Ο υδράργυρος στον τόνο και ο πανικός που πια μας κούρασε

Ο υδράργυρος στον τόνο και ο πανικός που πια μας κούρασε Facebook Twitter
Μια είδηση για υδράργυρο σε ψάρι δεν θα ’πρεπε να οδηγεί σε τρομοκρατία για την κονσέρβα αλλά σε συζήτηση για την ποιότητα των ωκεανών και τις πιθανές εστίες μόλυνσης των ιχθυαποθεμάτων.
0

ΔIABAZΩ ΟΤΙ ΕΧΕΙ, λέει, υδράργυρο ο τόνος. Ο τίτλος σ' ένα newsletter που λαμβάνω από σάιτ ποπ ειδησεογραφίας είναι «8 τρόποι που τα φυτικά λάδια σε δηλητηριάζουν». Ανοίγω το Instagram και ένας συμπαθής fitness influencer σχολιάζει ότι ναι μεν η κανέλα βοηθάει στη διαχείριση της ινσουλίνης, αλλά παίζει ρόλο και το είδος της κανέλας – μόνο η Κεϋλάνης, μας ενημερώνει. Η άλλη, γνωστή ως κινέζικη κανέλα, αν καταναλώνεται συχνά, μπορεί να επιβαρύνει το συκώτι. Το πρώτο σχόλιο είναι «σ’ ευχαριστούμε για το σχόλιο, αλλά, ρε παιδιά, όλο αυτό είναι too much, κάθε μέρα είναι και κάτι». Στο επόμενο βίντεο μαθαίνουμε ότι ο σολομός ιχθυοκαλλιέργειας είναι το χειρότερο πράγμα που μπορείς να βάλεις στον οργανισμό σου. 

Η διατροφική κόπωση που συλλογικά έχουμε υποστεί είναι απίστευτη. Σε ελάχιστα χρόνια έχουμε περάσει από το «καλή διατροφή είναι αυτή που είναι πλούσια σε φρούτα και λαχανικά με σποραδική κατανάλωση κρέατος και ψαριού» στον βομβαρδισμό από ειδήσεις, περιεχόμενο και βιβλία που μας λένε πως ό,τι και να κάνουμε είναι κακό για την υγεία τη δική μας και των αγαπημένων μας· ότι η κουζίνα, το ψυγείο και τα ντουλάπια μας είναι γεμάτα δηλητηριώδεις τροφές που σχετίζονται με το προβληματικό τρίπτυχο «αϋπνία, πονοκέφαλος, κούραση». Ποιο άτομο μπορεί να είναι σίγουρο σήμερα ότι «τρώει καλά»; Τι μπορεί να σημαίνει «υγιεινή διατροφή» σε ένα πλαίσιο στο οποίο ο τρόπος παραγωγής και διάθεσης κάθε τροφής την καθιστά εκ προοιμίου ύποπτη

Είναι πάρα πολύ δύσκολο μέσα σε μια γεμάτη καθημερινότητα να βρει κανείς τον χρόνο να ψάξει τι σημαίνει κάθε είδηση, να τη μεταφράσει, να κρατήσει την ουσία και να την επανεγγράψει μέσα του με διαφορετικές λέξεις. 

Έχω την εντύπωση ότι το φαγητό είναι κάτι που αρκετοί άνθρωποι αρχίζουν να φοβούνται· άνθρωποι που δεν έχουν καμία σχέση με διατροφικές διαταραχές, άνθρωποι που μέχρι πρότινος ήταν ικανοποιημένοι με τις επιλογές τους. Απ’ όσα βλέπω, μου γίνεται ολοένα πιο δύσκολο να καταλάβω, ως αποδέκτρια περιεχομένου, αν ο άνθρωπος που μου μιλάει για φαγητό είναι ειδήμων ή όχι. Πότε είναι φορέας επιστημονικού λόγου και πότε θέλει να τρομοκρατήσει ένα κοινό για να πουλήσει μια λύση. Είναι απλώς πάρα πολλοί, σε πάρα πολλές πλατφόρμες, πολύ πειστικοί και πάρα πολύ φωτογενείς. 

