Ο Τσίπρας, η ήττα και το μετά

Μια παραίτηση με ανοιχτή έκβαση Facebook Twitter
Ο Αλέξης Τσίπρας δεν θέλησε ή δεν μπόρεσε να αντιληφθεί τι σημαίνει μια αριστερή σοσιαλδημοκρατία, έστω με τις ιδιομορφίες και τις αποκλίνουσες παραδόσεις στο εσωτερικό της. Φωτ.: Eurokinissi
0

O Αλέξης Τσίπρας έδωσε μια συγκεκριμένη μορφή και εικόνα στην κυβερνώσα «ριζοσπαστική αριστερά» της χώρας για πολλά χρόνια. Ξεκινώντας από την παραδοσιακή κομμουνιστική νεολαία στις αρχές της δεκαετίας του '90, έγινε η κεντρική, ηγετική φιγούρα της ελληνικής νεο-κομμουνιστικής αριστεράς τη δεκαετία του 2000. Η εποχή των κρίσεων που συντάραξε τη χώρα, το κομματικό σύστημα και τα ήθη οδήγησε τον Α. Τσίπρα στην πρωθυπουργία. Αν ο νεανικός ριζοσπαστισμός σφράγισε την αρχική δυναμική της πορείας, τα αντιμνημονιακά συναισθήματα και συνθήματα έδωσαν την αποφασιστική ώθηση στον επικαρπωτή μιας ευρύτερης εκλογικής δεξαμενής. Στη συνέχεια το ζητούμενο ήταν η επινόηση ενός αλά καρτ «τσιπρικού» παπανδρεϊσμού, η επιχείρηση «δημοκρατική προοδευτική παράταξη» και οι προσαρμογές που θα έφτιαχναν κάτι άλλο. Η επιχείρηση πέτυχε εν μέρει, τελικά όμως δεν μπόρεσε να βρει έναν τόπο ανάμεσα στον (ξεθυμασμένο) ριζοσπαστισμό και στην εκδοχή του κυβερνητικού κόμματος. Είχαν υπάρξει μεγάλα τραύματα, όπως η συμμαχία με τους Ανεξάρτητους Έλληνες και βεβαίως το καλοκαίρι του 2015 που διέψευσε τη ριζοσπαστική υπόσχεση δίχως να στήσει κάτι άλλο στη θέση της, πέρα από μια ρητορική μανιέρα και κάποιες πολιτικές αμφίθυμης διαχείρισης.

Έπειτα, ήρθε η υποτίμηση του αντιπάλου, το λάθος διάβασμα της πραγματικότητας, η αυταπάτη για μια κοινωνία που πάντα βράζει και ένα «καθεστώς που καταρρέει». Και οι ήττες. Ο Α. Τσίπρας είχε αποφασίσει να πάει «προς το κέντρο», όμως αυτό που φαντάζονταν διάφοροι ως ρεαλισμό ήταν οι κακές συμβάσεις της πολιτικής των εύκολων υποσχέσεων ή διάφορες ανερμάτιστες συμμαχίες (με αποταγμένους του καραμανλισμού, πρώην ΠΑΣΟΚ ή ΝΔ παράγοντες, μιντιακούς διαύλους που συντηρούσαν προσωπικές επιθέσεις και χολή).

Το ουσιαστικό ερώτημα είναι τι μπορεί να κάνει ένας οποιοσδήποτε αρχηγός για ένα κόμμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ με τις συγκεκριμένες εκλογικές δεξαμενές αλλά και τις οργανωτικές παραδόσεις, τις μνήμες και τα συναισθήματα που παίζουν, πάντα, σημαντικό ρόλο στην ελληνική αριστερή ενδοχώρα.

Ο Αλέξης Τσίπρας δεν θέλησε ή δεν μπόρεσε να αντιληφθεί τι σημαίνει μια αριστερή σοσιαλδημοκρατία, έστω με τις ιδιομορφίες και τις αποκλίνουσες παραδόσεις στο εσωτερικό της. Άλλοτε ανέμιζε το ηθικό πλεονέκτημα της παράταξης κι άλλοτε απλώς περίμενε την κατάρρευση του νεοφιλελεύθερου Μητσοτάκη, αν δεν ενθάρρυνε την τάση ανθρώπων του χώρου του να λένε πως ζούμε σε μια ολοκληρωτική κατάσταση εξαίρεσης και άλλα παρόμοια.

