Η Ολυμπιάδα του Παρισιού θα είναι εξόχως πολιτική κι αυτό είναι καλό

Η Ολυμπιάδα του Παρισιού θα είναι εξόχως πολιτική κι αυτό είναι καλό Facebook Twitter
Είναι βέβαιο ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Παρισιού θα αποτελέσουν το πεδίο για διάφορες πολιτικές δηλώσεις. Φωτ.: Chesnot/Getty Images/Ideal Image
0


ΣΤΑ 80 ΤΟΥ ΠΛΕΟΝ, ο Τόμι Σμιθ, ο οποίος βρίσκεται στο Παρίσι αυτές τις μέρες, κάθεται μπροστά από την ιστορική φωτογραφία που τον απεικονίζει σε ηλικία 24 ετών στο βάθρο των Ολυμπιακών Αγώνων του 1968 στο Μεξικό. Στη φωτογραφία, ο Σμιθ, που μόλις είχε κερδίσει το χρυσό στα 200 μέτρα, και ο Αμερικανός συναθλητής του Τζον Κάρλος, που είχε κερδίσει το χάλκινο, στέκονται στο βάθρο των μεταλλίων, υψώνοντας ο καθένας τους μια γροθιά τυλιγμένη σε μαύρο γάντι (ο Κάρλος είχε ξεχάσει το γάντι του, οπότε ο Σμιθ του έδωσε ένα από τα δικά του).

Η χειρονομία του αφροαμερικανικού διδύμου ερμηνεύτηκε ως χειρονομία υπέρ της Μαύρης Δύναμης (Black Power), αλλά όπως θα έγραφε και ο ίδιος ο Σμιθ δεκαετίες αργότερα, επρόκειτο τελικά για μια χειρονομία «υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Ο τρίτος κάτοχος μεταλλίου στο βάθρο, ο λευκός Αυστραλός Πίτερ Νόρμαν, υποστήριξε τη διαμαρτυρία τους. Το 2006, ο Σμιθ και ο Κάρλος ήταν εκείνοι που μετέφεραν το φέρετρο του Νόρμαν στην κηδεία του στη Μελβούρνη.

Η σημερινή γενιά αθλητών είναι πιο ακτιβιστική από οποιαδήποτε προηγούμενη (τουλάχιστον στις τελευταίες δεκαετίες), έχει στην διάθεσή της τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα μέτωπα είναι πλέον πολλά – από το Black Lives Matter μέχρι την Ουκρανία και τη Γάζα.

Σήμερα, το αριστερό πόδι του Σμιθ είναι τυλιγμένο σε ορθοπεδικό παπούτσι. Συναντώντας την Αγγλοαμερικανική Ένωση Τύπου του Παρισιού στο Μουσείο Ιστορίας της Μετανάστευσης της πόλης, ο ευδιάθετος και στοχαστικός ηλικιωμένος άνδρας θυμάται την ανταπόκριση που δέχτηκε εκείνη η χειρονομία το 1968.

Η Ολυμπιάδα του Παρισιού θα είναι εξόχως πολιτική κι αυτό είναι καλό Facebook Twitter
Ο Τόμι Σμιθ και ο Τζον Κάρλος με υψωμένη την γροθιά τους στο βάθρο, στους Ολυμπιακούς αγώνες του 1968 στο Μεξικό. Φωτ.: Getty Images/ Ideal Image

«Οι άνθρωποι, ακόμη και στη μικρή πόλη που ζούσα, άφηναν περιττώματα στο γραμματοκιβώτιο ή απειλητικά σημειώματα. Δεν είναι καταπληκτικό αυτό; Τα αδέλφια μου χλευάζοντας αγρίως στο σχολείο γι' αυτό που έκανα. Φοβόμουν να κυκλοφορήσω. Οι άνθρωποι με αναγνώριζαν και μόνο από το ύψος μου. Με έδειχναν στον δρόμο και έλεγαν: «Αυτός ήταν που έκανε αυτό το φριχτό πράγμα. Θα έπρεπε να εκτελεστεί».

Η φωτογραφία διατηρεί την ισχύ και τον αντίκτυπό της μέχρι σήμερα. Είναι βέβαιο ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Παρισιού θα αποτελέσουν το πεδίο για διάφορες πολιτικές δηλώσεις. Η σημερινή γενιά αθλητών είναι πιο ακτιβιστική από οποιαδήποτε προηγούμενη (τουλάχιστον στις τελευταίες δεκαετίες), έχει στην διάθεσή της τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τα μέτωπα είναι πλέον πολλά – από το Black Lives Matter μέχρι την Ουκρανία και τη Γάζα.

