ο αποκλεισμός της από τη Μαύρη Θάλασσα.
Η Ουκρανία εξήγε πάνω από 130 εκατ. τόνους αγαθών (σιτηρά, φυτικά έλαια, σιδηρομεταλλεύματα, άνθρακα, μέταλλα, χημικά προϊόντα) ετησίως πριν από τον πόλεμο μέσω των λιμανιών της στη Μαύρη Θάλασσα και την Αζοφική Θάλασσα.
Ο πόλεμος έχει σταματήσει εντελώς αυτές τις θαλάσσιες εξαγωγές. Οι εξαγωγές αντιπροσώπευαν σχεδόν το 40% του ΑΕΠ της Ουκρανίας πριν από τον πόλεμο. Πρακτικά, δεν υπάρχει κανένα υποκατάστατο για τη ναυτιλία. Σύμφωνα με δηλώσεις του εκπροσώπου του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος των Ηνωμένων Εθνών, Μάρτιν Φρικ, είναι μπλοκαρισμένα στα λιμάνια 4,5 εκατ. τόνοι σιτηρών.
Σήμερα η Ουκρανία εξάγει μόλις 700.000 τόνους τον μήνα σιδηροδρομικά προς την Πολωνία και τη Ρουμανία, ποσότητα που ελπίζει να αυξήσει σχετικά σύντομα σε 1 εκατ. το μήνα, η οποία όμως δεν καλύπτει ούτε το 10% των αναγκών της.
Εξάλλου, το σχεδόν τριπλάσιο από τη θαλάσσια ναυτιλία κόστος των σιδηροδρομικών μεταφορών θα καταστήσει ορισμένα ουκρανικά προϊόντα λιγότερο ανταγωνιστικά στις παγκόσμιες αγορές.
Επιπλέον, το σιδηροδρομικό δίκτυο που συνδέει την Ουκρανία με την Ευρωπαϊκή Ένωση έχει διαφορετικό εύρος τροχιάς. Οι ουκρανικοί σιδηρόδρομοι κατασκευάστηκαν με ρωσικό εύρος 1,52 μέτρα, ενώ το μεγαλύτερο μέρος της Ευρώπης χρησιμοποιεί εύρος 1,435 μέτρα. Οι τρεις χώρες της Βαλτικής έχουν μεν σιδηροδρόμους ρωσικής κατασκευής, αλλά οι σιδηροδρομικές διαδρομές προς τα λιμάνια της Βαλτικής περνούν από τη σύμμαχο της Ρωσίας, Λευκορωσία, η οποία ούτως ή άλλως υπόκειται στις κυρώσεις.
Αν υποτεθεί ότι οι Ρώσοι καταλαμβάνουν όλα τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας — ήδη φαίνεται ότι και η Οδησσός είναι μέσα στον σχεδιασμό τους — η οικονομική ασφυξία της Ουκρανίας θα είναι ανυπόφορη.
Η εκδίωξη των Ρώσων από αυτά τα εδάφη και η απελευθέρωση ενός ή δύο λιμανιών φαίνεται να είναι η μόνη εφικτή λύση. Ωστόσο, θα ήταν εξαιρετικά δύσκολη και δαπανηρή για τις ουκρανικές δυνάμεις, διότι οι Ουκρανοί από αμυνόμενοι θα μεταβληθούν σε επιτιθέμενους. Ακόμη κι αν συνεχιστεί με τους ίδιους ρυθμούς η στρατιωτική βοήθεια, οι Ρώσοι θα πλεονεκτούν ως αμυνόμενοι, διότι θα βρίσκονται σε οχυρωμένη άμυνα και θα υποστηρίζονται από εναέρια και επίγεια πυρά.
Πηγή: The Load Star
• • •
Ο ΠΙΟ ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΣΤΗ ΡΩΣΙΑ
Σχεδόν 10 χρόνια επικεφαλής της διαδόχου της σοβιετικής KGB, FSB (Federal Security Service), Γραμματέας του Συμβουλίου Ασφαλείας της Ρωσίας από το 2008 και φυσικά μέλος του στενού κύκλου του Πούτιν, ο Νικολάι Πατρούσεφ έχει χαρακτηριστεί «ο πιο επικίνδυνος άνθρωπος στη Ρωσία» και «το γεράκι των γερακιών».