Ανάμεσα σε ειδήσεις όπως «επικίνδυνος για κατανάλωση ο τόνος» και «θανατηφόρες ποσότητες καδμίου στα όστρακα» ψάχνω να βρω τη χρήσιμη πληροφορία που απαντάει σε πρακτικές ερωτήσεις όπως: ποια ποσότητα υδραργύρου δεν είναι επικίνδυνη; Τι μπορώ να κάνω αν έχω καταναλώσει πολύ υδράργυρο; Βιοσυσσωρεύεται ή αποβάλλεται; Υπάρχει κάποιο σχετικό τεστ που μπορώ να κάνω; Φταίει η κονσέρβα ή το ψάρι; Τα αλιεύματα στην Ελλάδα είναι ασφαλή; Τέτοιες απλές, πρακτικές απαντήσεις θα άλλαζαν εντελώς την αίσθηση που αφήνει η πληροφορία· θα έμοιαζε περισσότερο ενημερωτική και λιγότερο φοβιστική. Και αν ήταν λιγότερο φοβιστική δεν θα ενίσχυε το αφήγημα πως ό,τι αγοράζουμε μπορεί να προκαλέσει κάποια σοβαρή πλην αόριστη βλάβη. 

Ο τρόπος που παρουσιάζονται οι σχετικές με τη διατροφή πληροφορίες μού μοιάζει με τον τρόπο που παρουσιάζονται τα έμφυλα εγκλήματα: αποσπασματικός, μεμονωμένος. Σαν απαγκιστρωμένος απ’ τη συστημικότητα, το μοναδικό πλαίσιο που τους δίνει ουσιαστικό νόημα. Μια είδηση για υδράργυρο σε ψάρι δεν θα ’πρεπε να οδηγεί σε τρομοκρατία για την κονσέρβα αλλά σε συζήτηση για την ποιότητα των ωκεανών και τις πιθανές εστίες μόλυνσης των ιχθυαποθεμάτων. Ενώ το φαγητό και οι ιδιότητές του είναι κυριολεκτικά παντού, η συζήτηση για την αλιεία, την αγροδιατροφή και την πορεία των γεωργικών προϊόντων μέχρι τον καταναλωτή δεν είναι σχεδόν πουθενά. Άλλη μία φορά περνάμε τη μέρα μας βλέποντας αποτελέσματα και όχι αιτίες.

Και, πραγματικά, είναι δύσκολο να κάνουμε αλλιώς. Είναι πάρα πολύ δύσκολο μέσα σε μια γεμάτη καθημερινότητα να βρει κανείς τον χρόνο να ψάξει τι σημαίνει κάθε είδηση, να τη μεταφράσει, να κρατήσει την ουσία και να την επανεγγράψει μέσα του με διαφορετικές λέξεις. 

Πιστεύω, ωστόσο, ότι υπάρχει λύση και προϋποθέτει το να αποδεχτούμε ότι χρειάζεται να «κόψουμε ταχύτητα». Είναι σχεδόν απίθανο να αποκωδικοποιήσουμε όλ’ αυτά με τα οποία μας βομβαρδίζουν τη στιγμή του βομβαρδισμού. Χρειάζεται να χτίσουμε αργά και σταδιακά τις γνώσεις μας, να αντισταθούμε στον φόβο για το φαγητό. Για να γίνει αυτό, μπορούμε να ξεκινήσουμε από κάποιο ντοκιμαντέρ, κάποιο βιβλίο που περιγράφει τα πράγματα με ουδετερότητα. Μόνο έτσι, δηλαδή αν επιλέξουμε τη στιγμή που ανάμεσα σ’ εμάς και την τροφή θα μπει συναίθημα, θα οδηγήσει το συναίσθημα αυτό σε μια υγιή πολιτικοποίηση, σε αιτήματα για καλύτερο έλεγχο των τροφών και δημιουργία μέσων αξιόπιστης, ανεξάρτητης διατροφικής ενημέρωσης. Αν δεν το κάνουμε αυτό, κάθε είδηση θα προκαλεί πανικό, κάθε εμφανίσιμος, γυμνασμένος influencer θα κλείνει το μάτι στις διατροφικές μας ενοχές και κάθε νεαρή food coach θα μας πείθει να αγοράσουμε το «καθαρό» από κάθε κακό brand της. Στο ενδιάμεσο, άγνωστο θα παραμείνει ποιες εταιρείες χρηματοδοτούν άμεσα ή έμμεσα ποιες έρευνες, τι διαφορές παρατηρούνται καταναλωτικά μετά τη λογική ή παράλογη δαιμονοποίηση του κακού τροφίμου της εβδομάδας και ποιες είναι οι πολιτικές που ακολουθεί η κυβέρνηση σε σχέση με το διατροφικό προφίλ των τροφίμων.

