Ο Τσίπρας, η ήττα και το μετά

Μια παραίτηση με ανοιχτή έκβαση Facebook Twitter
Ο Αλέξης Τσίπρας δεν θέλησε ή δεν μπόρεσε να αντιληφθεί τι σημαίνει μια αριστερή σοσιαλδημοκρατία, έστω με τις ιδιομορφίες και τις αποκλίνουσες παραδόσεις στο εσωτερικό της. Φωτ.: Eurokinissi
0

O Αλέξης Τσίπρας έδωσε μια συγκεκριμένη μορφή και εικόνα στην κυβερνώσα «ριζοσπαστική αριστερά» της χώρας για πολλά χρόνια. Ξεκινώντας από την παραδοσιακή κομμουνιστική νεολαία στις αρχές της δεκαετίας του '90, έγινε η κεντρική, ηγετική φιγούρα της ελληνικής νεο-κομμουνιστικής αριστεράς τη δεκαετία του 2000. Η εποχή των κρίσεων που συντάραξε τη χώρα, το κομματικό σύστημα και τα ήθη οδήγησε τον Α. Τσίπρα στην πρωθυπουργία. Αν ο νεανικός ριζοσπαστισμός σφράγισε την αρχική δυναμική της πορείας, τα αντιμνημονιακά συναισθήματα και συνθήματα έδωσαν την αποφασιστική ώθηση στον επικαρπωτή μιας ευρύτερης εκλογικής δεξαμενής. Στη συνέχεια το ζητούμενο ήταν η επινόηση ενός αλά καρτ «τσιπρικού» παπανδρεϊσμού, η επιχείρηση «δημοκρατική προοδευτική παράταξη» και οι προσαρμογές που θα έφτιαχναν κάτι άλλο. Η επιχείρηση πέτυχε εν μέρει, τελικά όμως δεν μπόρεσε να βρει έναν τόπο ανάμεσα στον (ξεθυμασμένο) ριζοσπαστισμό και στην εκδοχή του κυβερνητικού κόμματος. Είχαν υπάρξει μεγάλα τραύματα, όπως η συμμαχία με τους Ανεξάρτητους Έλληνες και βεβαίως το καλοκαίρι του 2015 που διέψευσε τη ριζοσπαστική υπόσχεση δίχως να στήσει κάτι άλλο στη θέση της, πέρα από μια ρητορική μανιέρα και κάποιες πολιτικές αμφίθυμης διαχείρισης.

Έπειτα, ήρθε η υποτίμηση του αντιπάλου, το λάθος διάβασμα της πραγματικότητας, η αυταπάτη για μια κοινωνία που πάντα βράζει και ένα «καθεστώς που καταρρέει». Και οι ήττες. Ο Α. Τσίπρας είχε αποφασίσει να πάει «προς το κέντρο», όμως αυτό που φαντάζονταν διάφοροι ως ρεαλισμό ήταν οι κακές συμβάσεις της πολιτικής των εύκολων υποσχέσεων ή διάφορες ανερμάτιστες συμμαχίες (με αποταγμένους του καραμανλισμού, πρώην ΠΑΣΟΚ ή ΝΔ παράγοντες, μιντιακούς διαύλους που συντηρούσαν προσωπικές επιθέσεις και χολή).

Το ουσιαστικό ερώτημα είναι τι μπορεί να κάνει ένας οποιοσδήποτε αρχηγός για ένα κόμμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ με τις συγκεκριμένες εκλογικές δεξαμενές αλλά και τις οργανωτικές παραδόσεις, τις μνήμες και τα συναισθήματα που παίζουν, πάντα, σημαντικό ρόλο στην ελληνική αριστερή ενδοχώρα.

Ο Αλέξης Τσίπρας δεν θέλησε ή δεν μπόρεσε να αντιληφθεί τι σημαίνει μια αριστερή σοσιαλδημοκρατία, έστω με τις ιδιομορφίες και τις αποκλίνουσες παραδόσεις στο εσωτερικό της. Άλλοτε ανέμιζε το ηθικό πλεονέκτημα της παράταξης κι άλλοτε απλώς περίμενε την κατάρρευση του νεοφιλελεύθερου Μητσοτάκη, αν δεν ενθάρρυνε την τάση ανθρώπων του χώρου του να λένε πως ζούμε σε μια ολοκληρωτική κατάσταση εξαίρεσης και άλλα παρόμοια.

Η παραίτησή του μπορεί να είναι μια τακτική κίνηση; Ένα τέχνασμα σαν αυτά που γνωρίζουμε από τα χρονικά των κομμάτων που βασίζονται υπερβολικά στο πρόσωπο ενός αρχηγού; Δεν μπορούμε να ξέρουμε. Αυτό που έχει περισσότερη σημασία είναι το πού μπορεί να κατευθυνθεί αυτός ο κομματικός χώρος που έχει υποστεί μια συντριπτική ήττα. Θα αναζητήσει μια διέξοδο προς έναν νεοπροοδευτικό ριζοσπαστισμό, θα επιχειρήσει να αναβαπτιστεί στην κινηματική λογική, στην προσπάθεια να ξαναγοητεύσει μια ορισμένη νεολαία; Ή θα επιδιώξει κάποιου είδους πολιτική συμφωνία με το ΠΑΣΟΚ με την επιδίωξη μιας γείωσης; Ή, τέλος, ο Αλέξης Τσίπρας θα γίνει ο σκιώδης αρχηγός μιας ελεγχόμενης νέας ηγεσίας που θα έβαζε στόχο να πάει γρηγορότερα προς την κατεύθυνση που επιδίωξε μα δεν κατάφερε εκείνος;

Το ουσιαστικό ερώτημα είναι τι μπορεί να κάνει ένας οποιοσδήποτε αρχηγός για ένα κόμμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ με τις συγκεκριμένες εκλογικές δεξαμενές αλλά και τις οργανωτικές παραδόσεις, τις μνήμες και τα συναισθήματα που παίζουν, πάντα, σημαντικό ρόλο στην ελληνική αριστερή ενδοχώρα.

