Όταν κοιτάζουμε το φεγγάρι, βλέπουμε τον εαυτό μας

Όταν κοιτάζουμε το φεγγάρι, βλέπουμε τον εαυτό μας Facebook Twitter
Σήμερα δεν χρειάζεται πλέον να φανταζόμαστε πώς μπορεί να είναι το φεγγάρι. Ο αέρας του μυστηρίου έχει χαθεί προ πολλού.
0

ΜΕΣΑ ΣΤΙΣ ΕΠΟΜΕΝΕΣ ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ, ένα διαστημικό σκάφος με την ονομασία Nova-C αναμένεται να προσεγγίσει το νότιο πόλο της σελήνης. Αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο, το Nova-C, κατασκευασμένο από την ιδιωτική εταιρεία Intuitive Machines, στο πλαίσιο του προγράμματος Commercial Lunar Payload Services της NASA, θα προσγειωθεί στο φεγγάρι περίπου επτά ημέρες αργότερα, μεταφέροντας μια σειρά από επιστημονικά όργανα.

Θα μεταφέρει επίσης μια συλλογή γήινων αφηγήσεων αποθηκευμένων σε δίσκους microfiche, αρκετές φωτογραφικές μηχανές και μια σειρά από μικρά γλυπτά του γνωστού καλλιτέχνη Jeff Koons, τα οποία θα εγκλωβιστούν σε έναν κύβο και θα παραμείνουν στο φεγγάρι επ’ άπειρο.

Οι άνθρωποι δεν έχουν αγγίξει το φεγγάρι από το τέλος του προγράμματος Απόλλων το 1972 και τα ρομπότ το αγγίζουν μόνο σποραδικά, μέσω δαπανηρών (χρηματοδοτούμενων από την αμερικανική κυβέρνηση) προσπαθειών, που συχνά αποτυγχάνουν.

Αλλά αυτό που είναι πιθανό να συμβεί τον Φεβρουάριο είναι καινούργιο. Για πρώτη φορά, το φεγγάρι θα καταληφθεί από ιδιωτικά κεφάλαια, συμπεριλαμβανομένων μικρών νεοφυών επιχειρήσεων των οποίων οι στόχοι ξεπερνούν την επιστήμη και την εξερεύνηση. Αυτές οι αποστολές εξακολουθούν να επιδοτούνται σε μεγάλο βαθμό από τη NASA και άλλες διαστημικές υπηρεσίες που επιδιώκουν την οριστική επιστροφή στο φεγγάρι, κυρίως μέσω του προγράμματος «Άρτεμις» της NASA, το οποίο τώρα στοχεύει στην προσεδάφιση της πρώτης γυναίκας αστροναύτη στο φεγγάρι μέχρι το 2026.

Το φεγγάρι όμως είναι κάτι περισσότερο από έναν οδηγό φυσικών φαινομένων. Οι άνθρωποι ανέκαθεν κοιτούσαν τον κοντινότερο ουράνιο γείτονά μας για να κατανοήσουν τη θέση μας κάτω από αυτόν.

Στο βιβλίο της με τίτλο «Το Φεγγάρι Μας» (OUR MOON: How Earth’s Celestial Companion Transformed the Planet, Guided Evolution, and Made Us Who We Are, δηλ. «Πώς ο ουράνιος σύντροφος της Γης μεταμόρφωσε τον πλανήτη μας, καθοδήγησε την εξέλιξη και μας έκανε αυτό που είμαστε») η δημοσιογράφος Rebecca Boyle ξεναγεί τον αναγνώστη στην ιστορία της Γης όσο και της ανθρωπότητας, από τον σχηματισμό του πλανήτη μας και την εξέλιξη της ζωής μέχρι την ανάπτυξη του πολιτισμού, της θρησκείας, της φιλοσοφίας και, τελικά, της επιστήμης. Και μέσα από όλα αυτά, υποστηρίζει, το φεγγάρι έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στο πώς φτάσαμε να είμαστε αυτοί που είμαστε.

“OUR MOON: How Earth’s Celestial Companion Transformed the Planet, Guided Evolution, and Made Us Who We Are”
Rebecca Boyle, OUR MOON: How Earth’s Celestial Companion Transformed the Planet, Guided Evolution, and Made Us Who We Are

«Το φεγγάρι είναι περισσότερο συγγενής πρώτου βαθμού παρά υφιστάμενός μας», γράφει η Boyle, εξηγώντας ότι η σελήνη σχηματίστηκε από το ίδιο συμπαντικό νέφος θραυσμάτων που δημιούργησε τη Γη. Η βαρύτητά του όχι μόνο σταθεροποιεί το κλίμα μας –καθιστώντας το φεγγάρι «καπετάνιο των εποχών μας»– αλλά ήταν εκείνη που πρωτοστάτησε στην ύπαρξη ζωής. Ως κυρίαρχος των παλιρροιών, το φεγγάρι τράβηξε πρωτόγονους οργανισμούς στις πλούσιες σε θρεπτικά συστατικά θάλασσες της πρώιμης Γης και στη συνέχεια τους έσπρωξε πίσω στην ακτή, όπου «τα ψάρια περπάτησαν έξω από το νερό».

