ΕΙΜΑΙ ΤΡΙΤΟ ΕΤΟΣ στο πανεπιστήμιο. Παίρνω το 608. Κάθομαι πίσω-πίσω. Μια μεσόκοπη γυναίκα πάει να στριμωχτεί δίπλα μου. «Κάνε παραδίπλα» μου λέει. «Δεν έχει άλλο χώρο» της λέω. «Έχεις παραπάνω κιλά, δεν χωράς στη θέση» μου εξηγεί.
Ή συμβαίνει το άλλο: είσαι χοντρός/-ή/-ό και σε κακολογούν, όχι για το σώμα σου ακριβώς αλλά και γι’ αυτό ‒κυρίως γι’ αυτό‒, και μάλιστα χωρίς να το λένε. Ή σε κάνουν απλώς να νιώθεις απαίσια ή νιώθεις μόνος σου απαίσια, γιατί έχεις παραπάνω/παρακάτω κιλά απ’ τις αφίσες στο γυμναστήριο, τα περιοδικά μόδας ή αυτό που θεωρεί ιδανικό ο τύπος που σου κάνει μπούλινγκ.
Ή στη δουλειά δεν τα πας καλά, όχι για το σώμα σου ακριβώς αλλά επειδή δεν έχεις και πολλή αυτοπεποίθηση, που κάπως έχει να κάνει και με το σώμα σου, ενώ όλως τυχαίως προς τα έξω το γραφείο/η εταιρεία/το κατάστημα βγάζει τα άλλα σώματα και απ’ το δικό σου έχει την προσδοκία είτε να αδυνατίσει είτε να αυτοπεριοριστεί στα μετόπισθεν.
Αν πιστέψουμε ότι ο κόσμος μας χωράει όλα τα σώματα, εσύ φταις που νιώθεις απαίσια μες στο σώμα σου. Κι αν πιστέψουμε ότι υπάρχει ιδανικό σώμα, εσύ φταις που δεν το χτίζεις. Σε κάθε περίπτωση, σε κανέναν δεν πέφτει λόγος για το σώμα σου.
Όλες οι παραπάνω πνιγηρές προσδοκίες υπάρχουν, ενώ ταυτόχρονα η κοινωνία μας καταδικάζει την κριτική στα σώματα. Η υποκρισία έγκειται στο εξής: δεν μπορείς, υποτίθεται, να πεις κάτι κακό για το σώμα του άλλου και το σώμα, δήθεν, δεν παίζει ρόλο στα πράγματα.
Ταυτόχρονα, το σώμα παίζει τεράστιο ρόλο στα πράγματα και η αποθέωσή του ταιριάζει τέλεια με την αποθέωση του well being και την απαίτηση το σώμα να είναι διαρκώς ορατό, επιθυμητό και διαθέσιμο online. Άπειρες απεικονίσεις του τέλειου σώματος παράγονται και αναπαράγονται καθημερινά από απλούς ανθρώπους, όχι μοντέλα, εδώ και λίγα χρόνια. Το ωραίο σώμα είναι μπανάλ στην εποχή του Ίνσταγκραμ. Η σημασία του είναι τεράστια, απλώς δεν κάνει να το λέμε.
Δεν έχουν εκλείψει οι προσδοκίες για τα σώματα. Δεν αντιμετωπίζονται όλα τα σώματα με τον ίδιο τρόπο. Δεν απελευθερώθηκε κανείς απ’ τις προσδοκίες να μοιάζει με κάποιο απροσδιόριστο ιδανικό, τουλάχιστον όχι εύκολα. Κι αν βρούμε μια πιο συνθηματική γλώσσα ή πιο έξυπνους τρόπους να καταπιέζουμε τεχνηέντως τα σώματα των άλλων, δεν σημαίνει ότι ξεμπερδέψαμε.
Τώρα, επιφανειακά δίνεται μια ψεύτικη εντύπωση ότι υπάρχει χώρος για όλων των ειδών τα σώματα, στην ουσία της, όμως, η πραγματικότητα είναι σκληρή. Είναι σαν να σου λένε μη νιώθεις άσχημα για το σώμα σου, αλλά νιώσε και λίγο άσχημα που νιώθεις άσχημα, αφού πλέον ο κόσμος περιλαμβάνει (=δεν ξεφτιλίζει) σώματα σαν και το δικό σου. Προστίθεται έτσι μία ακόμα πίεση: η πίεση να αγαπήσεις τον εαυτό σου «όπως είναι», γιατί ζεις σε έναν κόσμο που τα χωράει όλα.
Το πρόβλημα έχει μετατεθεί. Σ’ εσένα. Αν πιστέψουμε ότι ο κόσμος μας χωράει όλα τα σώματα, εσύ φταις που νιώθεις απαίσια μες στο σώμα σου. Κι αν πιστέψουμε ότι υπάρχει ιδανικό σώμα, εσύ φταις που δεν το χτίζεις. Σε κάθε περίπτωση, σε κανέναν δεν πέφτει λόγος για το σώμα σου.
Το σώμα έχει καταφέρει, μέσα από μια αλλόκοτη διαδρομή, να γίνει λίγο ταμπού ως θέμα συζήτησης ή, τέλος πάντων, κάτι γύρω από το οποίο υπάρχουν απαγορευμένες λέξεις και ενοχλητικά πράγματα που μπορείς να πεις, ενώ παράλληλα στο Ίντερνετ είναι προσπελάσιμο κάθε δευτερόλεπτο ως κεντρικό θέαμα, στο οποίο όλοι κάπως αναμένεται να συμμετέχουμε. Στη μόδα εξακολουθεί να κυριαρχεί ένα συγκεκριμένο πρότυπο ομορφιάς, απλώς επιτέλους αμφισβητείται, ενώ τα μεγέθη στα ρούχα πανεύκολα δημιουργούν το πλαίσιο ώστε να αισθανθείς χοντρή και άσχημη. Τα αγόρια δοκιμάζουν χημεία, φίλτρα και πνευματώδη bios για να κρύψουν την ανασφάλεια για το σώμα τους και οι διαταραχές πρόσληψης τροφής είναι συνηθισμένες στα νέα κορίτσια.
Στις δουλειές, το πάχος συνδέεται ακόμα με την αναποτελεσματικότητα, ενώ εύκολα η απέχθεια για τους χοντρούς στριμώχνεται μέσα σε ένα υποκριτικό ενδιαφέρον για την υγεία τους. Αληθινό θα ήταν το ενδιαφέρον για την υγεία τους αν αναλογιζόμασταν πόσο ακριβό είναι να είναι κανείς υγιής και αδύνατος σήμερα. Πόσο εύκολο είναι να δουλεύεις 12ωρο τρώγοντας κριτσίνια, χωρίς να κοιμάσαι επαρκώς λόγω άγχους; Πόσο μάλλον αν τα φρούτα και τα λαχανικά είναι πανάκριβα και η πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας τέτοια, που άλλοι έχουν για αισθητικές επεμβάσεις κι άλλοι δεν έχουν ούτε για τσεκάπ;
Και πόσο εύκολο είναι να αθληθείς, αν ούτε για δουλειά δεν μπορείς να πας ποδηλατώντας; Έτσι, απ’ τη μια εισπνέουμε έναν αέρα «συμπερίληψης» στη μόδα και στα media, ενώ απ’ την άλλη υψώνονται τείχη.
