Οι μηχανισμοί της λήθης ή πώς ξεφουσκώνουν οι ειδήσεις πρώτης γραμμής

Οι μηχανισμοί της λήθης ή πώς ξεφουσκώνουν ειδήσεις πρώτης γραμμής Facebook Twitter
Πώς καταλήγουμε με τον αντίλαλο τέτοιων ιστοριών και πώς ξεχνάμε τον κίνδυνο και τη ζημιά και συνεχίζουμε, κατά το αβάσταχτο κλισέ που θέλει «τη ζωή να συνεχίζεται»; Η εύκολη απάντηση θα ήταν ότι οι «σκοτεινοί κύκλοι» που μας θέλουν πειθήνιους και κοιμισμένους έκαναν πάλι τη δουλειά τους.
0

ΜIA MATIA ΣΤΑ ΚΑΝΑΛΙΑ: το θέμα των Τεμπών σταδιακά «κατεβαίνει». Μια ματιά στα sites: παραμένουν οι ειδήσεις περί ευθυνών και βαθμηδόν η κουβέντα ανοίγει σε άλλα προβλήματα μέσων σταθερής τροχιάς. Μια ματιά στο Twitter: το θέμα έχει εξαφανιστεί από τα hot trends, οι πρώτες θέσεις καταλαμβάνονται από εξελίξεις σε realities, τηλεοπτικές σειρές και εκπομπές(!).

Τι συμβαίνει λοιπόν και ούτε είκοσι μέρες μετά το πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη απομακρύνεται από τον βασικό κορμό της ειδησεογραφίας, ενώ ο πόνος και το πένθος παραμένουν; Τι είναι αυτό το παράλογο που συμβαίνει κάθε φορά με τις ειδήσεις πρώτης γραμμής και όσο σοβαρές κι αν είναι απομακρύνονται από το οπτικό μας πεδίο και σταδιακά πέφτουν στη λήθη, χωρίς λύσεις και καταμερισμό ευθυνών;

Πώς καταλήγουμε με τον αντίλαλο τέτοιων ιστοριών και πώς ξεχνάμε τον κίνδυνο και τη ζημιά και συνεχίζουμε, κατά το αβάσταχτο κλισέ που θέλει «τη ζωή να συνεχίζεται»; Η εύκολη απάντηση θα ήταν ότι τα «πουλημένα» κανάλια, οι αργυρώνητοι δημοσιογράφοι και οι master της επικοινωνίας επανακαθορίζουν αριστοτεχνικά την ατζέντα. Ότι οι «σκοτεινοί κύκλοι» που μας θέλουν πειθήνιους και κοιμισμένους έκαναν πάλι τη δουλειά τους και σταδιακά «έδιωξαν» από την επικαιρότητα κάτι τόσο εφιαλτικό, όπως και τόσα άλλα που έχουν συμβεί στη μικρή μας χώρα.

Παίζει τον ρόλο του και ο στενός δεσμός με το «πελατειακό κράτος» ως εμπεδωμένη άσκηση επιβίωσης, όταν όλα γύρω μοιάζουν ξεχαρβαλωμένα και χρεοκοπημένα. Έχει να κάνει και με την ακράδαντη πίστη μας στο ότι δεν υπάρχει κράτος δικαίου και πρέπει να ματώσουμε για να το απολαύσουμε ως αγαθό.

Ωστόσο, οι μηχανισμοί λήθης δεν αφορούν μόνο τη σύγχρονη δημοσιογραφία, όποιας ποιότητας κι αν είναι αυτή, όποια κι αν είναι η ατζέντα της. Δεν αφορούν μόνο το «σοκ και δέος» της επόμενης είδησης που θα έρθει να καταπιεί τα προηγούμενα και να χωνέψει τα προ-προηγούμενα. Κυρίως αφορούν την ποιότητα ζωής και τη συλλογική εκπαίδευσή μας στην ευκολία, στην επιφάνεια, στον αφρό.

Παίζει τον ρόλο του και ο στενός δεσμός με το «πελατειακό κράτος» ως εμπεδωμένη άσκηση επιβίωσης, όταν όλα γύρω μοιάζουν ξεχαρβαλωμένα και χρεοκοπημένα. Έχει να κάνει και με την ακράδαντη πίστη μας στο ότι δεν υπάρχει κράτος δικαίου και πρέπει να ματώσουμε για να το απολαύσουμε ως αγαθό.