Η παραίτησή του μπορεί να είναι μια τακτική κίνηση; Ένα τέχνασμα σαν αυτά που γνωρίζουμε από τα χρονικά των κομμάτων που βασίζονται υπερβολικά στο πρόσωπο ενός αρχηγού; Δεν μπορούμε να ξέρουμε. Αυτό που έχει περισσότερη σημασία είναι το πού μπορεί να κατευθυνθεί αυτός ο κομματικός χώρος που έχει υποστεί μια συντριπτική ήττα. Θα αναζητήσει μια διέξοδο προς έναν νεοπροοδευτικό ριζοσπαστισμό, θα επιχειρήσει να αναβαπτιστεί στην κινηματική λογική, στην προσπάθεια να ξαναγοητεύσει μια ορισμένη νεολαία; Ή θα επιδιώξει κάποιου είδους πολιτική συμφωνία με το ΠΑΣΟΚ με την επιδίωξη μιας γείωσης; Ή, τέλος, ο Αλέξης Τσίπρας θα γίνει ο σκιώδης αρχηγός μιας ελεγχόμενης νέας ηγεσίας που θα έβαζε στόχο να πάει γρηγορότερα προς την κατεύθυνση που επιδίωξε μα δεν κατάφερε εκείνος;

Το ουσιαστικό ερώτημα είναι τι μπορεί να κάνει ένας οποιοσδήποτε αρχηγός για ένα κόμμα όπως ο ΣΥΡΙΖΑ με τις συγκεκριμένες εκλογικές δεξαμενές αλλά και τις οργανωτικές παραδόσεις, τις μνήμες και τα συναισθήματα που παίζουν, πάντα, σημαντικό ρόλο στην ελληνική αριστερή ενδοχώρα.

Είναι δυνατή μια ριζοσπαστική σοσιαλδημοκρατία δίχως την κουλτούρα της περικύκλωσης, τις αντιδεξιές απλουστεύσεις, την περιφρόνηση για τις αποχρώσεις και για το έργο της πολιτικής και οικονομικής διαχείρισης; Ή υπάρχει ένα σύμπαν κοινωνικού θυμού που πρέπει να το εκφράσει η αριστερά και να μην το αφήσει στους νέους «αντισυστημικούς» βιότοπους;

Ο Αλέξης Τσίπρας προσπάθησε να φτιάξει έναν ΣΥΡΙΖΑ πιο τακτικιστή και πολιτικό, λιγότερο θεωρητικό και διανοουμενίστικο. Αυτό όμως το δοκίμασε συχνά με λογικές λαϊκίστικης μίμησης, δίχως να προωθήσει τους δεσμούς με πραγματικά λαϊκά υποκείμενα και κοινωνικούς χώρους. Όπως είπε ένας φίλος, ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν ένα «α-στρατηγικό» κόμμα, δεν είχε στρατηγική θέαση, κι αυτό εξηγεί το ότι δεν ήξερε κανείς ποια ήταν η θέση του για τον πόλεμο στην Ουκρανία, για τη θέση της χώρας στο διεθνές σύστημα, για τη σχέση του με άλλες δυνάμεις στα δεξιά ή στα αριστερά του. Για παράδειγμα, νιώθει πάντα πως το ΚΚΕ είναι ένα άλλο «προοδευτικό κόμμα» με το οποίο θα μπορούσε να συνεργαστεί πολιτικά (αν αυτό είχε άλλη γραμμή); Πιστεύει πως το ΠΑΣΟΚ είναι το «πιο διεφθαρμένο συστημικό κόμμα» (όπως λένε κατ' ιδίαν πολλά στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ) ή ότι είναι ο βασικός σύμμαχος; Ποιες είναι οι διεθνείς αναφορές του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ; 

Όπως και αν έχει, ο εθελούσιος «παραμερισμός» του Αλέξη Τσίπρα μπορεί να οδηγήσει σε κάποια αποσαφήνιση ή σε διάφορες κινήσεις στη βάση θεμιτών φιλοδοξιών από συγκεκριμένα πρόσωπα. Μπορεί να σκεφτεί κανείς πως το καλό θα ήταν μια εκδοχή αριστεράς ικανής και πρόθυμης να συνομιλεί με τους άλλους δίχως σύνδρομα μεγαλείου και δίχως περιφρόνηση σε ό,τι έχει χτιστεί συλλογικά εδώ και δεκαετίες.