Σε μακροσκελή συνέντευξή του στην εφημερίδα Rossiyskaya Gazeta, στις 26 Απριλίου 2022, επανέλαβε γνωστές ρωσικές θέσεις προσθέτοντας αρκετό δηλητήριο. Απομονώνω δύο ενδιαφέροντα, ίσως και νέα, σημεία. Το πρώτο αφορά τον τελικό στόχο της Ρωσίας, το δεύτερο τη ρωσική ρητορεία για την Ευρώπη.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία, κατά τον Πατρούσεφ, επεβλήθη από την επιθυμία της Ουάσιγκτον «να εδραιώσει την ηγεμονία της αντιστεκόμενη στην κατάρρευση του μονοπολικού κόσμου. Οι ΗΠΑ κάνουν τα πάντα για να διασφαλίσουν ότι τα άλλα κέντρα ενός πολυπολικού κόσμου δεν θα τολμήσουν καν να σηκώσουν το κεφάλι τους», και στην περίπτωση της Ουκρανίας η τακτική τους ήταν η κατήχηση των Ουκρανών στο μίσος για κάθε τι ρωσικό.
Ωστόσο, η ιστορία μάς διδάσκει ότι το μίσος δεν μπορεί ποτέ να αποτελέσει αξιόπιστο παράγοντα εθνικής ενότητας, και «ως εκ τούτου, το αποτέλεσμα της πολιτικής της Δύσης και του καθεστώτος του Κιέβου υπό τον έλεγχό της δεν μπορεί παρά να είναι η διάλυση της Ουκρανίας σε διάφορα κράτη». Εξ όσων γνωρίζω, αυτή είναι μια από τις λίγες δηλώσεις ρώσου ανώτατου αξιωματούχου που μιλάει ευθέως για διχοτόμηση της χώρας, στο πρότυπο της Βόρειας και Νότιας Κορέας ή/και σε προσάρτηση των κατεχομένων εδαφών στη Ρωσία.
Το δεύτερο σημείο είναι πώς βλέπει τις επιπτώσεις στην Ευρώπη, κυρίως το προπαγανδιστικό πλαίσιο που η Ρωσία φαίνεται ότι θα χρησιμοποιήσει με σκοπό να αποδιαρθρώσει την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη προς την Ουκρανία.
Η δυτική ενότητα δεν θα διαρκέσει, λέει, διότι «η Ευρώπη αντιμετωπίζει βαθιά οικονομική και πολιτική κρίση, ο αυξανόμενος πληθωρισμός και η μείωση του βιοτικού επιπέδου επηρεάζουν ήδη τα πορτοφόλια και τις διαθέσεις των Ευρωπαίων». Επιπλέον, η μεγάλης κλίμακας μετανάστευση των Ουκρανών προσθέτει νέες προκλήσεις σε υφιστάμενες απειλές για την ασφάλεια, όπως η παράνομη διακίνηση ναρκωτικών και το διεθνές έγκλημα, ιδίως όπως ισχυρίζεται ο Πατρούσεφ, οι «περισσότεροι Ουκρανοί που πήγαν στη Δύση» πιστεύουν ότι οι Ευρωπαίοι πρέπει να τους στηρίζουν, αλλά όταν «αναγκάζονται να εργαστούν, αρχίζουν να επαναστατούν». Μέλη της ουκρανικής μαφίας που εγκατέλειψαν την Ουκρανία θα προσπαθήσουν να καταλάβουν τις κερδοφόρες γι' αυτούς θέσεις, να θέσουν υπό τον έλεγχό τους τοπικές εγκληματικές ομάδες, γεγονός που αναμφίβολα θα συνοδευτεί από επιπλοκή της εγκληματικής κατάστασης στην Ευρώπη.
Σε αυτά προστίθενται, λέει ο Πατρούσεφ, η εμπορία ορφανών παιδιών για παράνομη υιοθεσία στην Ευρώπη, και η ανάπτυξη μαύρης αγοράς ανθρώπινων οργάνων από τα κοινωνικά ευάλωτα τμήματα του ουκρανικού πληθυσμού για παράνομες μεταμοσχεύσεις σε Ευρωπαίους ασθενείς. Επιπλέον, η ροή μεταναστών από την Ουκρανία, που ξεκίνησε πολύ πριν από το 2022, έχει θυμίσει στην Ευρώπη ξεχασμένες από καιρό ασθένειες, δεδομένου ότι μόνο το ένα δέκατο των προσφύγων από την Ουκρανία έχει εμβολιαστεί (!).
Ο διαμελισμός της Ουκρανίας και η τοξική προπαγάνδα με παραλήπτες τους Ευρωπαίους σπανίως έχουν διατυπωθεί με τέτοια σαφήνεια από επίσημα χείλη.
Πηγή: Rossiyskaya Gazeta
• • •
ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΚΑΠΟΤΕ ΤΡΩΓΑΜΕ ΠΟΛΥ ΚΑΛΑ
Μετά από 28 ολόκληρα χρόνια, το θρυλικό εστιατόριο «Όλυμπος Νάουσα» στην παλιά παραλία της Θεσσαλονίκης υποδέχτηκε τους πρώτους πελάτες.