Οι Παλαιστίνιοι και οι Ουκρανοί, ειδικότερα, θα θελήσουν να υπενθυμίσουν στους θεατές τους πολέμους και τις σφαγές που συνεχίζονται με σφοδρότητα, ασχέτως αν πολλοί από αυτούς τους θεατές μπορεί να έχουν αρχίσει ήδη να τους «βαριούνται» ως επικαιρότητα. Αυτοί οι αθλητές έχουν συναδέλφους που δεν μπορούν να είναι στους Αγώνες επειδή είναι νεκροί. Η Ρωσία έχει σκοτώσει μέχρι στιγμής πολλούς Ουκρανούς αθλητές, με πιο πρόσφατο τον πρωταθλητή ποδηλασίας Αντρέι Κουτσένκο, 34 ετών, ο οποίος πέθανε στο μέτωπο στις 3 Ιουλίου.

Το κοκτέιλ αναμένεται εκρηκτικό από την στιγμή που αναμένονται στο Παρίσι 16 Ρώσοι αθλητές, οι οποίοι θεωρητικά θα αγωνιστούν ως ουδέτεροι, αλλά το καθεστώς του Πούτιν θα γιορτάζει κάθε μετάλλιό τους ως εθνικό θρίαμβο. Οι οκτώ Ολυμπιονίκες της Παλαιστίνης έρχονται από έναν τόπο ολέθρου και θανάτου. Δείτε τον Παλαιστίνιο ποδοσφαιριστή Μοχάμεντ Μπαράκατ στο τελευταίο του βίντεο στη Γάζα καθώς περίμενε τους ισραηλινούς πυραύλους που ακούγονταν από πάνω του να τον σκοτώσουν. «Ίσως αυτά είναι τα τελευταία μας λόγια», λέει στο βίντεο και καταλήγει: «Παιδιά μου, αγαπημένοι μου, σας εμπιστεύομαι στον Θεό».

Οι Παλαιστίνιοι, οι Ουκρανοί και οι νεαροί Mαύροι αθλητές που αντιτίθενται στο ρατσισμό έχουν φωνές που στην πραγματικότητα σπανίως έχουν ακουστεί στην παγκόσμια συζήτηση. Μπορούν να καταθέσουν εμπειρίες για τις οποίες οι περισσότεροι από εμάς δεν γνωρίζουν τίποτα. Οι μαύροι Γάλλοι ποδοσφαιριστές που προειδοποίησαν κατά της  ακροδεξιάς επέλασης κόμματος στις πρόσφατες εκλογές γνωρίζουν πώς είναι να νοιώθεις τον ρατσισμό στο πετσί σου. Ελάχιστοι άλλοι συμμετέχοντες στη δημόσια πολιτική συζήτηση στη Γαλλία το γνωρίζουν.

Η δική του εμπειρία ζωής ήταν αυτή που εμψύχωσε και τον Τόμι Σμιθ καθώς μεγάλωνε σε μια μικρή πόλη γεμάτη προκαταλήψεις και στερήσεις που δεν γίνονταν αντιληπτές από την κυρίαρχη Αμερική. «Ο πατέρας μου δεν ήξερε να διαβάζει», θυμάται. «Του έπαιρνε γύρω στη μισή ώρα για να διαβάσει μια σελίδα της Βίβλου. Συλλαβίζοντας έλεγε: "Κ, Υ, Ρ, Ι, Ε. Ω, Κύριε". Τον άκουγα και κάποιες φορές μου ερχόταν να βάλω τα κλάματα».  

Ο Σμιθ θυμάται και τον Τζέσι Όουενς, τον Μαύρο ήρωα των Ολυμπιακών του 1936 στο Βερολίνο, τον οποίον είχε στείλει η Ομοσπονδία στο Ολυμπιακό Χωριό το 1968 για να αποτρέψει τους νεαρούς μαύρους αθλητές από κάθε δημόσια εκδήλωση διαμαρτυρίας. Το μήνυμα του Όουενς, λέει ο Σμιθ, ήταν το εξής: «Να είστε ευγνώμονες που σας δόθηκε η ευκαιρία να βρίσκεστε εδώ... Όταν τελείωσε, τον ευχαριστήσαμε, τον χειροκροτήσαμε και ελπίζαμε ότι δεν θα τον ξαναβλέπαμε σύντομα».