Δεν είναι εύκολο φυσικά. Και γιατί, εκτός των άλλων, πέραν των άλλων, ο ίδιος ο Τσίπρας υπήρξε προϊόν μιας πολιτικής κουλτούρας που ευλογεί κυρίως τις δάφνες της, αντλώντας δόξα ακόμα και από τις ήττες της. Μπορεί όμως να συμβούν και εκπλήξεις.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Οι αλλαγές που φέρνουν στο μεταναστευτικό η πρόσφατη απόφαση της Λειψίας και η νέα πολιτική του Μερτς/ Μεταναστευτικό: Από τη Μέρκελ στον Μερτς και η αλλαγή που φέρνει η απόφαση της Λειψίας

Βασιλική Σιούτη / Μεταναστευτικό: Πώς επηρεάζει την Ελλάδα η αλλαγή πολιτικής της Γερμανίας;

Μετά την εκλογή του Φρίντριχ Μερτς, η Γερμανία αυστηροποιεί τη μεταναστευτική πολιτική της και αναζητά τρόπους για να εξαιρεθεί από την υποχρέωση εφαρμογής της ευρωπαϊκής νομοθεσίας, ώστε να μην κάνει δεκτά νέα αιτήματα ασύλου.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες; 

Οπτική Γωνία / Becca Bloom: Γιατί θεοποιούμε τις ζάπλουτες ενώ δεν έχουμε να φάμε;

Αν νομίζετε ότι η επίδειξη πλούτου προκαλεί σήμερα κοινωνική κατακραυγή, πλανάστε. Άνθρωποι που δυσκολεύονται οικονομικά, αντί να βιώσουν ταξική αφύπνιση, βλέποντας πώς ζει η δισεκατομμυριούχος σταρ του TikTok, θέλουν να μάθουν τα πάντα γι' αυτήν.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ
Ανήλικοι στην πρώτη γραμμή: Το νέο πρόσωπο της ακροδεξιάς στη Θεσσαλονίκη

Ελλάδα / 13χρονα παιδιά σε νεοναζιστικές συμμορίες: Πώς φτάσαμε εδώ;

Όλο και περισσότεροι έφηβοι και νέοι φαίνεται να γοητεύονται από ακροδεξιές ιδεολογίες. Τι σηματοδοτεί η έκρηξη αυτού του επικίνδυνου φαινομένου; Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Πολιτικών Επιστημών του ΑΠΘ, Άρης Στυλιανού.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
« Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Οπτική Γωνία / «Βρίσκω πολύ πιθανό να δούμε κάποια στιγμή μη λευκό Πάπα»

Ο επίκουρος καθηγητής Φιλοσοφίας της Θρησκείας της Θεολογικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διδάκτορας των πανεπιστημίων Βοστώνης και Λουβέν Χαράλαμπος Βέντης μιλά για την εκλογή του νέου Πάπα, την «επιστροφή» της θρησκείας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν σήμερα η Καθολική και η Ορθόδοξη Εκκλησία.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει…

Οπτική Γωνία / Η αντιπολίτευση που υποδύεται πως δεν καταλαβαίνει

Την τελευταία δεκαετία, όλα σχεδόν έχουν αλλάξει στην ελληνική κοινωνία, ιδιαίτερα σε εκείνο το κομμάτι της που βρισκόταν παραδοσιακά και ιστορικά απέναντι στη συντηρητική παράταξη.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πως θα το ξοδέψεις

Ρεπορτάζ / Επίδομα ανεργίας: Όταν το κράτος αποφασίζει πώς θα το ξοδέψεις

Η απόφαση της κυβέρνησης να καταβάλλεται το επίδομα ανεργίας και άλλες κοινωνικές παροχές σε προπληρωμένη κάρτα, με πλαφόν 50% στην ανάληψη μετρητών, προκαλεί την αγανάκτηση των δικαιούχων. Σχολιάζουν στη LIFO άνεργοι πολίτες, ο γενικός γραμματέας της ΓΣΕΕ και εκπρόσωποι κλάδων που πλήττονται.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Empty the Tanks»: Σώστε τα δελφίνια!