«Στη Θεσσαλονίκη κάποτε τρώγαμε πολύ καλά. Αλλά τότε η πόλη είχε ρεστοράν», γράφει ο Μιχάλης Τριανταφυλλίδης στο πρόσφατο βιβλίο του («Η Θεσσαλονίκη που αγαπούσαμε», Επίκεντρο, 2022), και συνεχίζει:
«Αφορμή για να ξεκινήσω αυτήν την περιόδευση πήρα από έναν κολλητό μου, γαλλοθρεμμένο, μοσχαναθρεμμένο, που άρχισε να άρχισε να διαφημίζει διάφορα φαγητά και μαγειρικές κ.λπ., και άκουσα περί πουρέ λαχανικών, και τότε θυμήθηκα ότι τους πρώτους πουρέδες, πάρα πολύ υψηλών προδιαγραφών, παρακαλώ, τους έφτιαξε ο εξαίσιος μάγειρας του «Όλυμπος Νάουσα», 60 χρόνια πριν. Και επρόκειτο, πιστέψτε με, για μαγικό φαγητό, το οποίο ο σεφ το έκανε άπαξ ημερησίως και αν τέλειωνε ποσώς τον ενδιέφερε. Και καλά έκανε, εδώ που τα λέμε. Το «Όλυμπος Νάουσα» έφτασε τώρα να ακούγεται περισσότερο ως ανάμνηση κάποιων και ως δυστυχία τους, που δεν γεύτηκαν το φαΐ του. Βλέπω και κάτι δημοσιεύσεις, που μου κτυπάν το κουδούνι στο κεφάλι. Καταλαβαίνω αμέσως ότι αυτός που γράφει δεν έφαγε ποτέ στο «Όλυμπος Νάουσα».
Η φιλοδοξία του εστιατορίου, διαβάζω, είναι να συνεχιστεί η αναγέννηση της Θεσσαλονικιώτικης κουζίνας. Μακάρι, η πόλη να ξαναβρεί τον καλό εαυτό της, και όλοι να τρώμε πολύ καλά, όπως τότε στη Θεσσαλονίκη που αγαπούσαμε. Δεν είναι δύσκολο. Η πόλη έχει πολλούς νέους ανθρώπους με μεράκι.
• • •
ΟΘΩΜΑΝΙΚΗ ΚΑΛΛΙΓΡΑΦΙΑ ΣΕ ΑΠΟΞΗΡΑΜΕΝΑ ΦΥΛΛΑ
Ένα ρητό λέει ότι το Κοράνι «αποκαλύφθηκε στη Μέκκα, απαγγέλθηκε στην Αίγυπτο και γράφτηκε στην Κωνσταντινούπολη». Οι Οθωμανοί τελειοποίησαν την αραβική καλλιγραφία στον ύψιστο βαθμό, οδηγώντας την στη «χρυσή εποχή» της.
Μια από τις κορυφές αυτής της εκλέπτυνσης είναι τα λεπτεπίλεπτα διατηρημένα νεκρά φύλλα που καλύπτονται με χρυσή αραβική γραφή. Αυτή η τέχνη της παραγωγής καλλιγραφίας σε αποξηραμένο φύλλο, αναπτύχθηκε στην οθωμανική Τουρκία κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα.
Πηγή: Open Culture
• • •
ΤΟ ΡΗΤΟ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Από τότε που οι άνδρες και οι γυναίκες μιλούσαν για τον πόλεμο, μιλούσαν γι' αυτόν με όρους σωστού και λάθους. Και σχεδόν το ίδιο διάστημα, κάποιοι από αυτούς χλεύαζαν αυτή τη συζήτηση, την αποκαλούσαν παρωδία, επέμεναν ότι ο πόλεμος βρίσκεται πέρα (ή κάτω) από την ηθική κρίση. Ο πόλεμος είναι ξεχωριστός κόσμος, όπου διακυβεύεται η ίδια η ζωή, όπου η ανθρώπινη φύση περιορίζεται στις στοιχειώδεις μορφές της, όπου κυριαρχούν το προσωπικό συμφέρον και η αναγκαιότητα. Εδώ οι άνδρες και οι γυναίκες κάνουν ό,τι πρέπει για να σώσουν τον εαυτό τους και τις κοινότητές τους, και η ηθική και ο νόμος δεν έχουν θέση. Inter arma silent leges: σε καιρό πολέμου ο νόμος σιωπά.
— Michael Walzer, «Just and Unjust Wars», Fourth Edition, 2006, κεφ. 1 (Against ‘Realism’).
