Οδεύουμε προς τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο;

Οδεύουμε προς τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο; Facebook Twitter
Η Ρωσία έχει μόνο να χάσει από τη χρήση πυρηνικών όπλων και την κλιμάκωση που μπορεί να οδηγήσει σε παγκόσμιο πόλεμο. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0

— Έχει ξεκινήσει πάλι μια συζήτηση για Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο με αφορμή τις εξελίξεις στην Ουκρανία. Πόσο πιθανό βλέπετε να εξελίσσεται ένα τέτοιο σενάριο;
Από την πρώτη στιγμή που η Δύση άρχισε να υποστηρίζει την Ουκρανία, είδαμε τις απειλές της Ρωσίας για κλιμάκωση που θα μπορούσε να οδηγήσει σε Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο κίνδυνος μεγιστοποιήθηκε όταν η Ρωσία απείλησε με χρήση πυρηνικών όπλων. Η πρόσφατη φάση του πολέμου χαρακτηρίζεται από μια νέα κλιμάκωση επιθέσεων εκ μέρους της Ρωσίας αλλά και με τη χρήση και από τις δυο χώρες όπλων μεγάλου βεληνεκούς.

Το πιθανότερο είναι να βλέπουμε μια κλιμάκωση που να σχετίζεται με τις θέσεις ισχύος και τον έλεγχο εδαφών σε μια πιθανή φάση διαπραγματεύσεων, λαμβάνοντας πάντα υπόψη τις θέσεις του εκλεγμένου Προέδρου Τραμπ για τον πόλεμο της Ουκρανίας. Η Ρωσία έχει μόνο να χάσει από τη χρήση πυρηνικών όπλων και την κλιμάκωση που μπορεί να οδηγήσει σε παγκόσμιο πόλεμο. Η κυνική ρεαλιστική λογική υποστηρίζει πως θα το αποφύγει, ωστόσο μιλάμε για ένα αυταρχικό καθεστώς και για μια κλιμάκωση στο πεδίο που οδηγούν σε αυξημένη επικινδυνότητα.

«Η πρόσφατη φάση του πολέμου χαρακτηρίζεται από μια νέα κλιμάκωση επιθέσεων εκ μέρους της Ρωσίας αλλά και με τη χρήση και από τις δυο χώρες όπλων μεγάλου βεληνεκούς».

— Τι θα σημάνει για τον κόσμο και την Ευρώπη το αναθεωρημένο πυρηνικό δόγμα της Ρωσίας;
Σε τελείως πρακτικό επίπεδο ο κίνδυνος χρήσης πυρηνικών από τη Ρωσία δεν αλλάζει, καθώς είναι ζήτημα στρατηγικής κουλτούρας η χρήση πυρηνικών όπλων, και η Ρωσία έχει ξεκαθαρίσει πως θεωρεί αποδεκτή και πιθανή αυτή την επιλογή. Το νέο δόγμα απαντά κυρίως στο πότε και γιατί μπορεί να γίνει χρήση πυρηνικών. Η απειλή, λοιπόν, ήταν εδώ και η πιθανή υλοποίησή της είναι μια κόκκινη γραμμή που θα οδηγήσει σε κλιμάκωση και απάντηση από την πλευρά της Δύσης. Δεν πρέπει ωστόσο να παραβλέπουμε το αίσθημα ανασφάλειας τόσο των χωρών της περιοχής όσο και των πολιτών, απόρροια του φόβου λόγω της ρητορικής και των απειλών της Ρωσίας.

cover
Τριαντάφυλλος Καρατράντος,
δρ. Ευρωπαϊκής Ασφάλειας και Νέων Απειλών και κύριος ερευνητής του ΕΛΙΑΜΕΠ

— Αν και συμπληρώθηκαν χίλιες μέρες πολέμου, φαίνεται ότι έχουμε κλιμάκωση στην Ουκρανία. Πιστεύετε ότι Δύση και Ρωσία θα διαβούν τον Ρουβίκωνα;
Η Δύση δεν επιθυμεί την κλιμάκωση σε περιφερειακό ή, ακόμα χειρότερα, σε παγκόσμιο επίπεδο, γι’ αυτό και παρά την ξεκάθαρη στήριξη στην Ουκρανία είχε από την πρώτη στιγμή μια προσέγγιση και πρακτική αποφυγής της κλιμάκωσης. Ωστόσο, είχε γίνει ξεκάθαρο τόσο από τον Πρόεδρο Μπάιντεν και άλλους ηγέτες όσο και από το ΝΑΤΟ πως υπάρχει μια κόκκινη γραμμή που, αν ξεπεραστεί, η Δύση θα απαντήσει: η χρήση πυρηνικών όπλων.

