To ηδονόμετρό μας…

To ηδονόμετρό μας… Facebook Twitter
Αν στη χώρα μας χρησιμοποιούσαμε το ηδονόμετρο, θα είχαμε πολλές, δύσκολες και σκληρές αλήθειες να μάθουμε. Εικονογράφηση: bianka/ LIFO
0

ΛΙΓΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΠΡΙΝ, με αφορμή τις γεμάτες κυνισμό δηλώσεις του πρώην βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας Σπύρου Πνευματικού για τους ασθενείς σε τελικό στάδιο και τη σύνδεση που έκανε με το κόστος νοσηλείας και περίθαλψής τους, συνέβη κάτι εξαιρετικά ενδιαφέρον. Εκατοντάδες χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης άρχισαν να αποκαλύπτουν πολλά απ’ όσα έκρυβαν στα πιο σκοτεινά βάθη της ψυχής τους, που μοιράζονται μόνο με πολύ δικούς τους ανθρώπους και για τα οποία αισθάνονται φόβο, ενοχή, λύπη, οργή και μεγάλο, αμέτρητο πόνο.

Εκατοντάδες, ενδεχομένως χιλιάδες άνθρωποι ξεκίνησαν να δημοσιοποιούν σε επίσης χιλιάδες, κυρίως αγνώστους και συχνά απρόσωπους αποδέκτες, προσωπικές ιστορίες δυστυχίας. Ήταν συνταρακτικό αυτό που παρατηρούσε κάποιος εκείνες τις ημέρες: όλοι μαθαίναμε για μικρά ή μεγάλα τραύματα που βιώνουν άνθρωποι της διπλανής πόρτας, στο απέναντι μπαλκόνι, στο χαμόσπιτο με τα χαμηλά φώτα.

Mερικές λέξεις και ιδιαίτερα σκέψεις είναι ικανές μέσα σε μια στιγμή να γκρεμίσουν μύθους και να διαλύσουν καριέρες που χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να χτιστούν.

Αν βάλουμε στην άκρη την πολιτική κριτική που ασκήθηκε και την αμηχανία που έδειξε ο πολιτικός φορέας του, αν αφήσουμε το διαχρονικό συμπέρασμα ότι μερικές λέξεις και ιδιαίτερα σκέψεις είναι ικανές μέσα σε μια στιγμή να γκρεμίσουν μύθους και να διαλύσουν καριέρες που χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να χτιστούν, αν εξαιρέσουμε ότι για μία ακόμα φορά δημιουργήθηκε ένα θολό σύννεφο που κάλυψε πολλές αλήθειες, αν, τέλος, εξαιρέσουμε την τοξικότητα που, ως φαίνεται, είναι απαραίτητο στοιχείο του διαλόγου σε πολλά επίπεδα, με έναν τρόπο η ιστορία αυτή αποκάλυψε μια συλλογική αλήθεια που με επιμέλεια κρύβουμε, αλλά μερικές φορές αρκεί μια αφορμή για αναδειχθεί και να τη διαβάσουμε στην οθόνη ενός υπολογιστή ή ενός κινητού. Μικρά, αλλά πολλά δράματα. Αν στη χώρα μας χρησιμοποιούσαμε το ηδονόμετρο, θα είχαμε πολλές, δύσκολες και σκληρές αλήθειες να μάθουμε.

Το ηδονόμετρο, που δεν μετράει ακριβώς αυτό που εννοεί η λέξη, δεν είναι κάτι καινούργιο, έρχεται από πολύ παλιά, από το 1880, όταν ένας οικονομολόγος, πολιτικός και φιλόσοφος ονόματι Francis Ysidro Edgeworth χαρακτήρισε έτσι μια μηχανή ψυχής αλλά και σώματος που μέτραγε την προσωπική απόλαυση που ένιωθε ένα άτομο. Κατά κάποιον τρόπο ήταν μια πρωτόγονη μέθοδος μέτρησης της ευτυχίας. Πέρασαν πολλά χρόνια από τότε, το ηδονόμετρο εξελίχθηκε, οι Αμερικάνοι το ονόμασαν «Dow Jones της ευτυχίας» ‒ περίεργη ονομασία, αλλά Αμερικάνοι είναι αυτοί. Με δυο λόγια, με διάφορες παραμέτρους (ΜΚΔ, στίχους τραγουδιών, εφημερίδες κ.ά.), και με βάση συγκεκριμένες λέξεις, ερευνητές μετράνε την ευτυχία, αν και πολλοί αμφισβητούν ότι η ευτυχία και η θλίψη μιας κοινωνίας μπορούν εύκολα να μετρηθούν.

Όμως οι δηλώσεις Πνευματικού έδειξαν ότι κάποια πράγματα μετριούνται και χωρίς ηδονόμετρα. Ο κυνισμός τους έγινε αφορμή για κατάθεση και δημοσιοποίηση ιστοριών ογκολογικών ασθενών που βιώνουν συχνά μια αδιανόητα σκληρή πραγματικότητα σε νοσοκομεία και στο σπίτι τους, ή ανθρώπων που μίλησαν για τους δικούς τους που έφυγαν πρόσφατα ή καιρό πριν, καταγράφοντας συχνά συγκλονιστικές εικόνες ‒ όσοι τις διάβαζαν και είχαν μείνει μέχρι τώρα ανέγγιχτοι από το πρόβλημα μάθαιναν άγνωστες αλήθειες.

Μάθαμε πόσες ημέρες ή και μήνες περιμένει κάποιος για να διαχειριστεί ένα τόσο σοβαρό πρόβλημα, πόσο ελλειμματικές είναι οι υποδομές υγείας όσον αφορά την περίθαλψη αλλά και την ψυχολογική στήριξη, γενικά πόσο γυμνό είναι και σε αυτό το θέμα το κράτος.