Το Ολυμπιακό βάθρο ήταν όμως η μοναδική και η ιδανική πλατφόρμα διαμαρτυρίας για τον Σμιθ. Πενήντα έξι χρόνια αργότερα, σχεδόν όλοι όσοι ενδιαφέρονται για τον αθλητισμό θυμούνται την υψωμένη γροθιά του. Αυτή είναι η ήπια δύναμη ενός Ολυμπιονίκη. Ο ίδιος λέει ότι θαυμάζει τον ακτιβισμό των σημερινών αθλητών: «Μπορώ να δω τον εαυτό μου σ’ εκείνους». Ο ίδιος θα το έκανε ξανά; «Θα το έκανα κάθε μέρα. Όταν φύγω από τη ζωή, θα έχει μείνει κάτι από μένα».

Με στοιχεία από The Financial Times.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Οπτική Γωνία / Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Το κόστος ζωής, η ανισότητα, η διαφθορά, ο νεποτισμός, η βιαιότητα των δυνάμεων καταστολής: αυτά είναι τα ζητήματα που απασχολούν τα κινήματα της Γενιάς Ζ και όχι τόσο τα memes ή τα καρτούν.
THE LIFO TEAM
Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Οπτική Γωνία / Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Δεν μιλάμε πια για ειδικούς αναλυτές θεμάτων ασφάλειας, αλλά για έναν νέο τύπο τηλεοπτικού ιεροκήρυκα: ο αστυνομικός που εξηγεί, καθοδηγεί και κρίνει τα πάντα «με τάξη και ασφάλεια».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει από πουθενά, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

Αθλητισμός / Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

H ανερχόμενη αθλήτρια του ελληνικού στίβου έχει μάθει να μην αφήνει το παρελθόν να την κρατά πίσω, τροφοδοτείται από το συναίσθημα, έχει στόχο τους Ολυμπιακούς και ζωγραφίζει παντού, ακόμα και στο δέρμα της.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
Γιατί ανοίγει ξανά η υπόθεση θανάτου της Μαίρης Χρονοπούλου

Ρεπορτάζ / Γιατί ανοίγει ξανά η υπόθεση θανάτου της Μαίρης Χρονοπούλου

Δύο χρόνια μετά τον θάνατο της αγαπητής ηθοποιού, η υπόθεση βρίσκεται στο Τμήμα Ανθρωποκτονιών και ερευνάται εκ νέου. Κοντινοί της άνθρωποι ισχυρίζονται ότι «δεν ήταν ατύχημα, αλλά εγκληματική ενέργεια».
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
«Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Οπτική Γωνία / Αμπντελά Ταϊά: «Η γενιά αυτή τολμά όσα δεν τολμήσαμε εμείς και της αξίζει κάθε στήριξη!»

Ο Μαροκινός συγγραφέας και σκηνοθέτης, κάτοικος Γαλλίας πλέον και γνωστός στην Ελλάδα από το υπέροχο μυθιστόρημα «Η ζωή με το δικό σου φως», μιλά με θαυμασμό για την εξέγερση της νεολαίας που συνταράσσει την πατρίδα του.
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Συνέντευξη / Νίκος Χασαπόπουλος: «Παραλίγο να πεθάνω από τη σκευωρία της Novartis»

Μετά από μισό αιώνα στο «Βήμα», ο Νίκος Χασαπόπουλος μιλά για πρώτη φορά για την πιο δύσκολη απόφαση της ζωής του, τις στιγμές που έζησε δίπλα σε Λαμπράκη, Ψυχάρη και πρωθυπουργούς, αλλά και για το μεγάλο λάθος του.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Οπτική Γωνία / Ένας άλλος «Μεσοπόλεμος»: Το μένος για τα θύματα (που γίνονται φωνή)

Έχουμε ένα καινούργιο συναίσθημα, όχι το κλασικό της εποχής των φασισμών, δηλαδή τον φόβο μη βρεθεί κανείς στη θέση των κατώτερων, όσων έμειναν πίσω ή «από κάτω». Πλέον βλέπει κανείς μένος για τα θύματα που μιλάνε.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