Στο τέλος της ημέρας, πηδάμε ζεματισμένοι από είδηση σε είδηση. Οι πιο ανθεκτικοί μένουν να παλεύουν μέχρι το τέλος, οι πιο ρεαλιστές μαζεύουν βαλίτσες και αναζητούν την τύχη τους στο εξωτερικό. Δεν πιστεύουμε πουθενά, δεν ελπίζουμε σε τίποτα, είμαστε έτοιμοι για το χειρότερο σχεδόν γονιδιακά και ειδικά στην Ελλάδα διαγενεακά. Γι’ αυτό και κουρασμένα και ξέπνοα ηρωοποιούμε τους πιο απίθανους τύπους, χειροκροτάμε το κατ’ ελάχιστα δυνατό σωστό και συνεχίζουμε με ζωές που δεν αντέχουμε.

Σε όλο αυτό δεν υπάρχει κομματικό πρόσημο – είναι η μόνη αλήθεια που γνωρίζουν όσοι δεν διαθέτουν old money και παραδοσιακά είναι περισσότεροι από αυτούς που τα διαθέτουν.

Στο τέλος του μήνα, κάτι άλλο, πιο σοβαρό ή έστω πιο πομπώδες από το προηγούμενο συζητιέται, εξαρθρώνεται σε όλες τις απελπιστικές λεπτομέρειές του και μέχρι να συνέλθουμε από αυτό –συχνά χωρίς καμία όρεξη να αναζητηθεί η ρίζα του κακού– έχουμε περάσει στο άλλο: είναι η φύση της είδησης, είναι και η φύση της ζωής που ζούμε. Δεν υπάρχει χρόνος για προσωπικές υπεραναλύσεις, ψύχραιμη σκέψη και συλλογική δράση: το 8ωρο, 10ωρο, 12ωρο του καθενός δεν επιτρέπει ηρωισμούς και παρεκκλίσεις.

Αρκεί να ρίξει κανείς μια ματιά σε κλειστά group για τις εργασιακές συνθήκες που βιώνουν άνθρωποι ηλικίας 18-45 και θα καταλάβει τι σημαίνει αυτό. Και φυσικά υπάρχει και το μπαούλο προσωπικών προβλημάτων που κουβαλά ο καθένας μας – κάθε βράδυ η πόρτα κλείνει και το συλλογικό ξεχνιέται. Έχουμε να διαχειριστούμε τον δικό μας γολγοθά, πολύ διαφορετικό από σπίτι σε σπίτι, το ίδιο αδιάβατο για τον καθένα.

Στο τέλος του χρόνου σερνόμαστε με τρόμους και τύψεις. Χλευάζουμε κάποιους νεότερους και τη «ζωάρα» τους, μια «ζωάρα» που φαίνεται να γυρίζει επιδεικτικά την πλάτη στο στραπάτσο και τη δυστυχία – είναι η άλλη όψη του ίδιου νομίσματος, είναι η μη αναμενόμενη αντίδραση που εκκινά από τις ίδιες ρίζες. Βγάζουμε το κεφάλι από το βρομόνερο, παίρνουμε κάνα-δυο ανάσες και συνεχίζουμε.

Στο τέλος της 4ετίας –της όποιας 4ετίας– φτάνουμε στις κάλπες σαν σε όνειρο. Από πάνω μας έχουν περάσει του κόσμου οι ταλαιπωρίες και θυμόμαστε να ψηφίσουμε εκδικητικά, χολωμένα, κουρασμένα. Αυτό που πολύ συχνά προκύπτει δεν έχει σχέση ούτε με τα πολιτικά «πιστεύω» μας ούτε με τις επιθυμίες μας ως πολιτών. Ξαναπληρώνουμε, ξαναβουτάμε στα νερά. Είναι ο κύκλος ζωής μας τέτοιος που δεν επιτρέπει το παραπάνω. Κι ακριβώς εκεί χτίζουμε τη συντριβή μας.

Μας δικαιολογούμε; Ρίχνουμε τις ευθύνες αλλού; Στους δημοσιογράφους, στην αλλαγή ατζέντας, στο διάτρητο σύστημα ενημέρωσης; Ναι.

(σ.σ.: Όποιον αρχισυντάκτη κι αν ρωτήσετε, θα σας πει ότι το θέμα ξεφουσκώνει από τη στιγμή που σταματά να το αναζητά ο τηλεθεατής / αναγνώστης / ακροατής. Τη μέρα που η είδηση δεν θα έχει παρά ελάχιστα κλικ, η συζήτηση έχει τελειώσει. Λυπηρό, ολέθριο, αλλά αληθινό).

