Η μπανάνα του Κατελάν, ο πόλεμος και το νόημα

Η μπανάνα του Κατελάν, ο πόλεμος και το νόημα Facebook Twitter
Δεν μπορούμε πια να υπερασπιζόμαστε τον πολιτισμό του Κατελάν, του Μασκ, του Τραμπ ή εκείνων των «φιλελεύθερων» που δεν αισθάνονται την ανάγκη για ρήξεις και έχουν κάνει ελκυστική στους ευάλωτους την ακροδεξιά. Φωτ.: Getty Images/ Ideal Image
0


Ο ΚΟΣΜΟΣ ΜΑΣ κινείται μεταξύ της μπανάνας του Μαουρίτσιο Κατελαν¹ που πουλήθηκε ως εννοιολογικό έργο τέχνης για εκατομμύρια και των πυραύλων του Πούτιν και των βαναυσοτήτων του Νετανιάχου. Μεταξύ μιας Δύσης που αγκαλιάζει τον μηδενισμό ως εμπόρευμα και μιας αντι-δύσης που παλινορθώνει τον τρόμο, εξευμενίζοντας συγχρόνως ένα μέρος του Νότου και του άλλοτε ονομαζόμενου τρίτου κόσμου.

Στο ενδιάμεσο συναντούμε τις γλαφυρές περιγραφές της φιλελεύθερης δημοκρατίας που ισχυρίζεται φυσικά ότι αγωνιά για την ακροδεξιά, αν και την κολακεύει και τη φιλοξενεί θεσμικά και ιδεολογικά. Η ειρήνη μας είναι μια Black Friday, o πόλεμος είναι η Γάζα. Δυο πλευρές, που φαινομενικά δεν συσχετίζονται, μιας βαθύτερης κρίσης. Στο βάθος, η αδυναμία της Δύσης να επανιδρυθεί ως διαφορετική υπόσχεση, πέρα από τα αποικιακά της σύνδρομα, τις εξωραϊσμένες περιγραφές, τον κομψευόμενο, αν και κάπως ραγισμένο, καταναλωτισμό της. Από την άλλη, η αναθέρμανση της στρατιωτικής βαρβαρότητας και των αναφλέξεων, η εγκατάσταση της εμπόλεμης βίας και των δεινών της.

Η ειρήνη μας είναι μια Black Friday, o πόλεμος είναι η Γάζα. Δυο πλευρές, που φαινομενικά δεν συσχετίζονται, μιας βαθύτερης κρίσης.

Ο Νετανιάχου έφτασε να συγκρίνει τη δίωξη του ίδιου και του υπουργού του από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο με την υπόθεση Ντρέιφους. Σε ποιον θα αναθέταμε τον ρόλο του Εμίλ Ζολά για τον Ντρέιφους-Νετανιάχου; Τις προάλλες ο Σιλβέστερ Σταλόνε υποδέχτηκε τον Τραμπ, παρομοιάζοντάς τον με τον Τζορτζ Ουάσιγκτον! Ο μεγα-νάρκισσος Έλον Μασκ επιμένει στα σχέδια εποικισμού του Άρη και βουλιάζει τον έναν πύραυλο μετά τον άλλον στον ωκεανό.

Αν όλα αυτά τα ανατριχιαστικά και γελοία δεν μας οδηγούν σε αναθεωρήσεις και γενικότερες φιλοσοφικές-πολιτικές επανεκτιμήσεις, τι άλλο θα μπορούσε να το κάνει; Η στρατιωτικοποίηση, η αυθαίρετη κυριαρχία, η απουσία μέτρου και η ασημαντότητα ως πανάκριβο εμπόρευμα συντονίζονται θαυμάσια μεταξύ τους. Γιατί όχι και οι αντίθετες δυναμικές; Το ασυντόνιστο πλήττει περισσότερο και με ανησυχητικό τρόπο εκείνες τις δυνάμεις που επιδιώκουν την ανασύνταξη του κόσμου και της δημοκρατίας.

Από αυτήν τη διαπίστωση θα μπορούσε να ξεκινήσει μια συζήτηση των κριτικών διανοουμένων, ανεξάρτητα από επιμέρους διαφωνίες και το εμπόδιο των διαφορετικών παραδόσεων και λεξιλογίων. Η οχύρωση των μεν σε μια εξιδανικευμένη Δύση (διαφωτιστική, ανεκτική, ευημερούσα κ.λπ.) και η απεγνωσμένη αναζήτηση των άλλων για άξονες «αντίστασης στη Δύση» (ό,τι και αν κομίζει μαζί της πολιτικά και ως περιεχόμενο ζωής αυτή η αντίσταση), ο απονεκρωμένος φιλελευθερισμός και ο σεκταριστικός ριζοσπαστισμός συνεργούν πια στην ίδια αδυναμία της σκέψης και στην ηχηρή αναποτελεσματικότητα πολιτικής πράξης.