Το φεγγάρι όμως είναι κάτι περισσότερο από έναν οδηγό φυσικών φαινομένων. Οι άνθρωποι ανέκαθεν κοιτούσαν τον κοντινότερο ουράνιο γείτονά μας για να κατανοήσουν τη θέση μας κάτω από αυτόν. «Ακριβώς όπως το φεγγάρι ανέκαθεν αντανακλά το φως της Γης», γράφει η Boyle, «ο πρωταρχικός του ρόλος στη σύγχρονη επιστήμη είναι να αφηγείται την ιστορία μας πίσω σ’ εμάς». Μας οδηγεί πέρα από την εποχή της εξερεύνησης, όταν η μετάβαση στο φεγγάρι έγινε αλληγορία για τον αποικισμό νέων εδαφών, στην εποχή των διαστημικών προγραμμάτων Apollo, όταν το φεγγάρι έγινε δείκτης πολιτικής υπεροχής.

Το βιβλίο της αποτελεί έναν επίκαιρο προβληματισμό εν μέσω μιας αναζωπυρωμένης διαστημικής κούρσας. Μόνο φέτος, η Ινδία έγινε η τέταρτη χώρα που προσεδαφίστηκε στο φεγγάρι, λίγες ημέρες μετά τη συντριβή στην επιφάνειά της σελήνης ενός ρωσικού διαστημικού σκάφους που στόχευε το νότιο πόλο του. Η Ιαπωνία εκτόξευσε τη δική της αποστολή τον Σεπτέμβριο και η NASA έχει υποστηρίξει ότι άνθρωποι θα πατήσουν και πάλι το σεληνιακό έδαφος μέχρι το 2025. Υπήρξε χρονομέτρης, υπήρξε θεότητα, σύντομα όμως το φεγγάρι, όπως λέει η Boyle, μπορεί να καταλάβει έναν νέο ρόλο για την ανθρωπότητα: αυτόν του φυσικού εργαστηρίου, ενός πεδίου εξόρυξης πόρων – και ίσως, κάποια μέρα, ενός νέου σπιτιού.

Σήμερα δεν χρειάζεται πλέον να φανταζόμαστε πώς μπορεί να είναι το φεγγάρι. Ο αέρας του μυστηρίου έχει χαθεί προ πολλού. Γιατί, λοιπόν, εξακολουθεί να μας προκαλεί τέτοιο δέος; Ίσως επειδή είναι το μοναδικό κομμάτι ενός τεράστιου σύμπαντος που οι περισσότεροι από εμάς θα μπορέσουμε ποτέ να δούμε. Το μόνο που έχουμε να κάνουμε είναι να κοιτάξουμε ψηλά.

Με στοιχεία από The New York Times

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Οπτική Γωνία / Γιατί οι διεθνείς συγκυρίες δεν ευνοούν την Ελλάδα;

Από την Ουκρανία και την κρίση στη Γαλλία μέχρι τις αποφάσεις Τραμπ, η Ευρώπη περνάει κρίση ταυτότητας. Πώς επηρεάζεται η χώρα μας; Μιλά στη LiFO ο Σωτήρης Ντάλης, καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Ευρωπαϊκής Ενοποίησης του τμήματος Μεσογειακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αιγαίου. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Κάποτε στην Αμερική…

Ακροβατώντας / Η αμερικανική δημοκρατία οδεύει προς το τέλος της

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει επιδοθεί σε ανελέητο κυνηγητό όσων αμφισβητούν την αλήθεια της. Κυνηγάει δημοσιογράφους, παρουσιαστές, ακτιβιστές, αντιφρονούντες, δικαστές, όποιον τολμήσει να την αμφισβητήσει.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Χωρίς αναισθητικό, χωρίς δικαιώματα: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Χωρίς αναισθητικό: Τι συμβαίνει με τις θρησκευτικές σφαγές για halal και kosher στην Ελλάδα;

Παρά τις προσπάθειες νομιμοποίησης του εβραϊκού και ισλαμικού τρόπου σφαγής των ζώων χωρίς αναισθητοποίηση, το νομικό πλαίσιο στην Ελλάδα δεν έχει αλλάξει. Η σχεδιαζόμενη Εθνική Στρατηγική Halal επαναφέρει το θέμα.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
H εξέγερση της «κανονικότητας»