Αλλάζει κάτι; Όχι. Μια χαρά, συνεχίζουμε. Απλώς, μετά από κάθε εθνική τραγωδία που σταδιακά «κατεβαίνει» από τα ρετιρέ της επικαιρότητας, γίνεται όλο και πιο σαφές ότι ο επόμενος, οπουδήποτε, μπορεί να είμαστε εμείς. Κι αυτό καλή είδηση δεν το λες αλλά είναι μια υπενθύμιση για το πώς σπάει ο κύκλος της φαυλότητας που μας περιλαμβάνει, όσο κι αν θεωρούμε ότι κρατιόμαστε μακριά του.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Οι Άγιοι των Τεμπών και η εργαλειοποίηση των ιστοριών αληθινής πίστης

Οπτική Γωνία / Οι Άγιοι των Τεμπών και η εργαλειοποίηση των ιστοριών αληθινής πίστης

Είναι τόσο παράξενο που, ενώ ο θρήνος για τους νεκρούς του δυστυχήματος των Τεμπών συνεχίζεται, κάποιοι εργαλειοποιούν τις ιστορίες πίστης επιζησάντων, αδιαφορώντας για το πόσο κακοποιητικό είναι να λες σε τόσους γονείς νεκρών παιδιών ότι ο (όποιος) άγιος έσωσε κάποιους, αλλά όχι όλους...
ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ
Η υπόθεση Λίνεκερ και τα όρια της ατομικής έκφρασης στα social media

Δημήτρης Πολιτάκης / Η υπόθεση Λίνεκερ και τα όρια της ατομικής έκφρασης στα social media

Ο διάσημος πρώην ποδοσφαιριστής και πιο ακριβοπληρωμένος παρουσιαστής του BBC αποπέμφθηκε από τη θέση του επειδή κατέκρινε την (αντι)μεταναστευτική πολιτική της βρετανικής κυβέρνησης στον προσωπικό του λογαριασμό.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Μήπως οι εχθροί της «σώζουν» την Ευρώπη (που προκαλεί πλήξη στους άλλους);

Οπτική Γωνία / Μήπως οι εχθροί της «σώζουν» την Ευρώπη (που προκαλεί πλήξη στους άλλους);

Όσο τα θέματα της Ευρώπης θεωρούνται συζητήσεις που δεν «πουλάνε» δημοσιογραφικά ή θέματα επίδειξης λαμπερών ονομάτων, τόσο η Ευρώπη θα συναρπάζει κυρίως τους εχθρούς της.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Γιατί πεθαίνουν τα πλατάνια;

Ρεπορτάζ / Γιατί πεθαίνουν τα πλατάνια στην Ελλάδα;

Μια μεγάλη οικολογική καταστροφή βρίσκεται σε εξέλιξη σε όλη τη χώρα. Πολύτιμα οικοσυστήματα πλατάνων νεκρώνονται από μια μολυσματική ασθένεια, η οποία μέχρι στιγμής αποδεικνύεται ανίκητη και έχει αποδεκατίσει χιλιάδες δέντρα. Υπάρχει λύση;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα δεν είναι πια εντελώς «ξεκρέμαστα»

Ρεπορτάζ / Τα ασυνόδευτα προσφυγόπουλα δεν είναι πια εντελώς «ξεκρέμαστα»

Χρειάστηκαν επίμονες προσπάθειες από πολλούς ανθρώπους και φορείς, όμως το ζήτημα της φροντίδας των ασυνόδευτων παιδιών-προσφύγων, που είχε επανειλημμένως εκθέσει τη χώρα, φαίνεται ότι διευθετείται πλέον αρκετά ικανοποιητικά. Εξίσου μεγάλη σημασία έχει όμως το «μετά», καθώς μέχρι πρόσφατα, όσα παιδιά ενηλικιώνονταν, βρίσκονταν κυριολεκτικά στον «αέρα», κάτι που πλέον αλλάζει χάρη σε προγράμματα όπως αυτό του Κέντρου Κυψέλη που τρέχουν η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ και η IRC Hellas. Ο Κασμίρ και ο Ουσμάν, που πλέον ενηλικιώθηκαν, θέλουν να ζήσουν μόνιμα στην Ελλάδα.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Ο Τραμπ και η μαύρη μειονότητα