Παρ’ όλα αυτά, μια στροφή είναι δυνατή. Κυρίως στη μέθοδο του διαλόγου μεταξύ όσων συμφωνούν καταρχάς στην ανάγκη αλλαγής παραδείγματος. Δεν μπορούμε πια να υπερασπιζόμαστε τον πολιτισμό του Κατελάν, του Μασκ, του Τραμπ ή εκείνων των «φιλελεύθερων» που δεν αισθάνονται την ανάγκη για ρήξεις και έχουν κάνει ελκυστική στους ευάλωτους την ακροδεξιά. Από εκεί και πέρα, έχουμε απόλυτη ανάγκη όλα τα διαθέσιμα εργαλεία για να κατανοήσουμε το σημερινό υλικό της ανθρωπότητας και των κοινωνικών σχέσεων που αλλάζουν και καλούμαστε να τις αποκρυπτογραφήσουμε.


[1] Το Comedian είναι ένα έργο τέχνης του 2019 από τον Ιταλό καλλιτέχνη Maurizio Cattelan. Δημιουργήθηκε σε μια έκδοση των τριών, και εμφανίζεται ως μια φρέσκια μπανάνα στερεωμένη σε έναν τοίχο με μονωτική ταινία. Έργο εννοιολογικής τέχνης, αποτελείται από ένα πιστοποιητικό αυθεντικότητας με λεπτομερή διαγράμματα και οδηγίες για τη σωστή εμφάνισή του. Δύο εκδόσεις του έργου πουλήθηκαν για 120.000 δολάρια ΗΠΑ η καθεμία στην Art Basel Miami Beach με σημαντική προσοχή από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Η τρίτη έκδοση δωρήθηκε στο Guggenheim. Ο αριθμός τρία της περιορισμένης έκδοσης των τριών πωλήθηκε για 6,2 εκατομμύρια δολάρια πριν λίγες μέρες.

Οπτική Γωνία
0

ΣΧΕΤΙΚΑ ΑΡΘΡΑ

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

ΕΠΕΞ Στην εποχή του Οφθαλμού

Ιλεκτρίσιτυ / Στην εποχή του Οφθαλμού

Οι κρίσεις ευνοούν την εξουσία, διατηρώντας ένα επίπεδο φόβου μες στην κοινωνία, νομιμοποιώντας μέτρα που ανακουφίζουν τον φόβο αυξάνοντας τον έλεγχο, και δημιουργώντας ευκαιρίες για τη διοχέτευση του κεφαλαίου.
ΧΑΡΗΣ ΚΑΛΑΪΤΖΙΔΗΣ
Μετά τα ερείπια της Γάζας: ποιος μπορεί να χτίσει ξανά την ελπίδα;;

Οπτική Γωνία / Η Γάζα μετά τον πόλεμο: Υπάρχει ελπίδα;

Η καθηγήτρια της Νομικής Σχολής του ΕΚΠΑ και μέλος του Κέντρου Ερευνών για το Δημόσιο Διεθνές Δίκαιο, Μαρία Γαβουνέλη, αναλύει τις προκλήσεις της ανοικοδόμησης, τον ρόλο της Ευρώπης και της Ελλάδας και το αβέβαιο μέλλον μιας λύσης δύο κρατών.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Ακροβατώντας / Πόσοι ηλικιωμένοι ζουν μόνοι και κανείς δεν τους αναζητά;

Οι μοναχικοί θάνατοι ηλικιωμένων ανθρώπων είναι ένα φαινόμενο που ολοένα εντείνεται και στη χώρα μας, όπως και σε ολόκληρο τον κόσμο. Ας μπει στον δημόσιο διάλογο, μήπως πειστούν οι αρμόδιοι ότι πρόκειται για ένα σοβαρό θέμα.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΕΛΑΚΗΣ
Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Ρεπορτάζ / Πελοπόννησος: Σιδηρόδρομος ή ποδηλατόδρομος;

Η προκήρυξη διαγωνισμών για την εκπόνηση μελετών που αφορούν τη χρήση της ιστορικής σιδηροδρομικής γραμμής Πελοποννήσου ως ποδηλατοδρόμου έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Διατυπώνονται σοβαρές επιφυλάξεις για την οριστική απώλεια μιας εμβληματικής υποδομής με υψηλή ιστορική, τουριστική και συγκοινωνιακή αξία.
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ
Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οπτική Γωνία / Πολιτική κινητικότητα που δεν αλλάζει τίποτα 