Κλείνω με μια διευκρίνιση: δεν εννοώ «ας τρώμε ό,τι να ’ναι, δεν έχει σημασία, αρκεί να είμαστε καλά ψυχικά» αλλά ότι ένα σύστημα ενημέρωσης που επικεντρώνεται σε ένα τρομακτικό τσιτάτο, απογυμνωμένο από τις αληθινές του συνέπειες, αίτια και λύσεις, προκαλεί κοινωνικό πανικό που αντί να στρέψει το άτομο στη συλλογική διεκδίκηση, το κάνει να νιώθει ότι είναι σε όλα λάθος. Προκαλείται παράλυση, ενώ θα έπρεπε να προκληθεί κοινωνική αντίδραση. Κι αυτό δεν το προκαλεί ούτε ο υδράργυρος ούτε το ακρυλαμίδιο.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

Η εμμονή με την πρωτεΐνη: Τάση στη διατροφή ή υπερβολή;

Radio Lifo / Η εμμονή με την πρωτεΐνη: Τάση στη διατροφή ή υπερβολή;

Στην αρχή ήταν οι μπάρες πρωτεΐνης, μετά ήρθαν τα ροφήματα κι έπειτα, σιγά–σιγά, η μανία με την πρωτεΐνη εξαπλώθηκε σε ένα σωρό προϊόντα. Η Μερόπη Κοκκίνη μιλά με την κλινική διαιτολόγο-διατροφολόγο Μελίνα Καριπίδου.
ΜΕΡΟΠΗ ΚΟΚΚΙΝΗ
Κίνδυνοι από τον υδράργυρο στην εγκυμοσύνη- Τι πρέπει να γνωρίζετε

Τech & Science / Κίνδυνοι από τον υδράργυρο στην εγκυμοσύνη - Γιατί οι γυναικολόγοι λένε όχι σε διατροφή με τόνο στην κύηση

Ο υδράργυρος εισέρχεται στην τροφική αλυσίδα κυρίως μέσω της ρύπανσης των θαλασσών και των ποταμών και απορροφάται από τους οργανισμούς μέσω των φυκιών και του πλαγκτού
LIFO NEWSROOM

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δημήτρης Παρασκευής: «Φέτος, έπειτα από καιρό, ο κορωνοϊός παρουσιάζει έξαρση»

Οπτική Γωνία / «Φέτος, έπειτα από καιρό, ο κορωνοϊός παρουσιάζει έξαρση»

Ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ, Δημήτρης Παρασκευής, εξηγεί γιατί κάθε φθινόπωρο αυξάνονται οι ιώσεις του αναπνευστικού, ποια είναι η εικόνα του Covid-19 στην Ελλάδα και ποια μέτρα πρέπει να πάρουμε εν όψει του χειμώνα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Στέλιος Νέστωρ: «Ό,τι έκανα, δεν το έκανα για να ρίξω τη δικτατορία αλλά γιατί ντρεπόμουνα» 

Θεσσαλονίκη / Στέλιος Νέστωρ: «Δεν ήμουν από αυτούς που κάθονται σπίτι τους, βγάζουν λεφτά, τρώνε και πίνουνε» 

Μια πολιτική φυσιογνωμία που έδινε πάντα ηχηρό «παρών» στα πολιτικά και πολιτιστικά πράγματα της Θεσσαλονίκης. Μιλώντας στη LiFO, ζωντανεύει ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της πόλης, από την Κατοχή και τη χούντα μέχρι την ίδρυση του Μεγάρου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Κοινωνική κατοικία: Μπορεί το παράδειγμα της La Borda να εφαρμοστεί στην Αθήνα;

Συνεταιριστική κατοικία / Μπορούμε να αντιγράψουμε τη Βαρκελώνη και να λύσουμε το στεγαστικό;

Ενώ στην Ευρώπη παρατηρείται αναζωπύρωση των συνεταιριστικών στεγαστικών κινημάτων, στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, η στεγαστική κρίση οξύνεται. Το παράδειγμα της La Borda στη Βαρκελώνη θα μπορούσε να δώσει τη λύση, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