Οπτική Γωνία / Ο Τραμπ και η μαύρη μειονότητα

Ο Τραμπ συνεχίζει απτόητος να επιμένει ότι συκοφαντείται με στόχο την περιθωριοποίησή του, όπως συμβαίνει με τους Μαύρους Αμερικανούς. Επιμένει ότι, αντίθετα με τις «συκοφαντίες», δεν ήταν και δεν είναι καθόλου ρατσιστής.
ΑΝΝΑ ΦΡΑΓΚΟΥΔΑΚΗ
Αριστείδης Χατζής: «Εκπαιδευτικοί μιλούν για το 1821 ως γυμνασιάρχες της δεκαετίας του 1950»

Οπτική Γωνία / «Εκπαιδευτικοί μιλούν για το 1821 σαν γυμνασιάρχες της δεκαετίας του 1950»

Το νόημα της εθνικής επετείου, τα κομβικά γεγονότα, οι πρωταγωνιστές και οι παρελάσεις. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Φιλοσοφίας Δικαίου & Θεωρίας Θεσμών στο Τμήμα Ιστορίας & Φιλοσοφίας της Επιστήμης του ΕΚΠΑ, Αριστείδης Χατζής.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το φάντασμα του πολέμου πλανιέται πάνω από την Ευρώπη; 

Μ. Καραγιάννης / Το φάντασμα του πολέμου πλανιέται πάνω από την Ευρώπη; 

Πόσο πιθανή είναι η δημιουργία ενός ευρωπαϊκού στρατού; Οδηγείται η Ευρώπη σε πολεμική αναμέτρηση με τη Ρωσία; Και πόσο θα επηρεάσει μια πιθανή εκλογή του Τραμπ; Απαντά ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων Μάνος Καραγιάννης. 
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Η κοινωνική δυσαρέσκεια και οι ανατροπές που καταγράφονται για πρώτη φορά στις δημοσκοπήσεις

Οπτική Γωνία / Η κοινωνική δυσαρέσκεια και οι ανατροπές που καταγράφονται για πρώτη φορά στις δημοσκοπήσεις

Οι μισοί σχεδόν ψηφοφόροι απαντούν στις δημοσκοπήσεις ότι θα πάνε στην κάλπη των ευρωεκλογών για να στείλουν μήνυμα στο κόμμα που ψήφισαν στις εθνικές εκλογές.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Μας πολιορκούν, αλλά ούτε το Δίπορτο θα κλείσει, ούτε το κτίριο πουλήθηκε»

Αθήνα / «Μας πολιορκούν, αλλά ούτε το Δίπορτο θα κλείσει, ούτε το κτίριο πουλήθηκε»

Ο Χρήστος Μαργαρίτης, συνιδιοκτήτης του νεοκλασικού (γωνία Θεάτρου και Σωκράτους) στο υπόγειο του οποίου στεγάζεται η θρυλική ταβέρνα, διαψεύδει τα περί πώλησής του και ξετυλίγει την ιστορία του πατρικού του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
σπιρτζης καραμανλής

Οπτική Γωνία / Τα Τέμπη, η ευθύνη των υπουργών και η υποκρισία

Άλλη μία εξεταστική επιτροπή της Βουλής ολοκληρώθηκε χωρίς να καταλήξει πουθενά, με τα κόμματα να δίνουν τη μάχη των εντυπώσεων. Η Δικαιοσύνη, όμως, συνεχίζει την έρευνα και όλα παραμένουν ανοιχτά.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Μετς: Μια τριπλή ζημιά στον αρχαιολογικό και αρχιτεκτονικό πλούτο από τον δήμο Αθηναίων

Ρεπορτάζ / Μετς: Μια τριπλή ζημιά στον αρχαιολογικό και αρχιτεκτονικό πλούτο από τον δήμο Αθηναίων

Ο Δήμος ετοιμάζεται να κατεδαφίσει μια από τις παλαιότερες κατοικίες της Αθήνας, υπονομεύοντας την ανάδειξη του αρχαιολογικού χώρου της Αγροτέρας Αρτέμιδος.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Ποιος φοβάται τη Μαρίνα Σάττι;/ Ζάρι: Μια πικρή «ερωτική εξομολόγηση»/

Οπτική Γωνία / Ποιος φοβάται τη Μαρίνα Σάττι;

Καρυάτιδες, συρτάκι, χωριάτικη και τζατζίκι, meraki, παντιλίκια στον Λυκαβηττό. Το «Ζάρι» μοιάζει με μια πικρή ερωτική εξομολόγηση, με αρκετή διάθεση αυτοσαρκασμού. Αντέχουμε να δούμε το πρόσωπό μας στον καθρέφτη;
ΕΙΡΗΝΗ ΓΙΑΝΝΑΚΗ