Οι δημοσκοπήσεις αποτυπώνουν ξανά τη φθορά εμπιστοσύνης προς το πολιτικό σύστημα, με κυβέρνηση και αντιπολίτευση να δείχνουν ανήμπορες να ανατρέψουν το κλίμα απαξίωσης, όπως και οι νέοι παίκτες – που είναι παλιοί. 
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΣΙΟΥΤΗ
«Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Υγεία / «Ο Ρόμπερτ Κένεντι Τζ. κάνει επίθεση στη δημόσια υγεία»

Δημήτρης Δασκαλάκης: Ο διακεκριμένος ελληνικής καταγωγής λοιμωξιολόγος, που παραιτήθηκε πρόσφατα από επιτελική θέση  καταγγέλλοντας το υπουργείο Υγείας των ΗΠΑ για εξωθεσμικές πιέσεις και αντιεπιστημονικές πρακτικές, μιλά για την απόφασή του, τη δημόσια υγεία στην Αμερική, τον Covid, τον HIV αλλά και την αφύπνιση του επικίνδυνου «ιού» του φασισμού.   
ΘΟΔΩΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ
Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Ρεπορτάζ / Γιατί η Ελλάδα κινδυνεύει να χάσει τη «φέτα ΠΟΠ»;

Πάνω από 312.000 θανατώσεις ζώων, φόβοι για lockdown και απειλή για μείωση των εξαγωγών του εθνικού προϊόντος μας εξαιτίας της ευλογιάς των προβάτων. Εμβολιασμός ή εκρίζωση του ιού; Ειδικοί μιλούν στη LiFO για το τι διακυβεύεται πραγματικά.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Social Media / Yπήρξε έστω και μία μέρα τα τελευταία 15 χρόνια που δεν μπήκες Instagram; Δεν υπήρξε. Δεν είσαι ο μόνος.

Kαθορίζει την εικόνα μας, τη διάθεσή μας, τα οικονομικά μας, καθορίζει τον τρόπο που ζούμε. Θα έλεγε κανείς πως, μετά την έλευσή του, μια πετυχημένη selfie, σαν την περίφημη selfie των Oscar του 2014, αλλάζει τον μικρόκοσμο που ζούμε. Ο Χαράλαμπος Τσέκερης, κύριος ερευνητής ΕΚΚΕ και πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής & Τεχνοηθικής, αναλύει το φαινόμενο Instagram.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Οπτική Γωνία / Αυτό που πραγματικά συνδέει τα κινήματα διαμαρτυρίας της Γενιάς Ζ ανά τον πλανήτη

Το κόστος ζωής, η ανισότητα, η διαφθορά, ο νεποτισμός, η βιαιότητα των δυνάμεων καταστολής: αυτά είναι τα ζητήματα που απασχολούν τα κινήματα της Γενιάς Ζ και όχι τόσο τα memes ή τα καρτούν.
THE LIFO TEAM
Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Οπτική Γωνία / Όταν οι αστυνομικοί γίνονται τηλεσχολιαστές, κάτι πάει στραβά στη χώρα

Δεν μιλάμε πια για ειδικούς αναλυτές θεμάτων ασφάλειας, αλλά για έναν νέο τύπο τηλεοπτικού ιεροκήρυκα: ο αστυνομικός που εξηγεί, καθοδηγεί και κρίνει τα πάντα «με τάξη και ασφάλεια».
ΓΙΑΝΝΗΣ ΠΑΝΤΑΖΟΠΟΥΛΟΣ
Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει από πουθενά, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

Αθλητισμός / Αναστασία Ντραγκομίροβα: «Στήριξη δεν υπάρχει, αλλά έχω μάθει να μην γκρινιάζω»

H ανερχόμενη αθλήτρια του ελληνικού στίβου έχει μάθει να μην αφήνει το παρελθόν να την κρατά πίσω, τροφοδοτείται από το συναίσθημα, έχει στόχο τους Ολυμπιακούς και ζωγραφίζει παντού, ακόμα και στο δέρμα της.
ΜΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΑ
Γιατί ανοίγει ξανά η υπόθεση θανάτου της Μαίρης Χρονοπούλου

Ρεπορτάζ / Γιατί ανοίγει ξανά η υπόθεση θανάτου της Μαίρης Χρονοπούλου

Δύο χρόνια μετά τον θάνατο της αγαπητής ηθοποιού, η υπόθεση βρίσκεται στο Τμήμα Ανθρωποκτονιών και ερευνάται εκ νέου. Κοντινοί της άνθρωποι ισχυρίζονται ότι «δεν ήταν ατύχημα, αλλά εγκληματική ενέργεια».
ΝΤΙΝΑ ΚΑΡΑΤΖΙΟΥ