Είναι δυνατή μια ριζοσπαστική σοσιαλδημοκρατία δίχως την κουλτούρα της περικύκλωσης, τις αντιδεξιές απλουστεύσεις, την περιφρόνηση για τις αποχρώσεις και για το έργο της πολιτικής και οικονομικής διαχείρισης; Ή υπάρχει ένα σύμπαν κοινωνικού θυμού που πρέπει να το εκφράσει η αριστερά και να μην το αφήσει στους νέους «αντισυστημικούς» βιότοπους;

Ο Αλέξης Τσίπρας προσπάθησε να φτιάξει έναν ΣΥΡΙΖΑ πιο τακτικιστή και πολιτικό, λιγότερο θεωρητικό και διανοουμενίστικο. Αυτό όμως το δοκίμασε συχνά με λογικές λαϊκίστικης μίμησης, δίχως να προωθήσει τους δεσμούς με πραγματικά λαϊκά υποκείμενα και κοινωνικούς χώρους. Όπως είπε ένας φίλος, ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ένα «α-στρατηγικό» κόμμα, δεν είχε στρατηγική θέαση, κι αυτό εξηγεί το ότι δεν ήξερε κανείς ποια ήταν η θέση του για τον πόλεμο στην Ουκρανία, για τη θέση της χώρας στο διεθνές σύστημα, για τη σχέση του με άλλες δυνάμεις στα δεξιά ή στα αριστερά του. Για παράδειγμα, νιώθει πάντα πως το ΚΚΕ είναι ένα άλλο «προοδευτικό κόμμα» με το οποίο θα μπορούσε να συνεργαστεί πολιτικά (αν αυτό είχε άλλη γραμμή); Πιστεύει πως το ΠΑΣΟΚ είναι το «πιο διεφθαρμένο συστημικό κόμμα» (όπως λένε κατ' ιδίαν πολλά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ) ή ότι είναι ο βασικός σύμμαχος; Ποιες είναι οι διεθνείς αναφορές του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ; 

Όπως και αν έχει, ο εθελούσιος «παραμερισμός» του Αλέξη Τσίπρα μπορεί να οδηγήσει σε κάποια αποσαφήνιση ή σε διάφορες κινήσεις στη βάση θεμιτών φιλοδοξιών από συγκεκριμένα πρόσωπα. Μπορεί να σκεφτεί κανείς πως το καλό θα ήταν μια εκδοχή αριστεράς ικανής και πρόθυμης να συνομιλεί με τους άλλους δίχως σύνδρομα μεγαλείου και δίχως περιφρόνηση σε ό,τι έχει χτιστεί συλλογικά εδώ και δεκαετίες.

Δεν είναι εύκολο φυσικά. Και γιατί, εκτός των άλλων, πέραν των άλλων, ο ίδιος ο Τσίπρας υπήρξε προϊόν μιας πολιτικής κουλτούρας που ευλογεί κυρίως τις δάφνες της, αντλώντας δόξα ακόμα και από τις ήττες της. Μπορεί όμως να συμβούν και εκπλήξεις.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Οπτική Γωνία / Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Το κόστος ζωής, η ανισότητα, η διαφθορά, ο νεποτισμός, η βιαιότητα των δυνάμεων καταστολής: αυτά είναι τα ζητήματα που απασχολούν τα κινήματα της Γενιάς Ζ και όχι τόσο τα memes ή τα καρτούν.
THE LIFO TEAM
Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Οπτική Γωνία / Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Δεν μιλάμε πια για ειδικούς αναλυτές θεμάτων ασφάλειας, αλλά για έναν νέο τύπο τηλεοπτικού ιεροκήρυκα: ο αστυνομικός που εξηγεί, καθοδηγεί και κρίνει τα πάντα «με τάξη και ασφάλεια».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει από πουθενά, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

Αθλητισμός / Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

H ανερχόμενη αθλήτρια του ελληνικού στίβου έχει μάθει να μην αφήνει το παρελθόν να την κρατά πίσω, τροφοδοτείται από το συναίσθημα, έχει στόχο τους Ολυμπιακούς και ζωγραφίζει παντού, ακόμα και στο δέρμα της.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
Γιατί ανοίγει ξανά η υπόθεση θανάτου της Μαίρης Χρονοπούλου

Ρεπορτάζ / Γιατί ανοίγει ξανά η υπόθεση θανάτου της Μαίρης Χρονοπούλου

Δύο χρόνια μετά τον θάνατο της αγαπητής ηθοποιού, η υπόθεση βρίσκεται στο Τμήμα Ανθρωποκτονιών και ερευνάται εκ νέου. Κοντινοί της άνθρωποι ισχυρίζονται ότι «δεν ήταν ατύχημα, αλλά εγκληματική ενέργεια».
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