Η μπανάνα του Κατελάν, ο πόλεμος και το νόημα

Η μπανάνα του Κατελάν, ο πόλεμος και το νόημα Facebook Twitter
Δεν μπορούμε πια να υπερασπιζόμαστε τον πολιτισμό του Κατελάν, του Μασκ, του Τραμπ ή εκείνων των «φιλελεύθερων» που δεν αισθάνονται την ανάγκη για ρήξεις και έχουν κάνει ελκυστική στους ευάλωτους την ακροδεξιά. Φωτ.: Getty Images/ Ideal Image
0


Ο ΚΟΣΜΟΣ ΜΑΣ κινείται μεταξύ της μπανάνας του Μαουρίτσιο Κατελαν¹ που πουλήθηκε ως εννοιολογικό έργο τέχνης για εκατομμύρια και των πυραύλων του Πούτιν και των βαναυσοτήτων του Νετανιάχου. Μεταξύ μιας Δύσης που αγκαλιάζει τον μηδενισμό ως εμπόρευμα και μιας αντι-δύσης που παλινορθώνει τον τρόμο, εξευμενίζοντας συγχρόνως ένα μέρος του Νότου και του άλλοτε ονομαζόμενου τρίτου κόσμου.

Στο ενδιάμεσο συναντούμε τις γλαφυρές περιγραφές της φιλελεύθερης δημοκρατίας που ισχυρίζεται φυσικά ότι αγωνιά για την ακροδεξιά, αν και την κολακεύει και τη φιλοξενεί θεσμικά και ιδεολογικά. Η ειρήνη μας είναι μια Black Friday, o πόλεμος είναι η Γάζα. Δυο πλευρές, που φαινομενικά δεν συσχετίζονται, μιας βαθύτερης κρίσης. Στο βάθος, η αδυναμία της Δύσης να επανιδρυθεί ως διαφορετική υπόσχεση, πέρα από τα αποικιακά της σύνδρομα, τις εξωραϊσμένες περιγραφές, τον κομψευόμενο, αν και κάπως ραγισμένο, καταναλωτισμό της. Από την άλλη, η αναθέρμανση της στρατιωτικής βαρβαρότητας και των αναφλέξεων, η εγκατάσταση της εμπόλεμης βίας και των δεινών της.

Η ειρήνη μας είναι μια Black Friday, o πόλεμος είναι η Γάζα. Δυο πλευρές, που φαινομενικά δεν συσχετίζονται, μιας βαθύτερης κρίσης.

Ο Νετανιάχου έφτασε να συγκρίνει τη δίωξη του ίδιου και του υπουργού του από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο με την υπόθεση Ντρέιφους. Σε ποιον θα αναθέταμε τον ρόλο του Εμίλ Ζολά για τον Ντρέιφους-Νετανιάχου; Τις προάλλες ο Σιλβέστερ Σταλόνε υποδέχτηκε τον Τραμπ, παρομοιάζοντάς τον με τον Τζορτζ Ουάσιγκτον! Ο μεγα-νάρκισσος Έλον Μασκ επιμένει στα σχέδια εποικισμού του Άρη και βουλιάζει τον έναν πύραυλο μετά τον άλλον στον ωκεανό.

Αν όλα αυτά τα ανατριχιαστικά και γελοία δεν μας οδηγούν σε αναθεωρήσεις και γενικότερες φιλοσοφικές-πολιτικές επανεκτιμήσεις, τι άλλο θα μπορούσε να το κάνει; Η στρατιωτικοποίηση, η αυθαίρετη κυριαρχία, η απουσία μέτρου και η ασημαντότητα ως πανάκριβο εμπόρευμα συντονίζονται θαυμάσια μεταξύ τους. Γιατί όχι και οι αντίθετες δυναμικές; Το ασυντόνιστο πλήττει περισσότερο και με ανησυχητικό τρόπο εκείνες τις δυνάμεις που επιδιώκουν την ανασύνταξη του κόσμου και της δημοκρατίας.

Από αυτήν τη διαπίστωση θα μπορούσε να ξεκινήσει μια συζήτηση των κριτικών διανοουμένων, ανεξάρτητα από επιμέρους διαφωνίες και το εμπόδιο των διαφορετικών παραδόσεων και λεξιλογίων. Η οχύρωση των μεν σε μια εξιδανικευμένη Δύση (διαφωτιστική, ανεκτική, ευημερούσα κ.λπ.) και η απεγνωσμένη αναζήτηση των άλλων για άξονες «αντίστασης στη Δύση» (ό,τι και αν κομίζει μαζί της πολιτικά και ως περιεχόμενο ζωής αυτή η αντίσταση), ο απονεκρωμένος φιλελευθερισμός και ο σεκταριστικός ριζοσπαστισμός συνεργούν πια στην ίδια αδυναμία της σκέψης και στην ηχηρή αναποτελεσματικότητα πολιτικής πράξης.

Παρ’ όλα αυτά, μια στροφή είναι δυνατή. Κυρίως στη μέθοδο του διαλόγου μεταξύ όσων συμφωνούν καταρχάς στην ανάγκη αλλαγής παραδείγματος. Δεν μπορούμε πια να υπερασπιζόμαστε τον πολιτισμό του Κατελάν, του Μασκ, του Τραμπ ή εκείνων των «φιλελεύθερων» που δεν αισθάνονται την ανάγκη για ρήξεις και έχουν κάνει ελκυστική στους ευάλωτους την ακροδεξιά. Από εκεί και πέρα, έχουμε απόλυτη ανάγκη όλα τα διαθέσιμα εργαλεία για να κατανοήσουμε το σημερινό υλικό της ανθρωπότητας και των κοινωνικών σχέσεων που αλλάζουν και καλούμαστε να τις αποκρυπτογραφήσουμε.