Η Ρωσία δεν έχει να κερδίσει από τη χρήση πυρηνικών, καθώς μοιραία θα οδηγούσε σε εμπλοκή της Δύσης. Η ισορροπία τρόμου αυτών των χιλίων ημερών θυμίζει την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου, όπου η λογική ήρθε μέσα από το Δόγμα Αμοιβαίας Καταστροφής; αν μου επιτεθεί με πυρηνικά και δεν με καταστρέψει πλήρως, θα ανταπαντήσω με το ίδιο όπλο και θα τον καταστρέψω. Η επιτομή της αποτροπής ως κυνική επιβίωση.

— Τι θα συμβεί αν η Ουκρανία ηττηθεί στρατιωτικά;
Μια ενδεχόμενη ήττα δεν θα είναι μόνο ήττα της Ουκρανίας αλλά και της Δύσης και γενικότερα των ελεύθερων κρατών. Η Ρωσία, πέρα από τα οφέλη που μπορούσε να αποκομίσει σε εδάφη αλλά και σε δεσμεύσεις ουδετερότητας κ.λπ. από την Ουκρανία, θα νιώσει επιβεβαίωση της στρατηγικής επιλογής του επιθετικού αυταρχισμού που την οδήγησε σε στρατιωτική εισβολή σε μια άλλη χώρα. Σε μια τέτοια περίπτωση κανείς δεν μπορεί να αποτρέψει την επίθεση και σε μια άλλη χώρα.

Στην ίδια την Ουκρανία η ήττα θα οδηγούσε σίγουρα σε καταλυτικές πολιτικές εξελίξεις και αλλαγές και είναι πιθανό να την απομακρύνει από τη Δύση. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως οι συνέπειες μπορεί να είναι ιδιαιτέρως αρνητικές και στην περίπτωση που η Ουκρανία πιεστεί, άμεσα ή έμμεσα, μέσω του περιορισμού της βοήθειας, να οδηγηθεί σε συζητήσεις ειρήνης. Δεν θα απέκλεια τη μετάβαση σε μια φάση «παγωμένης σύγκρουσης» (Frozen Conflict).

— Πόσο θα επηρεαστεί η Ελλάδα και η Τουρκία από τη νέα εποχή Τραμπ;
Οι ΗΠΑ λειτουργούν στο πλαίσιο των στρατηγικών συμφερόντων και δεν πρέπει να ξεχνάμε πως η πρόσληψη της Ελλάδας ως σημαντικού εταίρου για την ασφάλεια και τη σταθερότητα της Ανατολικής Μεσογείου ξεκίνησε την περίοδο της διακυβέρνησης Τραμπ. Το ίδιο συνέβη και με την τυπική αναβάθμιση των σχέσεων στο πλαίσιο του Στρατηγικού Διαλόγου. Αντίστοιχα, η σχέση ΗΠΑ και Τουρκίας είχε ξεκινήσει την καθοδική της πορεία την ίδια περίοδο, με χαρακτηριστικό παράδειγμα την αποβολή της Τουρκίας από τη συμπαραγωγή των F-35.

Αυτό που μπορεί να επηρεάσει την κατάσταση στην περιοχή και τη σχέση των δύο χωρών με τις ΗΠΑ είναι ο τρόπος με τον οποίο ο Πρόεδρος Τραμπ αντιλαμβάνεται τις διεθνείς σχέσεις, επενδύοντας στην προσωπική και όχι στη θεσμική διπλωματία, και η έμφαση που δίνει στην ισχύ και όχι στο διεθνές δίκαιο. Σε αυτό πρέπει να συνυπολογίσουμε και τη δυναμική των σχέσεων που αναπτύσσει με ηγέτες οι οποίοι έχουν τα χαρακτηριστικά της προσωπικότητας του Ταγίπ Ερντογάν, τους λεγόμενους Strongmen.

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Κοινωνική κατοικία: Μπορεί το παράδειγμα της La Borda να εφαρμοστεί στην Αθήνα;

Συνεταιριστική κατοικία / Μπορούμε να αντιγράψουμε τη Βαρκελώνη και να λύσουμε το στεγαστικό;

Ενώ στην Ευρώπη παρατηρείται αναζωπύρωση των συνεταιριστικών στεγαστικών κινημάτων, στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, η στεγαστική κρίση οξύνεται. Το παράδειγμα της La Borda στη Βαρκελώνη θα μπορούσε να δώσει τη λύση, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Οπτική Γωνία / Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Το κόστος ζωής, η ανισότητα, η διαφθορά, ο νεποτισμός, η βιαιότητα των δυνάμεων καταστολής: αυτά είναι τα ζητήματα που απασχολούν τα κινήματα της Γενιάς Ζ και όχι τόσο τα memes ή τα καρτούν.
THE LIFO TEAM