Ρεπορτάζ / «Empty the Tanks»: Πότε θα σταματήσει η αιχμαλωσία των δελφινιών;

Η παγκόσμια καμπάνια «Empty the Tanks» εναντιώνεται στην αιχμαλωσία και την εκμετάλλευση των δελφινιών. Πώς εκφράζεται η κινητοποίηση στην Ελλάδα και ποια η τύχη των δελφινιών του Αττικού Ζωολογικού Πάρκου; Μιλούν στη LIFO εκπρόσωποι οργανώσεων, αλλά και ο ιδρυτής του Αττικού Πάρκου.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Οπτική Γωνία / Υψηλοί τόνοι για τα Τέμπη, χαμηλοί για τα ελληνοτουρκικά 

Τα Τέμπη συνεχίζουν να πυροδοτούν εντάσεις μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης, αντιθέτως στα ελληνοτουρκικά και στο θέμα της πώλησης των Eurofighter στην Τουρκία που απασχόλησε την επικαιρότητα, η κριτική για τη στάση της κυβέρνησης από το ΠΑΣΟΚ και τον ΣΥΡΙΖΑ είναι σε χαμηλούς τόνους.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Aθήνα / Οδός Βύρωνος: Ένας δρόμος-ντροπή για τον δημόσιο χώρο

Τα πεζοδρόμια στην καρδιά της πόλης έχουν παραδοθεί στα τουριστικά καταστήματα, αποκλείοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες, ενώ η Αθήνα χάνει τον βασικό λόγο ύπαρξής της: να είναι μια πόλη για ανθρώπους.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Έχετε «επιστροφή φόρου»: Οι συχνότερες περιπτώσεις phishing

Οπτική Γωνία / «Έχετε επιστροφή φόρου, πατήστε εδώ»: Πώς να γλιτώσεις από το phishing

Παραπλανητικά μηνύματα, αποκάλυψη προσωπικών δεδομένων, χακάρισμα τραπεζικών λογαριασμών. Το phishing είναι πιο συχνό και πολύ πιο επικίνδυνο πιο επικίνδυνο απ' ό,τι νομίζουμε. Μιλά στη LiFO ο καθηγητής Κυβερνοασφάλειας στο Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων του Πανεπιστημίου Πειραιώς και επικεφαλής της Εθνικής Ομάδας Κυβερνοασφάλειας, Χρήστος Ξενάκης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Οπτική Γωνία / Το χρονικό των χαμένων βίντεο των Τεμπών

Η υπόθεση των χαμένων βίντεο των Τεμπών αναδεικνύει, για ακόμη μία φορά, λανθασμένους χειρισμούς που έγιναν σε κρίσιμες φάσεις της ανακριτικής διαδικασίας, αφήνοντας πλήθος αναπάντητων ερωτημάτων.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
ΕΠΕΞ Ιλιρίντα Μουσαράι: «Ο πατέρας μου κατάφερε φέτος για πρώτη φορά να ψηφίσει και να αισθανθεί πολίτης όχι στην Ελλάδα, όπου ζει εδώ και τριάντα χρόνια, αλλά στην Αλβανία»

Πολιτική /  Ιλιρίντα Μουσαράι: «Η Αλβανία δεν είναι η “Κολομβία της Ευρώπης”»

Με αφορμή τις αλβανικές κοινοβουλευτικές εκλογές της 11ης Μαΐου, μία επίκαιρη συζήτηση με την Ιλιρίντα Μουσαράι, την αλβανικής καταγωγής πολιτική επιστήμονα και υποψήφια διδάκτορα στο Τμήμα Κοινωνιολογίας του ΕΚΠΑ.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΠΕΞ Πόσο κοστίζει σήμερα το μεγάλωμα ενός παιδιού στην Ελλάδα;

Ρεπορτάζ / Είσαι γονιός στην Ελλάδα; Θα γονατίσεις οικονομικά

Πόσο κοστίζει το μεγάλωμα ενός παιδιού στην Ελλάδα και πώς σχετίζεται με το δημογραφικό προβλημα; Τα έξοδα ξεκινούν από τη βρεφική ηλικία και αυξάνονται σταδιακά. Τι αναφέρουν οι ίδιοι οι γονείς, τι συμβουλεύουν οι ειδικοί επιστήμονες και τι μέτρα έχει λάβει η κυβέρνηση;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Φυλακές Κορυδαλλού: Πότε θα πάνε στον Ασπρόπυργο και ποιο είναι το σχέδιο για την τύχη των παλιών κτιρίων

Ρεπορτάζ / Πότε θα φύγουν τελικά οι φυλακές από τον Κορυδαλλό;

Η απομάκρυνση των φυλακών Κορυδαλλού και η μεταφορά τους στον Ασπρόπυργο αποτελεί πάγιο αίτημα της τοπικής κοινωνίας και είναι ένα έργο βαρύνουσας σημασίας. Πότε θα γίνει η μετεγκατάστασή τους και πώς θα αξιοποιηθούν τα παλιά κτίρια;
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