[1] Το Comedian είναι ένα έργο τέχνης του 2019 από τον Ιταλό καλλιτέχνη Maurizio Cattelan. Δημιουργήθηκε σε μια έκδοση των τριών, και εμφανίζεται ως μια φρέσκια μπανάνα στερεωμένη σε έναν τοίχο με μονωτική ταινία. Έργο εννοιολογικής τέχνης, αποτελείται από ένα πιστοποιητικό αυθεντικότητας με λεπτομερή διαγράμματα και οδηγίες για τη σωστή εμφάνισή του. Δύο εκδόσεις του έργου πουλήθηκαν για 120.000 δολάρια ΗΠΑ η καθεμία στην Art Basel Miami Beach με σημαντική προσοχή από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Η τρίτη έκδοση δωρήθηκε στο Guggenheim. Ο αριθμός τρία της περιορισμένης έκδοσης των τριών πωλήθηκε για 6,2 εκατομμύρια δολάρια πριν λίγες μέρες.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

«Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Οπτική Γωνία / «Είμαι Ισραηλινός, κι αυτό λειτουργεί πια ως ετυμηγορία» 

Ο θεατρικός σκηνοθέτης Guy Ben-Aharon, που βρέθηκε πρόσφατα στην Αθήνα, γράφει στη LiFO για την απόρριψη που βιώνει τόσο στην πατρίδα του όσο και στο εξωτερικό ως Ισραηλινός που υποστηρίζει την ελευθερία της Παλαιστίνης. 
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
«Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Οπτική Γωνία / «ΟΠΕΚΕΠΕ: Χρόνιες παθογένειες» vs ποινικών ευθυνών

Η Ευρωπαϊκή Εισαγγελία έστειλε πριν από λίγο καιρό στη Βουλή τη δικογραφία για Αυγενάκη και Βορίδη, αλλά η ΝΔ δεν βλέπει ποινικές ευθύνες υπουργών στο σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ και επιμένει ότι πρόκειται για «διαχρονικές παθογένειες». 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
Γιατί κανείς δεν μας προστατεύει από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Οπτική Γωνία / Γιατί δεν μας προστατεύει κανείς από τον ανεξέλεγκτο θόρυβο;

Η Κομισιόν στέλνει τη χώρα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο επειδή δεν έχει υιοθετήσει τα απαραίτητα σχέδια δράσης για την ηχορρύπανση. Τι σημαίνει αυτό για την καθημερινότητά μας; Μιλά στη LiFO ο ομότιμος καθηγητής του ΑΠΘ, Γεώργιος Παπανικολάου.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Ένας κανονικός αφελληνισμός

Οπτική Γωνία / Ένας κανονικός αφελληνισμός

Στη θέση εκείνων των ξένων που καλλιεργούσαν μια αληθινή σχέση με την Ελλάδα, πολλαπλασιάζονται τα φιμέ τζάμια των υπερπολυτελών τζιπ, αόρατοι και αδιάφοροι μεσάζοντες, αγοραστές επαύλεων που υπενοικιάζονται ή έχουν γίνει φρούρια με μικρούς ιδιωτικούς στρατούς τραμπούκων.
ΝΙΚΟΛΑΣ ΣΕΒΑΣΤΑΚΗΣ
Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Οπτική Γωνία / Δημήτρης Νανόπουλος: «Ζούμε το τέλος του ανθρώπου και τη γέννηση ενός νέου τύπου ύπαρξης»

Ο διακεκριμένος ακαδημαϊκός και θεωρητικός φυσικός μιλά για την προέλευση της συνείδησης, τoν εγκέφαλο ως κβαντική μηχανή και το μέλλον του ανθρώπου ως υβριδίου τεχνολογίας και βιολογίας.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
«Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Οπτική Γωνία / «Η ομοφοβία δεν είναι ιδεολογική τοποθέτηση αλλά μια μορφή βίας»

Ένα 13χρονο παιδί δεν άντεξε την ομοφοβία και έδωσε τέλος στη ζωή του. Ο ψυχίατρος-ψυχαναλυτής Σάββας Σαββόπουλος εξηγεί πώς μπορούν οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί να εντοπίσουν έγκαιρα τα σημάδια της αυτοκτονικής διάθεσης.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Antinero: Καταγγελία-μαμούθ για το μεγαλύτερο πρόγραμμα δασικής πρόληψης

Ρεπορτάζ / Antinero: Πώς το «μεγαλύτερο πρόγραμμα δασικής πρόληψης» έγινε πεδίο καταγγελιών

Με εκατομμύρια ευρώ να έχουν ήδη διατεθεί, το πρόγραμμα Antinero μπαίνει στο στόχαστρο: 213 φορείς και πολίτες υπέβαλαν αναφορά στην Ε.Ε., αμφισβητώντας τη νομιμότητα και την αποτελεσματικότητά του.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
ΕΠΕΞ Οι ψαράδες της Αμοργού πέτυχαν κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στην Ελλάδα

Οπτική Γωνία / Οι ψαράδες της Αμοργού πέτυχαν κάτι που δεν έχει ξαναγίνει στην Ελλάδα

Πήραν τη θάλασσα στα χέρια τους, πριν να είναι πολύ αργά και την χάσουν. Το «Αμοργόραμα» δεν είναι απλώς μια ιδέα, αλλά στοίχημα ζωής – και πρότυπο για την αλιεία όλης της χώρας.
ΛΑΣΚΑΡΙΝΑ ΛΙΑΚΑΚΟΥ