Οπτική Γωνία / H εξέγερση της «κανονικότητας»

Μια τάση που θέλει να προσελκύσει μετριοπαθή ακροατήρια, αντλώντας από μια ψευδή εκδοχή της Ιστορίας, η οποία θέλει τον δυτικό πολιτισμό να υποφέρει ή να παρακμάζει γιατί τάχα έπεσε θύμα του ανθρωπισμού του.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
EPEJERGAS HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οπτική Γωνία / HIV/AIDS: Σύντομα θα αποτελεί παρελθόν;

Οι κρίσιμοι σταθμοί μιας δύσκολης πορείας που ξεκίνησε το 1981, οπότε πιστοποιήθηκαν τα πρώτα κρούσματα HIV, μέχρι σήμερα, που στόχος πια είναι η πλήρης ύφεση της νόσου, με ορίζοντα την επίτευξη της ίασης.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Οπτική Γωνία / Πάνος Ρούτσι: Ο απεργός πείνας που συγκλονίζει την Ελλάδα

Επιστρατεύοντας το ύστατο μέσο πίεσης, ο Πάνος Ρούτσι ζητά δικαιοσύνη για τα Τέμπη και άδεια για να ξεθάψει το παιδί που έχασε στο μοιραίο τρένο, ώστε να ταυτοποιηθεί και να γίνουν τοξικολογικές εξετάσεις.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Από τα drones μέχρι την τεχνητή νοημοσύνη: Η Κίνα αλλάζει την παγκόσμια ασφάλεια

Οπτική Γωνία / Από τα drones μέχρι το AI: Η Κίνα αλλάζει την παγκόσμια ασφάλεια

Πώς η στρατιωτική άνοδος της Κίνας και η στρατηγική σύμπλευση με τη Ρωσία διαμορφώνουν τις ευρωπαϊκές και παγκόσμιες προκλήσεις για την ασφάλεια; Μιλά στη LiFO ο δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ, Τριαντάφυλλος Καρατράντος.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αντιδράσεις στην Πάρο για την τουριστική επένδυση στις Κολυμπήθρες ή Συλλογή υπογραφών κατά της στρατηγικής επένδυσης στην Πάρο

Ρεπορτάζ / Στις Κολυμπήθρες της Πάρου θα χτιστεί ένα τεράστιο ξενοδοχείο. Γιατί;

Η τοπική κοινωνία αντιδρά στην κατασκευή μεγάλου τουριστικού συγκροτήματος, προειδοποιώντας για αλλοίωση του τοπίου και επιβάρυνση των ήδη πιεσμένων υποδομών του νησιού.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τζέφρι Σακς: «Ο Τραμπ είναι διχαστικός και επικίνδυνος»

Οπτική Γωνία / Τζέφρι Σακς: «Ο Τραμπ είναι διχαστικός και επικίνδυνος»

Γιατί οι Ηνωμένες Πολιτείες μοιάζουν πιο διχασμένες από ποτέ; Και πού οφείλεται η άνοδος της πολιτικής βίας; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Οικονομικών και διευθυντής του Κέντρου για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Βαθαίνει η κρίση εμπιστοσύνης, αλλά κανένας δεν πτοείται 

Βασιλική Σιούτη / Βαθαίνει η κρίση εμπιστοσύνης, αλλά κανένας δεν πτοείται 

Στην Ελλάδα η κοινή γνώμη έχει τη χειρότερη άποψη για τα πολιτικά κόμματα της χώρας, αλλά αυτό δεν μοιάζει να πτοεί κανέναν, παρά τον υπαρκτό κίνδυνο απονομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Ο Γιάννης Σίνα Ούγκο Αντετοκούνμπο…

Ακροβατώντας / Ο Γιάννης Σίνα Ούγκο Αντετοκούνμπο και ο κάθε Γιάννης

Σαν αυτόν υπάρχουν χιλιάδες ακόμα άνθρωποι που ζουν στη χώρα μας, πολλές χιλιάδες «καταραμένοι» που για διάφορους λόγους έφτασαν και φτάνουν ως εδώ με κάτι καρυδότσουφλα, σε μια προσπάθεια να επιβιώσουν.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Η φωτιά στο Γηροκομείο Πατρών και τα πορίσματα που αλλάζουν τα δεδομένα

Ρεπορτάζ / Η φωτιά στο Γηροκομείο Πατρών και τα πορίσματα που αλλάζουν τα δεδομένα

Ενώ τα πορίσματα της Πυροσβεστικής δεν εντοπίζουν στοιχεία εμπρησμού, δύο φοιτητές εξακολουθούν να κρατούνται προσωρινά για τη φωτιά στην περιοχή του Γηροκομείου Πατρών, με την υπόθεση να ξυπνά μνήμες από παλαιότερες δικαστικές πλάνες.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