Αυτές οι καταθέσεις ψυχής δεν έδειξαν μόνο αντιπολιτευτική διάθεση απέναντι σε εκπρόσωπο ενός κόμματος εξουσίας αλλά αποτέλεσαν και αντικειμενική καταγραφή μιας πραγματικότητας που δύσκολα μαθαίνουμε στην καθημερινότητά μας. Τα περισσότερα μέσα δεν μιλάνε συχνά γι’ αυτά τα θέματα γιατί συνήθως δεν πουλάνε ή ενοχλούν και μοιράζουν ευθύνες.

Τα χρόνια της μεγάλης οικονομικής κρίσης μετρήσεις στα αστικά λύματα έδειξαν αυξημένη χρήση ψυχοφαρμάκων, αντικαταθλιπτικών, αγχολυτικών, αντιψυχωσικών και γενικά ουσιών που είχαν ανάγκη μεγάλα τμήματα του πληθυσμού για να διαχειριστούν τη νέα πραγματικότητα που δημιουργήθηκε τότε με έναν βίαιο τρόπο. Τα χρόνια του κορωνοϊού το φαινόμενο επαναλήφθηκε, χρειάστηκαν πολλά ναρκωτικά και ψυχοδραστικές ουσίες για να αντιμετωπιστεί η απομόνωση. Στην εποχή που διανύουμε τώρα όμως ήταν ικανή η φράση ενός πρώην βουλευτή για να αναδείξει ένα πρόσωπο της κοινωνίας καλά κρυμμένο από τα μάτια πολλών.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης αποδεικνύονται εξαιρετικά χρήσιμα κάποιες φορές. Δεν είναι μόνο αυτός που δημοσιοποιεί τραπέζια με πλούσια γεύματα για να ικανοποιήσει άγνωστο ποιες ανάγκες και στερήσεις του, δεν είναι μόνο αυτή που δημοσιοποιεί έναν πλαστό εαυτό για να δείξει σε αγνώστους ότι είναι κάτι άλλο από αυτό που είναι στην πραγματικότητα, είναι και αυτοί που καταθέτουν βιώματα ψυχής που διαφορετικά δεν θα μαθαίναμε. 

Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.

Το νέο τεύχος της LiFO δωρεάν στην πόρτα σας με ένα κλικ.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Δημήτρης Παρασκευής: «Φέτος, έπειτα από καιρό, ο κορωνοϊός παρουσιάζει έξαρση»

Οπτική Γωνία / «Φέτος, έπειτα από καιρό, ο κορωνοϊός παρουσιάζει έξαρση»

Ο καθηγητής Επιδημιολογίας και Προληπτικής Ιατρικής του ΕΚΠΑ, Δημήτρης Παρασκευής, εξηγεί γιατί κάθε φθινόπωρο αυξάνονται οι ιώσεις του αναπνευστικού, ποια είναι η εικόνα του Covid-19 στην Ελλάδα και ποια μέτρα πρέπει να πάρουμε εν όψει του χειμώνα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Στέλιος Νέστωρ: «Ό,τι έκανα, δεν το έκανα για να ρίξω τη δικτατορία αλλά γιατί ντρεπόμουνα» 

Θεσσαλονίκη / Στέλιος Νέστωρ: «Δεν ήμουν από αυτούς που κάθονται σπίτι τους, βγάζουν λεφτά, τρώνε και πίνουνε» 

Μια πολιτική φυσιογνωμία που έδινε πάντα ηχηρό «παρών» στα πολιτικά και πολιτιστικά πράγματα της Θεσσαλονίκης. Μιλώντας στη LiFO, ζωντανεύει ένα μεγάλο κομμάτι της ιστορίας της πόλης, από την Κατοχή και τη χούντα μέχρι την ίδρυση του Μεγάρου.
ΧΡΗΣΤΟΣ ΠΑΡΙΔΗΣ
Κοινωνική κατοικία: Μπορεί το παράδειγμα της La Borda να εφαρμοστεί στην Αθήνα;

Συνεταιριστική κατοικία / Μπορούμε να αντιγράψουμε τη Βαρκελώνη και να λύσουμε το στεγαστικό;

Ενώ στην Ευρώπη παρατηρείται αναζωπύρωση των συνεταιριστικών στεγαστικών κινημάτων, στην Ελλάδα, ειδικά στην Αθήνα, η στεγαστική κρίση οξύνεται. Το παράδειγμα της La Borda στη Βαρκελώνη θα μπορούσε να δώσει τη λύση, χρειάζεται όμως πολιτική βούληση.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας»

Βασιλική Σιούτη / Ο Άγνωστος Στρατιώτης στη μάχη της πολιτικής εικόνας

Η κυβέρνηση αξιοποίησε τη ρύθμιση για τη φύλαξη του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη για να αλλάξει την πολιτική ατζέντα και να ενισχύσει την απήχησή της στο συντηρητικό κοινό, παρά τις διαφοροποιήσεις ακόμη και μέσα στην κυβερνητική παράταξη.
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

Οπτική Γωνία / Λίγες λέξεις για τον Διονύση Σαββόπουλο

«Ό,τι όμως και αν υπήρξε ο Διονύσης Σαββόπουλος, είχε τη δόνηση, τον λοξό τόνο, μια διάθεση μεταμόρφωσης και γιορτής. Επέστρεφε σε μια πάμφωτη αυλή, περιμένοντας τους φίλους, το νόημα της συνάθροισης».
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